بصیرت لازمه ی حرکت سالم در دنیای امروز

برای بصیرت در لغت معانی متعددی نقل گردیده از جمله: بینایى، دانایى، زیرکى، هوشیارى، بینش و آگاهى.

در اصطلاح به معنای شـنـاخـت روشـن و یـقـیـنـی از دیـن، تـکـلیـف، پـیـشـوا، حـجـّت خـدا، راه، دوسـت و دشـمـن، حـق و بـاطل. (پیامهای عاشورا ‏- جواد محدثی)

شهید مطهری در تعریف روشن بینی یا همان بصیرت که تجلی آن در رفتار امام حسین(علیه السلام) بود می گوید : روشن‏ بینی یعنی چه؟ یعنی حسین(علیه السلام) در آن روز چیزهایی در خشت خام می‏دید که در آیینه هم نمی‏دیدند.

و امّا بصیرت یا بینش، نوعی دید درونی است که با دید چشم ظاهری، متفاوت است و اصلاً با چشم یا اندام های ظاهری بدن، قابل دریافت نیست. بصیرت، قوّه و نیرویی قلبی است که به مدد نور الهی، پدید آمده، حقیقت و باطن امور را – چنان که هست – در می یابد.

بصیرت و بینش، نوری درونی است که شخص با آن نور، در میان مردم، زندگی می کند؛ چنان که قرآن کریم فرموده است: «وجَعَلنا لَهُ نُوراً یمشِی بِهِ فِی النّاسِ». (انعام، آیه ۱۲۲)

انسان در سیر بصیرت، راه را از بی راهه و حقیقت را از امر غیرحقیقی، باز می شناسد و نیز درگرفتن اطلاعات و داده ها، درست گزینی می کند و نیز در ارائه نظر و رأی، درست گویی می کند و به فرموده امام علی علیه السلام، آن که بصیرت و بینش نداشته باشد، رأی او، نادرست و بی ارزش است. (غررالحکم و دررالکلم، ح ۶۵۴۸)

خداوند می فرماید: آیا در زمین سیر نمی کنند؛ تا صاحب دل هایی گردند که بدان تعقل کنند و گوش هایی که بدان بشنوند؟ پس همانا چشم ها کور نمی شوند؛ بلکه دل هایی که در سینه ها جای دارند، کور می شوند. (حج، آیه ۴۶) و چه بی فایده است دیده سر، هنگامی که دیده دل، نابینا باشد. امام علی علیه السلام در این باره فرموده است: «هرگاه دیده بصیرت، کور باشد، نگاه چشم، سودی ندهد». (غررالحکم و دررالکلم، ح ۹۹۷۲)

همنیشینی با علماء: کسی که بصیرت الهی نصیبش شده است، محبت دنیا را از دلش خارج می سازد. امام علیه السلام فرموده است: «به خاطر دنیادوستی، قلب ها از نور بصیرت، کور گشته اند» (غررالحکم و دررالکلم، ح ۴۸۷۸)

خرد ورزى: کسى که هر خبر یا مطلبى را مى شنود، فوراً نمیپذیرد، بلکه پیرامون آن مى اندیشد و آن را از صافى عقل و اندیشه اش مى گذراند، بصیرت و بینایى مى یابد، چنان که آینده نگرى و به کارگیرى خرد در فرجام امور باعث بصیرت و بینایى مى گردد.

زهد: “من استقبل الامور ابصر” یا “من فکّر أبصر العواقب” زهد و عدم دلبستگى به دنیا، از امورى است که باعث بصیرت مى گردد. (غررالحکم، ج ۳، ص ۳۸۷)

ارتباط با خدا: ازدیاد معرفت به خدا، انس با قرآن و معانى و معارف آن، توسل به ائمه(علیهم السلام) و مناجات با خدا در خلوت مخصوصاً نماز شب از امورى هستند که موجب بصیرت و بینایى و برخوردارى از الهامات غیبى مى‏شود.

راه تحصیل بصیرت:

براى نیل به مقام رفیع بصیرت باید به بازسازى و اصلاح نفس خویش پرداخت.

مجاهده با هواى نفسانى و تهذیب روح از زنگارهاى گناه، و لطیف و شفاف ساختن آیینه دل به نور توحید، تنها صراط مستقیمى است که “حجاب دیدگان دل” را مى گشاید.

بازگشت از گناه اولین گام براى تهذیب نفس و تحصیل بصیرت است. توبه از تقصیرات، بلکه از کوتاهىها و جبران حق اللَّه و حق النّاس.

ذکر زبانى، قلبى و عملى که موجبات بصیرت را ایجاد میکند. آنگونه که امیرالمؤمنین(علیه السلام) مى فرماید: «مَنْ ذکر اللَّه استبصر» هر کسى به یاد خدا باشد، بینایى و بصیرت یابد. (غررالحکم، ج ۵، ص ۱۶۶)

مجالست با علما که موجب بصیرت و بینایى است. على(علیه السلام) مى فرماید:«جاور العلماء تستبصر» با دانایان بنشین تا آگاهى یابى. (غررالحکم، ج ۳، ص ۳۸۷٫)

بصیرت در کلام ولایت:

رهبر معظم انقلاب(دامت برکاته) حول محور بصیرت می فرماید: “ملّتی که بصیرت دارد مجموعه‌ی جوانان یک کشور وقتی بصیرت دارند آگاهانه حرکت می کنند و قدم برمی دارند همه‌ی تیغ های دشمن در مقابل آنها کند می شود بصیرت این است، بصیرت وقتی بود غبارآلودگی فتنه نمی تواند آنها را گمراه کند، آنها را به اشتباه بیندازد.  اگر بصیرت نبود انسان ولو با نیت خوب، گاهی در راه بد قدم می گذارد. شما در جبهه‌ی جنگ اگر راه را بلد نباشید، اگر نقشه‌خوانی بلد نباشید، اگر قطب ‌نما در اختیار نداشته باشید، یک وقت نگاه می کنید می‌بینید در محاصره‌ی دشمن قرار گرفته‌اید. راه را عوضی آمده‌اید. دشمن بر شما مسلط می شود. این قطب‌نما همان بصیرت است. در زندگیِ پیچیده‌ی اجتماعیِ امروز بدون بصیرت نمی شود حرکت کرد. بصیرت در هدف بصیرت در وسیله بصیرت در شناخت دشمن بصیرت در شناخت موانع راه بصیرت در شناخت راه‌های جلوگیری از این موانع و برداشتن این موانع این بصیرتها لازم است وقتی بصیرت بود آنوقت شما می دانید با کی طرفید ابزار لازم را با خودتان برمی دارید یک روز شما می خواهید تو خیابان قدم بزنید خوب با لباس معمولی با یک دمپائی هم می شود رفت تو خیابان قدم زد اما یک روز میخواهید بروید قله‌ی دماوند را فتح کنید او دیگر تجهیزات خودش را می خواهد بصیرت یعنی اینکه بدانید چه میخواهید تا بدانید چه باید با خودتان داشته باشید…”

انتهای مطلب/

بازدیدها: 202