جایگاه راهبردی امام حسن عسکری(ع) در آماده‌سازی شیعه برای عصر غیبت

جایگاه راهبردی امام حسن عسکری(ع) در آماده‌سازی شیعه برای عصر غیبت

یک کارشناس تاریخ اسلام با تبیین نقش امام حسن عسکری(ع) در سیر امامت تأکید کرد: آن حضرت در مدت کوتاه امامت خود، دو مأموریت اساسی را با تدبیر و دقت به انجام رساندند؛ نخست آماده‌سازی شیعیان برای ورود به عصر غیبت و دوم معرفی حضرت ولی‌عصر(عج) به عنوان آخرین حجت الهی.

مهری مرزداران، پژوهشگر تاریخ اسلام، در گفت‌وگویی با اشاره به جایگاه ویژه امام یازدهم بیان کرد: اگرچه آغاز غیبت امام زمان(عج) از لحظه ولادت ایشان آغاز شد. اما امام عسکری(ع) در مقاطع مختلف، وجود مقدس فرزندشان را به اصحاب خاص معرفی می‌کردند تا جامعه شیعه برای پذیرش امام غایب آماده شود.

معرفی امام زمان(عج) به اصحاب خاص

وی به یکی از این رویدادهای مهم تاریخی اشاره کرد و گفت: احمد بن اسحاق قمی از جمله اصحاب مورد اعتماد امام عسکری(ع) بود که امام فرزند خردسال خود را به او نشان دادند و فرمودند: «این امام پس از من است.» در همان دیدار، کودک سه‌ساله خود را با عبارت «بقیة‌الله» معرفی کرد. این اقدام علاوه بر اثبات وجود امام دوازدهم(عج)، مأموریتی تبلیغی برای احمد بن اسحاق بود تا این حقیقت را در میان شیعیان منتشر کند.

روند تحقق غیبت

مرزداران ادامه داد: غیبت در دو مرحله تحقق یافت؛ نخست غیبت صغری به مدت حدود هفتاد سال که در آن شیعیان از طریق نواب خاص با امام زمان(عج) در ارتباط بودند. سپس با پایان نیابت خاص و صدور توقیع شریف امام به نام علی بن محمد سمری، مرحله دوم یعنی غیبت کبری آغاز شد که تاکنون ادامه دارد و هدایت جامعه بر عهده نهاد فقاهت قرار گرفته است.

پیوند معرفت امام با معرفت خدا

این پژوهشگر دینی با اشاره به اهمیت شناخت امام گفت: امام سجاد(ع) در روایتی نقل کرده‌اند که خداوند به حضرت موسی(ع) فرمود: محبت مرا در دل مردم قرار بده. موسی پرسید چگونه؟پاسخ آمد: «نعمت‌هایم را یادآوری کن و گناهکاران را به توبه فرا بخوان.»

سپس خداوند فرمود: «کسی که امام زمان خود را نشناسد، مرا نیز نخواهد شناخت.» این روایت نشان می‌دهد که معرفت الهی جز از مسیر شناخت امام ممکن نیست.

واقعه نماز بر پیکر امام عسکری(ع)

مرزداران به یکی از مهم‌ترین وقایع دوران امام حسن عسکری(ع) اشاره کرد. و گفت: در ماجرای نماز بر پیکر مطهر ایشان، زمانی که برادرشان جعفر قصد پیش‌قدمی داشت. ناگهان کودکی پنج‌ساله ظاهر شد. او را کنار زد و خود بر پیکر پدر نماز گزارد. این صحنه آشکارترین دلیل بر حضور امام مهدی(عج) در میان شیعیان بود.

سیاست پرده‌نشینی و آماده‌سازی شیعه

وی افزود: امام حسن عسکری(ع) با اتخاذ سیاست پرده‌نشینی و ارتباط غیرمستقیم از طریق وکلای خاص، شیعیان را تمرین دادند. تا بدون دیدار مستقیم نیز پیوند اعتقادی خود را با امام حفظ کنند. این شیوه نه‌تنها مانع از گسست ارتباط میان امت و امام شد. بلکه عشق و دلدادگی به امام غایب را در دل شیعیان زنده نگه داشت.

شهادت امام حسن عسکری(ع) و استمرار راه امامت

این کارشناس تاریخ اسلام در ادامه اظهار داشت: سرانجام حاکمان عباسی که از نفوذ معنوی امام عسکری(ع) بیم داشتند. ایشان را با شربت زهر به شهادت رساندند. و در پی یافتن حضرت مهدی(عج) برآمدند. با این وجود، تدابیر حکیمانه امام یازدهم سبب شد نقشه‌های دشمنان ناکام بماند. و مسیر غیبت هموار شود.

مرزداران در پایان گفت: تلاش‌های امام حسن عسکری(ع) در معرفی حضرت ولی‌عصر(عج) و آماده‌سازی شیعیان برای عصر غیبت، میراثی ماندگار در تاریخ تشیع است. که هم استمرار جریان امامت را تضمین کرد. و هم زمینه‌ساز ظهور و برپایی عدالت جهانی شد.