تفسیر تسنیم (تفصیلی)| جلد۱،سوره حمد،آیه ۲،الحمد لله رب العالمین،بحث روایى؛تفسیر عالمین و کثرت عوالم

۱۳- تفسیر عالمین و کثرت عوالم

عن امیرالمؤ منین (علیه السلام ): رب العالمین و هم الجماعات من کل مخلوق من الجمادات و الحیوانات… (۷۵۲)

عن ابى جعفر (علیه السلام ):… لعلک ترى ان الله خلق هذا العالم الواحد او ترى ان الله لم یخلق غیرکم. بلى و الله لقد خلق الف الف عالم و الف الف آدم، اءنت فى آخر تلک العوالم و اولئک الآدمیین (۷۵۳)

اشاره: موجود مادى گذشته از حدوث ذاتى محکوم به حدوث زمانى است و حدوث زمانى براى هر موجود طبیعى، ذاتى (به معناى متن هویت نه به معناى ماهیت ) است ؛ زیرا بر اساس حرکت جوهرى، هیچ موجود مادى بقا و ثبات ندارد، چه رسد به دوام و قدم ؛ لیکن براى فضل و فیض خداى سبحان حدى نیست و تکرر عوالم و تعدد جهانهاى امکانى که لازمه دوام فیض خداست، هرگز با حدوث مستفیض منافات ندارد و همان طور که قبلا بیان شد، مراد از کلمه عالمین همه مراحل و انحاى وجود و موجود امکانى است، نه خصوص عوالم انسانى ؛ زیرا قرآن کریم رب العالمین را به پروردگار همه نظام گسترده کیهانى و انسانى معنا کرده است و به تعبیر دیگر هر جا قلمرو رحمت خداست، مشمول عالمین است و چون رحمت خدا همه اشیا را در بردارد (رحمتى وسعت کل شى ء) (۷۵۴)، مراد از عالمین، سراسر نظام امکانى است.

بازدیدها: 102