تفسیر تسنیم (تفصیلی)| جلد۱،سوره حمد،آیه ۴،ملک یوم الدین،لطایف و اشارات؛قیامت، هم اکنون موجود است

۴– قیامت، هم اکنون موجود است  

در بحث تفسیرى گذشت که قیامت هم اکنون موجود است. این مدعا با براهین عقلى و شواهد نقلى قابل اثبات است که به برخى از شواهد نقلى آن اشاره مى شود:

یکم: قرآن کریم از بى توجهى تبهکاران نسبت به معاد، به غفلت تعبیر مى کند: لقد کنت فى غفله من هذا فکشفنا عنک غطاءک فبصرک الیوم حدید ^(۸۲۱). تبهکار را در محکمه عدل الهى حاضر کرده، او را به قیامت و عذابش آگاه مى کنند و مى گویند: تو از این حقیقت، یعنى انقطاع اسباب و انساب و رجوع همه اشیا به مبداء قهار در قیامت، غافل بودى. خود آنان مى گویند: یا ویلنا قد کنا فى غفله من هذا ^(۸۲۲) غفلت در جایى است که چیزى موجود باشد، اما مورد التفات نباشد و گرنه درباره معدوم، تعبیر غفلت درست نیست.

در جاى دیگر نیز مى فرماید: یعلمون ظاهرا من الحیوه الدنیا و هم عن الاخره هم غافلون ^(۸۲۳)؛ دنیاگرایان تنها به ظاهر که حیات دنیاست چشم دوخته اند و از باطن آن که آخرت است غافلند.

دوم: آیه کریمه کلا لو تعلمون علم الیقینَ لترون الجحیمَ ثم لترونها عین الیقین ^(۸۲۴) به صراحت بر مشاهده دوزخ براى صاحبان علم الیقین دلالت دارد و این ناظر به شهود در دنیاست و گرنه پس از مرگ، همه مردم آن را مشاهده مى کنند؛ چه در دنیا علم الیقین دست یافته باشند یا نه.

حجابى که مانع رسیدن به علم الیقین و شهود بهشت و دوزخ است همان حجاب گناه است و اهل باطن که از گناه مبرا هستند، جهنم و بهشت و نیز غوطه ور بودن تبهکاران در جهنم و تنعم بهشتیان در آغوش نعمتهاى بهشتى را هم اکنون مى بینند. همچنین آنان نجات جهنمى از جهنم بر اثر توبه و آتش خوارى غاصبان مال یتیم را هم اکنون مى بینند ان الذین یاءکلون اءموال الیتامى ظلما انما یاءکلون فى بطونهم نارا ^(۸۲۵)

سوم: رسول اکرم صلى الله علیه و آله و سلم در معراج بهشت و جهنم را از نزدیک دید و به خوردنیها و نوشیدنیهاى هر یک از پرهیزکاران و تبهکاران آگاه شد. اگر بهشت و جهنم پیش از برچپده شدن نظام دنیا موجود نباشد، آن حضرت در معراج این حقایق را مشاهده نمى کرد. در برخى روایات عترت طاهرین (علیهم السلام ) نیز آمده است که از ما نیست کسى که منکر وجود فعلى بهشت و دوزخ باشد: ما اءولئک منا و لا نحن منهم… ^(۸۲۶)

چهارم: حارثه بن مالک در جواب پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله و سلم که از او پرسیدند: کیف اءصبحت ، عرض کرد: اءصبحت موقنا. آنگاه حضرت پرسیدند: علامت یقین تو چیست ؟ عرض کرد:… گویا اهل بهشت را مشاهده مى کنم که از نعمتهاى الهى بهره مى برند… و گویا اهل جهنم را مى نگرم که در آن معذبند و فریاد بر مى آورند. گویا اکنون صداى نعره آتش در گوشهایم مى پیچید… پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله و سلم نیز با تعبیر عبد نور الله قلبه سخنان او را تاءیید و وى را دعا کرد. ^(۸۲۷) گرچه در تعبیر حارثه کاءن آمده است، نه اءن ، ولى باید توجه داشت که راجع به معدوم (کاءن ) نیز نمى توان گفت ؛ زیرا معدوم نه محققا مشهود است نه گویا مشهود. ^(۸۲۸)

پنجم: برزخ که عالمى بین دنیا و قیامت است، قطعا بین دو امر موجود قرار دارد و اگر جهان سوم (قیامت ) معدوم بود و تنها دو عالم (دنیا و برزخ ) وجود داشت در این صورت برزخ حقیقتا برزخ نبود؛ زیرا بین دو عالم قرار نگرفته بود.

برزخ سرپلى است که دنیا را به قیامت کبرا پیوند مى زند و حقیقت آن یا اثرى است از امواج آتش جهنم و یا نسیمى از بوستانهاى بهشت. پس ‍ وجود فعلى برزخ بما هو برزخ ، خود نشانى از وجود بالفعل قیامت است و بر این اساس در بسیارى از آیات قرآن کریم، سخن از اعداد و آماده سازى بهشت و جهنم است ؛ مانند و سارعوا الى مغفره من ربکم و جنه عرضها السموات و الاءرض اءعدت للمتقین ^(۸۲۹)، فاتقوا النار التى وقودها الناس و الحجاره، اعدت للکافرین^(۸۳۰)

تعبیر آماده سازى ، ظهور در موجود بودن دارد و چون اعداد در قالب فعل ماضى بیان شده است و حمل آن بر مضارع به صورت مجاز و با این توجیه که مستقبل محقق الوقوع در حکم ماضى است، قرینه خارجى ندارد، از آن بر مى آید که بهشت و دوزخ هم اکنون موجود است.

ششم: در حالات امام سجاد و امام صادق (علیهما السلام ) آمده است که در حال تلاوت سوره حمد، بر اثر تکرار آیه کریمه (مالک یوم الدین ) بیهوش ‍ مى شدند. با انضمام این مقدمه که گاهى بعد از نماز مى فرمودند: آتش ‍ بزرگ مرا به خود مشغول کرده بود ^(۸۳۱) و این حاکى از مشاهده (یوم الدین ) و نار الله الموقدهَ التى تطلع على الاءفئده ^(۸۳۲) است و گرنه لفظ و مفهوم را بیهوش نمى کند و هنر همین است که انسان جهنم را هم اکنون ببیند، نه این که بر وجود قیامت دلیل عقلى اقامه کند: