تفسیر تسنیم (تفصیلی)| جلد۱،سوره حمد،آیه ۵، ایاک نعبد و ایاک نستعین،تفسیر

خانه / قرآن و عترت / قرآن / تفسیر تسنیم (تفصیلی)| جلد۱،سوره حمد،آیه ۵، ایاک نعبد و ایاک نستعین،تفسیر

ایاک: ضمیر منفصل مفعولى است که براى افاده حصر، بر فعل خود (نعبد) مقدم شده است

تفسیر 

ایاک: ضمیر منفصل مفعولى است که براى افاده حصر، بر فعل خود (نعبد) مقدم شده است. گذشته از آن که در خصوص مقام، نکته مهمى هم ملحوظ خواهد بود و آن تقدم معبود بر عابد و عبادت است ؛ چنانکه در اثناى بحث روشن مى شود که توحید ناب مقتضى حصر مشهود در معبود است، به طورى که نه عابد دیده شود و نه عبادت او، تا هم از گزند تثلیث در مشهود پرهیز شود و هم از تثنیه در آن.

نعبد: عبد به معناى انسانى است که مملوک غیر باشد و اگر این کلمه را از ویژگیهاى انسانى تجرید کنیم به معناى موجود با شعورى است که ملک غیر باشد و به این اعتبار بر همه موجودات با شعور اطلاق مى شود: ان کل من فى السموات و الارض الا اتى الرحمن عبدا (۸۵۳). واژه عبادت نیز همین معنا را افاده مى کند؛ گرچه بر حسب اشتقاقهاى گوناگون و اختلاف موارد، تغییراتى در معناى آن حاصل مى شود برخى از اهل لغت گفته اند: اصل عبودیت به معناى خضوع است (۸۵۴)، لیکن این معناى لغوى کلمه کلمه نیست، بلکه لازم معناست ؛ زیرا خضوع با لام متعدى مى شود؛ مانند: ظلت اءعناقهم لها خاضعین (۸۵۵)، ولى کلمه عبادت خود متعدى است. پس عبادت به معناى خضوع نیست.

عبادت خدا ارائه و نشان دادن مملوکیت خود به پروردگار است و از این رو با استکبار جمع نمى شود: ان الذین یستکبرون عن عبادتى سید خلون جهنم داخرین (۸۵۶).

نستعین: استعانت طلب معونت و عون است و عون به معناى مطلق نصرت و یارى کردن است.

واژه هاى معاونت، مساعدت، مظاهرت و معاضدت، همه به معناى کمک کردن است، اما در هر یک جهتى خاص مورد نظر است ؛ مثلا کارى که عده اى با ساعدهاى خویش انجام مى دهند، مساعدت نامیده مى شود؛ چنانکه اگر با عضد و بازوهاى خود انجام دهند، معاضدت نام مى گیرد و اگر پشت به پشت همدیگر داده و قدرت برترى را ایجاد کنند، مظاهرت گفته مى شود و این عناوین از جوارح مایه گرفته است و اما در عون و معاونت تنها تقویت کردن مورد نظر است، بدون عنایت به هر ویژگى دیگر و از این رو به مطلق کمک کردن تعبیر مى شود.

بازدیدها: 179

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *