این روزها عرض ما بر این است، در قرآن یک عده ای را با عنوان فتن و یا فتنه امتحان میکنند. یعنی عدهی با ابتلاء، و فتنه امتحان میشوند و یک عده را خداوند مستقیماً امتحان میکند، وشاید هم هر سه معنا با هم باشد. مثلاً در مورد حضرت ابراهیم قران در سوره بقره آیه 124 میفرمایند “وَ إِذِ ابْتَلی إِبْراهیمَ رَبُّهُ بِکَلِماتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قالَ إِنِّی جاعِلُکَ لِلنَّاسِ إِماماً ” (هنگامی که ابراهیم را پروردگارش به اموری بیازمود ،پس او همه رابه نحو کامل انجام داد پروردگارش گفت: همانا من تو را برای مردم امام و پیشواکردم)
به ابتلاء و یا فتنه ویا امتحان در سوره ممتحن هم اشاره میشودکه وسایلی هم دارد، حالا در مورد حضرت ابراهیم بحث کلمات پیش میآید که بسیار پیچیده و بلند است مانند ابتلائی که حضرت مریم سلام الله علیها که قرآن به آن نیز اشاره دارد.
سختترین سنت ابتلاء مربوط است به قبول مقام و جایگاه ویژه حضرت فاطمه
امام میفرماید”إِنَّ أَمْرَنَا، صَعْبٌ مُسْتَصْعَبٌ”(نهج البلاغه) اما امیرالمومنین علیه السلام، در ادامه میفرمایند “الْمُؤْمِنُ الْمُمْتَحَنُ هُوَ الَّذِی لَا یُرَدُّ مِنْ أَمْرِنَا إِلَیْهِ شَیْءٌ إِلَّا شُرِحَ صَدْرُهُ لِقَبُولِهِ وَ لَمْ یَشُکَّ وَ لَمْ یَرْتَبْ” مومن امتحان شده کسی هست که هیچ فرمانی از ما به اونمیرسد مگر اینکه سینهاش را برای قبول آن امر آماده میسازد و درآن شک نمیکند و رو برنمی تابد. چون بعضیها در کار خود و ولایت شک میکنند میگویند امام حسین علیه السلام مگر ما نوکر و گریه کن تو نیستیم؟ مگر در مجلس شما مراقبت نداریم ؟ پس چرا بلا و مشکل؟ توجه میکنی میبینی، کسانی که اهمیتی به این موضوعات نمیدهند ،مشغول زندگی خودشان هستند،حتی ممکن است از تفریح خسته شوند، وبه همین دلیل اصلاً متوجه مشکلات ودرد مردم نمیشوند!همه امتحان میشوند.
“إِنَّ الْبَلَاءَ لِلظَّالِمِ أَدَبٌ وَ لِلْمُؤْمِنِ امْتِحَانٌ وَ لِلْأَنْبِیَاءِ دَرَجَةٌ وَ لِلْأَوْلِیَاءِ کَرَامَةٌ”(«بحارالأنوارجلد8»بلاها برای ظالم تـأدیب و برای مؤمنان امتحان و برای پیامبران درجه و برای اولیا کرامت و مقام است) شما نگاه کنید همین اتفاقی که افتاد(آتشسوزی ساختمان پلاسکو) یک عده فارق از هیاهوها و زحمتهای اطراف ماجرا مشغول اطعام و کمک کردن و احترام گذاشتن شدند … یکی نیست این چه کاری است اینجا مصیبت وارده شده شما دنبال خیر رساندن هستی! چرا؟ میگوید این امتحان است من خیر به دیگران برسانم، این امکان نیست تا جای دیگری خیر برسانم تا مثلاً فاطمیه و محرم و هیئت… اما یک عده مشغول شایعه درست کردن و یا غر زدن بودند، حتی مخابره اخبار برای مطبوعات دشمن و ضد انقلاب بودند همه دیدیم، من نمیخواهم وارد این موضوعات شوم. حرف این است هر اتفاقی بیفتد مومن آن را امتحان میبیند، اگر مصیبت باشد برای ستمگر ادب است این خیلی مهم است. پس امتحان میتواند بهترین هدیه خداوند باشد. اصلاً بدون امتحان،نمی توان روزگار گذراند،منتهی ما روزمان با کمک و درخواست از خداوندبرای امتحانات شروع میشود”فَاللّهُ خَیْرٌ حافِظاً وَ هُوَ اَرْحَمُ الرّاحِمینَ اِنَّ وَلِیِّىَ اللَّهُ الَّذى نَزَّلَ الْکِتابَ وَ هُوَ یَتَوَلَّى الصّالِحینَ” (خدا بهترین نگهدار است، و او مهربانترین مى باشد، به راستى سرپرست من خدا است، که نازل کرد قرآن را، و او شایستگان را سرپرستى مى کنید) این ذکر را هفت بار بخوانیم و یا قبل از خروج از خانه سه مرتبه بگوییم “ما شآءَ اللَّهُ لا حَوْلَ وَلا قُوَّةَ الّا بِاللَّهِ”(آن چه خواست خدا بود، نیست گردیدنى و نه توانایى اى، مگر به خدا) و علاوه بر فرایض واجب صدقه هم بده تا بتوانی در ابتلاء مقاومت داشته باشیم.
امر خداوند و اهل بیت را برپا داریم برای عاقبت به خیری زندگی ،نه برای عافیت طلبی
ولی توجه کنید این اذکار را اهل بیت استفاده میکردند حتی بی بی دوعالم هم این اذکار را میگفتند ولی با سنت ابتلاء خداوند هم آشنا بوده است پس بلاء برای مومنان مخصوصاً بی بی دوعالم موضوع امتحان و رفعت درجات است و برای اولیا کرامت است… در همین گیرو دار سائل به در خانه اهل بیت میآید و به او کمک میرساند – حتی برای دوستانش خرمای بهشتی میآورند و او کنار میگذارد با وجود مصیبتهای فراوان و به جناب سلمان میفرمایند سلمان به دیدار اهل بیت نمیآیی! – یعنی به شکل روز مره هرکاری که ارزش دارند حضرت انجام میدهند. با این حال حواس ما باشد که هر روز امتحان میشویم و فکر نکنیم ما گرفتار فتنه و مصائب نمیشویم. از خدا بخواهیم عاقبت بخیر شویم که وقت با ثروت امتحان میشوی یک وقت با فقر شما با صدقه اموال خود را جاودان میکنید ولی بدون صدقه آن را از بین میرود.
جایگاه ویژه حضرت فاطمه سلام الله علیها حتی در میان انبیاء و اولیاء
این مقدماتی است برای آنکه بپردازیم به ابتلاء حضرت فاطمه زهرا که قبل از خلقت بی بی دوعالم چگونه امتحان شده اند، که این گونه به ایشان سلام میدهیم و در زیارت ایشان میگوییم”یَا مُمْتَحَنَةُ امْتَحَنَکِ اللَّهُ ” حضرت ابراهیم به چند بلا گرفتار میشوند و بعد از پایان اینن ابتلاء”جاعِلُکَ لِلنَّاسِ إِماماً” این یک مقدمه است.
بازدیدها: 104