پایگاه اطلاع رسانی هیات رزمندگان اسلام هیات رزمندگان اسلام , سایت هیات رزمندگان اسلام , پایگاه اطلاع رسانی هیات رزمندگان اسلام , هیات , سایت هیات , هیئت رزمندگان , هیئت رزمندگان اسلام
عن السجاد (علیه السلام ): و لو دل مخلوق مخلوقا من نفسه على مثل الذى دللت علیه عبادک منک کان محمودا فلک الحمد (۷۲۰)
: عن الباقر (علیه السلام ):… و اءنت جمال السماوات و الارض فلک الحمد و اءنت زین السماوات و الاءرض فلک الحمد (۷۲۱)
عن اءبى الحسن الاءول (علیه السلام ): اذا فرغت من صلاه اللیل فقل: اللهم ما عملت من خیر فهو منک لا حمد لى فیه و ما عملت من سوء فقد حذرتنیه، لا عذر لى فیه. اللهم انى اءعوذبک اءن اءتکل على ما لا حمد لى فیه. (۷۲۲)
… و لک الحمد… و استخلصت الحمد لنفسک و جعلت الحمد من خاصتک و رضیت بالحمد من عبادک و فتحت بالحمد کتابک و ختمت بالحمد قضائک و لم یعدل الى غیرک و لم یقصر الحمد دونک، فلا مدفع للحمد عنک و لا مستقر للحمد الا عندک و لا ینبغى الحمد الا لک (۷۲۳)
اشاره: هر یک از این کلمات نورانى حاوى برهانى بر اختصاص حمد به خداى سبحان است. در حدیث اول امام سجاد (علیه السلام ) پس از برشمردن نعمت هدایت الهى و علوم ارزشمندى که بدون تعلیم الهى، بشر را یاراى رسیدن به آن نیست، به خداى سبحان عرض مى کند: بارخدایا گر مخلوقى بتواند از جانب خود چنین هدایتها و معارفى را در اختیار دیگران بگذارد، آن گونه که تو خلق خود را هدایت و تعلیم مى کنى، او نیز سزاوار حمد خواهد بود، لیکن چون همه نعمتها و علوم از جانب توست، پس ستایش نیز ویژه توست. در جمله فلک الحمد با تقدیم لک بر الحمد، حمد در خداى سبحان حصر شده است. این حدیث ناظر به برهانى است که حد واسط آن انعام الهى است.
حدیث دوم اشاره به برهانى دارد که حد وسط آن جمال است و در براهین اختصاص حمد بدین شرح بیان شد: سراسر عوالم هستى امکانى از آن جهت که مخلوق خداى سبحان است، زیبا و نیکوست و چون حمد در برابر جمال و کار زیباست، حمد ویژه جمیل جمال آفرین است.
در حدیث سوم بر اساس توحید افعالى همه کارهاى نیک آدمى را از خداى سبحان و هر حمدى بر هر کار نیکى را از او مى داند. بر اساس توحید افعالى و ربوبیت مطلق خداى سبحان، کارهاى نیک صالحان نیز جز ظهور و تجلى فیض و فعل او نیست و از این رو محمود حقیقى تنها ذات اقدس الهى است.
چهارمین حدیث نیز با تصریح به این که حمد جز حریم و ساحت قدس خداى سبحان هیچ قرارگاهى ندارد و حمد جز براى او سزاوار نیست، به روشنى بر انحصار حمد در خداى سبحان دلالت دارد.
تذکر: اگر بعضى از نصوص دینى ظهور دارد که حمد غیر خدا رواست، ولى حمد خدا بهتر است، این گونه ظواهر را باید به معناى تعیین حمد خدا تفسیر کرد، نه تفضیل حمد وى ؛ مانند آنچه در طلیعه دعاى سحر امام سجاد (علیه السلام ) به نقل ثابت بن دینار (ابوحمزه ثمالى ) آمده است:… فربى اءحمد شى ء عندى و اءحق بحمدى (۷۲۴)
بازدیدها: 458
