رهاورد اربعین برای سبک زندگی

 سوگواری حضرت سیدالشهدا علیه السلام در ایام ماه محرم و صفر و مراسم اربعین حسینی در هر جا و نقطه جهان که به منصه ظهور برسد، به طور قطع و یقین، جایگاه تبلور و تعالی تمدن الهی و اسلامی خواهد بود.اربعین حسینی ۲۰ صفر و چهلمین روز واقعه کربلا و شهادت امام حسینعلیه السلام  است. مشهور است که اسیران کربلا روز ۲۰ ماه صفر سال ۶۱ق در بازگشت از شام، برای زیارت مدفن امام حسینعلیه السلام  به کربلا آمده‌اند. همچنین در این روز جابر بن عبدالله انصاری به زیارت قبر امام حسین آمده است. زیارت اربعین از اعمال خاص این روز است که بنابر روایتی از امام حسن عسکریعلیه السلام  از نشانه‌های مؤمن دانسته شده است این رویکرد، جامعه جهانی و مردم را از ظلمات و تاریکی های موجود و از تبعیت ظالمان و فاسدان دور می نماید و آن ها را به مسیر روشن و متعالی رهنمون می سازد. در این باب جلسات و برگزاری سوگواری ها، هر چند در نمونه های کوچک آن، مانند برگزاری مراسم روضه خوانی در یک منزل کوچک و یا برگزاری مراسم سوگواری توسط کودکان و نوجوانان آن هم در سطح معابر و کوچه ها و نه تنها در کشور اسلامی ما، بلکه در سایر نقاط دنیا، همگی نشان دهنده فراگیری نهضت و حرکت عظیم حضرت سیدالشهداء علیه السلام و آغاز و شکل گیری تمدنی نوین و اسلامی تا طلوع آفتاب امامت و ولایت حضرت حجت عجل الله تعالی فرجه الشریف است.

از این رو، درباره مولفه های سبک زندگی اسلامی در پیاده روی اربعین با کارشناسان به گفت وگو پرداخته ایم که مشروح آن به حضورتان تقدیم می شود:

حجت الاسلام و المسلمین علی جلائیان، عضو هیأت علمی دانشگاه علوم اسلامی رضوی با اشاره به تجلی معیارها و ملاک های سبک زندگی اسلامی در پیاده روی اربعین، تصریح می کند: این تجلی وابسته به اصول و مبانی نظری افراد حاضر در این مراسم است زیرا زمانی که فرد برای رضای خدا و با اعتقاد به ولایت و امامت، در این مسیر قدم بر می دارد و با بصیرت حرکت خود را ادامه می دهد، شاخصه های سبک زندگی اسلامی را محقق کرده است.

عضو هیأت علمی دانشگاه رضوی می افزاید: باتوجه به ملاک هایی که در این تجمع بزرگ انسانی می بینیم، شاخصه های سبک زندگی اسلامی در آن مشهود است. یکی از مبانی سبک زندگی اسلامی، آن است که فرد، تنها به خودش توجه ندارد، بلکه خود را در یک جمع و اجتماع مشاهده می کند و شادی و نشاط خود را در شادی و نشاط جمع می داند و سربلندی امت را سربلندی خود می داند، لذا هر آنچه دارد، به پای ولایت می ریزد. ما در ارتباط میان فردی شاید اهل حساب و کتاب باشیم اما زمانی که به ولایت و حاکم دینی می رسیم، هر چه هزینه کنیم، حکم سرمایه گذاری است و این بینش برای آن است که مطمئن هستیم این مسیر نابود نمی شود و این هزینه کردها به منزله از دست دادن آن پول ها، نیست.

جلائیان با اشاره به صفا و صمیمیت موجود میان زائران اربعین حسینی با وجود تمام تفاوت های فرهنگی و نژادی، می افزاید: این تجلی بارز عدم تمرکز برخود است بلکه با توجه به هدف، همه خوبی ها را در جمع می بینیم و در عین خستگی ها به دیگران کمک می کنیم و این «من» بزرگ در قالب امت و میلیون ها نفر نمود پیدا می کند. در این نمونه همگی هم هدف می شویم، بر این هدف خلوص پیدا می کنیم ، برای رسیدن به آن تلاش می کنیم، در جمع حرکت می کنیم و هماهنگ می شویم و برای رسیدن به این هدف از خودگذشتگی و ایثار می کنیم و همگی یک نقطه یعنی ولایت و تقویت دین را می بینیم.

وی خاطرنشان می کند: برای تحقق ظهور حضرت حجت علیه السلام همدلی، بصیرت و فهم دقیق دین لازم است و حرکت هایی مانند پیاده روی اربعین، بصیرت لازم برای شناسایی دوست و دشمن را حاصل می کند که در آن نه تنها شیعیان و مسلمانان بلکه ادیان دیگر نیز شرکت می کنند، یعنی این راهپیمایی فراملی، فرامذهبی و فراجنسیتی و فراسنی شده است و این حرکت بصیرت افزاست و موج آزادگی و حق خواهی را رقم می زند که هرگاه این موج به قله برسد، ظهور رقم خواهد خورد.

حجت الاسلام والمسلمین سیدطه موسوی هشترودی، استاد حوزه و عضو مجمع عمومی جامعه مدرسین در رابطه با اربعین حسینی می گوید: مفهوم اربعین در بررسی و تحلیل لغت شناسان و اندیشمندان مسلمان دارای ارزش و اعتبار بالایی است. در تحلیل و تبیین مقام و موقعیت واژه اربعین در نهضت عظیم حضرت سیدالشهدا علیه السلام ، شاید بهترین و بزرگترین تحلیل از جانب امام عسگری علیه السلام وارد شده است. ایشان در حدیث شریفی می فرمایند: «برای مومن پنج خصلت وجود خواهد داشت که یکی از این علائم و نشانه ها، زیارت حضرت سیدالشهدا علیه السلام در روز اربعین است.»

وی در رابطه با زیارت حضرت سیدالشهدا علیه السلام و گرامی داشتن روز اربعین با اشاره به استنادات تاریخی تصریح می کند: اهل بیت علیه السلام نه تنها در عصر و دوران شهادت حضرت سیدالشهدا علیه السلام به زیارت و سوگواری ایشان می پرداختند، بلکه زیارت و بزرگداشت مراسم سوگواری حضرت اباعبدالله الحسین علیه السلام در تمامی دوران ها مورد اهتمام و عنایت اهل بیت علیه السلام بوده و توده های مردم را به زیارت ایشان در روز اربعین فرا می خواندند.

بنابر این گزارش، حجت الاسلام موسوی هشترودی، عضو مجمع عمومی جامعه مدرسین نیز در این باره می گوید: در کتب و منابع اسلامی و شیعی در باب زیارت حضرت سیدالشهدا علیه السلام در روز اربعین وارد شده است که، هر کس در این روز به زیارت حضرت سیدالشهدا علیه السلام نائل شود گویی که خداوند تبارک و تعالی را در عرش زیارت نموده و یا اینکه خاوند برای زوّار حضرت سیدالشهدا علیه السلام در روز اربعین، بابت هر قدم و گامی که بر می دارند، ثواب و اجر چندین حج و عمره را منظور می کند. بنابراین، با توجه به ادله و سفارشات موکد، این نتیجه حاصل شود که زیارت امام حسین علیه السلام در روز اربعین جایگاه والایی نزد شیعیان و محبان اهل بیت علیه السلام دارد و این عمل و زیارت باعث تعالی و تکامل انسان می شود.

عضو مجمع عمومی جامعه مدرسین معتقد است: مهمترین مولفه و شاخصه در این باب، بزرگداشت و گرامی داشتن شعائر و فضائل حرکت و نهضت تاریخ ساز حسینی برای تمامی عرصه ها و دوران ها است. سوگواری حضرت سیدالشهدا علیه السلام در ایام ماه محرم و صفر و مراسم اربعین حسینی در هر جا و نقطه جهان که به منصه ظهور و بروز برسد، به طور قطع و یقین، محل و جایگاه تبلور و تعالی تمدن الهی و اسلامی خواهد بود. این رویکرد، جامعه جهانی و مردم را از ظلمات و تاریکی های موجود و از تبعیت ظالمان و فاسدان دور می نماید و آن ها را به مسیر روشن و متعالی رهنمون می سازد. در این باب جلسات و برگزاری سوگواری ها، هر چند در نمونه های کوچک آن، مانند برگزاری مراسم روضه خوانی در یک منزل کوچک و یا برگزاری مراسم سوگواری توسط کودکان و نوجوانان آن هم در سطح معابر و کوچه ها و نه تنها در کشور اسلامی ما، بلکه در سایر نقاط دنیا، همگی نشان دهنده فراگیری نهضت و حرکت عظیم حضرت سیدالشهداء علیه السلام و آغاز و شکل گیری تمدنی نوین و اسلامی تا طلوع آفتاب امامت و ولایت حضرت حجت عجل الله تعالی فرجه الشریف است.

موسوی هشترودی تصریح می کند: این حرکت ها و مناسبت ها باعث روشن گری و انتقال مفاهیم نهضت حسینی، به سراسر جهان و عموم مردم جهان خواهد شد. این حرکت باعث می شود، همان ندایی که حضرت حجت عجل الله تعالی فرجه الشریف در طلیعه ظهور و در کنار بیت الله الحرام سر می دهند که «ای اهل دنیا! همان جد بزرگوار من حسین علیه السلام را، که سرور جوانان اهل بهشت است، را در کنار شریعه فرات تشنه و مظلومانه کشتند» در جهان طنین افکن شود و این ندا، باعث آگاهی و بصیرت مردم و آشنایی آنها با نهضت و فرهنگ حسینی خواهد شد.

وی در همین راستا چنین بیان می کند: در حال حاضر و بنا بر جاذبه و فراگیری نهضت حسینی می بینیم که حتی برادران اهل سنت که جایگاه این بزرگواران از تمامی سلفی ها و وهابی ها جدا است و حتی دیگر افراد مانند مسیحیان و پیروان سایر ادیان، با تکریم و تعظیم شعائر حسینی، به نهضت و فرهنگ حسینی احترام می گذارند. این پیاده روی که باعث آگاهی و بصیرت افراد گوناگون و مختلف جامعه است، بنا به تعبیری آغاز و مبدأ نهضت عظیم مهدوی و فرهنگ والای مهدویت در جامعه جهانی است.