دستاوردهاي انقلاب اسلامي ایران
براي آنكه به دستاوردهاي انقلاب اسلامي در عرصه اقتصاد واقف شويم، در ابتدا بايد شرايط حاكم بر اقتصاد كشور را در آخرين سالهاي حكومت پهلوي با سالهاي پس از پيروزي انقلاب اسلامي مقايسه كنيم؛
بيست و نه سال از پيروزي انقلاب اسلامي ايران مي گذرد، طي اين سالها، انقلاب اسلامي كارنامه درخشاني را در عرصه هاي مختلف اقتصادي، اجتماعي، سياسي، فرهنگي و … به ثبت رسانده است.
در اين نوشتار سعي داريم در حد بضاعت خويش، به دستاوردهاي انقلاب اسلامي در حوزه هاي مختلف اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي، بهداشت و درمان و در عرصه هاي مختلف علمي و آموزشي بپردازيم.
● دستاوردهاي انقلاب اسلامي در حوزه اقتصاد
براي آنكه به دستاوردهاي انقلاب اسلامي در عرصه اقتصاد واقف شويم، در ابتدا بايد شرايط حاكم بر اقتصاد كشور را در آخرين سالهاي حكومت پهلوي با سالهاي پس از پيروزي انقلاب اسلامي مقايسه كنيم؛
رژيم پهلوي در دهه ۴۰ (دهه ۶۰ ميلادي) با استراتژي نادرست خود كه تحت عنوان اصلاحات ارضي از آن ياد مي شد، باعث بيمار شدن اقتصاد ايران شد.
برنامه هاي عمراني رژيم شاه ، بر صنايع وابسته بويژه صنايع مربوط به كالاهاي مصرفي اتكا داشت و نتيجه آن عدم توازني فزاينده بين بخش كشاورزي و بخشهاي ديگر اقتصادي بود به گونه اي كه در بخش كشاورزي، توليد محصولات كشاورزي از ۲۹/۱ درصد توليد ناخالص ملي در سال ۱۳۳۹ به ۹/۱ درصد در سال ۱۳۵۶ ، يك سال قبل از فروپاشي حكومت پهلوي، تنزل يافت در بخش صنعت نيز باتوجه به بيگانگي صنايع مورد حمايت حكومت پهلوي با اقتصاد ملي و عدم توجه به نيازهاي داخلي كشور، وابستگي اقتصاد كشور به غرب روز به روز افزوده شد براساس برخي برآوردها، تا سال ۱۳۵۷ ، سي درصد جمعيت كشور را خانوارهاي ثروتمند تشكيل مي دادند كه معادل ۹۰ درصد كل درآمد كشور را به خود اختصاص داده بودند و ۷۰ درصد بقيه تنها ۱۰ درصد درآمد كشور را در اختيار داشتند.
با اجراي استراتژي هاي نادرست رژيم پهلوي، بخش كشاورزي فراموش شد و بيشترين سرمايه گذاري و امكانات كشور در بخش صنعت و صنايع متكي به واردات صورت گرفت كه همين امر باعث فاصله گرفتن امكانات شهري و روستايي بود كه پيامد آن مهاجرت روزافزون روستائيان به شهرها بود. بنابراين در سال ۱۳۵۷، سال پيروزي انقلاب اسلامي، كشور با يك اقتصاد «بيمار» كه با تورم بيش از ۱۶ درصد ، استقراض خارجي، كسري بودجه و كاهش توليد ناخالص ملي روبرو بود.
حال كه تا حدودي با وضعيت اقتصاد كشور در آخرين سالهاي حكومت رژيم پهلوي آشنا شديم، بهتر مي توانيم به دستاوردهايي كه انقلاب اسلامي در حوزه اقتصاد داشته است، بپردازيم؛
يك از اهداف مهم انقلاب اسلامي در حوزه اقتصاد، توجه به قشر نيازمند جامعه بويژه مردم محروم روستا، تامين استقلال اقتصادي، رفع بيكاري و تامين اجتماعي بود. انقلاب اسلامي در سالهاي اوليه به اهدافي كه اشاره شد، پرداخت. در سالهاي بعد انقلاب اسلامي اهدافي از جمله رشد و توسعه پايدار اقتصادي با محوريت بخش كشاورزي ، تربيت نيروي انساني، استفاده بهينه از منابع طبيعي ، كشور و تلاش در جهت تحقق عدالت اجتماعي را دنبال كرد و توانست در پايان برنامه هاي پيش بيني شده، به رشد قابل توجهي در برنامه هاي توسعه خود دست يابد.
انقلاب اسلامي در ادامه برنامه هاي توسعه اقتصادي خود، تلاش خود را براي مهار تورم، اصلاح نظام مالياتي، توسعه عمران روستايي، اشتغال زايي و آموزش نيروي انساني متمركز كرد. بايد واقعيت را پذيرفت كه امروز با وجود همه كاستي ها و ضعف هايي كه در حوزه اقتصاد كشور وجود دارد، اما دولتمردان جمهوري اسلامي ايران طي سالهاي پس از پيروي انقلاب اسلامي به موفقيت هاي مختلفي دست يافته اند و اقتصاد «بيمار» سال ۵۷ را امروز به يك اقتصاد «پويا» و در حال رشد تبديل كرده اند.
اكنون ايران اسلامي، با درايت رهبر معظم انقلاب اسلامي و با كوشش دولتمردان، كارشناسان اقتصادي و نخبگان كشور سعي دارد با پرداختن به «چشم اندازه ۲۰ ساله» ، كشور را به جايگاه اول اقتصاد در منطقه ارتقا دهد.
براي آنكه به دستاوردهاي انقلاب اسلامي در حوزه اقتصاد واقف شويم، به دستاوردهاي مهمي كه انقلاب اسلامي تنها در بخش كشاورزي داشته است، مي پردازيم:
● دستاوردهاي انقلاب اسلامي در بخش كشاورزي
سرزمين ايران داراي مساحتي بالغ بر ۱۶۴ ميليون هكتار است كه بيش از ۵۱ميليون هكتار آن از اراضي خوب و با استعداد براي توليد محصولات كشاورزي است تا پيش از پيروزي انقلاب اسلامي بدليل سياستهاي نادرست رژيم پهلوي، كشاورزي كشور با ورشكستگي روبرو بود بسياري از محصولات استراتژيك كشاورزي نظير گندم و برنج از خارج وارد مي شد و كسري فزاينده مواد غذايي به تورم قيمت اين مواد در داخل كشور منجر شده بود.
پس از پيروزي انقلاب اسلامي، عليرغم مشكلات بسياري كه كشور در سالهاي نخست با آن روبرو بود ـ نظير آشوبهاي گروههاي ضد انقلاب، تحريم هاي اقتصادي ايران توسط غرب و نيز جنك تحميلي هشت ساله عراق عليه ايران،بخش كشاورزي همواره يكي از بخشهاي اقتصادي مورد توجه دولتمردان جمهوري اسلامي ايران بوده است به گونه اي كه امروزه بالغ بر ۹۰ درصد از نياز كشور به محصولات كشاورزي در داخل تامين مي شود پس از پيروزي انقلاب اسلامي و به دنبال تاكيدات بنيانگذار كبير انقلاب اسلامي، حضرت امام خميني (ره )، مبني بر ضرورت خودكفايي كشور در زمينه محصولات استراتژيك نظير گندم، برنج و جو، حركتهاي قابل توجهي در راستاي توليد اين محصولات صورت گرفته است مثلا در زمينه گندم، با سرمايه گذاريهاي مناسب انجام شده، ميزان توليد آن نسبت به قبل از انقلاب اسلامي ۳ برابر شده و بالغ بر ۱۳ ميليون تن مي باشد. توليد برنج، دومين محصول استراتژيك و پرمصرف كشور ( پس از گندم )، رشدي بالغ بر ۵۲ درصد نسبت به قبل از انقلاب اسلامي داشته است كه تا حد بسيار قابل توجهي از واردات آن كاسته شده است.
طي سالهاي پس از انقلاب اسلامي، عليرغم دو برابر شدن جمعيت ايران و افزايش مصرف سرانه، با خودكفايي كشور در بخش دام و تامين مواد غذايي، واردات اقلامي نظير گوشت قرمز، مرغ، تخم مرغ و شير قطع شده است.
يكي از دستاوردهاي مهم انقلاب اسلامي در بخش كشاورزي، خودكفايي در توليد محصولات باغي بوده است. امروزه مركبات، انار، كيوي، انبه، خرمالو و يا محصولاتي همانند پسته، زعفران، كشمش، همچنين ميوه هايي همچون هلو، شليل، زردآلو و سيب و انواع سبزيجات از ايران به كشورهاي مختلف صادر مي شود. شايان ذكر است ايران نخستين توليدكننده محصولاتي نظير پسته، زعفران و انار در جهان است.
در سالهاي اخير نيز با توجه به توانمنديهاي بالقوه ايران براي توليد ارزان، قيمت و نزديكي به بسياري از بازارهاي مصرف، صنعت گل و گياه مورد توجه بخش دولتي و خصوصي كشور قرار گرفته است در اين راستا مسئولين كشور برآن هستند با استفاده از فن آوري جديد، توليدكنندگان اين بخش را ياري دهند.
همچنين در زمينه جنگل و مرتع ، سطح جنگل كاري و احياي جنگلها نسبت به قبل ازانقلاب اسلامي ۲ برابر شده است.
امروزه دولتمردان جمهوري اسلامي ايران با در پيش گرفتن سياستهاي حمايتي ازجمله تامين به موقع تسهيلات، خريدهاي تضميني، حمايت از خسارت ديدگان خشكسالي و گسترش بيمه محصولات كشاورزي و دامي، سعي در حمايت هرچه بيشتراز توليد كنندگان بخش كشاورزي دارند.
● دستاوردهاي انقلاب اسلامي در حوزه اجتماعي
دستاوردهاي انقلاب اسلامي در حوزه اجتماعي را مي توان در چند مقوله مورد بحث قرار داد؛
۱) محروميت زدايي از روستاها
به جرات مي توان گفت كه « محروميت زدايي از روستاها» يكي از دستاوردهاي مهم انقلاب اسلامي در حوزه اجتماعي بوده است؛ پيش از پيروزي انقلاب اسلامي، روستاها يكي از مناطق محروم كشور بودند. بيشتر روستاهاي كشور در دوران پهلوي، فاقد امكانات رفاهي بودند و مردم روستايي از لحاظ معيشت در سختي و مشقت بسر مي بردند پس از پيروزي انقلاب اسلامي و بدنبال تاكيدات بنيانگذار كبير انقلاب اسلامي، حضرت امام خميني (ره ) مبني بر بسيج امكانات مادي و معنوي براي عمران و آباداني روستاها، مسئولان نظام جمهوري اسلامي ايران درصدد زدودن فقر و محروميت از چهره روستاهاي كشور برآمدند تا امكانات رفاهي شهرها و روستاهاي كشور را به يك سطح يكسان برسانند.
به دنبال پيروزي انقلاب اسلامي و فرمان امام خميني (ره ) مبني بر كمك به روستائيان و آباداني روستاها، نهاد جهاد سازندگي شكل گرفت در اين نهاد كه بعدها به دليل عملكرد مثبت و قابل توجه آن به وزارتخانه جهاد كشاورزي تبديل شد ، جوانان متخصص و انقلابي در مناطق روستايي كشور حضور پيدا كرده و به ارائه خدمات زيربنايي نظير آبرساني، راهسازي، برق رساني و غيره در روستاها پرداختند.
از ديگر اقدامات انجام شده براي روستائيان پس از پيروزي انقلاب اسلامي، برخوردار شدن روستاها از امكانات برقراري ارتباط مخابراتي با دنياي خارج از روستاهاست، اقدامات صورت گرفته در اين خصوص به اندازه اي است كه ايران بدليل فعاليتهاي گسترده براي برخوردار نمودن مناطق محروم روستايي از ارتباطات مخابراتي، از سوي يونسكو لوح تقدير دريافت كرده است.
به منظور افزايش سطح بهداشت در روستاها،احدات اماكن بهداشتي در روستاها پس از انقلاب اسلامي روند رو به رشدي داشته است. در زمينه تعليم و آموزش روستائيان نيز كارنامه انقلاب اسلامي درخشان است.
۲) توجه به اقشار محروم و نيازمند جامعه
در سالهاي پس از پيروزي انقلاب اسلامي يكي از دغدغه هاي مسئولين نظام، توجه به اقشار محروم و نيازمند جامعه بوده است. در اين راستا سازمانها و نهادهـاي مختلفي در ايران اسلامي براي تامين اجتماعي فعاليت مي كنند كه به چند مورد از آنها اشاره مي كنيم؛
الف) كميته امداد امام خميني (ره ): كميته امداد امام خميني (ره ) پس از انقلاب اسلامي در ۱۴ اسفند ۱۳۵۷ ( ۴ مارس ۱۹۷۹ ) تشكيل شد هدف اصلي كميته امداد امام (ره )، اشتغال زايي براي محرومين و رفع مشكلات اساسي آنهاست همچنين ارتقاء آموزشهاي علمي، فرهنگي و اجتماعي افراد تحت پوشش و ايجاد تسهيلات در امر ازدواج و تحكيم خانواده از جمله فعاليتهاي كميته امداد امام است كه تاكنون نتايج موثري به همراه داشته است تلاش مسئولين كميته امداد امام (ره ) بيشتر متمركز بر افراد روستايي و عشاير است طرح شهيد رجايي ازجمله طرحهاي موفق اين كميته است كه به منظور كمك بـه افراد سالمند كه بالاي ۶۰ سال سن دارند، پي ريزي شده است ؛ در اين طرح، ماهانه مبلغي مستمري به صورت نقد يا كالا در اختيار مددجويان قرار داده مي شود.
كميته امداد امام (ره ) با در اختيار گذاشتن سرمايه اوليه به صورت وام يا ساير كمكهاي مالي به افراد بي بضاعت يا بيكار، زمينه اشتغال آنها را فراهم مي كند و نيروي كار مثبت آنها را در كارگاههاي توليدي نظير صنايع دستي، دامداري و كشاورزي بكار مي گيرد خدمات درماني و بهداشتي و اجراي بيمه خانواده هاي تحت پوشش اين نهاد، از ديگر كارهاي كميته امداد امام (ره ) است در سال گذشته بيش از يك ميليون نفر از خدمات اين نهاد بهره برده اند از ديگر اقدامات كميته امداد امام (ره )- خدمات فرهنگي و آموزشي است در همين زمينه دانش آموزان و دانشجويان در خانواده هاي بي بضاعت مورد حمايت قرار مي گيرند بسياري از آنها در زمينه هاي مختلف تحصيلي به تخصصهاي گوناگون در رشته هايي نظير پزشكي، علوم مهندسي و غيره دست يافته اند كه بعضا از مهارتهاي خود در ياري رساندن به ساير نيازمندان استفاده مي كنند.
ب) جمعيت هلال احمر جمهوري اسلامي ايران: جمعيت هلال احمر از ديگر نهادهاي مسئول در قبال اقشار مختلف مردم، هنگام بروز حوادت و سوانح غير مترقبه نظير زلزله، سيل، آتش سوزي و غيره است. جمعيت هلال احمر كمكهاي خود را به صورت نقدي و غيرنقدي و با ارسال دارو، كادر پزشكي و كالاهاي ضروري زندگي به مناطق آسيب ديده انجام مي دهد.
ج) سازمان بهزيستي
چ) بنياد مستضعفان و جانبازان
ه) بنياد شهيد
د- برخي نهادها ديگر نظير سازمان تامين اجتماعي، سازمان بيمه خدمات درماني وسازمان بازنشستگي كشور نيز در ايران اسلامي به ارائه خدمات بيمه اي مشغول هستند.
۳) ارتقاي جايگاه واقعي زنان
قبل از انقلاب اسلامي زنان، اكثر بيسوادان جامعه را تشكيل مي دادند؛حكومت پهلوي به بهانه تجددگرايي، ديدگاه ابزاري نسبت به زن را ترويج مي كرد با شكل گيري انقلاب اسلامي، زن به عنوان عنصري سرنوشت ساز و موثر به عرصه هاي مختلف راه يافت.
پس از انقلاب اسلامي، براي زنان اين امكان فراهم شد تا جايگاه فردي و اجتماعي خود را بهتر بشناسند و با استفاده از توانمنديها و استعدادهاي خود، حضوري فعال در صحنه هاي مختلف اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي و علمي داشته باشند.
امروزه در عرصه اقتصاد نيمي از نيروي كار در ايران را زنان تشكيل مي دهند كه در مشاغل مختلف نظير پزشكي، دندانپزشكي، داروسازي، پرستاري، مهندسي، معلمي و … حضور دارند. همچنين زنان در حوزه مديريت، بخشهاي علمي و پژوهشي و عرصه فعاليت هاي سياسي حضور و مشاركت فعال دارند.
● دستاوردهاي فرهنگي انقلاب اسلامي
انقلاب اسلامي ايران، انقلابي ارزشي و معنوي است انقلابي براي خدا ومعنويت كه تحول روحي و فرهنگي عظيمي در آحاد ملت ايران به وجود آورد. اداره جامعه براساس دين و ارزشهاي اصيل آن، افزايش سطح آگاهي و مشاركت مردم در فعاليتهاي مختلف سياسي، اجتماعي و فرهنگي و نيز تغيير الگوهاي رفتاري مردم با جهت گيري خصلتهاي اخلاقي و انساني ازجمله اين تحولات است. در ادامه به برخي از دستاوردهاي فرهنگي انقلاب اسلامي مي پردازيم.
از تحولات چشمگير در جامعه ايران پس از انقلاب اسلامي، تغيير در نگرش و نحوه زندگي مردم است. در دوران پهلوي، سياست آن رژيم، تبليغ غربزدگي و تبعيت از فرهنك غرب بدون توجه به ارزشهاي ديني و ملي مردم ايران بود؛ تجمل پرستي و پوچ گرايي تشويق مي شد و در تعيين منزلتهاي اجتماعي از سوي رژيم، ميزان غربزدگي و خودباختگي افراد در برابر فرهنك بيگانه، نقش مهمي داشت انقلاب اسلامي دريچه جديدي را بر روي مردم ايران گشود ارزشهايي چون خودباوري، آزاديخواهي، فداكاري، پايداري و استقامت و پس از سالها دوباره در روح جامعه ايران دميده شد.
جايگزيني ارزشهاي اصيل اسلامي به جاي معيارهاي مبتذل گذشته، تحول فرهنگي و اخلاقي نسل جوان، افزايش روحيه تلاش و اعتماد به نفس در مردم و اقشارجوان و تحصيلكرده جامعه، ازجمله دستاوردهاي فرهنگي انقلاب اسلامي به شمار مي روند.
تحول فرهنگي و اخلاقي نسل جوان از ره آوردهاي انقلاب اسلامي است جوانان مسلمان به عنوان بخش فعال جامعه، در تمام رويدادهاي انقلاب اسلامي حضوري چشمگير داشتند انقلاب اسلامي از اين جوانان، نسلي مسئوليت پذير، سرشار از ايمان و خودباور ساخت كه در صحنه ها و نهادهاي مختلف جامعه، مشاركتي سازنده دارند. پس از انقلاب اسلامي، اين جوانان مومن و بااخلاص بودند كه در برابر انواع توطئه هاي داخلي و خارجي ايستادند و از كيان انقلاب اسلامي و آرمانهاي آن دفاع كردند. صحنه هاي هشت سال دفاع سلحشورانه ملت ايران در برابر تجاوز رژيم بعت عراق كه با حمايت گسترده دولتهاي غربي صورت گرفت، بيانگر عمق دلبستگي و ايمان اين جوانان به ارزشهاي مقدس انقلاب اسلامي است جوانان انقلابي ايران با شجاعت فوق العاده در جبهه هاي جنك تحميلي عراق عليه ايران حضور يافتند و صحنه هايي زيبا و با شكوه از رشادت، گذشت و انسانيت را در صفحات تاريخ به ثبت رساندند.
● دستاوردهاي انقلاب اسلامي در حوزه بهداشت و درمان
يكي از اهداف انقلاب اسلامي، بالا بردن سطح سلامت و ايجاد شرايط لازم براي دسترسي عادلانه و فراگير آحاد مردم به خدمات بهداشتي درماني مناسب بود. به همين منظور از آغاز انقلاب اسلامي وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي از جمله وزارتخانه هاي فعال ايران سعي در حفظ تامين و ارتقاء سلامت مردم جامعه داشت و براي رسيدن به اهداف خود اقدام به تامين نيروي انساني ورزيده، تاسيس مراكز درماني و ساخت بيمارستان ها، ارتقاء سطح كيفيت تجهيزات پزشكي و نيز دادن آموزش و بالا بردن سطح آگاهي مردم نسبت به بيماريها و آموختن روشهاي پيشگيري ازآنها، كرد.
پس از انقلاب اسلامي تعداد دانشكده هاي گروه علوم پزشكي و نيز اعضاي هيات علمي اين دانشكده ها روند رو به رشدي يافت درنتيجه بر ظرفيت پذيرش دانشجو در رشته هاي مختلف پزشكي به طور چشمگيري افزوده شد تا نياز كشور به پزشك برآورده شود.
يكي از دستاوردهاي بزرگ انقلاب اسلامي در زمينه بهداشت، تاسيس شبكه هاي بهداشتي- درماني به منظور كمك رساني به مردم است كه از كوچكترين روستاها تا شهرهاي بزرك كشور را تحت پوشش درماني قرار مي دهند اين شبكه ها همراه با بيمارستانها و پلي كلينيك هاي تخصصي و بيمارستانهاي دانشگاهي با خدمات فوق تخصصي، مراكز بهداشتي- درماني كشور را تشكيل مي دهند.
يكي از امور مهم و حساس در وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشكي، دارو و مسائل مربوط به آن است . مروزه بيش از ۹۵ درصد از نياز دارويي كشور، در داخل كشور توليد مي شود درحاليكه اين رقم قبل از انقلاب اسلامي تنها ۲۵ درصد بوده است.
بهداشت يكي از شاخص هاي توسعه كشورها به شمار مي رود و امروزه پيشگيري بيش از درمان مورد توجه قرار دارد ازاين رو مسئولان بهداشت ايران پس ازپيروزي انقلاب اسلامي، طي طرحهاي گسترده واكسيناسيون نظير واكسيناسيون فلج اطفال، ديفتري، كزاز و از بسياري از بيماريهاي مسري پيشگيري كرده اند.
در جهت تحقق اصول ۳ – ۲۹ و ۴۳ قانون اساسي مبني بر محوري شناختن سلامت انسان و مكلف بودن دولت در بسيج تمامي امكاناتش جهت سلامت افراد كشور، امروزه بيش از ۹۲ درصد جمعت كشور زير پوشش بيمه قرار دارند.
● دستاوردهاي انقلاب اسلامي در عرصه هاي مختلف علمي و آموزشي
انقلاب اسلامي در عرصه هاي مختلف علمي و آموزشي نيز كارنامه درخشان دارد؛ امروز مردم ايران اسلامي، به وضوح نتيجه اقدامات صورت گرفته در اين حوزه ها را مشاهده مي كنند؛ روزي نيست كه از نوآوري و خلاقيتهاي ارائه شده توسط جوانان پژوهشگر ايراني در رشته هاي مختلف علمي، علوم پايه، علوم انساني، بيوتكنولوژي، فني و مهندسي، كشاورزي، هنر و صنايع دفاعي در رسانه ها خبري انعكاس داده نشود.
امروزه ايران اسلامي در المپيادهاي علمي جهاني نظير رياضي، فيزيك، شيمي، كامپيوتر و غيره حضوري فعال و چشمگير دارد بگونه اي كه بعنوان يك كشور صاحب نام شناخته شده است و در رديف ۱۰ كشور برتر جهان در رقابتهاي المپيادي دانش آموزي جهان قرار گرفته است.
پس از پيروزي انقلاب اسلامي به فرمان رهبر فقيد انقلاب اسلامي، امام خميني (ره )، سازمان نهضت سوادآموزي براي مقابله با جهل و بيسوادي در كشور شكل گرفت. اين سازمان توانست با فعاليت هاي چشمگير در امر مبارزه به بيسوادي، توزيع متناسب امكانات آموزشي بين زنان و مردان سوادآموز در شهرها و روستا، درصد بالايي از زنان و مردان بي سواد را با برگذاري دوره هاي آموزشي وارد دانشگاه هاي معتبر كشور كند و به همين دليل اين سازمان بدفعات از سوي يونسكو مورد تقدير و تشويق قرار گرفته است.
از دستاوردهاي مهم آموزش عالي كشور نيز در دوران پس از انقلاب اسلامي، تاسيس صدها دانشگاه و موسسه آموزش عالي است كه توانسته است سطح كيفي آموزش را ارتقا داده و با تاسيس دوره هاي مختلف تحصيلات تكميلي بويژه دكتراي تخصصي، مشكل اعزام دانشجو به خارج از كشور جهت كسب مهارتهاي علمي را رفع نمايد.
پایگاه اطلاع رسانی هیات رزمندگان اسلام
بازدیدها: 0