بزرگترین واقف فرهنگی ایران که بود؟
هیات:حاج حسین سال ۱۲۵۰ شمسی به دنیا آمده بود و آنقدر ثروت به ارث برده بود که آن سرش ناپیدا! اصالت تبریزی داشت و خاندانی داشت مجتهدزاده و بازرگانزاده و پدربزرگش ملکالتجار بود در عهد ناصری و پدرش هم ملکالتجار بود در عهد قاجار و خودش عاشق فرهنگ بود. ۱۰۱ سال عمر کرد؛ از عهد ناصری تا زمانه پهلوی دوم و در زندگیاش تا توانست مال و املاکش را وقف کرد و شد بزرگترین واقف ایران در عصر خودش و یکی از بزرگترین واقفان ایران در تاریخ. چه وقف کرد؟ فقط یکنمونهاش ۲ میلیون مترمربع زمین است در اراضی وکیلآباد مشهد برای ساخت خانه برای معلمان. باز هم اگر نمونه بخواهیم باغ ملی و باغ وکیلآباد مشهد را او وقف کرده و دهها هزار مترمربع زمین و مقدار زیادی املاک و مغازه و آبادی و اراضی کشاورزی هم وقف کرد برای ساخت بوستان و بیمارستان و مراکز خدماتی و کتابخانه و خانههای سازمانی برای کارمندان. اما شهرتش بهخاطر اینها نیست؛ چون بیشتر موقوفاتش در حوزه فرهنگ است! در زندگیاش هر چه توانست کتابهای خطی و میراث فرهنگی و باستانی خرید و به همراه وسایل زندگیاش و اموال ارثیهاش همه را وقف کرد و حاصل کارش شد «کتابخانه و موزه ملی ملک».
![](http://eheyat.com/wp-content/uploads/2021/07/14000505eheyat-BOZORGTARINVAQEF-IRAN.jpg)
حاج حسین ملِک را «ملِکالواقفین» لقب دادهاند
همین یک قلم «کتابخانه و موزه ملی ملک» خودش بزرگترین موقوفه فرهنگی ایران است. حاج حسین پس از وقف کتابخانه و موزه ملی ملک دوباره بخشی دیگر از املاکش را هم وقف آستان قدس رضوی کرد تا درآمد حاصل از آنها برای این مجموعه باارزش هزینه شود.
![](http://eheyat.com/wp-content/uploads/2021/07/14000505eheyat-BOZORGTARINVAQEF-IRAN2.jpg)
فرزندان حاج حسین هم به پُربارشدن این موزه کمک کردند و آثار بیشتری هم از محل درآمد موقوفات طی سالیان متمادی برای این مجموعه خریداری شد و حالا کتابخانه و موزه ملی ملک حدود ۱۹ هزار کتاب خطی دارد و ۷۰ هزار کتاب چاپی و ۲۴۰۰ کتاب چاپ سنگی هم دارد و یکی از ۶ کتابخانه بزرگ کشور در حوزه نسخههای خطی است. علاوهبر آن کتابخانه و موزه ملی ملک که در خیابان امام خمینی تهران قرار دارد ۱۰ هزار سکه و مدال از قرن ۶ پیشاز میلاد مسیح تا بعدهای تاریخ ایران دارد و نقاشیهای باارزش هم دارد از هنرمندان بزرگ در حد کمالالملک و فرشهای نفیس و مجموعه تمبرهای منحصربهفرد و آثار خوشنویسی و نگارگری هم دارد؛ همهچیز تمام است و موقوفهای فاخر است.
![](http://eheyat.com/wp-content/uploads/2021/07/14000505eheyat-BOZORGTARINVAQEF-IRAN3.jpg)
سؤال خارجیها از حاج حسین
حاج حسین چرا این کارها را میکرد؟ چون عاشق فرهنگ ایران بود و یک غیرتی هم داشت روی فرهنگ و تاریخ ایران. خودش گفته: «انگیزه من از تأسیس موزه سکه و فرش و قلمدان و نقاشی و … که هنوز در دست تکمیل است این بود که بعضی از مراجعین کتابخانه من محققین خارجی هستند، آنها سؤال میکردند که سکههای قدیم ایران یا خطوط تاریخی و قلمدانها را که همگی نشانه تمدن کهن ما است کجا میتوانند تماشا کنند و من برای سهولت کار آنها و نیز استفاده ملت ایران دست به ایجاد این موزه زدهام».
![](http://eheyat.com/wp-content/uploads/2021/07/14000505eheyat-BOZORGTARINVAQEF-IRAN4.jpg)
حرف حاج حسین و حرف نوهاش!
حالا این حاج حسین که ثروتمند بود و همه ثروتش را برای فرهنگ ایران خرج کرد واقعا چه فکر میکرد و هدفش چه بود؟ یکی از نوههایش تعریف میکند: «حاج حسین آقا به راحتی اموالشان را به مردم میبخشیدند، چون معتقد بودند که اگر ببخشند، همان افرادی که از اموال ایشان بهرهبردهاند نیز این کار را یاد میگیرند و این رفتار نیکو نسلبهنسل تکرار میشود و فرهنگ وقف و بخشش در میان مردم رونق میگیرد». حاج حسین یک حرفی هم داشته که همیشه میگفته و یکی دیگر از نوههایش تعریف میکند:«حاج حسین آقا همیشه میگفتند فرزندانم نیاز به چیزی ندارند و آنها را به خدا میسپارم» و حرف خودِ نوهاش هم اینکه:«درست است که از ایشان چیز زیادی برای فرزندانشان باقی نماند اما مهمتر از تمام اموال و املاک، احترام و جایگاهی بود که برای فرزندان به ارث رسید و همین هم از هرچیز دیگری ارزشمندتر است».
منبع: فارس
Views: 0