تفسیر تسنیم (تفصیلی)| جلد۱،سوره حمد،آیه ۴،ملک یوم الدین،لطایف و اشارات؛قیامت، روز ظهور دین

۵- قیامت، روز ظهور دین  

خداى سبحان در دنیا ظواهر دین، همانند لزوم اطاعت و پرهیز از معصیت را به انسانها نمایانده است، ولى از اسرار دین، تنها به بخش ناچیزى اشاره کرده است ؛ مانند این که غیبت را نان خورش سگهاى دوزخ معرفى کرده است: ایاکم و الغیبه فانها ادام کلاب النار ^(۸۳۳) و در قیامت حقیقت و باطن غیبت و سایر گناهان و بلکه همه حقیقت دین، اعم از جزا و غیر آن، ظهور خواهد کرد؛ زیرا عنوان دین، در موارد متعدد به معناى شریعت الهى و ملت که جامع عقیده، اخلاق و عمل است استعمال شده است.

از این رو در قرآن کریم روز قیامت روز دین معرفى شده است ؛ مانند: و ان الفجار لفى جحیمَ یصلونها یوم الدینَ و ما هم عنها بغائبینَ و ما اءدرئک ما یوم الدینَ ثم ما اءدریک ما یوم الدینَ یوم لا تملک نفس لنفس شیئا و الاءمر یومئذ لله^(۸۳۴) (ان الدین لواقع ) ^(۸۳۵)، (یسئلون اءیان یوم الدین ) ^(۸۳۶). آیات مزبور وقوع دین (قیامت ) را حتمى و واقعى معرفى مى کند و دین افزون بر جزا، حقایق فراوانى دارد، مانند توحید، نبوت، ولایت، باطن انسانها و باطن تکلیف و اسرار عبادت و در قیامت باطن همه این مجموعه ظهور مى کند.

خداى سبحان درباره ظهور باطن قرآن در قیامت مى فرماید: (یوم یاءتى تاءویله ) ^(۸۳۷) و تاءویل قرآن همان حقیقت عینى و خارجى آن است. معارف گسترده قرآن کریم در قیامت به گونه اى ظهور مى کند که زمینه اختلاف در هیچ امرى باقى نمى ماند. قهرا بطلان همه مکاتب روشن مى شود و از میان فتاواى مختلف، فتواى حق و از میان مکاتب گوناگون، مکتب حق ظاهر مى گردد؛ چنانکه در آن روز جایى براى کفر و شرک نیز نمى ماند؛ در دنیا ممکن است کسى در عین مراجعه به محکمه اسلامى، ناراضى برگردد و امر بر او مشتبه شود که آیا قاضى به حق داورى کرده است یا نه، ولى در قیامت همه حجابها زایل مى شود و واقعیت امر بر کسى مشتبه نمى شود.

ظهور همه معارف قرآن و همه ابعاد دین در قیامت همان است که در قرآن کریم با تعبیر توفیه دین مطرح شده است: یومئذ یوفیهم الله دینهم الحق و یعلمون اءن الله هو الحق المبین ^(۸۳۸).توفیق دین حق، آشکار کردن همه اسرار درون دین بر همگان است. اگر دین تنها به معناى جزا بود در ذیل این آیه کریمه به جاى یعلمون اءن الله هو الحق المبین مى فرمود: و یعلمون اءن الله هو القهار المنتقم ؛ یعنى در قیامت به قهر و انتقام خدا آگاه مى شوند. در قیامت انسانها مى فهمند که خداوند، حق روشنى بود، ولى آن را نمى دیدند. گرچه حق در دنیا نیز روشن است ؛ زیرا خداى سبحان که نور آسمانها و زمین است ؛ یعنى ظهور آسمانها و زمین به اوست: (الله نور السموات و الاءرض ) ^(۸۳۹)، حجابى ندارد و حرمان از شهود او بر اثر پرده اى است که انسان بر خود آویخته است. ^(۸۴۰) از این رو قرآن کریم چشمهاى کافران جهنمى را در غطاء و حجاب مى داند: الذین کانت اءعینهم فى غطاء عن ذکرى ^(۸۴۱) و چشم باطن گروهى را کور معرفى مى کند: لا تعمى الاءبصار و لکن تعمى القلوب التى فى الصدور ^(۸۴۲)

یادآورى این نکته قرآنى نیز در پایان این بحث سودمند است که اختلاف در دنیا پایانى ندارد و حتى در زمان ظهور حضرت ولى عصر (سلام الله علیه ) نیز اختلاف هست ؛ زیرا کفر، نفاق و یهودیت و مسیحیت، گر چه خاموش و زیر سلطه حکومت اسلامى است و یهودیان و مسیحیان جزیه مى پردازند، اما حضور و اقدام نیز دارند و سرانجام نیز حضرت مهدى (عجل الله تعالى فرجه الشریف ) به دست مخالفان تبهکار به شهادت مى رسد.

بقاى یهودیان و مسیحیان تا روز قیامت از برخى آیات قرآن کریم استفاده مى شود: فاءغرینا بیهنم العداوه و البغضاء الى یوم القیمه ^(۸۴۳) و اءلقینا بینهم العداوه و البغضاء الى یوم القیمه ^(۸۴۴). بنابراین، روز ظهور مصلح کل نیز روز ظهور کامل حق نیست، بلکه تنها در صحنه قیامت است که خداوند همه حقیقت دین را توفیه مى کند؛ به گونه اى که همگان حق را آشکارا مشاهده مى کنند.

بازدیدها: 0