ایشان با تأکید بر جایگاه عقل در شناخت مسیر درست، افزودند:

امیرالمومنین علی علیه‌السلام در این خطبه‌ها با برهان عقلی توضیح دادند که انسان مسافر است و برای رسیدن به مقصد نیاز به راه و راهنما دارد.

مقصدی که یا شیرین است یا تلخ، و انتخاب آن به عهده خود سالک است چرا که پایان عمر هر انسان، محصول زندگی دنیایی اوست؛ هیچ نیتی، تلاشی یا کاری از بین نمی‌رود. «اگر بار خار است، خود کشته‌ای / وگر پرنیان است، خود رشته‌ای» هر کسی با جهل علمی یا جهالت عملی زندگی کند، بار خار است! انسان باید با عقل و علم زندگی کند.

معظم له ابراز داشتند:

اگر انسان، عقل را کنار بگذارد. قضاوت‌هایش نادرست و زندگی‌اش بر پایه خیالات و اوهام خواهد بود؛ چنین کسی در قرآن “مختال” نامیده شده و کسی که با خیال زندگی می‌کند نه با عقل، محبوب خدا نیست؛ ﴿إِنَّ اللَّهَ لا یُحِبُّ کُلَّ مُخْتالٍ فَخُورٍ﴾

بنابراین، مسیر حرکت انسان‌ها یا جاهلانه است، که بیراهه رفته و نتیجه آن گمراهی است. یا با سیر زندگی می کند که عالمانه است و نجات می‌یابد هر چند آن هدف نهایی نیست. یا بخش سوم که با صیرورت زندگی میکند یعنی عالمانه، عاقلانه، عاملانه زندگی می کند. و رابطه اش با خدا رابطه محب و محبوب بودن است. رابطه خدا با او رابطه معلم و متعلم نیست، رابطه محب و محبوب است؛﴿یُحِبُّهُمْ وَیُحِبُّونَهُ﴾، انتخاب با خود انسان است.

^{حضرت آیت الله جوادی آملی در بخش دیگری از جلسه درس خود با تأکید بر جایگاه هیمنه در جامعه اسلامی اظهار داشتند:}

هیمنه امت اسلامی به معنای تکبر نیست. بلکه ناظر به جلال و اقتداری است که مانع از تعرض دشمنان می‌شود. اگر جامعه‌ای قرآنی فکر کند. باید به جای ضعف و تزلزل، با عزت و قدرت ظاهر شود.

ایشان با اشاره به آیات پایانی سوره مبارکه توبه خاطرنشان کردند:

خداوند در قرآن می‌فرماید ﴿یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا قَاتِلُوا الَّذِینَ یَلُونَکُمْ مِنَ الْکُفَّارِ وَلْیَجِدُوا فِیکُمْ غِلْظَةً﴾، دشمنان شما باید از شما بترسند.

این یک امر غایب و حتمی است، نه امری اختیاری. یعنی امت اسلامی باید آن‌چنان مقتدر باشد. که دشمن جرأت حمله به آن را نداشته باشد. حتما باید در شما مردانگی و شهامت را احساس بکنند.

معظم له بیان داشتند:

قدرت بازدارندگی در گرو هیمنه و ساختار قوی درون جامعه است. نباید در داخل جامعه اسلامی اختلاس و بی‌نظمی باشد. قرآن تنها برای شب‌های مبارک نیست. کتابی است زنده که باید در زندگی امت اسلامی جاری باشد.

ایشان با تأکید بر اهمیت تاریخ و تمدن ایران اسلامی گفتند:

ملت ایران، ملتی بزرگ و بزرگ زاده است، در هر گوشه‌ ای از ایران، آثار علم و تمدن دیده می‌شود. بزرگان علم و مفسران بزرگ قرآن و نویسندگان کتب اربعه، از ایران برخاسته‌اند. کشور ما هم اکنون پرچمدار اهل بیت در سراسر جهان است. باید بزرگی‌ خود را بشناسیم و آن را ارزان نفروشیم.

معظم له در پایان اظهار داشتند:

قرآن جامعه را زنده می‌کند و ما باید با قرآن زندگی کنیم. جامعه‌ای که قرآن در آن اصل باشد. و آیات حیات‌بخش آن به درستی فهم و عمل شوند، جامعه‌ای زنده خواهد بود.

منبع:حوزه