۴۰حدیث گهربار از امام رضا (ع)

خانه / تازه ها / ۴۰حدیث گهربار از امام رضا (ع)

۴۰حدیث امام رضا ع

۱.ارزش عالمان دین
رَحِمَ اللهُ عَبْداً أَحْيِي أَمْرَنَا
فَقِيلَ لَهُ: كَيْفَ يُحْيِي أَمْرَكُمْ؟
قَالَ: يَتَعَلَّمُ عُلُومَنَا ويُعَلِّمُهَا النَّاسَ؛ فَإِنَّ النَّاسَ لَوْ عَلِمُوا مَحَاسِنَ كَلامِنَا لَا تَّبَعُونَا.

رحمت خدا بر کسی باد که دین و ولایت ما را زنده
می کند.
به حضرت گفته شد چگونه آن کس این امر را احیا و زنده می سازد؟
حضرت فرمود علوم ما را یاد بگیرد و به مردم بیاموزد؛ زیرا مردم اگر حُسن و حقایق کلام ما را بدانند قطعاً از ما پیروی خواهند کرد.

نوادر الأخبار، ص ۱۸؛ عيون أخبار الرضا، ج ۱، ص ۳۰۷؛ الحياة، ج ۱، ص ۵۹ و معاني الأخبار، ج ۱، ص ۱۷۴.

۲. دورنمای شیعه
شِيعَتُنَا الْمُسْلِمُونَ لِأَمْرِنَا الْآخِذُونَ بِقَوْلِنَا، اَلْمُخَالِفُونَ لِأَعْدَائِنَاء فَمَنْ لَمْ يَكُنْ كَذَلِكَ فَلَيْسَ مِنَّا.

شیعیان ما کسانی هستند که مطیع امر ما،شنوای گفتار ما و مخالف دشمنان ما میباشند اگر کسی این گونه نباشد شیعیان ما نیست.

فضائل الشيعة، ص ۴۵؛ وسائل الشيعة، ج ۱۸، ص ۸۳؛ الحكم الزهرة ، ج ۱،ص ۲۳۸ و بحار الأنوار، ج ۶۸، ص ۱۶۷.

۳. سه چیز همراه سه چیز
إِنَّ اللهَ أَمَرَ بِثَلَاثَةٍ مَقْرُونٍ بِهَا ثَلَاثَةٌ أُخْرى:
أَمَرَ بِالصَّلَاةِ وَالزَّكَاةِ؛ فَمَنْ صَلَّى وَ لَمْ يُزَكٌ لَمْ يُقْبَلْ مِنْهُ صَلَاتُهُ. وَ أَمَرَ بِالشُّكْرِ لَهُ وَلِلْوَالِدَيْنِ؛ فَمَنْ لَمْ يَشْكُرْ وَالِدَيْهِ لَمْ يَشْكُرِ اللَّهَ. وَأَمَرَ بِاتِّقَاءِ اللهِ وَصِلَةِ الرَّحِمِ ، فَمَنْ لَمْ يَصِلْ رَحِمَهُ لَمْ يَتَّقِ الله.

خداوند متعال فرمان به انجام دادن سه کار در کنار سه کار دیگر داده است:
۱. خداوند دستور به نماز و زکات با هم داده است. پس اگر کسی نماز گزارد ولی زکات ندهد، نماز او مورد قبول نیست.
۲.فرمان به سپاسگزاری از خدا و پدر و مادر داده است.پس اگر کسی از پدر و مادر سپاسگزاری نکند، شکر خدای را نیز به جا نیاورده است.
۳.به تقوا و صله رحم با هم امر کرده است پس اگر کسی صله رحم را به جا نیاورد تقوای الهی را مراعات نکرده است.

عيون أخبار الرضا، ج ۱، ص ۲۵۸ و بحار الأنوار، ج ۹۶، ص ۱۲.

۴. اوصاف مؤمنان
لا يَكُونُ الْمُؤْمِنُ مُؤْمِناً حَتَّى يَكُونَ فِيهِ ثَلَاثُ خَصَالٍ: سُنَةٌ مِـنْ رَبِّهِ وَسُنَّةٌ مِنْ نَبِيِّهِ وَسُنَّةٌ مِنْ وَلِيّهِ.
فَأَمَّا السُّنَّةُ مِنْ رَبِّهِ فَكِتْمَانُ سِرِّهِ قَالَ الله :
«عَالِمُ الْغَيْبِ فَلَا يُظْهِرُ عَلَى غَيْبِهِ أَحَداً إِلَّا مَنِ ارْتَضَى مِنْ رَسُولٍ.»۱
وَأَمَّا السُّنَّةُ مِنْ نَبِيِّهِ فَمُدَارَاةُ النَّاسِ، فَإِنَّ اللَّهَ أَمَرَ نَبِيَّه
بِمُدَارَاةِ النَّاسِ، فَقَالَ :
«خُذِ الْعَفْوَ وَأْمُرْ بِالْعُرْفِ.»۲
وَأَمَّا السُّنَّةُ مِنْ وَلِيَّهِ فَالصَّبْرُ فِي البَأْسَاءِ وَالضَّرَّاءِ.۳

سه خصلت است که اگر انسانی دارای آن نباشد مؤمن محسوب نمیشود یک خصلت از خداوند است و یکی از صفات پیامبر ص و دیگری از خصوصیات ائمه ع است.
خصلت خداوند کتمان اسرار است چنانکه میفرماید: «خداوند دانا به غیب و اسرار است ولی آن را برای کسی جز پیامبران برگزیده آشکار نمیکند.»
خصلت پیامبر ص مدارا کردن با مردم است؛ زیرا خداوند پیامبر ص خویش را به آن فرمان داده است؛
عفو و گذشت را اختیار کن و مردم را به نیکی دعوت نما.»
و خصلت ائمه ع صبر در برابر شداید و مشکلات است.

۱. سوره الجن (۷۲)، آیه ۲۶ و ۲۷
۲. سوره ي الأعراف (۷)، آیه ۱۹۹
۳. بحار الأنوار، ج ۷۸، ص ۳۳۴؛ تحف العقول، ص ۴۶۵؛ الحكم الزاهرة، ج ۱،ص ۲۳۴ الكافي، ج ۲، ص ۲۴۱ کشف الغمة، ج ۳، ص ۱۲۳ و المواعظ العددية،ص ۱۸۲.

۵. ارزش قناعت
مَنْ لَمْ يَقْنَعُهُ مِنَ الرِّزْقِ إِلَّا الْكَثِيرُ، لَمْ يَكْفِهِ مِنَ الْعَمَلِ إِلَّا الْكَثِيرُ وَ مَنْ كَفَاهُ مِنَ الرِّزْقِ الْقَلِيلُ فَإِنَّهُ يَكْفِيهِ مِنَ الْعَمَلِ الْقَلِيلُ.

کسی که از رزق و روزی الهی تنها به زیاد آن قانع است، در انجام دادن تکالیف الهی نیز تنها بسیار آن،او را نجات میدهد و کفایت میکند.

کسی که مقدار کم از رزق و روزی الهی او را بسنده باشد، عمل کم نیز او را نجات می بخشد و کافی باشد.

الکافی، ج ۲، ص ۱۳۸.

۶. پاداش خدمت به مؤمنان
مَنْ فَرَّجَ عَنْ مُؤْمِنٍ فَرَّجَ اللهُ عَنْ قَلْبِهِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ.

هر کس گرفتاری مؤمنی را رفع کند خداوند در روز قیامت از قلب او غم و اندوه را بر می دارد.

الكافي، ج ۲، ص ۲۰۰ ؛ وسائل الشيعة، ج ۱۱، ص ۵۸۷ و أقوال الأئمة، ج ۵،ص ۲۶.

۷. بندگان برتر
قَالَ الْإِمَامُ الرَّضَا فِي الْجَوَابِ عَنْ خِيَارِ الْعِبَادِ:
الَّذِينَ إِذَا أَحْسَنُوا اسْتَبْشَرُوا وَإِذَا أَسَاؤُوا اِسْتَغْفَرُوا وَإِذَا أَعْطُوا شَكَّرُوا وَإِذَا ابْتُلُوا صَبَرُوا وَإِذَا غَضَبُوا عَفَوا.

امام رضا در پاسخ به سؤال از بهترین انسانها فرمود:
آنان کسانی هستند که اگر نیکی کنند خوشحال میشوند؛ آن هنگام که مرتکب گناه شوند استغفار میکنند؛ آن زمان که مورد عطا و بخشش قرار گیرند شکرگزارند؛ آن وقت که به سختی و مشکلات دچار شوند بردبار و صابرند؛ در زمان خشم نیز عفو
می کنند.

تحف العقول، ص ۴۶۹ و بحار الأنوار، ج ۷۸، ص ۳۳۸.

۸. انسان در محاصره روزهای سخت
قَالَ الْإِمَامُ الرَّضَاءَ فِي الْجَوَابِ عَنْ «كَيْفَ أَصْبَحْتَ؟». أَصْبَحْتُ بِأَجَلٍ مَنْقُوصٍ وَ عَمَلٍ مَحْفُوظٍ وَالْمَوْتُ فِي رِقَابِنَا وَالنَّارُ في وَرَاءِنَا وَ لَا نَدْرِى مَا يُفْعَلُ بِنَا.

امام رضا در پاسخ از سؤال «چگونه روزگار به سر
می آوری؟» فرمود:
روزگار را به سر میآورم در حالی که لحظه لحظه عمر کوتاه شده و عملی که در نامه اعمال محفوظ است مرگ ما را رها نخواهد کرد؛ آتش عذاب الهی در جلو آماده است و نمی دانیم
چگونه با ما برخورد خواهد شد؟

تحف العقول، ص ۴۷۰ و بحار الأنوار، ج ۷۵، ص ۳۳۹.

۹.به چه کسی امیدوار باشیم؟
خَمْسٌ مَنْ لَمْ تَكُنْ فِيهِ فَلَا تَرْجُوهُ لِشَيْءٍ مِنَ الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ: مَنْ لَمْ تَعْرِفِ الْوَثَاقَةَ فِي أُرُومَتِهِ وَالْكَرَمَ فِي طَبَاعِهِ وَالرَّصَانَةَ فِي خُلْقِهِ وَ النَّبلَ فِي نَفْسِهِ وَالْمَخَافَةَ لِرَبِّهِ.
اگر در کسی پنج چیز نباشد در امور دنیوی و اخروی امیدی به او نداشته باشید.
اصالت خانوادگی طبع ،بخشنده شخصیت باثبات نجابت باطنی و ترس از خداوند.

تحف العقول، ص ۴۷۰؛ بحار الأنوار، ج ۷۸، ص ۳۳۹ و أعيان الشيعة، ج ۲،ص ۲۸.

۱۰.پاداش خدمت به خانواده
إِنَّ الَّذِي يَطْلُبُ مِنْ فَضْلٍ يَكُفُّ بِهِ عِيَالَهُ أَعْظَمُ أَجْراً مِنَ الْمُجَاهِدِ في سبيل الله.

کسی که در طلب روزی برای حفظ خانواده خویش باشد، از جهاد کننده در راه خدا پاداشش بیشتر است.

تحف العقول، ص ۴۷۰ و بحار الأنوار، ج ۷۸، ص ۳۳۹

۱۱. دوست و دشمن
صَديقُ كُلَّ امْرِءٍ عَقْلُهُ وَ عَدُوُّهُ جَهْلُهُ.

دوست هر کس عقل او و دشمن هر کس نادانی اوست.

تحف العقول، ص۴۷۶ بحارالانوار ج۷۸،ص۳۳۵ و الأنوار البهية ، ص ۴۶۷؛ بحار الأنوار، ج ۷۸، ص ۱۰۰.

۱۲. عقل و غم
قَالَ الْإِمَامُ الرَّضَاءَ فِي الْعَقْلِ:
اَلتَّجَرُّعُ لِلْغُصَّةِ وَ مُدَاهَنَةُ الْأَعْدَاءِ وَ مُدَارَاةُ الْأَصْدِقَاءِ .

عقل عبارت از بسیار غصه خوردن، سازش با دشمنان و مدارا با دوستان است.

أمالي الشيخ الصدوق، ص ۲۸۴؛ بحار الأنوار، ج ۷۵، ص ۳۹۳؛ نوادر الأخبار، ص ۱۲ و معانى الأخبار، ص ۳۶۱.

۱۳ .گناه جدید بلای جدید
كُلَّمَا أَحْدَثَ الْعِبَادُ مِنَ الذُّنُوبِ مَا لَمْ يَكُونُوا يَعْمَلُونَ، أَحْدَثَ اللَّهُ لَهُمْ مِنَ الْبَلاءِ مَا لَمْ يَكُونُوا يَعْرِفُونَ.

هرگاه مردم گناهان جدیدی مرتکب شوند که قبلاً انجام نداده اند، خداوند برای آنان بلاهای جدیدی می فرستد که تا آن زمان نشناخته اند.

الکافی، ج ۲، ص ۲۷۵؛ بحار الأنوار، ج ۷۳، ص ۳۴۳؛ وسائل الشيعة، ج۱۱ ص۲۴۰؛ أمالي الشيخ الطوسى، ج ۱، ص ۲۳۳ و الحكم الزاهرة، ج ۱، ص ۲۶۹.

۱۴.زیارت امامان پیمان ولایت
إِنَّ لِكُلِّ إِمَامٍ عَهْداً فِي عُنُقِ أَوْلِيَاءِهِ وَ شِيعَتِهِ، وَإِنَّ مِنْ تَمَامِ الْوَفَاءِ بِالْعَهْدِ وَ حُسْنِ الْأَدَاءِ زِيَارَةَ قُبُورِهِمْ، فَمَنْ زَارَهُمْ رَغْبَةً فِي زِيَارَتِهِمْ وَ تَصْدِيقاً بِمَا رَغِبُوا فِيهِ كَانَ أَئِمَّتُهُمْ شُفَعَاءَهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ.

هر امامی پیمانی بر عهده دوستان و شیعیانش دارد. زیارت قبور آنان از جمله وفای کامل به آن عهد و میثاق به شمار می رود. پس هر کس که آنان را با میل و اشتیاق و ایمان به وعده ثواب ایشان زیارت کند ائمه نیز آنان را در روز قیامت شفاعت خواهند کرد.

الكافي، ج ۴ص ۵۶۷؛ الحكم الزاهرة ، ج ۲، ص ۲۶۲ و المحجة البيضاء، ج ۴،ص۴۵.

۱۵.ارزش بیماری
الْمَرَضُ لِلْمُؤْمِنِ تَطْهِيرٌ وَ رَحْمَةٌ وَلِلْكَافِرِ تَعْذِيبُ وَلَعْنَةً وَإِنَّ الْمَرَضَ لا يَزَالُ بِالْمُؤْمِنِ حَتَّى لَا يَكُونَ عَلَيْهِ ذَنْبُ.

بیماری برای مؤمن مایه پاکی از گناه و رحمت خداوند و برای کافران عذاب و نفرین الهی است بیماری همواره با انسان مؤمن است تا هیچ گناهی برای او باقی نماند.

وسائل الشيعة، ج ۲، ص ۶۲۴؛ ثواب الأعمال، ص ۲۲۹؛ الحكم الزاهرة، ج ۲، ۴۱۴ و بحار الأنوار، ج ۷۸، ص ۳۳۵.

۱۶ .تفکر عبادت برتر
لَيْسَ الْعِبَادَةُ كَثْرَةَ الصَّيَامِ وَالصَّلَاةِ وَإِنَّمَا الْعِبَادَةُ كَثْرَةُ التَّفَكُرِ فِي أَمْرِ اللهِ.

عبادت، روزه و نماز فراوان نیست؛ بلکه عبادت، تفکر زیاد در مورد عظمت خداوند متعال است.

تحف العقول، ص۴۶۶؛ المحجة البيضاء، ج ۸، ص ۱۹۵؛ وسائل الشيعة، ج ۱۱،ص ۱۵۳ و بحار الأنوار، ج ۷۸، ص ۳۳۵.

۱۷.گناهان کوچک آغازی
برای گناهان بزرگ الصَّغَائِرُ مِنَ الذُّنُوبِ طُرُقُ إِلَى الْكَبَائِرِ وَ مَنْ لَمْ يَخَفِ اللَّهَ فِي الْقَلِيلِ لَمْ يَخَفْهُ فِي الْكَثِيرِ وَ لَوْ لَمْ يُخَوَّفِ اللهُ النَّاسَ بِجَنَّةٍ وَ نَارٍ، لَكَانَ الْوَاجِبُ عَلَيْهِمْ أَنْ يُطِيعُوهُ وَ لَا يَعْصُوهُ؛ لِتَفَضُّلِهِ عَلَيْهِمْ وَإِحْسَانِهِ إِلَيْهِمْ وَ مَا بَدَأَهُمْ بِهِ مِنْ إِنْعَامِهِ الَّذِي مَا اسْتَحَقُوهُ.

گناهان صغیره راهی برای ارتکاب گناهان کبیره است. هر کس در مورد گناهان صغیره از خدا نترسد در مورد گناهان کبیره نیز ترسی به دل راه نمیدهد.
اگر خداوند مردم را از بهشت و جهنم نیز نترسانده بود، لازم بود که همه مردم او را اطاعت کرده و عصیان نکنند؛ به دلیل تفضل، احسان و انعامی که به آنان نموده در حالی که هیچ کس استحقاق آنها را نداشته است.

بحار الأنوار، ج ۷۱، ص ۱۷۴ و عيون أخبار الرضا، ج ۲، ص ۱۸۰.

۱۸.پاداش رضایت به روزی کم
مَنْ رَضِيَ عَنِ اللَّهِ – تَعالى – بِالْقَلِيلِ مِنَ الرِّزْقِ رَضِيَ اللَّهُ مِنْهُ بِالْقَلِيلِ مِنَ الْعَمَلِ.
هر که با روزی کم از خداوند متعال خشنود باشد خداوند نیز از اعمال کم او خشنود گردد.

بحار الأنوار، ج ۷۸، ص ۳۵۷ و الأنوار البهية، ص ۱۰۹.

۱۹.زاهد کیست؟
قَالَ الْإِمَامَ الرَّضَاءَةِ فِي الزَّاهِدِ:
مُتَبَلِّعُ بِدُونِ قَوتِهِ، مُسْتَعِدُ لِيَوْمٍ مَوْتِهِ وَ مُتَبَرِّمُ بِحَيَاتِهِ.

امام رضا درباره شخص زاهد و پارسا فرمود : او کسی است که به کمتر از روزی خود قانع، برای روز مرگش آماده و از حیات خود آزاده بوده و دلباخته ی آن نباشد.

بحار الأنوار، ج ۷۸، ص ۳۴۹.

۲۰.اخلاق و توکل از نگاه امام
قَالَ الْإِمَامُ الرَّضَاعَةِ فِي جَوَابِ مَنْ قَالَ لَهُ : مَا حَدُّ حُسْن الْخُلْقِ؟
أَنْ تَعْطِيَ النَّاسَ مِنْ نَفْسِكَ مَا تُحِبُّ أَنْ يُعْطُوكَ مِثْلَهُ.
فَقَالَ: مَا حَدُّ التَّوَكُل؟
فَقَالَ ةِ : أَنْ لَا تَخَافَ مَعَ اللَّهِ أَحَداً.
فَقَالَ: أُحِبُّ أَنْ أَعْرِفَ كَيْفَ أَنَا عِنْدَكَ؟
فَقَالَ : أَنْظُرْ كَيْفَ أَنَا عِنْدَكَ؟.

امام رضا در پاسخ به سؤال شخصی درباره اخلاق نیک
فرمود:
اخلاق نیک آن است که با مردم آن گونه برخورد کنــی که دوست داری آنان با تو همان گونه برخورد کنند. توکل آن است که با اعتماد به خدا از هیچ کس نترسی.

دوباره آن شخص :گفت دوست دارم بدانم که من نزد شما چه منزلتی دارم.
حضرت پاسخ داد: ببین من نزد تو چه منزلتی دارم.

إرشاد القلوب، ص ۱۳۵

۲۱. نشانه های دانش
إِنَّ مِنْ عَلَامَاتِ الْفِقْهِ الْحِلْمَ وَالْعِلْمَ.

از نشانه های دانش ،دینی بردباری و علم است.

۲۲.فرق ایمان ،تقوا ،یقین
الْإِيمَانُ فَوْقَ الْإِسْلَامِ بِدَرَجَةٍ وَالتَّقْوى فَوْقَ الْإِيمَانِ بِدَرَجَةِ وَالْيَقِينُ فَوْقَ التَّقْوى بِدَرَجَةٍ وَ لَمْ يُقَسَّمْ بَيْنَ الْعِبَادِ شَيْءٌ أَقَلُّ مِنَ الْيَقِينِ.

ایمان یک درجه بالاتر از اسلام است و تقوا یک درجه بالاتر از ایمان و یقین یک درجه بالاتر از تقواست. در میان بندگان خدا چیزی کمتر از یقین تقسیم نشده است.

الكافي، ج ۲، ص ۵۱ و بحار الأنوار، ج ۷۵، ص ۴۷۵ .

۲۳.وساطت اهل بیت(ع)
الامام الرضا(ع) : إذا نَزَلَت بِکم شِدَّةٌ فاستَعینوا بِنا عَلَى اللّهِ.

امام رضا (ع) :هر گاه سختى اى به شما رسید، به واسطه ما از خدا کمک بجویید.

تفسیر العیاشی: ج۲ ص۱۷۶ ح۱۶۶۲، گزیده حکمت نامه رضوی، صفحه: ۱۰۲

۲۴.ارکان ایمان
الْإِيمَانُ أَرْبَعَةُ أَرْكَانِ: اَلتَّوَكُلُ عَلَى اللهِ وَ الرَّضَا بِقَضَاءِ اللهِ وَالتَّسْلِيمُ لأَمْرِ اللهِ وَالتَّفْوِيضُ إِلَى اللهِ .

وَقَالَ الْعَبْدُ الصَّالِحُ :
«وَأُفَوِّضُ أَمْرِى إِلَى اللَّهِ فَوَقَاهُ اللَّهُ سَيِّئَاتِ مَا مَكَرُوا.»

ایمان چهار رکن دارد توکل بر خدا، راضی بودن به قضای الهی، تسلیم فرمان خدا بودن و واگذار کردن امور به خداوند.
چنانکه عبد صالح گفت:
«امور خود را به خداوند واگذار میکنم. در نتیجه خداوند او را از مکرهای ناشایست دشمنانش حفظ کرد.»

بحار الأنوار، ج ۷۸، ص ۳۳۸ و تحف العقول ، ص ۴۶۹.

۲۵.خشم خدا بر تحقیر مؤمن
مَنْ أَذَلَّ مُؤْمِناً أَوْ مُوْمِنَةً أَوْ حَقَّرَهُ لِفَقْرِهِ وَ قِلَّةِ ذَاتِ يَدِهِ شَهَّرَهُ اللَّهُ عَلَىٰ جِسْرِ جَهَنَّمَ ثُمَّ يَفْضَحُهُ.

هر کس مرد یا زن مؤمنی را به جهت فقر و ناتوانیاش تحقیر کند، خداوند متعال او را بر پل جهنم شهره ی آفاق میکند سپس آبرویش را می برد.

بحار الأنوار، ج ۷۵، ص ۱۴۳ و عيون أخبار الرضا، ج ۲، ص ۷۰.

۲۶.کمال ایمان
لا يَسْتَكْمِلُ عَبْدُ حَقِيقَةَ الْإِيمَانِ حَتَّى تَكُونَ فِيهِ خَصَالُ ثَلانٌ:
التَّفَقُهُ فِي الدِّينِ وَ حُسْنُ التَّقْدِيرِ فِى الْمَعِيشَةِ وَالصَّبْرُ عَلَى الرَّزَايَا.

حقیقت ایمان برای کسی به کمال نمیرسد مگر این که در او سه ویژگی باشد:
دانایی در دین ، برنامه ریزی صحیح در زندگی و صبر در برابر مشکلات.

تحف العقول، ص ۴۷۱ و بحار الأنوار، ج ۷۸، ص ۳۳۹.

۲۷.ارزش حفظ زبان
قَالَ الْإِمَامُ الرَّضَا ع: بَعْدَ قَوْلِ رَجُلٍ «أَوْصِنِي».
احْفَظُ لِسَانَكَ تَعِزَّ وَلا تُمَكِّنِ الشَّيْطَانَ مِنْ قِيَادِكَ فَتَذَلَّ.

امام رضا ع در جواب شخصی که تقاضای نصیحتی داشت ، فرمود:
زبانت را حفظ کن تا گرانقدر شوی و زمام خویش را در
اختیار شیطان قرار مده تا خوار و ذلیل نگردی.

إرشاد القلوب، ص ١٠٣.

۲۸.نماز شب
الامام الرضا(ع) : عَلَیکم بِصَلاةِ اللَّیلِ! فَما مِن عَبدٍ یقومُ فی آخِرِ اللَّیلِ فَیصَلّی ثَمانِی رَکعاتٍ ورَکعَتَینِ لِلشَّفعِ ورَکعَةً لِلوَترِ؛ ثُمَّ قَنَتَ وَاستَغفَرَ اللّهَ فی قُنوتِهِ سَبعینَ مَرَّةً، إلاّ اُجیرَ مِن عَذابِ القَبرِ وعَذابِ النّارِ.

امام رضا (ع) :بر شما باد خواندن نماز شب؛ زیرا هیچ بنده اى نیست که در آخرِ شب بر خیزد و هشت رکعت [نماز] و دو رکعت [نماز] شَفع و یک رکعت [نماز] وَتر بگزارد، سپس قنوت بخواند و در قنوتش هفتاد بار از خدا آمرزش بخواهد، مگر آن که از عذاب قبر و از عذاب آتش [دوزخ]، پناه داده مى شود.

الدعوات ص۲۷۲ ح۷۷۸، گزیده حکمت نامه رضوی، ص۲۴۰.

۲۹.تفاوت مؤمن و کافر در قیامت
دَخَلَ رَجُلٌ مِنَ الزَّنَادِقَةِ عَلَى أَبِی الحَسَنِ(ع) وَ عِندَهُ جَمَاعَةٌ، فَقَالَ أَبُو الحَسَنِ(ع): أَیهَا الرَّجُلُ! أَ رَأَیتَ إِن کانَ القَولُ قَولَکم ـ وَ لَیسَ هُوَ کمَا تَقُولُونَ ـ أَ لَسنَا وَ إِیاکم شَرَعاً سَوَاءً؛ لاَ یضُرُّنَا مَا صَلَّینَا وَ صُمنَا وَ زَکینَا وَ أَقرَرنَا ؟ فَسَکتَ الرَّجُلُ. ثُمَّ قَالَ أَبُو الحَسَنِ(ع): وَ إِن کانَ القَولُ قَولَنَا ـ وَ هُوَ قَولُنَا ـ أَلَستُم قَد هَلَکتُم وَ نَجَونَا؟!

جماعتى در خدمت امام رضا(ع) بودند که زندیقى وارد شد. امام(ع) به او فرمود: «اگر سخن شما درست باشد ـ که نیست ـ، در این صورت، آیا نه این است که ما و شما یکسان هستیم و نماز و روزه و زکات و ایمان ما زیانى به ما نمى رسانَد؟». آن زندیق، خاموش مانْد. سپس امام رضا(ع) فرمود: «واگر سخن ما درست باشد ـ که هست ـ آیا شما به هلاکت درنیفتاده اید و ما نجات نیافته ایم؟!».

الکافی: ج۱ ص۷۸ ح۳، گزیده حکمت نامه رضوی، ص۲۴۴.

۳۰.طلب بهشت بدون عمل!
الامام الرضا(ع) : مَن سَأَلَ اللّهَ الجَنَّةَ وَلَم یصبِر عَلَى الشَّدائِدِ، فَقَدِ استَهزأَ بِنَفسِهِ.

امام رضا (ع) :کسى که از خدا بهشت بخواهد، امّا در برابر سختى ها شکیبا نباشد، خود را ریشخند کرده است.

کنز الفوائد: ج۱ ص۳۳۰، گزیده حکمت نامه رضوی، صفحه: ۲۴۸.

۳۱.پاداش کمترین آزار برای زیارت امام رضا(ع)
الامام الرضا(ع) : ما مِن مؤمن یزورُنی فَیصیبُ وَجهَهُ قَطرَةٌ مِنَ الماءِ، إلاّ حَرَّمَ اللّهُ تَعالى جَسَدَهُ عَلَى النّارِ.

امام رضا (ع) :هیچ مؤمنى نیست که به زیارت من بیاید و قطره اى از آسمان بر چهره اش بیفتد(كمترين آزارى به او برسد)، مگر آن که خداوند متعال، بدن او را بر آتش، حرام مى گردانَد.

عیون أخبار الرضا(ع): ج ۲ ص۲۲۷ ح۱، گزیده حکمت نامه رضوی، ص: ۲۵۰.

۳۲.تبسم به برادر مؤمن
الامام الرضا(ع) : مَن تَبَسَّمَ فی وَجهِ أخیهِ المُؤمِنِ کتَبَ اللّهُ لَهُ حَسَنَةً؛ ومَن کتَبَ اللّهُ لَهُ حَسَنَةً لم یعَذِّبهُ.

امام رضا (ع) :هر کس به روى برادر مؤمنش لبخند بزند، خداوند، برایش یک ثواب مى نویسد و کسى که خدا برایش ثوابى بنویسد، عذابش نمى کند.

مصادقة الإخوان: ص۱۵۷ ح۱، گزیده حکمت نامه رضوی، ص۲۵۰.

۳۳. نجات موحدان گناه کار
الامام الرضا(ع) : مُذنِبو أهلِ التَّوحیدِ لا یخَلَّدونَ فِی النّارِ ویخرُجونَ مِنها، وَالشَّفاعَةُ جائِزَةٌ لَهُم.

امام رضا (ع) :گنه کارانِ یکتاپرست، در آتش، جاویدان نمى مانند؛ بلکه [سرانجام] از آن، رهایى مى یابند و شفاعت در حقّ آنان، رواست.

عیون أخبار الرضا(ع): ج ۲ ص۱۲۵ ح۱، گزیده حکمت نامه رضوی، ص ۲۵۲.

۳۴.کسی که امامی ندارد
الامام الرضا(ع) : مَن ماتَ ولَیسَ لَهُ إمامٌ ماتَ میتَةً جاهِلیةً.

امام رضا (ع) :کسى که بمیرد و امامى نداشته باشد، به مرگ جاهلى مُرده است.

کمال الدین: ص۶۶۸ ح۱۱، گزیده حکمت نامه رضوی، ص ۲۷۰.

۳۵.مراد از اهل ذکر در قرآن
الامام الرضا(ع) ـ فی قَولِهِ تَعالى: «فَاسْأَلُوا أَهْلَ الذِّکرِ إِنْ کنْتُمْ لاَ تَعْلَمُونَ» ـ: نَحنُ أهلُ الذِّکرِ، ونَحنُ المَسؤولونَ.

امام رضا(ع)ـ در باره آیه شریفِ: «پس اگر نمى دانید، از اهل ذکر بپرسید» : اهل ذکر، ما هستیم و از ما باید پرسیده شود.

الکافی: ج ۱ ص ۲۱۰ ح ۳، گزیده حکمت نامه رضوی، ص۲۷۸.

۳۶.غلو در مورد امام علی(ع)
الامام الرضا(ع) : مَن تَجاوَزَ بأمیرِ المؤمنینَ(ع) العُبودیةَ، فهُو مِن المَغضوبِ علَیهِم ومِنَ الضّالّینَ.

امام رضا (ع) :کسى که امیر مؤمنان(ع) را از مرز بندگى [خدا] فراتر ببرَد، از شمار مغضوبان و از گم راهان است.

الاحتجاج: ج ۲ ص ۴۵۳ ح ۳۱۴، گزیده حکمت نامه رضوی، ص ۲۸۶.

۳۷. گریه بر اهل بیت(ع)
الامام الرضا(ع) : مَن تَذَکرَ مُصابَنا وبَکى لِما ارتُکبَ مِنّا کانَ مَعَنا فی دَرَجَتِنا یومَ القیامَةِ.

امام رضا (ع) :هر کس مصیبت ما را به یاد آورد و براى ستم هایى که بر ما رفته است، بگِرید، روز قیامت، با ما در یک درجه خواهد بود.

الأمالی للصدوق: ص ۱۳۱ ح ۱۱۹، گزیده حکمت نامه رضوی، ص ۲۹۲.

۳۸.گریستن و گریاندن بر اهل بیت(ع)
الامام الرضا(ع) : مَن ذَکرَ بِمُصابِنا فَبَکى وأبکى لَم تَبک عَینُهُ یومَ تَبکی العُیونُ.

امام رضا (ع) :هر کس مصیبت ما را یاد کند و بگِرید و بگریانَد، در آن روزى که چشم ها مى گِریند، چشم او نمى گِرید.

الأمالی للصدوق: ص ۱۳۱ ح ۱۱۹، گزیده حکمت نامه رضوی، ص ۲۹۲.

۳۹.شرکت در مجلس اهل بیت(ع)
الامام الرضا(ع) : مَن جَلَسَ مَجلِساً یحیى فیهِ أمرُنا لَم یمُت قَلبُهُ یومَ تَموتُ القُلوبُ.