آیات دوم و سوم سوره مبارکه حمد مشتمل بر چهار برهان بر اختصاص حمد به خداى سبحان بود. آیه کریمه (مالک یوم الدین ) نیز با بیان اسمى دیگر از اسماى حسناى خداوند سبحان، برهانى دیگر بر ضرورت حمد و اختصاص به ذات اقدس الهى است. تقریر برهان بدین گونه است:
خداى سبحان مالک مطلق سراسر عوالم هستى است و مالکیت مطلق او در آن روز ظهور مى کند و چون صاحب چنین سلطه و مالکیتى محمود و مشکور است، بنابراین خداى سبحان محمود و مشکور است.
توضیح این که، خداى سبحان مدبر و مربى انسانهاست و چون بدون حیات جاوید ابدى راه کمال انسانى مسدود خواهد بود، با برپا کردن قیامت، راه تکامل نهایى انسان را باز مى کند و چون رها کردن انسانها به حال خود، عامل تباهى آنان خواهد شد، آنان را به خود وا نمى گذارد، بلکه با اعتقاد به قیامت و یاد معاد که بهترین عامل رهایى انسان از تباهى است (۷۷۰)، آنان را مى پروراند و سرانجام نیز در قیامت پاداش کار نیک آنان را مى دهد.
بنابراین، خداى سبحان اولا: با برپا کردن قیامت، راه تکامل انسان را باز و هموار مى کند. ثانیا، با اعتقاد به قیامت و یا معاد آنان را تطهیر مى کند و ثالثا، در قیامت پاداش نیکوکاران را به آنان عطا مى کند. از این رو خداى سبحان، محمود و مشکور است.
آیه کریمه (مالک یوم الدین ) افزون بر آن که برهانى بر ضرورت حمد خداى سبحان است و از این جهت با گذشته مرتبط است، سندى براى معبود و مستعان بودن خداوند نیز هست و از این جهت با آیه بعد ارتباط دارد.
بازدیدها: 87