اهمیت توجه به سرچشمه علوم؛گفتاری از حجت الاسلام و المسلمین میرباقری
حضرت در ذیل این آیه معنای دیگری را هم فرمودند که «فَلْیَنْظُرِ الْإِنْسَانُ إِلی طَعَامِهِ»(عبس/٢۴) یعنی «الی علمه»؛ طعام شما فقط این خوردنی ها نیست بلکه علمی هم که انسان به دست می آورد، این هم طعام روح اوست و به این علم و معرفت نیاز دارد. ببینید علمتان را از چه کسی می گیرید؟ از سرچشمه پاک بگیرید چون ممکن است علم از سرچشمه ناپاک باشد. سرچشمه پاک مثل اینکه انسان علمش به علوم الهی منتهی می شود و از قرآن و ائمه علیهم السلام نشأت می گیرد.
امیرالمؤمنین علیه السلام در کلام نورانی فرمودند: «فَإِنَّهُمْ عَنِ الصِّراطِ لَناکِبُونَ فَلَا سَوَاءٌ مَنِ اعْتَصَمَ النَّاسُ بِهِ وَ لَا سَوَاءٌ حَیْثُ ذَهَبَ النَّاسُ إِلَى عُیُونٍ کَدِرَهٍ یُفْرَغُ بَعْضُهَا فِی بَعْضٍ وَ ذَهَبَ مَنْ ذَهَبَ إِلَیْنَا إِلَى عُیُونٍ صَافِیَهٍ تَجْرِی بِأَمْرِ رَبِّهَا لَا نَفَادَ لَهَا وَ لَا انْقِطَاعَ»( الکافی (ط – الإسلامیه)، ج ۱، ص۱۸۴٫)
این هایی که به سراغ ما می آیند و معارف را از ما یاد می گیرند با کسانی که سراغ دیگران می روند، فرق می کنند. آن هایی که دیگران به سمتشان دست دراز می کنند و از آن ها علم و معارف را یاد می گیرند رو به چشمه هایی می آورند که مکدر و تیره است و از این ظرف در آن ظرف می ریزند و چشمه جوشانی نیست، این از او می گیرد و آن یکی هم از او و هر کسی هم رنگ خودش را به این حرف ها می دهد و آن را آلوده می کند. چون می دانید وقتی معارف با نفس ما برخورد می کند، اگر غفلت کنیم رنگ نفس ما را می گیرد. کسانی که به ما اهل بیت رو می آورند به چشمه های زلالی رو آورده اند که به اذن پروردگار نازل می شود و هیچ حد و مرزی هم ندارد.
قرآن؛ ربیع القلوب
بنابراین طعام ما فقط همین خوردنی ها نیست و رزق های فراوانی نیاز داریم که یکی از آن ها علوم و معارفی است که خدا برای ما قرار داده است و قلب ما با این علوم و معارف طراوت پیدا می کند و قرآن یکی از سرچشمه های این معارف است.
از این رو امیرالمؤمنین علیه السلام در خطب متعدد نهج البلاغه فرمودند: «وَ تَعَلَّمُوا الْقُرْآنَ فَإِنَّهُ أَحْسَنُ الْحَدِیثِ وَ تَفَقَّهُوا فِیهِ فَإِنَّهُ رَبِیعُ الْقُلُوبِ»( نهج البلاغه (للصبحی صالح)، ص: ۱۶۴) معارف قرآن را حتما بیاموزید که قرآن بهترینِ احادیث است و سعی کنید آن را بفهمید و اهل فقه و فهم در قرآن بشوید، قرآن بهار قلب ها است.
امیرالمؤمنین از قرآن به ربیع القلوب تعبیر کردند، یعنی اگر معارف قرآن به قلب انسان برسد، قلبش بهاری و زنده می شود. همینطوری که زمین های مرده وقتی باران رحمت خدا بر آن ها می بارد، نشاط پیدا می کنند و بهاری می شوند و می رویانند و سرسبز می شوند، قلب انسان هم اگر در معرض معارف قرآن قرار گرفت و باران این رحمت الهی بر آن بارید، آباد و زنده می شود. در تعبیر دیگر فرمودند: «و فیه ربیع القلوب» در قرآن بهار قلب ها است. در قرآن حقایق و معارفی است که اگر به قلب انسان برسد، قلبش زنده می شود. بعضی از بزرگان فرموده اند که خدای متعال دو دهان به انسان داده است؛ یکی این دهان که با آن طعام های ظاهری را می خورد، جهاز هاضمه انسان به مواد مغذی ای نیاز دارد که از این دهان استفاده می کند، دهان دیگری که خدای متعال به انسان داده گوش اوست و معارفی را که دریافت می کند، رزق قلب و جان و روح انسان هست. جان انسان با این طعام، با این معارفی که می شنود و گوش جان می دهد، زنده می شود.
پایگاه اطلاع رسانی هیات رزمندگان اسلام
بازدیدها: 127