دکتر یدالله جوانی | انتخابات و نگهبان قانون

دکتر یدالله جوانی | انتخابات و نگهبان قانون

شورای نگهبان با توجه به صلاحیت و وظیفه سنگین و حساس صیانتی که بر عهده دارد، هیچ گاه نمی تواند همگان را راضی کند. بیشترین حساسیت ها، گله مندی ها و اعتراض ها به شورای نگهبان از سوی گروه های سیاسی، به صلاحیت و اعمال قانون این شورا در «نظارت بر انتخابات» برمی گردد. شورای نگهبان جایگاهی بسیار مهم در قانون اساسی داشته و به دلیل همین جایگاه، در منظومه فکری امامین انقلاب اسلامی، اعضای این شورا به عنوان «حافظان شریعت و جمهوریت نظام» شناخته شده و در یک کلام، شورای نگهبان به مثابه صافی و فیلتر نظام اسلامی ایفای نقش می نماید تا عناصر و افراد نامناسب به پست های مدیریتی راهبردی نظام مانند ریاست جمهوری وارد نشوند. بسیار روشن است که افراد، گروه ها و جریان هایی که به این جایگاه ها چشم دوخته اند، وقتی به دلیل نداشتن شرایط و صلاحیت ها، با این فیلتر و صافی مواجه می شوند، خود و هوادارانشان علیه شورای نگهبان سروصدا به پا کرده و این نهاد نگهبان قانون اساسی را موردتهاجم قرار می دهند. به همین دلیل حضرت امام(ره) در وصیت نامه سیاسی ـ الهی خود خطاب به این شورا می نویسند: «و از شورای نگهبان می خواهم و توصیه می کنم، چه در نسل حاضر و چه در نسل های آینده که باکمال دقت و قدرت وظایف اسلامی و ملی خود را ایفا و تحت تأثیر هیچ قدرتی واقع نشوند».

اصل احراز صلاحیت ها، شرایط و شایستگی ها برای تصدی پست های مهم سیاسی در تمامی نظام های سیاسی مبتنی بر رأی مردم، یک اصل عقلایی و پذیرفته شده در دنیا هست. در هر نظام سیاسی، با یک نهاد، سازمان و سازوکاری مشخص، این کار انجام می شود و افراد واجد شرایط و صلاحیت در معرض رأی و انتخاب مردم قرار می گیرند؛ «دادگاه قانون اساسی» در ترکیه، «محکمه النقد» در مصر، «شورای قانون اساسی» و «دیوان عالی عدالت» در فرانسه، همانند شورای نگهبان قانون اساسی در ایران، نقش نظارتی در انتخابات دارند؛ بنابراین نباید این انتظار و توقع را داشت که افرادی بدون احراز صلاحیت و شایستگی های قانونی، وارد عرصه رقابت ها شوند. در حکمرانی منطبق بر قانون، همگان باید نظر مرجع ذیصلاح را پذیرا باشند. اعضای شورای نگهبان نمی توانند با مسامحه کاری و اغماض و مصلحت اندیشی، افراد را برای تصدی پست مهم ریاست جمهوری تأیید کنند. رهبر حکیم انقلاب اسلامی در این خصوص می فرمایند: «نظارت شورای نگهبان بسیار مهم است. کسانی که بناست برای کشور و ملت تصمیم بگیرند و سرنوشت کشور به دست این ها داده می شود، باید از صلاحیت لازم برخوردار باشند، نمی شود هرکسی را مسلط بر سرنوشت مردم کرد.»