۴۰حدیث گهربار از امام رضا (ع)

خانه / تازه ها / ۴۰حدیث گهربار از امام رضا (ع)

۴۰حدیث امام رضا ع

۱.ارزش عالمان دین
رَحِمَ اللهُ عَبْداً أَحْیِی أَمْرَنَا
فَقِیلَ لَهُ: کَیْفَ یُحْیِی أَمْرَکُمْ؟
قَالَ: یَتَعَلَّمُ عُلُومَنَا ویُعَلِّمُهَا النَّاسَ؛ فَإِنَّ النَّاسَ لَوْ عَلِمُوا مَحَاسِنَ کَلامِنَا لَا تَّبَعُونَا.

رحمت خدا بر کسی باد که دین و ولایت ما را زنده
می کند.
به حضرت گفته شد چگونه آن کس این امر را احیا و زنده می سازد؟
حضرت فرمود علوم ما را یاد بگیرد و به مردم بیاموزد؛ زیرا مردم اگر حُسن و حقایق کلام ما را بدانند قطعاً از ما پیروی خواهند کرد.

نوادر الأخبار، ص ۱۸؛ عیون أخبار الرضا، ج ۱، ص ۳۰۷؛ الحیاه، ج ۱، ص ۵۹ و معانی الأخبار، ج ۱، ص ۱۷۴.

۲. دورنمای شیعه
شِیعَتُنَا الْمُسْلِمُونَ لِأَمْرِنَا الْآخِذُونَ بِقَوْلِنَا، اَلْمُخَالِفُونَ لِأَعْدَائِنَاء فَمَنْ لَمْ یَکُنْ کَذَلِکَ فَلَیْسَ مِنَّا.

شیعیان ما کسانی هستند که مطیع امر ما،شنوای گفتار ما و مخالف دشمنان ما میباشند اگر کسی این گونه نباشد شیعیان ما نیست.

فضائل الشیعه، ص ۴۵؛ وسائل الشیعه، ج ۱۸، ص ۸۳؛ الحکم الزهره ، ج ۱،ص ۲۳۸ و بحار الأنوار، ج ۶۸، ص ۱۶۷.

۳. سه چیز همراه سه چیز
إِنَّ اللهَ أَمَرَ بِثَلَاثَهٍ مَقْرُونٍ بِهَا ثَلَاثَهٌ أُخْرى:
أَمَرَ بِالصَّلَاهِ وَالزَّکَاهِ؛ فَمَنْ صَلَّى وَ لَمْ یُزَکٌ لَمْ یُقْبَلْ مِنْهُ صَلَاتُهُ. وَ أَمَرَ بِالشُّکْرِ لَهُ وَلِلْوَالِدَیْنِ؛ فَمَنْ لَمْ یَشْکُرْ وَالِدَیْهِ لَمْ یَشْکُرِ اللَّهَ. وَأَمَرَ بِاتِّقَاءِ اللهِ وَصِلَهِ الرَّحِمِ ، فَمَنْ لَمْ یَصِلْ رَحِمَهُ لَمْ یَتَّقِ الله.

خداوند متعال فرمان به انجام دادن سه کار در کنار سه کار دیگر داده است:
۱. خداوند دستور به نماز و زکات با هم داده است. پس اگر کسی نماز گزارد ولی زکات ندهد، نماز او مورد قبول نیست.
۲.فرمان به سپاسگزاری از خدا و پدر و مادر داده است.پس اگر کسی از پدر و مادر سپاسگزاری نکند، شکر خدای را نیز به جا نیاورده است.
۳.به تقوا و صله رحم با هم امر کرده است پس اگر کسی صله رحم را به جا نیاورد تقوای الهی را مراعات نکرده است.

عیون أخبار الرضا، ج ۱، ص ۲۵۸ و بحار الأنوار، ج ۹۶، ص ۱۲.

۴. اوصاف مؤمنان
لا یَکُونُ الْمُؤْمِنُ مُؤْمِناً حَتَّى یَکُونَ فِیهِ ثَلَاثُ خَصَالٍ: سُنَهٌ مِـنْ رَبِّهِ وَسُنَّهٌ مِنْ نَبِیِّهِ وَسُنَّهٌ مِنْ وَلِیّهِ.
فَأَمَّا السُّنَّهُ مِنْ رَبِّهِ فَکِتْمَانُ سِرِّهِ قَالَ الله :
«عَالِمُ الْغَیْبِ فَلَا یُظْهِرُ عَلَى غَیْبِهِ أَحَداً إِلَّا مَنِ ارْتَضَى مِنْ رَسُولٍ.»۱
وَأَمَّا السُّنَّهُ مِنْ نَبِیِّهِ فَمُدَارَاهُ النَّاسِ، فَإِنَّ اللَّهَ أَمَرَ نَبِیَّه
بِمُدَارَاهِ النَّاسِ، فَقَالَ :
«خُذِ الْعَفْوَ وَأْمُرْ بِالْعُرْفِ.»۲
وَأَمَّا السُّنَّهُ مِنْ وَلِیَّهِ فَالصَّبْرُ فِی البَأْسَاءِ وَالضَّرَّاءِ.۳

سه خصلت است که اگر انسانی دارای آن نباشد مؤمن محسوب نمیشود یک خصلت از خداوند است و یکی از صفات پیامبر ص و دیگری از خصوصیات ائمه ع است.
خصلت خداوند کتمان اسرار است چنانکه میفرماید: «خداوند دانا به غیب و اسرار است ولی آن را برای کسی جز پیامبران برگزیده آشکار نمیکند.»
خصلت پیامبر ص مدارا کردن با مردم است؛ زیرا خداوند پیامبر ص خویش را به آن فرمان داده است؛
عفو و گذشت را اختیار کن و مردم را به نیکی دعوت نما.»
و خصلت ائمه ع صبر در برابر شداید و مشکلات است.

۱. سوره الجن (۷۲)، آیه ۲۶ و ۲۷
۲. سوره ی الأعراف (۷)، آیه ۱۹۹
۳. بحار الأنوار، ج ۷۸، ص ۳۳۴؛ تحف العقول، ص ۴۶۵؛ الحکم الزاهره، ج ۱،ص ۲۳۴ الکافی، ج ۲، ص ۲۴۱ کشف الغمه، ج ۳، ص ۱۲۳ و المواعظ العددیه،ص ۱۸۲.

۵. ارزش قناعت
مَنْ لَمْ یَقْنَعُهُ مِنَ الرِّزْقِ إِلَّا الْکَثِیرُ، لَمْ یَکْفِهِ مِنَ الْعَمَلِ إِلَّا الْکَثِیرُ وَ مَنْ کَفَاهُ مِنَ الرِّزْقِ الْقَلِیلُ فَإِنَّهُ یَکْفِیهِ مِنَ الْعَمَلِ الْقَلِیلُ.

کسی که از رزق و روزی الهی تنها به زیاد آن قانع است، در انجام دادن تکالیف الهی نیز تنها بسیار آن،او را نجات میدهد و کفایت میکند.

کسی که مقدار کم از رزق و روزی الهی او را بسنده باشد، عمل کم نیز او را نجات می بخشد و کافی باشد.

الکافی، ج ۲، ص ۱۳۸.

۶. پاداش خدمت به مؤمنان
مَنْ فَرَّجَ عَنْ مُؤْمِنٍ فَرَّجَ اللهُ عَنْ قَلْبِهِ یَوْمَ الْقِیَامَهِ.

هر کس گرفتاری مؤمنی را رفع کند خداوند در روز قیامت از قلب او غم و اندوه را بر می دارد.

الکافی، ج ۲، ص ۲۰۰ ؛ وسائل الشیعه، ج ۱۱، ص ۵۸۷ و أقوال الأئمه، ج ۵،ص ۲۶.

۷. بندگان برتر
قَالَ الْإِمَامُ الرَّضَا فِی الْجَوَابِ عَنْ خِیَارِ الْعِبَادِ:
الَّذِینَ إِذَا أَحْسَنُوا اسْتَبْشَرُوا وَإِذَا أَسَاؤُوا اِسْتَغْفَرُوا وَإِذَا أَعْطُوا شَکَّرُوا وَإِذَا ابْتُلُوا صَبَرُوا وَإِذَا غَضَبُوا عَفَوا.

امام رضا در پاسخ به سؤال از بهترین انسانها فرمود:
آنان کسانی هستند که اگر نیکی کنند خوشحال میشوند؛ آن هنگام که مرتکب گناه شوند استغفار میکنند؛ آن زمان که مورد عطا و بخشش قرار گیرند شکرگزارند؛ آن وقت که به سختی و مشکلات دچار شوند بردبار و صابرند؛ در زمان خشم نیز عفو
می کنند.

تحف العقول، ص ۴۶۹ و بحار الأنوار، ج ۷۸، ص ۳۳۸.

۸. انسان در محاصره روزهای سخت
قَالَ الْإِمَامُ الرَّضَاءَ فِی الْجَوَابِ عَنْ «کَیْفَ أَصْبَحْتَ؟». أَصْبَحْتُ بِأَجَلٍ مَنْقُوصٍ وَ عَمَلٍ مَحْفُوظٍ وَالْمَوْتُ فِی رِقَابِنَا وَالنَّارُ فی وَرَاءِنَا وَ لَا نَدْرِى مَا یُفْعَلُ بِنَا.

امام رضا در پاسخ از سؤال «چگونه روزگار به سر
می آوری؟» فرمود:
روزگار را به سر میآورم در حالی که لحظه لحظه عمر کوتاه شده و عملی که در نامه اعمال محفوظ است مرگ ما را رها نخواهد کرد؛ آتش عذاب الهی در جلو آماده است و نمی دانیم
چگونه با ما برخورد خواهد شد؟

تحف العقول، ص ۴۷۰ و بحار الأنوار، ج ۷۵، ص ۳۳۹.

۹.به چه کسی امیدوار باشیم؟
خَمْسٌ مَنْ لَمْ تَکُنْ فِیهِ فَلَا تَرْجُوهُ لِشَیْءٍ مِنَ الدُّنْیَا وَالْآخِرَهِ: مَنْ لَمْ تَعْرِفِ الْوَثَاقَهَ فِی أُرُومَتِهِ وَالْکَرَمَ فِی طَبَاعِهِ وَالرَّصَانَهَ فِی خُلْقِهِ وَ النَّبلَ فِی نَفْسِهِ وَالْمَخَافَهَ لِرَبِّهِ.
اگر در کسی پنج چیز نباشد در امور دنیوی و اخروی امیدی به او نداشته باشید.
اصالت خانوادگی طبع ،بخشنده شخصیت باثبات نجابت باطنی و ترس از خداوند.

تحف العقول، ص ۴۷۰؛ بحار الأنوار، ج ۷۸، ص ۳۳۹ و أعیان الشیعه، ج ۲،ص ۲۸.

۱۰.پاداش خدمت به خانواده
إِنَّ الَّذِی یَطْلُبُ مِنْ فَضْلٍ یَکُفُّ بِهِ عِیَالَهُ أَعْظَمُ أَجْراً مِنَ الْمُجَاهِدِ فی سبیل الله.

کسی که در طلب روزی برای حفظ خانواده خویش باشد، از جهاد کننده در راه خدا پاداشش بیشتر است.

تحف العقول، ص ۴۷۰ و بحار الأنوار، ج ۷۸، ص ۳۳۹

۱۱. دوست و دشمن
صَدیقُ کُلَّ امْرِءٍ عَقْلُهُ وَ عَدُوُّهُ جَهْلُهُ.

دوست هر کس عقل او و دشمن هر کس نادانی اوست.

تحف العقول، ص۴۷۶ بحارالانوار ج۷۸،ص۳۳۵ و الأنوار البهیه ، ص ۴۶۷؛ بحار الأنوار، ج ۷۸، ص ۱۰۰.

۱۲. عقل و غم
قَالَ الْإِمَامُ الرَّضَاءَ فِی الْعَقْلِ:
اَلتَّجَرُّعُ لِلْغُصَّهِ وَ مُدَاهَنَهُ الْأَعْدَاءِ وَ مُدَارَاهُ الْأَصْدِقَاءِ .

عقل عبارت از بسیار غصه خوردن، سازش با دشمنان و مدارا با دوستان است.

أمالی الشیخ الصدوق، ص ۲۸۴؛ بحار الأنوار، ج ۷۵، ص ۳۹۳؛ نوادر الأخبار، ص ۱۲ و معانى الأخبار، ص ۳۶۱.

۱۳ .گناه جدید بلای جدید
کُلَّمَا أَحْدَثَ الْعِبَادُ مِنَ الذُّنُوبِ مَا لَمْ یَکُونُوا یَعْمَلُونَ، أَحْدَثَ اللَّهُ لَهُمْ مِنَ الْبَلاءِ مَا لَمْ یَکُونُوا یَعْرِفُونَ.

هرگاه مردم گناهان جدیدی مرتکب شوند که قبلاً انجام نداده اند، خداوند برای آنان بلاهای جدیدی می فرستد که تا آن زمان نشناخته اند.

الکافی، ج ۲، ص ۲۷۵؛ بحار الأنوار، ج ۷۳، ص ۳۴۳؛ وسائل الشیعه، ج۱۱ ص۲۴۰؛ أمالی الشیخ الطوسى، ج ۱، ص ۲۳۳ و الحکم الزاهره، ج ۱، ص ۲۶۹.

۱۴.زیارت امامان پیمان ولایت
إِنَّ لِکُلِّ إِمَامٍ عَهْداً فِی عُنُقِ أَوْلِیَاءِهِ وَ شِیعَتِهِ، وَإِنَّ مِنْ تَمَامِ الْوَفَاءِ بِالْعَهْدِ وَ حُسْنِ الْأَدَاءِ زِیَارَهَ قُبُورِهِمْ، فَمَنْ زَارَهُمْ رَغْبَهً فِی زِیَارَتِهِمْ وَ تَصْدِیقاً بِمَا رَغِبُوا فِیهِ کَانَ أَئِمَّتُهُمْ شُفَعَاءَهُمْ یَوْمَ الْقِیَامَهِ.

هر امامی پیمانی بر عهده دوستان و شیعیانش دارد. زیارت قبور آنان از جمله وفای کامل به آن عهد و میثاق به شمار می رود. پس هر کس که آنان را با میل و اشتیاق و ایمان به وعده ثواب ایشان زیارت کند ائمه نیز آنان را در روز قیامت شفاعت خواهند کرد.

الکافی، ج ۴ص ۵۶۷؛ الحکم الزاهره ، ج ۲، ص ۲۶۲ و المحجه البیضاء، ج ۴،ص۴۵.

۱۵.ارزش بیماری
الْمَرَضُ لِلْمُؤْمِنِ تَطْهِیرٌ وَ رَحْمَهٌ وَلِلْکَافِرِ تَعْذِیبُ وَلَعْنَهً وَإِنَّ الْمَرَضَ لا یَزَالُ بِالْمُؤْمِنِ حَتَّى لَا یَکُونَ عَلَیْهِ ذَنْبُ.

بیماری برای مؤمن مایه پاکی از گناه و رحمت خداوند و برای کافران عذاب و نفرین الهی است بیماری همواره با انسان مؤمن است تا هیچ گناهی برای او باقی نماند.

وسائل الشیعه، ج ۲، ص ۶۲۴؛ ثواب الأعمال، ص ۲۲۹؛ الحکم الزاهره، ج ۲، ۴۱۴ و بحار الأنوار، ج ۷۸، ص ۳۳۵.

۱۶ .تفکر عبادت برتر
لَیْسَ الْعِبَادَهُ کَثْرَهَ الصَّیَامِ وَالصَّلَاهِ وَإِنَّمَا الْعِبَادَهُ کَثْرَهُ التَّفَکُرِ فِی أَمْرِ اللهِ.

عبادت، روزه و نماز فراوان نیست؛ بلکه عبادت، تفکر زیاد در مورد عظمت خداوند متعال است.

تحف العقول، ص۴۶۶؛ المحجه البیضاء، ج ۸، ص ۱۹۵؛ وسائل الشیعه، ج ۱۱،ص ۱۵۳ و بحار الأنوار، ج ۷۸، ص ۳۳۵.

۱۷.گناهان کوچک آغازی
برای گناهان بزرگ الصَّغَائِرُ مِنَ الذُّنُوبِ طُرُقُ إِلَى الْکَبَائِرِ وَ مَنْ لَمْ یَخَفِ اللَّهَ فِی الْقَلِیلِ لَمْ یَخَفْهُ فِی الْکَثِیرِ وَ لَوْ لَمْ یُخَوَّفِ اللهُ النَّاسَ بِجَنَّهٍ وَ نَارٍ، لَکَانَ الْوَاجِبُ عَلَیْهِمْ أَنْ یُطِیعُوهُ وَ لَا یَعْصُوهُ؛ لِتَفَضُّلِهِ عَلَیْهِمْ وَإِحْسَانِهِ إِلَیْهِمْ وَ مَا بَدَأَهُمْ بِهِ مِنْ إِنْعَامِهِ الَّذِی مَا اسْتَحَقُوهُ.

گناهان صغیره راهی برای ارتکاب گناهان کبیره است. هر کس در مورد گناهان صغیره از خدا نترسد در مورد گناهان کبیره نیز ترسی به دل راه نمیدهد.
اگر خداوند مردم را از بهشت و جهنم نیز نترسانده بود، لازم بود که همه مردم او را اطاعت کرده و عصیان نکنند؛ به دلیل تفضل، احسان و انعامی که به آنان نموده در حالی که هیچ کس استحقاق آنها را نداشته است.

بحار الأنوار، ج ۷۱، ص ۱۷۴ و عیون أخبار الرضا، ج ۲، ص ۱۸۰.

۱۸.پاداش رضایت به روزی کم
مَنْ رَضِیَ عَنِ اللَّهِ – تَعالى – بِالْقَلِیلِ مِنَ الرِّزْقِ رَضِیَ اللَّهُ مِنْهُ بِالْقَلِیلِ مِنَ الْعَمَلِ.
هر که با روزی کم از خداوند متعال خشنود باشد خداوند نیز از اعمال کم او خشنود گردد.

بحار الأنوار، ج ۷۸، ص ۳۵۷ و الأنوار البهیه، ص ۱۰۹.

۱۹.زاهد کیست؟
قَالَ الْإِمَامَ الرَّضَاءَهِ فِی الزَّاهِدِ:
مُتَبَلِّعُ بِدُونِ قَوتِهِ، مُسْتَعِدُ لِیَوْمٍ مَوْتِهِ وَ مُتَبَرِّمُ بِحَیَاتِهِ.

امام رضا درباره شخص زاهد و پارسا فرمود : او کسی است که به کمتر از روزی خود قانع، برای روز مرگش آماده و از حیات خود آزاده بوده و دلباخته ی آن نباشد.

بحار الأنوار، ج ۷۸، ص ۳۴۹.

۲۰.اخلاق و توکل از نگاه امام
قَالَ الْإِمَامُ الرَّضَاعَهِ فِی جَوَابِ مَنْ قَالَ لَهُ : مَا حَدُّ حُسْن الْخُلْقِ؟
أَنْ تَعْطِیَ النَّاسَ مِنْ نَفْسِکَ مَا تُحِبُّ أَنْ یُعْطُوکَ مِثْلَهُ.
فَقَالَ: مَا حَدُّ التَّوَکُل؟
فَقَالَ هِ : أَنْ لَا تَخَافَ مَعَ اللَّهِ أَحَداً.
فَقَالَ: أُحِبُّ أَنْ أَعْرِفَ کَیْفَ أَنَا عِنْدَکَ؟
فَقَالَ : أَنْظُرْ کَیْفَ أَنَا عِنْدَکَ؟.

امام رضا در پاسخ به سؤال شخصی درباره اخلاق نیک
فرمود:
اخلاق نیک آن است که با مردم آن گونه برخورد کنــی که دوست داری آنان با تو همان گونه برخورد کنند. توکل آن است که با اعتماد به خدا از هیچ کس نترسی.

دوباره آن شخص :گفت دوست دارم بدانم که من نزد شما چه منزلتی دارم.
حضرت پاسخ داد: ببین من نزد تو چه منزلتی دارم.

إرشاد القلوب، ص ۱۳۵

۲۱. نشانه های دانش
إِنَّ مِنْ عَلَامَاتِ الْفِقْهِ الْحِلْمَ وَالْعِلْمَ.

از نشانه های دانش ،دینی بردباری و علم است.

۲۲.فرق ایمان ،تقوا ،یقین
الْإِیمَانُ فَوْقَ الْإِسْلَامِ بِدَرَجَهٍ وَالتَّقْوى فَوْقَ الْإِیمَانِ بِدَرَجَهِ وَالْیَقِینُ فَوْقَ التَّقْوى بِدَرَجَهٍ وَ لَمْ یُقَسَّمْ بَیْنَ الْعِبَادِ شَیْءٌ أَقَلُّ مِنَ الْیَقِینِ.

ایمان یک درجه بالاتر از اسلام است و تقوا یک درجه بالاتر از ایمان و یقین یک درجه بالاتر از تقواست. در میان بندگان خدا چیزی کمتر از یقین تقسیم نشده است.

الکافی، ج ۲، ص ۵۱ و بحار الأنوار، ج ۷۵، ص ۴۷۵ .

۲۳.وساطت اهل بیت(ع)
الامام الرضا(ع) : إذا نَزَلَت بِکم شِدَّهٌ فاستَعینوا بِنا عَلَى اللّهِ.

امام رضا (ع) :هر گاه سختى اى به شما رسید، به واسطه ما از خدا کمک بجویید.

تفسیر العیاشی: ج۲ ص۱۷۶ ح۱۶۶۲، گزیده حکمت نامه رضوی، صفحه: ۱۰۲

۲۴.ارکان ایمان
الْإِیمَانُ أَرْبَعَهُ أَرْکَانِ: اَلتَّوَکُلُ عَلَى اللهِ وَ الرَّضَا بِقَضَاءِ اللهِ وَالتَّسْلِیمُ لأَمْرِ اللهِ وَالتَّفْوِیضُ إِلَى اللهِ .

وَقَالَ الْعَبْدُ الصَّالِحُ :
«وَأُفَوِّضُ أَمْرِى إِلَى اللَّهِ فَوَقَاهُ اللَّهُ سَیِّئَاتِ مَا مَکَرُوا.»

ایمان چهار رکن دارد توکل بر خدا، راضی بودن به قضای الهی، تسلیم فرمان خدا بودن و واگذار کردن امور به خداوند.
چنانکه عبد صالح گفت:
«امور خود را به خداوند واگذار میکنم. در نتیجه خداوند او را از مکرهای ناشایست دشمنانش حفظ کرد.»

بحار الأنوار، ج ۷۸، ص ۳۳۸ و تحف العقول ، ص ۴۶۹.

۲۵.خشم خدا بر تحقیر مؤمن
مَنْ أَذَلَّ مُؤْمِناً أَوْ مُوْمِنَهً أَوْ حَقَّرَهُ لِفَقْرِهِ وَ قِلَّهِ ذَاتِ یَدِهِ شَهَّرَهُ اللَّهُ عَلَىٰ جِسْرِ جَهَنَّمَ ثُمَّ یَفْضَحُهُ.

هر کس مرد یا زن مؤمنی را به جهت فقر و ناتوانیاش تحقیر کند، خداوند متعال او را بر پل جهنم شهره ی آفاق میکند سپس آبرویش را می برد.

بحار الأنوار، ج ۷۵، ص ۱۴۳ و عیون أخبار الرضا، ج ۲، ص ۷۰.

۲۶.کمال ایمان
لا یَسْتَکْمِلُ عَبْدُ حَقِیقَهَ الْإِیمَانِ حَتَّى تَکُونَ فِیهِ خَصَالُ ثَلانٌ:
التَّفَقُهُ فِی الدِّینِ وَ حُسْنُ التَّقْدِیرِ فِى الْمَعِیشَهِ وَالصَّبْرُ عَلَى الرَّزَایَا.

حقیقت ایمان برای کسی به کمال نمیرسد مگر این که در او سه ویژگی باشد:
دانایی در دین ، برنامه ریزی صحیح در زندگی و صبر در برابر مشکلات.

تحف العقول، ص ۴۷۱ و بحار الأنوار، ج ۷۸، ص ۳۳۹.

۲۷.ارزش حفظ زبان
قَالَ الْإِمَامُ الرَّضَا ع: بَعْدَ قَوْلِ رَجُلٍ «أَوْصِنِی».
احْفَظُ لِسَانَکَ تَعِزَّ وَلا تُمَکِّنِ الشَّیْطَانَ مِنْ قِیَادِکَ فَتَذَلَّ.

امام رضا ع در جواب شخصی که تقاضای نصیحتی داشت ، فرمود:
زبانت را حفظ کن تا گرانقدر شوی و زمام خویش را در
اختیار شیطان قرار مده تا خوار و ذلیل نگردی.

إرشاد القلوب، ص ١٠٣.

۲۸.نماز شب
الامام الرضا(ع) : عَلَیکم بِصَلاهِ اللَّیلِ! فَما مِن عَبدٍ یقومُ فی آخِرِ اللَّیلِ فَیصَلّی ثَمانِی رَکعاتٍ ورَکعَتَینِ لِلشَّفعِ ورَکعَهً لِلوَترِ؛ ثُمَّ قَنَتَ وَاستَغفَرَ اللّهَ فی قُنوتِهِ سَبعینَ مَرَّهً، إلاّ اُجیرَ مِن عَذابِ القَبرِ وعَذابِ النّارِ.

امام رضا (ع) :بر شما باد خواندن نماز شب؛ زیرا هیچ بنده اى نیست که در آخرِ شب بر خیزد و هشت رکعت [نماز] و دو رکعت [نماز] شَفع و یک رکعت [نماز] وَتر بگزارد، سپس قنوت بخواند و در قنوتش هفتاد بار از خدا آمرزش بخواهد، مگر آن که از عذاب قبر و از عذاب آتش [دوزخ]، پناه داده مى شود.

الدعوات ص۲۷۲ ح۷۷۸، گزیده حکمت نامه رضوی، ص۲۴۰.

۲۹.تفاوت مؤمن و کافر در قیامت
دَخَلَ رَجُلٌ مِنَ الزَّنَادِقَهِ عَلَى أَبِی الحَسَنِ(ع) وَ عِندَهُ جَمَاعَهٌ، فَقَالَ أَبُو الحَسَنِ(ع): أَیهَا الرَّجُلُ! أَ رَأَیتَ إِن کانَ القَولُ قَولَکم ـ وَ لَیسَ هُوَ کمَا تَقُولُونَ ـ أَ لَسنَا وَ إِیاکم شَرَعاً سَوَاءً؛ لاَ یضُرُّنَا مَا صَلَّینَا وَ صُمنَا وَ زَکینَا وَ أَقرَرنَا ؟ فَسَکتَ الرَّجُلُ. ثُمَّ قَالَ أَبُو الحَسَنِ(ع): وَ إِن کانَ القَولُ قَولَنَا ـ وَ هُوَ قَولُنَا ـ أَلَستُم قَد هَلَکتُم وَ نَجَونَا؟!

جماعتى در خدمت امام رضا(ع) بودند که زندیقى وارد شد. امام(ع) به او فرمود: «اگر سخن شما درست باشد ـ که نیست ـ، در این صورت، آیا نه این است که ما و شما یکسان هستیم و نماز و روزه و زکات و ایمان ما زیانى به ما نمى رسانَد؟». آن زندیق، خاموش مانْد. سپس امام رضا(ع) فرمود: «واگر سخن ما درست باشد ـ که هست ـ آیا شما به هلاکت درنیفتاده اید و ما نجات نیافته ایم؟!».

الکافی: ج۱ ص۷۸ ح۳، گزیده حکمت نامه رضوی، ص۲۴۴.

۳۰.طلب بهشت بدون عمل!
الامام الرضا(ع) : مَن سَأَلَ اللّهَ الجَنَّهَ وَلَم یصبِر عَلَى الشَّدائِدِ، فَقَدِ استَهزأَ بِنَفسِهِ.

امام رضا (ع) :کسى که از خدا بهشت بخواهد، امّا در برابر سختى ها شکیبا نباشد، خود را ریشخند کرده است.

کنز الفوائد: ج۱ ص۳۳۰، گزیده حکمت نامه رضوی، صفحه: ۲۴۸.

۳۱.پاداش کمترین آزار برای زیارت امام رضا(ع)
الامام الرضا(ع) : ما مِن مؤمن یزورُنی فَیصیبُ وَجهَهُ قَطرَهٌ مِنَ الماءِ، إلاّ حَرَّمَ اللّهُ تَعالى جَسَدَهُ عَلَى النّارِ.

امام رضا (ع) :هیچ مؤمنى نیست که به زیارت من بیاید و قطره اى از آسمان بر چهره اش بیفتد(کمترین آزارى به او برسد)، مگر آن که خداوند متعال، بدن او را بر آتش، حرام مى گردانَد.

عیون أخبار الرضا(ع): ج ۲ ص۲۲۷ ح۱، گزیده حکمت نامه رضوی، ص: ۲۵۰.

۳۲.تبسم به برادر مؤمن
الامام الرضا(ع) : مَن تَبَسَّمَ فی وَجهِ أخیهِ المُؤمِنِ کتَبَ اللّهُ لَهُ حَسَنَهً؛ ومَن کتَبَ اللّهُ لَهُ حَسَنَهً لم یعَذِّبهُ.

امام رضا (ع) :هر کس به روى برادر مؤمنش لبخند بزند، خداوند، برایش یک ثواب مى نویسد و کسى که خدا برایش ثوابى بنویسد، عذابش نمى کند.

مصادقه الإخوان: ص۱۵۷ ح۱، گزیده حکمت نامه رضوی، ص۲۵۰.

۳۳. نجات موحدان گناه کار
الامام الرضا(ع) : مُذنِبو أهلِ التَّوحیدِ لا یخَلَّدونَ فِی النّارِ ویخرُجونَ مِنها، وَالشَّفاعَهُ جائِزَهٌ لَهُم.

امام رضا (ع) :گنه کارانِ یکتاپرست، در آتش، جاویدان نمى مانند؛ بلکه [سرانجام] از آن، رهایى مى یابند و شفاعت در حقّ آنان، رواست.

عیون أخبار الرضا(ع): ج ۲ ص۱۲۵ ح۱، گزیده حکمت نامه رضوی، ص ۲۵۲.

۳۴.کسی که امامی ندارد
الامام الرضا(ع) : مَن ماتَ ولَیسَ لَهُ إمامٌ ماتَ میتَهً جاهِلیهً.

امام رضا (ع) :کسى که بمیرد و امامى نداشته باشد، به مرگ جاهلى مُرده است.

کمال الدین: ص۶۶۸ ح۱۱، گزیده حکمت نامه رضوی، ص ۲۷۰.

۳۵.مراد از اهل ذکر در قرآن
الامام الرضا(ع) ـ فی قَولِهِ تَعالى: «فَاسْأَلُوا أَهْلَ الذِّکرِ إِنْ کنْتُمْ لاَ تَعْلَمُونَ» ـ: نَحنُ أهلُ الذِّکرِ، ونَحنُ المَسؤولونَ.

امام رضا(ع)ـ در باره آیه شریفِ: «پس اگر نمى دانید، از اهل ذکر بپرسید» : اهل ذکر، ما هستیم و از ما باید پرسیده شود.

الکافی: ج ۱ ص ۲۱۰ ح ۳، گزیده حکمت نامه رضوی، ص۲۷۸.

۳۶.غلو در مورد امام علی(ع)
الامام الرضا(ع) : مَن تَجاوَزَ بأمیرِ المؤمنینَ(ع) العُبودیهَ، فهُو مِن المَغضوبِ علَیهِم ومِنَ الضّالّینَ.

امام رضا (ع) :کسى که امیر مؤمنان(ع) را از مرز بندگى [خدا] فراتر ببرَد، از شمار مغضوبان و از گم راهان است.

الاحتجاج: ج ۲ ص ۴۵۳ ح ۳۱۴، گزیده حکمت نامه رضوی، ص ۲۸۶.

۳۷. گریه بر اهل بیت(ع)
الامام الرضا(ع) : مَن تَذَکرَ مُصابَنا وبَکى لِما ارتُکبَ مِنّا کانَ مَعَنا فی دَرَجَتِنا یومَ القیامَهِ.

امام رضا (ع) :هر کس مصیبت ما را به یاد آورد و براى ستم هایى که بر ما رفته است، بگِرید، روز قیامت، با ما در یک درجه خواهد بود.

الأمالی للصدوق: ص ۱۳۱ ح ۱۱۹، گزیده حکمت نامه رضوی، ص ۲۹۲.

۳۸.گریستن و گریاندن بر اهل بیت(ع)
الامام الرضا(ع) : مَن ذَکرَ بِمُصابِنا فَبَکى وأبکى لَم تَبک عَینُهُ یومَ تَبکی العُیونُ.

امام رضا (ع) :هر کس مصیبت ما را یاد کند و بگِرید و بگریانَد، در آن روزى که چشم ها مى گِریند، چشم او نمى گِرید.

الأمالی للصدوق: ص ۱۳۱ ح ۱۱۹، گزیده حکمت نامه رضوی، ص ۲۹۲.

۳۹.شرکت در مجلس اهل بیت(ع)
الامام الرضا(ع) : مَن جَلَسَ مَجلِساً یحیى فیهِ أمرُنا لَم یمُت قَلبُهُ یومَ تَموتُ القُلوبُ.