در کتاب «ما منتظریم؛ خورشید مهدویت در منظومه فکری حضرت آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب اسلامی» به اهتمام حسن ملائی آمده است:
ولایت عبارت است از ایجاد رابطه و پیوند مستحکمی میان عناصر صف مومن با یکدیگر و قطع هر گونه وابستگی میان صف مومن با صف غیرمومن و در مرتبه بعدی ایجاد رابطه ای بس قوی و نیرومند میان همه افراد صف مومن با آن نقطه مرکزی و قدرت متمرکز که اداره جامعه اسلامی به عهده اوست؛ یعنی امام.(۱)
اگر ولایت را که دارای سه بعد شد تا حالا، یکی حفظ پیوندهای داخلی، یکی قطع پیوند و وابستگی به قطب های متضاد خارجی این دوتا، یک هم حفظ ارتباط دائمی و عمیق با قلب پیکر اسلامی و قلب امت اسلامی یعنی امام و رهبر، سه بعد ولایت را که بیان کردیم، حالا اگر این سه بعد را رعایت کردیم چگونه خواهد شد؟ آیه قرآن جواب می دهد: «وَ مَنْ یَتَوَلَّ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ الَّذِینَ آمَنُوا فَإِنَّ حِزْبَ اللَّهِ هُمُ الْغالِبُونَ»؛ آن کسی که قبول ولایت کند با خدا و با رسول اش و با کسانی که ایمان آورده اند با مومنان پیوند را مراعات کردند و حفظ کردند و نگسستند، اینها غالبند. پیروزمندانند. از همین پیروزتر، همین ها هستند و اینهایند که بر همه جناح های دیگر غلبه خواهند داشت.(۲)
در این آیات از سوره مبارکه مائده هم به جنبه مثبت ولایت؛ یعنی پیوند داخلی، هم به جنبه منفی یعنی آن قطب، یعنی آن قلب، یعنی آن حاکم و امام- به همه اینها اشاراتی رسا شده. «یا ایها الذین آمنوا»؛ ای کسانی که ایمان آورده اید! «لا تَتَّخذوا الیهودَ و النَّصاری اولیاءَ»؛ یهود و نصاری را اولیای خود مگیرید. اولیا جمع ولی است؛ ولی از ولایت است، ولایت یعنی پیوستگی، ولی یعنی پیوسته و پیوندزده، یهود و نصاری را پیوندخوردگان و پیوستگان با خود مگیرید و انتخاب مکنید. «بَعضُهُم اولیاء بَعض»؛ آنها بعضی اولیا و هم جبهگان و هم پیوستگان بعضی دیگرند. نگاه نکنید که بلوک هایشان از یکدیگر جداست، در معنا، برای ضدیت با اصالت های شما همه یک جبهه اند، «بَعضُهم اولیاء بَعض»؛ بعضی هم جبهه بعضی دیگرند… «وَ مَن یَتَوَلَّهُم مِنکم»؛ هرکس تولی کند با آنان، تولی یعنی ولایت را پذیرفتن از باب تفعل-هرکس که قدم در وادی ولایت آنها بگذارد و پیوند زند خودش را با آنها، مرتبط کند خودش را با آنها، «فَانَّه مِنهُم»؛ بی گمان او خود از آنان است، «اِنَّ الله لا یهدِی القَومَ الظالِمینَ»؛ و خدا مردمان ستمگر را هدایت نخواهد کرد.(۳)
ولایت یعنی وابستگی فکری و عملی با امام و ولی خدا
ولایت در یک انسان به معنای وابستگی فکری و عملی هرچه بیشتر و روزافزون تر با «ولی» است، ولی را پیدا کن؛ ولی خدا را بشناس، آن کسی که او ولی حقانی جامعه اسلامی است او را مشخص کن، بعد از آنی که مشخص کردی شخصا از لحاظ فکر، از لحاظ عمل، از لحاظ روحیات، از لحاظ راه و رسم و روش، خودت را به او متصل کن، دنبالش راه بیفت، حرکت بکن، اگر تلاش تو تلاش او، جهاد تو جهاد او، دوستی تو دوستی او، دشمنی تو دشمنی او، جبهه بندی های تو جبهه بندی های او باشد تو دارای ولایتی.(۴)
بعد دیگر ولایت یعنی چه؟ یعنی ارتباط مستحکم و نیرومند هر یک از آحاد امت اسلام در همه حال با آن قلب امت. ارتباط چه؟ ارتباط فکری و ارتباط عملی یعنی درست از او سرمشق گرفتن، درست در افکار و بینش ها دنبال او بودن و درست در افعال و رفتار و فعالیت ها و حرکت ها او را پیروی کردن، پس ولایت علی بن ابی طالب علیه السلام یعنی چه؟ یعنی در افکارت پیرو علی علیه السلام باشی، در افعالت پیرو علی علیه السلام باشی، تو را با علی بن ابی طالب علیه السلام رابطه ای نیرومند، مستحکم، خلل ناپذیر پیوند زده باشد، از علی علیه السلام جدا نشوی، این معنی ولایت است، فهمیدید ولایت چیست؟
اینجاست که می فهمیم معنی این حدیث را «ولایه علی بن ابی طالب حِصِنی»، ولایت علی بن ابی طالب، حصن و حصار من است- از قول خدا- فَمَن دَخَلَ حِصنی أمِنَ نَارِی»، هر که داخل این حصار شد، از عذاب خدا مصون و محفوظ خواهد ماند. بسیار حرف جالبی است؛ یعنی مسلمان ها و پیروان قرآن اگر از لحاظ فکر و اندیشه و هم از لحاظ عمل و تلاش و فعالیت متصل به علی بن ابی طالب علیه السلام باشند، از عذاب خدا محفوظند.»(۵)
پی نوشت ها:
۱٫طرح کلی اندیشه اسلامی، ص۶۱۹
۲٫همان، ص۵۵۲
۳٫ولایت و حکومت ، ص۶۲
۴٫طرحی کلی اندیشه اسلامی، ص۵۶۵
۵٫طرح کلی اندیشه اسلامی، ص۵۴۶
بازدیدها: 218