حق طلبی در سیره حضرت زهرا(سلام الله علیها)

در آیه ۱۷ سوره رعد خداوند برای حق و باطل دو مثال جالب مطرح کرده است. در مثال نخست باطل را به کف روی سیلاب تشبیه می کند و می فرماید: أَنْزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَسَالَتْ أَوْدِیَهٌ بِقَدَرِهَا فَاحْتَمَلَ السَّیْلُ زَبَدًا رَابِیًا. (پروردگار) از آسمان آبى فرو فرستاد. و از هر درّه و رودخانه اى به اندازه آنها سیلابى جارى شد. سپس سیلاب بر روى خود کفى حمل کرد.

در مثال دوم به کف روی فلزاتی که در کوره مذاب می شود تشبیه کرده است. و می فرماید:

وَمِمَّا یُوقِدُونَ عَلَیْهِ فِی النَّارِ ابْتِغَاءَ حِلْیَهٍ أَوْ مَتَاعٍ زَبَدٌ مِثْلُهُ ۚ کَذَٰلِکَ یَضْرِبُ اللَّهُ الْحَقَّ وَالْبَاطِلَ.

« (همچنین) و از آنچه (در کوره ها،) براى به دست آوردن زینت آلات یا وسایل زندگى، آتش بر آن مى افروزند، کفهایى مانند آن به وجود مى آید ـ خداوند براى، حق و باطل چنین مثالى مى زند »

خداوند در این آیه “باطل” را به کف روی سیلاب و فلزات مذاب تشبیه نموده و “حق” را به آب زیر کف سیلاب، کنایه از اینکه باطل سست و از بین رفتنی است و آنچه می ماند حق است.

در انتهای آیه می فرماید:

فَأَمَّا الزَّبَدُ فَیَذْهَبُ جُفَاءً ۖ وَأَمَّا مَا یَنْفَعُ النَّاسَ فَیَمْکُثُ فِی الْأَرْضِ ۚ کَذَٰلِکَ یَضْرِبُ اللَّهُ الْأَمْثَالَ.

سرانجام کفها به بیرون پرتاب مى شوند. ولى آنچه به مردم سود مى رساند [آب یا فلزّ خالص] در زمین مى ماند. خداوند اینچنین مثال مى زند.(الرعد/۱۷) در انتهای آیه خداوند  آنچه که به مردم سود می رساند را،حق معرفی می کند.

اهل بیت(علیهم السلام) تمام سعی و همتشان خدمت به مردم و در جهت نفع به مردم بوده است.

پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : الخَلقُ عِیالُ اللّه فأحَبُّ الخَلقِ إلى اللّه. مَن نَفعَ عِیالَ اللّه و أدْخَلَ على أهلِ بَیتٍ سُرورا. [الکافی: ۲/۱۶۴/۶ .] مردم عائله خدا هستند. پس محبوبترین کس نزد خدا، آن است که به عائله او سود رساند و خانواده اى را خوشحال کند.

در روایت معروفی از امام حسین(ع) داریم که ایشان توفیق خدمت به مردم را از نعمت های خداوند برشمردند و فرمودند:

إنَّ حَوائِجَ النّاسِ اِلَیکُم مِن نِعَمِ اللّه عَلَیکُم فَلاتَمَلُّوا النِّعَمَ. [بحار الأنوار،ج ۷۴،ص ۲۰۵]. نیاز مردم به شما از نعمت هاى خدا بر شما است. از این نعمت افسرده و بیزار نباشید .

فرهنگ خدمت رسانی برای مردم و به نفع مردم در سیره حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها) نیز تجلی داشت. تا جاییکه در شب عروسی، پیراهن عروسی خود را به مستمند انفاق میکند. در فلسفه این سیره از خود آن حضرت روایت است که فرمودند:

حُبِّبَ اِلَیَّ مِن دُنیاکم ثَلاثُ: تِلاوَهُ کِتابِ اللهِ. وَ النَّظَرُ فی وَجهِ رَسُولِ اللهِ. وَالإنفاقُ فی سَبیلِ الله.

از دنیای شما سه چیز در نظر من دوست داشتنی است: خواندن کتاب خدا، قرآن. نگاه به سیمای رسول خدا (ص). انفاق در راه خدا. (وقائع الایّام، حدیث ۲۹۵)

مبارزه سیاسی حضرت زهرا(س) بعد از وفات رسول خدا(ص) را نیز می توان در جهت احقاق حق عامه مردم. و در جهت حفظ منافع مادی و معنوی جامعه تفسیر نمود. این معنا در خطبه فدکیه آن حضرت به روشنی مطرح شده است. ایشان در این خطبه مردم را مخاطب قرار داده. و بارها در اثبات کلامشان به کتاب خدا ارجاع داده و می فرمایند:

^{اَنْتُمْ عِبادَ اللَّهِ نُصُبُ اَمْرِهِ وَ نَهْیِهِ. وَ حَمَلَهُ دینِهِ وَ وَحْیِهِ. وَ اُمَناءُ اللَّهِ عَلى اَنْفُسِکُمْ. وَ بُلَغاؤُهُ اِلَى الْاُمَمِ، زَعیمُ حَقٍّ لَهُ فیکُمْ. وَ عَهْدٍ قَدَّمَهُ اِلَیْکُمْ، وَ بَقِیَّهٍ اِسْتَخْلَفَها عَلَیْکُمْ: کِتابُ اللَّهِ النَّاطِقُ وَ الْقُرْانُ الصَّادِقُ و النُّورُ السَّاطِعُ…} 

اى بندگان خدا پرچمداران امر و نهى او، و حاملان دین و وحى او، و امینهاى خدا بر یکدیگر. و مبلّغان او بسوى امّتهایید. زمامدار حق در میان شما بوده. و پیمانى است که از پیشاپیش بسوى تو فرستاده. و باقیمانده‏اى است که براى شما باقى گذارده. و آن کتاب گویاى الهى و قرآن راستگو و نور فروزان و شعاع درخشان است.

^{اَلا. وَ قَدْ أَرى اَنْ قَدْ اَخْلَدْتُمْ اِلَى الْخَفْضِ. وَ اَبْعَدْتُمْ مَنْ هُوَ اَحَقُّ بِالْبَسْطِ وَ الْقَبْضِ. وَ خَلَوْتُمْ بِالدَّعَهِ. وَ نَجَوْتُمْ بِالضّیقِ مِنَ السَّعَهِ. فَمَجَجْتُمْ ما وَعَبْتُمْ. وَ دَسَعْتُمُ الَّذى تَسَوَّغْتُمْ. فَاِنْ تَکْفُرُوا اَنْتُمْ وَ مَنْ فِی الْاَرْضِ جَمیعاً. فَاِنَّ اللَّهَ لَغَنِیٌّ حَمیدٌ.}

آگاه باشید مى‏بینم که به تن‏ آسائى جاودانه دل داده. و کسى را که سزاوار زمامدارى بود. را دور ساخته‏اید. با راحت‏طلبى خلوت کرده. و از تنگناى زندگى به فراخناى آن رسیده‏اید. در اثر آن آنچه را حفظ کرده بودید. را از دهان بیرون ریختید. و آنچه را فروبرده بودید را بازگرداندند. پس بدانید اگر شما و هرکه در زمین است کافر شوید. خداى بزرگ از همگان بى‏نیاز و ستوده است.

حق طلبی در مطالبه فدک

حتی مبارزه ایشان جهت مطالبه حق شخصی خود که فدک باشد. نیز در همین مسیر بوده است. چرا که اهل بیت چشمه جوشان بخشش و انفاق و دستگیری از مردم بودند. همچنان که در آیات سوره “دهر” بخوبی به آن اشاره شده است. که اهل بیت(ع) سه روز روزه گرفتند. و در وقت افطار طعام خود را به مسکین. یتیم و اسیر بخشدند. «ویطعمون الطعام علی حبه مسکینا ویتیما واسیرا». (سوره انسان/۸)

^{بنابر این حفظ فدک به جهت تمایل به مادیات و دلبستگی های معمول به دنیا نبوده. بلکه ابزاری جهت تحقق اهداف عالی انسانی و الهی اهل بیت(علیهم السلام) و دستگیری از بندگان خداوند بوده است.}

نویسنده: محسن دولتی

 

 

شعرخوانی محمد رسولی شاعر آیینی کشورمان در همایش حماسه خوانان

بازدیدها: 0