پایگاه اطلاع رسانی هیات رزمندگان اسلام هیات رزمندگان اسلام , سایت هیات رزمندگان اسلام , پایگاه اطلاع رسانی هیات رزمندگان اسلام , هیات , سایت هیات , هیئت رزمندگان , هیئت رزمندگان اسلام
در ادب فارسی، امام حسین (ع) و واقعه کربلا تنها در چارچوب یک رویداد تاریخی باقی نمانده‌اند. بلکه به عرصه‌ای از نماد، معنا و تمثیل تبدیل شده‌اند. شاعران و نویسندگان ایرانی در آثار خود از امام حسین به‌عنوان مظهر ایمان، آزادگی و مقاومت در برابر ظلم یاد کرده‌اند. شخصیتی که مرزهای تاریخ را درنوردیده و در ضمیر فرهنگی ایرانیان جای گرفته است.
بازتاب یاد امام حسین در تاریخ بیهقی
یکی از جلوه‌های درخشان حضور امام حسین در ادب فارسی را می‌توان در اثر ارزشمند ابوالفضل بیهقی، یعنی تاریخ مسعودی (معروف به تاریخ بیهقی) مشاهده کرد. بیهقی در این کتاب، دوبار به امام حسین علیه‌السلام اشاره می‌کند. و در هر دو بار، یاد آن حضرت با مفاهیم ایستادگی، ایمان و عزت همراه است.
نخستین اشاره، در ماجرای به دار آویختن حسنک وزیر به اتهام قرمطی بودن است. حسنک در واپسین لحظات زندگی خود با شجاعت و آرامش می‌گوید:
«عاقبت کار آدمی مرگ است، اگر امروز اجل رسیده است. کس باز نتواند داشت که بر دار کشند یا جز دار، که بزرگ‌تر از حسین علی نیَم!»
این سخن، نشان از آن دارد که حسین بن علی (ع) در ذهن ایرانیانِ قرن پنجم هجری، الگوی کامل صبر، ایمان و عزت در مرگ با شرافت بوده است.
نقش مادر حسنک و درخشش روح ایمان
بیهقی در ادامه از مادر حسنک یاد می‌کند. زنی استوار که پس از شنیدن خبر شهادت پسرش، به‌جای جزع، با افتخار می‌گوید:
«بزرگا مردا که این پسرم بود! که پادشاهی چون محمود این جهان بدو داد و پادشاهی چون مسعود آن جهان!»
در این گفتار، بیهقی روح حماسه‌گون و ایمان‌آمیز زن ایرانی را ترسیم می‌کند. روحی که بی‌تردید از فرهنگ عاشورایی تأثیر پذیرفته است.
اشاره به قیام عبدالله بن زبیر و الهام از سیدالشهدا
بیهقی پس از روایت مرگ حسنک، داستان قیام عبدالله بن زبیر را می‌آورد و گفت‌وگوی او با مادرش، اسماء بنت ابی‌بکر را نقل می‌کند. اسماء به فرزندش یادآور می‌شود که اگر قیامت برای دین بوده، باید همان‌گونه که سیدالشهدا (ع) در برابر ابن زیاد ایستاد، تو نیز بر مرگ صبور باشی.
او می‌گوید:
«نگاه کن که حسینِ علی چه کرد؛ او کریم بود و بر حکم پسر زیاد تن در نداد.»
این سخن نشان می‌دهد که امام حسین (ع) نه‌تنها برای شیعیان، بلکه برای همه مسلمانان و آزادگان، الگویی جاودان از پایداری در راه حقیقت بوده است.
امام حسین در قلم بیهقی؛ نماد جهانی ایمان و آزادگی
بیهقی، مورخی خردمند و واقع‌گراست. اما در جای‌جای اثر خود، ناخودآگاه از عمق ایمان ایرانیان به امام حسین (ع) پرده برمی‌دارد. در نگاه او، امام حسین تنها یک شخصیت تاریخی نیست. بلکه نماد جاودانه عزت و مقاومت در برابر باطل است.
از همین دو نمونه روشن می‌شود که در ادب فارسی، واقعه کربلا و شخصیت امام حسین (ع) از مرز تاریخ فراتر رفته‌اند. و به جهانی از معنا، الهام و حقیقت تبدیل شده‌اند. جهانی که مخاطب را به اندیشه در باب ایمان، شجاعت، آزادگی و مبارزه با ظلم فرامی‌خواند.
بازدیدها: 0
