امام محمد باقر علیه‌السلام، پیشوای خرد و هدایت، هنگامی که به زیارت خانه خدا مشرّف می‌شدند. به‌طور کامل از تعلقات دنیوی دل می‌کَندند. و در حضور پروردگار، سراپا خشوع و بندگی می‌شدند. جلوه‌های عبودیت در چهره مبارک ایشان آشکار بود.

افلح، خدمت‌گزار امام، می‌گوید: در یکی از سفرهای حج با آن حضرت همراه شدم. وقتی امام وارد مسجدالحرام شدند. صدای گریه‌شان بلند شد. به ایشان عرض کردم: «پدر و مادرم فدایتان، مردم منتظر دیدار شما هستند. اگر صدای گریه‌تان را کمی پایین بیاورید بهتر است.»

^{امام علیه‌السلام در پاسخ فرمودند:}

^{«وای بر تو ای افلح! من بلند گریه می‌کنم، باشد که خداوند با نظر رحمت به من بنگرد و در روز قیامت مرا نجات دهد.»}

سپس امام باقر علیه‌السلام به طواف کعبه پرداختند. پس از آن، پشت مقام ابراهیم ایستادند و نماز خواندند. افلح می‌گوید: پس از پایان نماز، دیدم سجده‌گاه ایشان از اشک چشمانشان خیس شده بود.

در یکی از این سفرهای حج، گروه زیادی از حاجیان اطراف حضرت را گرفتند. آن‌ها درباره احکام و مناسک حج و مسائل دینی مختلف از امام سؤال می‌کردند. و حضرت با سعه صدر و دقتی شگفت‌آور، پاسخ همگان را می‌دادند.

جمعیت از دانش گسترده و پاسخ‌های حکیمانه امام در شگفت شده بودند. یکی از حاضران پرسید: «این مرد کیست؟» در این هنگام یکی از یاران امام برخاست.

و با صدای بلند چنین گفت:

^{«آگاه باشید! این شخص شکافنده دانش پیامبران و گشاینده راه‌های هدایت است. او بهترین بازمانده از نسل کشتی‌نشینان نوح است. این فرزند فاطمه زهرا، دختر گرامی پیامبر اسلام است. او باقی‌مانده خدا در زمین، رازدار آفرینش، فرزند محمد و خدیجه، و علی و فاطمه است. این مرد، چراغ فروزان هدایت در دین خداست.»}

منابع:

[1] صفة الصفوة، ج۲، ص۶۳
[2] مناقب ابن شهر آشوب، ج۴، ص۱۸۳