در حدیث پیامبر منظور از تفکر،چه نوع تفکری است؟
هیات: در حدیثی از پیامبر اسلام،حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم آمده است: یک ساعت تفکر ، از هفتاد سال عبادت بدون تفکر ارزشمندتر است سوال بنده این است که آیا میتوان نماز را(که یک نوع عبادت است) رها کرد و در عوض آن،تفکر و تامل کرد؟
منظور از تفکر،چه نوع تفکری است؟
پرسشگر گرامی سلام
در پاسخ به سئوال اول شما ابتداء عرض می کنیم در این زمینه روایات مختلفی وجود دارد که بعضی از روایات یک ساعت تفکر را از قیام یک شب برای نماز شب بیشتر دانسته اند و بعضی از روایات یک ساعت تفکر را از عبادت یک سال برتر دانسته اند و برخی هم به شصت سال اشاره کرده اند که در ذیل می آید. ولی اصل روایت که به هفتاد سال اشاره کرده باشد وجود ندارد؛ فقط شهرت بیانی دارد و در بعضی از تفاسیر مطرح شده است. ولی جوابی که به شما خواهیم داد شامل همه این روایات خواهد بود :
«تفکر ساعه خیر من عباده ستین سنه؛ یک ساعت تفکر از شصت سال عبادت بهتر است».
علامه مجلسی در ادامه می گوید :
«قال بعضالأکابر إنما کان الفکر أفضل لأنه عمل القلب و هو أفضل من الجوارح فعمله أشرف من عملها أ لا تری إلی قوله تعالی أَقِمِ الصَّلاهَ لِذِکْرِی فجعل الصلاه وسیله إلی ذکر القلب و المقصود أشرف من الوسیله ؛فکر کردنی که منجر به انجام کامل تر عبادات گردد مثل نماز که بدون توجه به خدا و رعایت تمام مسایل صورت گیرد با فضیلت تر است؛ چرا که عمل قلبی است و عمل قلبی از عمل بدنی و جوارحی برتر است و نماز هم چون وسیله ای برای ذکر قلب است اگر توجه و دقت و تفکر واقعی در آن نباشد، شرعا صحیح خواهد بود؛ ولی مقبول نخواهد بود، اینجا مراد این نیست که نماز و اعمال عبادی دیگر انجام نگیرد؛ بلکه هر چیزی در جای خودش نیکو است و به عنوان وظیفه لازم است و ما به انجام آن ماموریم و مراد آن است که اصل تفکر از عبادت بی تفکر برتراست و آثار بیشتری دارد
اما در پاسخ سوال دوم شما : از نظر اسلام هر تفکری عبادت نیست ، بلکه تفکری که در احادیث اسلامی برای آن فضیلت بسیار وارد شده، تفکری است که در مسیر تکامل معنوی انسانی باشد . تفکری که انسان درباره مسائل مادی بدون هیچ گونه ارتباطی با مسائل معنوی داشته باشد، از آن خاصیت برخوردار نیست. مثلاً انسان بیندیشد که هدف از آفرینش وی چیست و این که خلقت او بیهوده نمیباشد و ارزش او به چیست؟ این تفکر که انسان را به هدف خلقت، که رشد آدمی و در بستر عبادت خدا است ، متوجه میسازد و عبادت ارزشمند انسان در طول عمر میتواند معلول چنین تفکری باشد.
پس تفکر حقیقی به ارتباط و عبودیت واقعی خداوند منتهی میشود. اما عبادت بدون تفکر آن اهمیت را نخواهد داشت.
خدا به انسان نیروی فکر و تعقل داد که ابتدا خود را بشناسد تا بعد از آن در احوال هستی تدبّر و تفکر کند، زیرا حاصل چنین تفکری، انسان ساز است و راه عبودیت و بندگی را به بهترین شکل می نمایاند.
آن چه در آیات و روایات راجع به تفکر آمده اشاره به تفکری دارد که از ظلمت به نور رهنمون کند! تفکری که انسان را از حالت ایستایی بازستاند و به حرکت و پویایی درآورد.
به نظر شما تصمیمی که «حر» در کربلا گرفت و نتیجه تفکر چند دقیقه ای او بود ارزش چند سال عبادت را دارد ؟
منبع: مرکز پاسخگویی به سوالات دینی
بازدیدها: 0