تفسیر تسنیم (تفصیلی)| جلد۱،سوره حمد،آیه ۵، ایاک نعبد و ایاک نستعین،لطایف و اشارات؛یقین عبادى و آثار آن

۴- یقین عبادى و آثار آن  

در بحث گذشته با استناد به آیه کریمه و اعبد ربک حتى یاءتیک الیقین ^(۸۸۹) بیان شد که یقین، محصول و فایده عبادت است، نه مرز عدمى آن. اکنون باید به تبیین این حقیقت بپردازیم که یقین حاصل از عبادت با یقین فراهم آمده از کار علمى و یا مشاهده معجزه متفاوت است.

یقین از راههاى گوناگون حاصل مى شود و یقینهاى حاصل از عوامل و اسباب مختلف یکسان نیست ؛ مثلا یقینى که براى فرعون و اطرافیان وى با مشاهده معجزه عصاى موسى حاصل شد، یقینى نبود که آنان را از ظلمتها به نور هدایت کند. وقتى عصاى موسى به اژدهایى دمان تبدیل شد و سحر ساحران را به کام خود کشید، حقانیت حضرت موسى (علیه السلام ) براى فرعون و فرعونیان آشکار شد، اما آنان با داشتن چنین یقینى آیات روشن و روشنگر حق را انکار کردند: وجحدوا بها و استیقنتها اءنفسهم ظلما و علوا فانظر کیف کان عاقبه المفسدین ^(۸۹۰). همچنین یقین علمى عالمان بى عمل،بى اثر است، اما نور یقینى که با چراغ عبادت پدید آید و بر جان عابد پرتو افکند، کارساز است و عابد را نجات مى دهد.

منشاء و سر تبهکارى انسان و تن دادن وى به گناه این است که لعابى شیرین از لذتها بر روى گناهان کشیده شده است و انسان عادى و خام،لعاب بیرونى را مى بیند، ولى از دیدن درون آن عاجز است و به شوق ظاهر شیرین آن پیش مى رود و به دام درونش مى افتد. آنان که با عبادت به نور یقین رسیدند، قدرت شهود درون و بیرون را دارند و هرگز به گناه که درونش سم کشنده و آتش سوزان است دست نمى آلایند.

آنان که با عبادت به علم الیقین دست یافتند، به تصریح قرآن کریم قدرت شهود آتش دوزخ را خواهند یافت: اءلهیکم التکاثر… کلا لو تعلمون علم الیقینَ الترون الجحیم ^(۸۹۱)

آنان که از دام تکاثر رهیدند ^(۸۹۲) و به علم الیقین که محصول عبادت است (و نه استدلال و برهان )، آراسته شدند، هم اکنون جهنم را مى بینند؛ همان گونه که یاران سیدالشهداء (علیه السلام ) در شب عاشورا پس از آن که بر یارى آن حضرت مصمم شدند، با ارائه آن حضرت، قرارگاه خود را در بهشت مشاهده کردند (نه این که براثر شهود و براى رسیدن به آن جنگیده باشند).

پس یقین حاصل از عبادت همان شهود است و چون درجات آن نیز بى نهایت است، هدف نهایى عبادت نیز بى نهایت خواهد بود.

بازدیدها: 0