روحانیت در دفاع مقدس
این تعبیر عارفانه امام خمینی رضوان الله تعالی علیه که «شهادت هنر مردان خداست» از زبان و بیان پیر جماران، گویای حقیقتی ناب و تابناک است که در امتداد تاریخ خون و رشادت، شهد شهادت را در کام عاشقان حضرت الله، گوارا و شیرین می سازد.
در شهادت سه شهد شهودی هست؛ «هنر»«مردانگی» و «خدا» و تنها کسی می تواند به کنه حقیقت شهادت بار یابد که هم از دریای دیار هنر جرعه ای نوشیده، هم در وادی مردانگی نفس زده. هم به بارگاه یار حقیقی انسان و حقیقت جاوید ایمان، راهی داشته باشد و…
و باز امام عارف ما در بیانی ماندگار، زیبا و معرفت آموز فرمودند: «شهدا در قهقهه مستانه شان و در شادی وصلشان عند ربّهم یُرزَقونند.»
و روحانیت عظیم الشّأن، فداکار، مردمی و دلیر ما که جان فشانی در راه خدا را با جهاد علمی و رشادت فکری درآمیختند و تابلوی سبز زندگی را نقشی سرخ زدند، تلألویی ماندگار و تابنده را در هماره تاریخ هنر، مردانگی و خدایی شدن رقم زدند.
مراجع عظیم الشأن و روحانیون فاضل و جهادگر این مرز و بوم، که در طول سال ها آتش و خون، براستی و درستی، جلوه های ایمان و صبوری بودند، با دو بال علم و عمل، شوق و شیدایی را در جبهه های حق علیه باطل، جاودانه کردند.
«دفاع مقدس» زیباترین تعبیر و پرمغزترین عبارت برای آن سال های رستگاری، همیاری، امید و عنایت بود که در جامه نعمات خدا و هیئت رزمندگان جبهه ها، بروز و ظهوری ماندگار یافت.
ما دفاع کردیم و نه جنگ طلبی، کارمان نیز مقدس بود و نه شقاوت پیشگی. ما اهل صلح بودیم، نه کشورگشایی و ظلم؛ و این همه از مجرا و مجلای ایمان و اعتقاد و هویت دینی مان سرچشمه گرفت و به یکی از پرافتخارترین دورانهای این ملت در طول تاریخ چند هزار سالهاش تبدیل شد.و مصافی را رقم زد که حتی یک وجب از خاک این کشور جدا نشد و دشمنان پرشمار و ابرقدرتان و جمع شیاطین شرق و غرب نتوانستند از پس ایمان و همدلی خدایی صفتان این دیار برآیند و همانطور که امام عزیزمان فرمود: در این جنگ، ابهت ابرقدرت های شرق و غرب شکسته شد.
و این همه را مدیون شهیدان و ایثارگرانی هستیم که با بر تن کردن خلعت زیبای شهادت، به جنگ شب رفتند و به دل تاریخ زدند و… خاطره شدند:
هرگز نمیرد آنکه دلش زنده شد به عشق …. ثبت است بر جریده ی عالم دوام ما
در این میان اما نقش مراجع، علمای، روحانیت و در رأس آنها امام خمینی(رحمه الله) که با رشادت، فداکاری و حتی خون خویش، نهال اسلام و انقلاب را آبیاری کردند و این یادگار را در زیر رواق مقرنس یادها و خاطره هایشان برای ما برجای گذاردند، بسیار برجسته و ماندگار است.
به ما میراث داران خویش اعتماد کرده و این پرچم سبز و سرخ را بهدست ما سپردند، اینک این مائیم و آنچه بر گرده ایمان و عمل هایمان سنگینی میکند و نتیجه هشت سال که نه، نتیجه هزاران سال جهاد و رشادت همه مردان و زنان راه خداست، از اوّلین تا آخرین.
علمای روحانی ما با ایفای نقش جاودانه و و درخشانشان در طول هشت سال دفاع مقدس نشان دادند که به راستی «آیت خدا» در آوردگاه علم و عمل بوده و مصادیق تام و تمام ایمان و عرفان می باشند.
عرفانی که نه در کنج عزلت و عافیت، که در میدان جهاد و جنگ و زیر خمپاره و گلوله، در میان آتش و خون معنا می یابد و به منصه ظهور میرسد.
روحانیون که که توشه علم را با حقیقت عمل، در هم آمیختند و درس و بحث طلبگی را در صورتی دیگر، اما با همان سیرت در جبهه های دیگر بپا داشته و بسیجی راه عشق شدند که بسیج، مدرسه عشق است.
و کیست که نداند دعای خیر و چهره نورانی امام (رحمه الله) و همه مراجع عظام و علمای ربانی، چه پشتوانه قدرتمند، نیروی مضاعف و توان خدایی را به دل و جان رزمندگان اسلامی می بخشید و برترین نقطه اتّکالشان بعد از خدا بود.
سابقه مجاهدات و عقبه مبارزاتی روحانیت شیعه
روحانیت شیعه، در طول تاریخ حیات خود، با جبهه و جهاد سر و کار داشته است. مقام معظّم رهبری، حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مدّظله العالی)، از خاطرات حضور روحانیت در جبهه های نبرد می فرمایند:
«روحانیت ما، در گذشته هم از این کارها خیلی کرده و در صحنه های دفاع گوناگون، حضور داشته است. در نهضت اسلامی عراق [سال ۱۹۲۰ میلادی ] علمای بزرگ ما، پیشتاز جهاد بودند. اوّل، آقا میرزا محمد تقی شیرازی (میرزای دوم) و بعد مرحوم شریعت اصفهانی فرمانده و رهبر میدان دفاع بودند. من خودم دو نفر عالم را دیدم که در آن جبهه رفته و لباس رزم پوشیده بودند و دفاع می کردند؛ یکی مرحوم آیت الله کاشانی و دیگری هم یکی از علمای مشهد بود.»
نقش برجسته ولایت فقیه و مراجع عظام در حمایت و رهبری میدان جهاد
جنگ در اصطلاح پیکار مسلحانه و خونین گروه های متشکّل است یا کشمکش و برخورد مسلحانه میان دو یا چند سو گفته شده است. اما در قاموس اسلام جنگ، جلوه دینی یافته و شامل انواعی می شود که یکی از آنها، جهاد دفاعی است.
نظر بر آنکه رهبران اسلامی با برخورداری از سه ویژگی معماری، فرماندهی و فقاهت زعامت می نمایند لذا اعلام دفاع مقدس و صلح از شئونات ولایی محسوب می شود. حضرت امام خمینی (رحمه الله) از جمله آن رهبران اسلامی بود که بزرگ ترین جنگ فرسایشی قرن را فرماندهی کرد. چون اصل ۱۱۰ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران این امر را از جمله اختیارات رهبری بر شمرده است.
نقش بی نظیر و تاریخی حضرت روح الله در پشتیبانی و مدیریت دفاع
بی شک ثقل فرماندهی جنگ نابرابر و تحمیل شده جهان استکبار علیه نظام نو پای اسلامی ایران بر دوش ابر مردی قرار گرفت که تمام محاسبه گران نظامی دنیا را به حیرت واداشت و ناچار آنها را به قرار عجز و ناتوانی وادار نمود. ایشان قهرمانی از تبار هابیل و بت شکنی از نسل ابراهیم و اعجاز آفرینی از نسل عیسی (علیه السلام) و سیدی از سلاله پاک رسول الله (صلی الله علیه و آله) بودند. همان مردی که در حوزه های علمیه و در میان روحانیت متعهد و اصیل پرورش یافت و درس مقاومت و ایثار و فداکاری را به خوبی فرا گرفت و شاگردانی را به پهنای یک کشور و حتی جهان تربیت نمودند امروز نقش حضرت امام (رحمه الله) در دفاع مقدس بهعنوان فرمانده کل قوا و یک کارشناس نظامی به تمام معنا، بر هیچ کس پوشیده نیست. دستور ایشان برای اجرا و یا توقف عملیات ها و همه و همه بر اساس مصالح و به مقتضا و شرایط جنگ بود. با روح بلند، توکل وصف ناپذیر و دم مسیحایی خود مدیریت هشت سال دفاع مقدس را به عهده گرفت امام بزرگوار است، و لحظه ای در مقابل دشمن تا بُن دندان مسلح کوتاه نیامدند.
روحانیت ایفاگر نقش های مختلف در دفاع مقدس
از آن زمان که خداوند بر این ملک و ملت منت نهاد و اسلام عزیز را بر آن ارزانی داشت، مجموعه و تشکلی دینی به نام روحانیت عهده دار پاسداری از حریم آن در مقابل هجمه دشمنان، منحرفین و مکاتب بیگانه گردید که در شکلهای مبارزه با استعمار، استکبار، سلاطین و مکتبهای تزویری جلوهگر شده است، کسانی همچون سید جمال، میرزای شیرازی، سید حسن مدرس، سید عبدالحسین لاری، آیت الله کاشانی، شیخ فضل الله نوری، نوّاب صفوی و در دوره اخیر، امام خمینی(رحمه الله) و امام خامنه ای این وظیفه خطیر را به انجام رسانده اند و در نهایت در دفاع مقدس نقش های مختلفی توسط روحانیت انجام شده که به برخی از آنها می پردازیم:
نقش اخلاقی – تربیتی
این نقش با تربیت نوجوانان و جوانان از مساجد و محافل دینی آغاز و تا سنگرهای رزمندگان اسلام کشیده می شد و در این راستا طیف گستردهای از روحانیت بزرگوار انتشار نور میکردند که میتوان از کسانی مانند آیت الله حاج میرزا جوادآقا تهرانی، شهید شاه آبادی و … نام برد.
نقش تبلیغی
گروهی از روحانیون نیز برای تحقّق آیه «الّذین یُبلّغون رسالت ….» وظیفه خطیر تبلیغ را در بین رزمندگان بر عهده گرفته بودند که با تبیین، روشنگری و تهییج نیروهای مردمی از طریق بیان حوادث دوره های مختلف جهاد در تاریخ اسلام و به خصوص حوادث کربلای حسینی، حرکت و موج دفاع از نظام مقدس جمهوری اسلامی را عهده دار گردیده بوددند؛ اصلی ترین افراد در این حوزه، ائمه جمعه در سراسر کشور و سپس وعاظ گرامی بودند که به صورت «روزآمد»، توجیه حوادث و مسائل را بر عهده داشتند.
نقش آموزشی
عدّه ای از روحانیون نیز در پادگان ها،اردوگاه ها و یگان های در خط به آموزش رزمندگان اسلام نسبت به احکام، اعتقادات و … اهتمام می ورزیدند و شبهات دینی ایشان را پاسخ می دادند به گونه ای که رزمندگان عزیز پس از چندی حضور در جبهه، تسلط کافی نسبت به اینگونه مباحث پیدا می نمودند و بعد از بازگشت از جبهه به راحتی میتوانستند به سایر اعضای خانواده و دوستان نیز احکام دینی و… را آموزش دهند.
نقش پشتیبانی
از دیگر کارهایی که ایشان انجام می دادند می توان به نقش پشتیبانی جبهه اشاره نمود که مردم بزرگوار کشور با اعتمادی که به ایشان داشتند و با صحبت هایی که مینمودند، با اتفاق بخشی از درآمد و اجناس خویش، وظیفه جهاد مالی خود را انجام میدادند با این اقدام بود که مساعدتکنندگان مالی نیز احساس مینمودند به نوعی در دفاع مقدس حضور مؤثر دارند.
نقش فرماندهی
یکی از وظایف زیبایی که بخشی از روحانیون برعهده گرفته بودند، فرماندهی در ردههای مختلفی از دفاع مقدس بود این مسئولیت با توجه به اینکه روحانیت از قداست خاص برخوردار بود، زیرمجموعههای مربوط را بسیار کاراتر مینمود؛ زیرا وقتی یک رزمنده مشاهده میکرد که یک روحانی معمّم، یا طلبهای درس خوانده، فرماندهی یگان او را بر عهده گرفته توانایی مضاعفی پیدا مینمود و تلاش و مجاهدت خود را افزایش می داد.
نقش رزمنده
لطیف ترین بخش حضور روحانیت در دفاع مقدّس، حضور این قشر عزیز و گرامی به عنوان رزمنده تک ور بود که به واقع هرگاه با چنین صحنه ای مواجه می شدیم، اشک در چشمان بیننده حلقه می زد و به نوعی این گونه طلاب و روحانیون چشم و چراغ یگان بودند و معنویت آن مجموعه را به نحو چشمگیری افزایش می دادند و ضمناً این گونه افراد در اغلب موارد به لحاظ انجام کارهای نظامی نیز بسیار خوب می درخشیدند و لازم به ذکر است که به لحاظ آماری و نسبت به جمعیت این قشر، تعداد زیادی در این نقش حضور فعال داشتند.
نقش فرمانده کلّ قوا
محوری ترین نقش در قامت فرماندهی کل قوا، تبلور یافته بود که رزمندگان، فرماندهان و مردم با دلداگی و سربازی فداکارانه چشم به جایگاه امامت و مرجعیت داشتند، اشاره و درخواست ایشان برای «شکست حصر آبادان» هدایت اصولی امام خمینی(رحمه الله) به عبارت خدا خرمشهر را آزاد کرد، یا چگونگی پایان جنگ را به یاد آورد.
جمع بندی نقش های راهبردی روحانیت
۱- ایفای نقش در دادن جنبه دینی و تکلیف الهی به دفاع و ایدئولوژیک بودن آن؛
۲- مقدس سازی و مقدس کردن دفاع؛
۳- ایفای نقش در میزان تأثیر روحیه در عوامل آمادگی و توان رزم و حتی رساندن آن به بالاترین و وزین ترین عامل؛
۴- تأثیرگذاری در معنویت جنگ و انتقال معنویت از جبهه به جامعه؛
۵- ایفای نقش پیشتازی همچون سایر عرصه های انقلاب اسلامی؛
۶- اثبات و القاء اصل اسلامی علم توأم با عمل و عمل با شناخت و بصیرت؛
۷- استفاده از عرصه دفاع مقدس به حکم زدن و تجربه کردن بسیاری از نظرات فقهی و دینی به خصوص در زمینه های تربیتی و اخلاقی اجتماعی و حتی مدیریتی؛
۸- کنترل مسئولین و رزمندگان از گرفتاری در دام های کبر، غرور و… ؛
۹-نشان دادن یک بعدی نبودن روحانیت و توانمندی روحانیت در حضور در عرصههای مختلف حتی مدیریت و فرماندهی یگان های عملیاتی؛
حضور روحانیت در جبهه، ارتقاء توان رزمی و مقابله با جنگ روانی دشمن
حضور گسترده روحانیون و علمای عظام در جبهه های جنگ مانند آیت الله میرزا جوادآقای تهرانی، آیت الله مشکینی، آیت الله شهید مدنی، آیت الله صدرالدین حائری و … در جبهه های نبرد و طلاب و روحانیون جوان که دوش به دوش سایر رزمندگان با دشمنان اسلام می جنگیدند. از طرفی جنگ روانی دشمنان اسلام را که روحانیون را هدف قرار داده بودند خنثی می کرد، آنها تبلیغ می کردند «که اگر جنگ و دفاع مقدس است چرا روحانیون به جبهه نمی آیند و خود نمی جنگند» ولی مردم و رزمندگان می دیدند که روحانیون گرانقدردر کنار آنها و سنگر های حق علیه باطل حضور دارند و از طرف دیگر موجب بالا رفتن روحیه و انگیزه سایر اقشار و رزمندگان و در نتیجه ارتقاء توان رزمی نیروهای مسلح و نیروهای مردمی می شدند.
پایگاه اطلاع رسانی هیات رزمندگان اسلام
بازدیدها: 976