اندیشمند مراکشی | رویکرد ولایت فقیه تمدن ساز است

دکتر ادریس هانی از اندیشمندان مراکش در نشست علمی نقد و بررسی کتاب «الاجتهاد الممانع« در پژوهشگاه جامعه المصطفی صلی الله علیه و آله و سلم العالمیه بیان کرد: حساسیت ها در خصوص این کتاب بسیار زیاد بوده است؛ اگر چه این کتاب به دنبال یک  بعد از شخصیت فقیهی به عنوان رهبر جمهوری اسلامی ایران است، ولی در کل این کتاب و این شخصیت و ابعاد ولایت فقیه در جهان اسلام مظلوم واقع شده است.

وی افزود: عناوین زیادی برای عنوان این کتاب به ذهن من رسید که از جمله آنها می توان سید قاعد و… اشاره کرد که با بررسی های بیشتر با زدودن عناوین کلیشه ای به این نتیجه رسیدیم که عناوین دقیق و ویژه ای انتخاب شود که کلیت مطلب را به خوبی منعکس کند که در پایان به عنوان جامع و دقیق اجتهاد ممانع و مقاومتی رسیدیم.

نویسنده و متفکر برجسته مراکشی بیان کرد: اجتهاد ممانع، فقه و سیاست و اجتماع را باهم به پیش می برند؛ شاید فقهای دیگر هم باشند که چنین منهجی داشتند، ولی آنها چنین رویکردی نداشتند؛  اجتهاد مقاومتی یک پروسه و پدیده ای است که در فقه و اجتماع و سیاست و … جریان پیدا می کند ودر قلب درگیری ها حضور خود را نشان می دهد و این درگیری ازجنس برخورد میان تمدن ها است.

وی گفت: این یک شکلی از اجتهاد است که درست است که به اصلاح و تجدید نظرو احیا ورود می کند ولی ضمن اینکه مجدد و اصلاحی است مقاوم نیز هست؛ این اجتهاد راهبری و قیادت اسلام را نیز به عهده دارد؛ حرکت فقیه حرکت نهضت ساز و انقلاب ساز است؛ ولایت فقیه تنها در پی ساختن یک نظم سیاسی جدید نیست بلکه یک بدیل وجود و جایگزین جهانی را به دنیای جدید معرفی می کند که همان نهضت و انقلاب و تمدن معرفی می کند.

ادریس هانی یادآورشد: در مساله ولایت فقیه به عنوان شاخصه اجتهاد مقاوم و ممانع با این مساله روبرو نیستیم که این نظریه یک نظریه است که نظرات دیگر در مقابل آن وجود دارد بلکه در اجتهاد با یک تخصیص روبرو هستیم که شخص فقیه را با ویژگی های جدیدی متقید می کند؛ در این دیدگاه فقیه هم می تواند رهبر باشد و هم دولت تشکیل دهد؛ در نظریات امام خمینی و رهبری اجتهاد شرط کافی برای رسیدن به مقام ولایت فقیه نیست؛ همانطور که ولایت فقیه تقیدات خاصی به اجتهاد باز می کند همچنین آفاق گسترده ای به شخص ولی فقیه باز می شود؛ در اینجا مردم در مقابل او وظیفه و مسئولیت پیدا می کنند و ولی فقیه می تواند ولایت خود را در ابعاد مختلف اعمال کند.

نویسنده کتاب اجتهاد ممانع اظهارکرد: تعریف اجتهادی جدیدی که در خصوص ولایت فقیه وجود دارد این است که متاسفانه در پژوهش هایی که انجام می شود ولایت فقیه را در ولایت فقه خلاصه می کنند در حالی که ولایت فقیه بیش از آنکه به فقه اصغر و مسایل فقهی   وجود ارتباط پیدا کننند به فقه اکبر و کلام مرتبط می شود؛ چون این بحث را در خصوص امام خامنه ای انجام می دهیم یک نکته را باید در نظر بگیریم که پس از رحلت امام خمینی برخی تلاش داشتند که آن ویژگی هایی امام راحل داشت را در وجود رهبر جدید نیز مشاهده و تعریف کنند که این مساله کاملا اشتباه است زیرا مدل رهبری و شرایط این دو رهبر کاملا باهم متفاوت است.

وی افزود: پس از دوره رحلت کاریزمای انقلاب وجود داشت و دشمنان و دوستان این مرحله را زیر نظر داشتند و در مورد آن نگرانی داشتند ولی واقعیت این است که امام خامنه ای فقیه معاصر دوران مقاومت بود و صفحه جدیدی را رقم زد که ایشان رهبری این صفحه را داشت و از این منظر ویژگی جدیدی است.

این اندیشمند مراکشی اظهارکرد: در اجتهاد مقاومتی، فقیه در عرصه هایی وارد می شود که پیش از آن ورود نشده بود؛ از جمله آن می توان به ورود ژئواستراتژیک اشاره کرد؛ این فقیه(آیت الله العظمی امام خامنه ای) در این زمینه یک جنگ را راهبری کرده بود و خودش نیز یک فرد کاملا انقلابی بود؛ در اینجا با فقیهی روبرو هستیم که هم موضوعات را تشخیص می دهد و هم به استنباط احکام و مسایل مربوط به آن می پردازد.

ادریس هانی بیان کرد: این کتاب به شکل غیر مستقیم به دفاع از ولایت فقیهی می پردازد که انقلاب را فقهی می کند و به فقهی کردن انقلاب و انقلابی کردن فقه نظردارد؛ میشل فوکو با انصاف خوبی به مسایل انقلاب پرداخت و بیان کرد که مطالبه اصلی مردم تشکیل حکومت اسلامی بوده است و این مساله نشان می دهد که این انقلاب صرفا یک شورش نبود و امام راحل نظریه ولایت فقیه را مطرح کردند که دارای یک چارچوب قوی بود زیرا نظریات اسلامی سیاسی یک چارچوب کامل برای اداره حکومت نبود؛ انقلاب اسلامی دولت و ساختار سیاسی پی افکند که بر مبنای انقلاب دائمی است.

بازدیدها: 141