روز شمار دفاع مقدس ـ ۲ مهر ماه

خانه / انقلاب و دفاع مقدس / روز شمار دفاع مقدس ـ ۲ مهر ماه

تاریخ شمسی ۲ مهر ۱۳۶۶

تاریخ قمری ۳۰ محرم ۱۴۰۸

تاریخ میلادی ۲۴ سپتامبر ۱۹۸۷

خلاصه روز:

حمله هوایی عراق به سد دز در اندیمشک و سد شهید عباسپور در مسجد سلیمان و وارد آوردن خسارت زیاد به هر دو سد. بمباران مناطق سومار و تنکاب در استان باختران. پرتاب دو گلوله شیمیایی در جاده اهواز ـ خرمشهر. حمله تلافی‌جویانه توپخانه خودی به مراکز صنعتی و نظامی عراق.
ادامه درگیری در شلمچه که از شب گذشته آغاز شده بود و تصرف دو سنگر کمین عراقی‌ها. اجرای آتش سنگین دشمن در شرق جزیره مجنون.
اخطار سپاه‌پاسداران کردستان به خانواده‌هایی که فرزندانشان با گروه‌های ضدانقلاب همکاری می‌کنند و واکنش مردم و گروه‌های ضدانقلاب در برابر آن. دستور کومه‌له به افراد خود برای ترک ایران و تجمع در پایگاهی در شمال سلیمانیه عراق. اجرای کمین عناصر حزب دمکرات در منطقه قولنجی ارومیه.
برگزاری مراسم تجلیل از شهیدان، مفقودان، اسیران، جانبازان و خانواده آنها در بهشت‌زهرا و قرائت پیام امام‌خمینی خطاب به ایثارگران دفاع مقدس؛ در بخشی از پیام امام به واقعه شهادت عده زیادی از حجاج در مکه اشاره شده است.
تجدید پیمان دو هزار تن از رزمندگان با امام به نمایندگی از مجموعه رزمندگان اسلام با شعار “هیهات من‌الذله” که با نام “کاروان از جبهه تا جماران” پس از ۱۵ روز پیاده‌روی به جماران رسیدند. افتتاح نمایشگاه غنائم و اختراعات سپاه‌پاسداران در پارک شهر تهران و سخنرانی محسن‌رضایی در این مراسم.
شروع به کار سمینار دو روزه “خلیج‌فارس و جنگ تحمیلی”با هدف بررسی موقعیت جغرافیایی خلیج‌فارس، حضور بیگانگان و نقش ایران و دیگر کشورهای منطقه، با پیام میرحسین موسوی؛ سخنان علی‌اکبر محتشمی و صیاد‌شیرازی در این سمینار.
بازگشت رئیس‌جمهور از چهل‌ودومین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل و تشریح نتایج سفر خود.
واحدهای نیروی دریایی امریکا کشتی تجاری ایران ـ تختی را در اقیانوس هند تعقیب کردند.
ظاهر نشدن فیلم ادعایی امریکا درباره مین‌گذاری کشتی ایران ـ اجر در خلیج‌فارس. ادعای پنتاگون درباره یافتن سه مین کار گذاشته شده به وسیله ایران ـ اجر. (ضمیمه دارد)
پیام ریگان به کنگره امریکا درباره حمله به کشتی ایران ـ اجر و ارائه خط‌‌ مشی سه مرحله‌ای برای آزادی کشتی‌رانی و صدور نفت در خلیج فارس. سفر واینبرگر به خاورمیانه.
اتخاذ تدابیر جدید وزیران خارجه امریکا و شوروی در وادار کردن ایران به پذیرش قطعنامه۵۹۸ و توافق با تأخیر در اعمال مجازات‌های بین‌المللی علیه ایران.
بازتاب توافق امریکا و شوروی در تأخیر مجازات‌های بین‌المللی علیه ایران در رسانه‌ها؛ نظریات وزیر خارجه شوروی در دیدار با وزیر‌خارجه امریکا که به این توافق منجر شد.
وزیر خارجه ایتالیا اعلام کرد در صورتی که ایران یا عراق آتش‌بس را رعایت نکنند، شورای امنیت تدابیر جدیدی اتخاذ خواهد کرد.
تهدید رئیس اتحادیه عرب بر ارائه طرح نظامی در صورتی که ایران راه‌حل مسالمت‌آمیز رانپذیرد.
ادعای رسانه‌های کشورهای عرب طرفدار صدام درباره فروش سلاح شوروی به ایران.
اعتبار جدید انگلیس به عراق برای خرید دارو، کامپیوتر و … . درخواست عراق از فرانسه برای خرید موشک‌های پیشرفته.
تحلیل روزنامه‌های تایمز لندن و ایندیپندنت و خبرگزاری فرانسه درباره جنگ تحمیلی.

تاریخ شمسی۲ مهر ۱۳۶۵

تاریخ قمری ۱۹ محرم ۱۴۰۷

تاریخ میلادی ۲۴ سپتامبر ۱۹۸۶

خلاصه روز:

تجاوز هواپیماهای عراقی به خارک، باختران، گیلان‌غرب و اسلام‌آباد. ژون افریک: برای تمام شدن ذخائر ارزی ایران، حداقل باید صادرات نفت ایران ۸ ماه متوقف شود، که در توان نظامی عراق نیست.
معاون فرمانده کل نیروهای مسلح عراق: “حمله آینده ایران از چند محور به منظور انحراف نیروهای عراقی از محور اصلی خواهد بود… نمی‌توان حدس زد که انتخاب محل حمله ایران کجا خواهد بود. بی.بی.سی.: افراد اصلی ارتش عراق به ۵۰۰ تا ۷۰۰ هزار نفر رسیده‌است. ارتش عراق یکی از بزرگ‌ترین ارتش‌های مسلح جهان است.

برای پاسخ‌گویی درباره حمله موشکی به یک نفت‌کش انگلیسی، کاردار ایران به وزارت خارجه انگلیس فراخوانده شد. کاردار ایران: امنیت در خلیج‌فارس یا باید برای همه باشد یا برای هیچ‌کس. عراق است که به کشتی‌ها حمله می‌کند و سپس مسئولیت آن را هم به عهده می‌گیرد.
همکاری‌های دانشگاه اصفهان دربرآوردن نیازهای جنگ: تولید خنثی‌کننده‌های سلاح‌های شیمیایی، اعزام ۷۵۰ نفر طی یک سال گذشته از این دانشگاه و ۱۷۰ نفر از دانشجویان سال آخر و کادرهای مجرب پزشکی.
مسئول ستاد جنگ وزارت معادن و فلزات، آمار نیروهای اعزامی و آموزش‌دیده، شهیدان، اسیران، مفقودان و کمک‌های نقدی این وزارت‌خانه را اعلام کرد. کارکنان مؤسسات و شرکت‌های ایرانی در لندن و دوست‌داران خارجی انقلاب، ۵۰ هزار لیره استرلینگ به جبهه‌های جنگ کمک کردند.
هیئت نمایندگی ایران در سازمان‌ملل در بیانیه‌ای از رهبران عراق به عنوان جنایت‌کاران جنگی نام برد و خواستار محاکمه آنان شد. دیدار وزیر خارجه عراق در مقر سازمان‌ملل با معاون وزیر خارجه امریکا و وزیران خارجه اردن، کویت، عمان، پرو، یونان و انگلیس درباره تحولات جنگ.
سفیر کویت در امریکا: امریکا مسئولیت بزرگی در پایان دادن به جنگ ایران و عراق دارد.
مقامات قضایی آلمان ادعا کردند که یک گروه غیرقانونی را که قصد ارسال هلی‌کوپتر کبرا (ساخت امریکا) و تجهیزات نظامی سنگین به ارزش ۹۰۰ میلیون دلار به ایران داشتند، کشف کردند.
رادیو اسرائیل: نمایندگان ایران و عراق در اجلاس اقتصادی سازمان کنفرانس اسلامی بر سر ادامه جنگ، با هم درگیر شدند.
گزارش یک هفته‌نامه هندی از رسوایی تبلیغاتی عراق هنگام نمایش فیلم پیروزی عراق در جزیره مجنون و معرفی کردن جسد یک سرباز عراقی به جای سرباز ایرانی.
دادگاه لاهه رأی داد که امریکا باید ۵۰۰ میلیون دلار از دارایی‌های بلوکه شده ایران را بازگرداند.
قیمت نفت با یک دلار کاهش طی هفته گذشته به ۱۲ دلار و ۶۰ سنت رسید.

تاریخ شمسی ۲ مهر ۱۳۶۳

تاریخ قمری ۲۸ ذی‌الحجه ۱۴۰۴

تاریخ میلادی ۲۴ سپتامبر ۱۹۸۴

خلاصه روز:

تداوم شناسایی و کسب اطلاعات از دشمن. ابلاغیه قرارگاه عملیاتی جنوب نیروی زمینی ارتش درباره همکاری و هماهنگی تیم‌های شناسایی یگان‌های ارتش و سپاه مستقر در منطقه؛ ادامه فعالیت‌های شناسایی سپاه در هور؛ گزارش گشت دریایی نیروی هوایی ارتش از کشتی مورد تجسس قرار گرفته و کشتی‌های نظامی؛ گزارش‌های ستاد مشترک ارتش از احتمال به کارگیری سلاح شیمیایی در منطقه به‌وسیله عراق و ورود تجهیزات نظامی از عربستان و کویت به عراق.
گزارش شناسایی عراق از وضعیت خودی. تمرکز نیرو در آبادان؛ تخلیه جزیره مینو از ساکنان؛ تجمع پاسداران و داوطلبان در دارخوین؛ راه اندازی ایستگاه برق اهواز به وسیله کارشناسان روسی؛ کارگذاری پدافند هوایی در جزیره مجنون؛ کشیدن راه آهن از خرمشهر تا جزیره مجنون.
جنگ روانی و هشدار روزنامه‌های رسمی عراق مبنی‌بر وارد آوردن ضربه ای مهلک به جزیره خارک در صورت رد صلح از سوی ایران؛ واکنش رادیو صوت الجماهیر عراق و روزنامه کویتی الوطن در قبال تهدید ایران به مقابل به مثل در حمله به کشتی‌ها.
اوضاع شمال عراق. دستگیری ٢٠٠٠ نفر در کرکوک و فرار جوانان به مناطق کوهستانی شرق عراق از ترس مأموران امنیتی؛ نفوذ در شهر میرگه سور و تصرف و کنترل آن به دست حزب کمونیست کردستان عراق؛ گزارش قرارگاه حمزه از سازماندهی جاش‌ها به فرماندهی فتاح جاف علیه طالبانی‌ها، به وسیله دولت عراق.
درگیری با ضدانقلاب در سقز، سلماس و مهاباد؛ کمبود نیرو در سقز و بوکان؛ ادامه روند تسلیم عناصر ضدانقلاب و اخطار حزب دمکرات در اشنویه به خانواده‌های عناصری که خود را با اسلحه تسلیم کنند مبنی‌بر گرفتن غرامت اسلحه.
فعالیت‌های منافقین تحت عنوان “هفته مبارزه با جنگ” به صورت اخلال در شبکه‌های بی‌سیم، پخش اعلامیه دست‌نویس، و شعارنویسی در کرج، زنجان، تاکستان، رشت، چالوس، ساری، الیگودرز، اهواز، قوچان، بوکان، جیرفت؛ اعلام آماده باش منطقه ١٠ سپاه به واحدهای گشت مخفی به منظور خنثی سازی حرکات ضدانقلاب در هفته جنگ؛ هشدار ستاد مرکزی سپاه مبنی‌بر جاسازی مواد منفجره در دو دستگاه تانکر نفتکش به وسیله “گروهک‌های غیرقانونی” و حمل آن به طرف تهران.
مراسم سومین روز هفته جنگ موسوم به روز نبرد اقتصادی: حضور رئیس جمهور در یک مزرعه گندم در یکی از روستاهای تهران و درو گندم همراه با روستائیان و جهادگران؛ اظهارات نخست وزیر در اجتماع مردم اراک مبنی‌بر اینکه «ایران ما اعلام کرده است هر نوع خطری برای خارک، تهدیدی برای صدور نفت و تهدید مستقیم برای آزادی کشتیرانی در خلیج‌فارس و اقیانوس هند خواهد بود.» افشاگری سرپرست ستاد تبلیغات جنگ مبنی‌بر اینکه دولت عراق سرنگونی حکومت جمهوری اسلامی ایران را در دستور کار خود قرار داده بود، با ارائه اسنادی از نشریات داخلی حزب بعث.
تهیه پیشنویس قطعنامه‌ای شامل تمام مسائل جاری اعراب از جمله مسئله فلسطین و لبنان، جنگ ایران و عراق، و حوادث خلیج‌فارس، به وسیله‌ی هیئت اتحادیه پارلمان عرب در کنفرانس بین المللی بین المجالس؛ پیشنویس طرح پیشنهادی کویت که در آن، حملات ایران به نفتکش‌های سعودی و کویت محکوم شده است، و تأکید بر محفوظ بودن حق کویت در دریافت غرامت از ضررهای وارد به کشتی‌های این کشور.
مواضع ضدایرانی سازمان‌های منطقه ای:
اتحادیه عرب از ایران خواست تا هرگونه حمله به کشتیرانی دریایی در منطقه خلیج عربی را فوراً متوقف سازد. سازمان کنفرانس اسلامی در پی یک نیروی پاسدار صلح اسلامی بین نیروهای ایران و عراق. شورای همکاری خلیج و گفت وگوی آتی با وزیر خارجه امریکا درباره مسائل منطقه ای، نگرانی از حمله به نفتکش‌های کویت و عربستان.
دعوت سوئد از عراق و امریکا در مراسم پرتاب یک موشک ضدهواپیمای آن کشور.
مقاله مفصل لوموند و بررسی ابعاد مختلف جنگ از جمله: چگونگی شروع جنگ، خسارات انسانی طرفین، مشکلات اقتصادی و محدودیت‌های تسیلحاتی ایرانی و نقش ابرقدرت‌ها در آن، مواضع قدرت‌های جهانی و اروپایی و منطقه در قبال ایران و عراق، و اوضاع نفت در جهان و ایران.
مصاحبه مفصل مجله الدستور با مسعود رجوی که از جمله مسائل مطرح شده در آن عبارتند از: تبلیغات ضدجنگ سازمان مجاهدین خلق؛ اختلافات رجوی و بنی صدر، عدم توان ایران به دستیابی به پیروزی نظامی، الحاق بنی صدر به گروه مدنی، ادعای فعالیت‌های مسلحانه و به قتل رساندن عناصر رژیم خمینی در ایران، ارتباط ایران با اسرائیل و دریافت سلاح از آن.
ادامه بازتاب و پیامدهای انفجار سفارت امریکا در بیروت. حضور سه ناو جنگی امریکایی در آب‌های لبنان؛ درخواست وزارت خارجه امریکا از کنگره مبنی‌بر تصویب فوری ٣٧٢ میلیون دلار جهت بهبود وضع امنیتی در سفارتخانه‌های امریکا؛ اظهارات سفیر امریکا در سازمان ملل که : «ما با آنها در حال جنگ نیستیم، بلکه آنها علیه ما می‌جنگند.» ابلهانه و رسوایی آور خواندن دلیل ریگان درباره فقدان تدابیر امنیتی کافی در سفارت امریکا توسط رئیس مجلس نمایندگان امریکا؛ بیانیه سازمان جهاد اسلامی مبنی‌بر به عهده گرفتن انفجار سفارت امریکا در بیروت و تهدید به عملیات وسیع علیه منافع امریکا در انتقام خون شهدای سحمور طی تماس تلفنی سخنگوی سازمان با روزنامه السفیر.
زمینه سازی خروج اسرائیل از لبنان و کاهش فشار وارد بر آن و توافق اسرائیل و لبنان بر سر این مسئله با حمایت امریکا. وزیر خارجه اسرائیل: همه می دانند اسرائیل علاقهمند است نیروهای خود را از لبنان خارج کند. معاون دبیرکل سازمان ملل: آثار بسیار امیدبخشی از مذاکرات وی در هفته گذشته با مقامات اسرائیل، سوریه و لبنان بروز کرده است. رئیس جمهور لبنان: دولت سوریه آماده حمایت از هرگونه توافق بین لبنان و اسرائیل در مورد تبدیل شدن منطقه اشغالی جنوب لبنان به یک منطقه بی‌طرف است.
اعتراض اسرائیل به دولت انگلستان درباره درج یک پاورقی ضدیهودی در نشریه “امام” که سفارت ایران در لندن منتشر می‌کند. تهدید وزارت خارجه انگلیس به این که در صورت ادامه درج پاورقی یادشده، از انتشار نشریه مزبور جلوگیری خواهد شد.
گزارش رادیو بی بی سی از وضعیت مرزهای ایران و افغانستان: «رئیس دولت افغانستان گفته است که نیروهای ایرانی به خاک افغانستان تجاوز کرده‌اند.» احضار کاردار افغانستان به وزارت خارجه در ارتباط با حوادث روز بیستم شهریور در زابل.
تهیه طومار ۱۸/۵ متری طلاب حوزه علمیه قم در پشتیبانی از “دولت محرومین” و حجت الاسلام هاشمی رفسنجانی به دنبال سخنان عتاب آلود امام در روز عید غدیر که در آن، امام به سرزنش عده‌ای از جناح مخالف دولت موسوی پرداخته و از جمله گفته بود: اینهایی که هر کدام خودشان اگر حکومت یک محله باشند نمیتوانند اداره کنند آنجا را، چه طور به خودشان اجازه می‌دهند که یک دولتی که در عین همه گرفتاری‌هایی که در الآن دارد و از شرق و غرب به او فشار دارند می‌آورند، این مملکت را دارد اداره میکند و بخوبی هم اداره می‌کند … اگر نانوایی یک شهر را به شما بدهند نمی‌توانید اداره‌اش کنید، چطور می‌گویید که چرا دولت نمیدانم چه نکرده، چه نکرده؟ چی می‌گویید به جان این دولت؟ دست بردارید، از خدا بترسید، از غضب خدا بترسید!

تاریخ شمسی ۲ مهر ۱۳۶۱

تاریخ قمری ۶ ذی‌الحجه ۱۴۰۲

تاریخ میلادی ۲۴ سپتامبر ۱۹۸۲

خلاصه روز:

ناکامی هواپیماهای عراقی در حمله به پالایشگاه اصفهان؛ تخریب ۳ منزل مسکونی و قسمتی از ساختمان مسجدالنبی در گلوله‌باران آبادان.
شلیک گلوله‌های منور برفراز شهرهای “بدره” و “زرباطیه” برای نشان دادن توان نیروهای خودی برای گلوله‌باران عراق و خودداری از انجام دادن این کار به دلایل اسلامی و انسانی.
افزایش تحرکات عراق در منطقه‌ی عمومی استان‌های کرمانشاه و ایلام، گلوله‌باران شهر سومار؛ پیشروی یک کیلومتری نیروهای عراقی در منطقه‌ی قصرشیرین؛ ناکامی نیروهای عراقی در نفوذ به منطقه‌ی مهران در شب گذشته.
کشته و زخمی شدن ۱۷ تن از نیروهای عراقی در حمله‌ی مجاهدین مسلمان عراقی به یک ستون ارتش عراق؛ درخواست پناهندگی یک خانواده‌ ۶ نفره و یک پزشک عراقی از ایران.
ادامه‌ی درگیری‌ها در شمال غرب ایران، حمله‌ی گروهی از چته‌های حزب دمکرات به پایگاه جمال‌آباد در سقز که تلفات و خسارتی نداشت، نیروهای مسلح غیرقانونی ۶ نفر از جمله مسئول جهاد سازندگی مریوان را به گروگان گرفتند؛ برخورد یک خودرو سپاه با بمب کار گذاشته شده در جاده‌ای در جنوب سنندج؛ آغاز عملیات پاک‌سازی محور پیرانشهر ـ سردشت و پاک‌سازی هفت روستا در این منطقه؛ پاک‌سازی یکی از روستاهای دیواندره.
پایان سمینار روحانیت منطقه‌ی اورامانات با صدور یک قطعنامه در محکومیت فعالیت گروهک‌ها در مناطق کردنشین و محکومیت جنایات اسرائیل؛ گزارش روزنامه‌ی جمهوری اسلامی در این‌باره.
حمله‌ی تروریستی عناصر سازمان مجاهدین خلق در تهران به وانتی که از نمازجمعه باز می‌گشت و مجروحیت ۶ تن؛ کشف یک خانه‌ی تیمی در رشت و دستگیری ۳ دختر عضو سازمان در این خانه.
بررسی ریشه‌های جنگ، کمک کشورهای خارجی به عراق، اهداف عراق از جنگ با ایران، رشادت و شجاعت نیروهای مسلح و پشتیبانی مردم، توان نظامی ایران در حال حاضر و… از موضوعات خطبه‌ی دوم رئیس مجلس در نمازجمعه‌ی امروز تهران بود؛ سخنان فرمانده‌ی نیروی زمینی ارتش به عنوان سخنران پیش از خطبه‌های نمازجمعه و تأکید بر شرایط ایران برای پایان جنگ.

گزارش روزنامه‌ی کیهان از دو مراسم ارامنه‌ی تهران به مناسبت گرامیداشت سومین روز هفته‌ی جنگ.
بیانیه‌ی جبهه‌ی ملی ایران مستقر در پاریس به مناسبت دومین سالگرد جنگ عراق علیه ایران و دعوت مردم به خودداری از جنگ علیه عراق.
مذاکرات دبیرکل شورای همکاری خلیج‌فارس با دبیرکل سازمان ملل در نیویورک درباره‌ی اوضاع کلی خاورمیانه از جمله قتل عام اخیر فلسطینی‌ها در غرب بیروت و جنگ ایران و عراق و همکاری مشترک سازمان ملل متحد با شورای همکاری خلیج‌فارس.
مقالات روزنامه‌های “حریت” چاپ ترکیه و “هندلزبلات” چاپ آلمان غربی به مناسبت آغاز سومین سال جنگ عراق علیه ایران و تأکید بر وحشت عراق از ادامه‌ی جنگ و تمایل صدام به پایان دادن جنگ.
مقاله‌ی روزنامه واشنگتن پست درباره‌ی اثرات توافق ایران و ترکیه برای صادرات گاز ایران به اروپا از راه ترکیه.
راهپیمایی امروز زائران ایرانی در مکه به مناسبت هفته‌ی جنگ و حمله‌ی ماموران عربستان به زائران و دستگیری ۱۰۰ تن از آنان، از جمله سرپرست حجاج ایرانی، تحصن زائران در مسجد الحرام تا آزادی دستگیر‌شدگان.
۵۳ ادامه‌ی عزیمت نیروهای داوطلب مردمی به جبهه‌های جنگ از شهرهای گوناگون در دو روز گذشته.

تاریخ شمسی ۲ مهر ۱۳۵۹

تاریخ قمری ۱۴ ذی‌القعده ۱۴۰۰

تاریخ میلادی ۲۴ سپتامبر ۱۹۸۰

خلاصه روز:

در سومین روز حمله، با وجود افزایش فشارهای زمینی و هوایی دشمن و به کارگیری یگان‌های زرهی، به دلیل مقاومت نیروهای نظامی و مردمی ،تلاش دشمن برای اشغال خرمشهر، محاصره آبادان و نزدیکی به اهواز، ناکام ماند. منطقه میانی شاهد تشدید فعالیت دشمن و سقوط شهرهای مرزی مهران، سومار و نفت‌شهر بود. سرپل‌ذهاب و قصرشیرین نیز در آستانه سقوط قرار گرفتند. هواپیماهای دشمن حداقل ۱۵ شهر و منطقه را مورد تجاوز قرار داده، و تأسیسات صنعتی و نقاط مسکونی و حتی بیمارستان را بمباران کردند و خسارات جانی و مالی فراوانی به بار آوردند. در جریان این تجاوزات تعدادی هواپیمای دشمن سقوط کرد. امروز در درگیری دریایی، بندرالبکر عراق آسیب دید. یک ناو خودی مورد حمله هواپیماهای دشمن قرار گرفت و یک کشتی لایروب عراقی منهدم شد. روزشمار سیاسی ۵۹/۷/۲ امام‌خمینی با اعلام این نکته که جنگ ایران و عراق «جنگ بین اسلام و کفر و قرآن‌کریم و الحاد است»، راه هرگونه اقدام سازشکارانه را مسدود کردند و با ترسیم استراتژی ایران در جنگ نابودی صدام و حزب بعث عراق خط بطلانی بر خاتمه جنگ از طریق میانجی‌گری کشیدند. عراق نیز ایران را مسئول آغاز جنگ دانست و اعلام کرد که «دست به یک جهاد مقدس» علیه ایران زده است. در شورای امنیت سازمان‌ملل متحد بر سر متن بیانیه‌ای درباره جنگ ایران وعراق، بین اعضای شورا اختلاف افتاد. شوروی خواستار رسیدگی شورای امنیت به مسأله‌ی جنگ شد، ولی سایر اعضاء تنها به ارسال پیام‌هایی به ایران و عراق جهت پایان دادن به جنگ بسنده کردند و بدون در نظر گرفتن نقش سازمان‌ملل در مورد خاتمه‌دادن به منازعات، از دو کشور درگیر خواستند تا دستور یک آتش‌بس فوری را صادر کنند، و این در حالی است که پیشروی نیروهای عراقی در داخل خاک ایران، همچنان ادامه دارد.

شرح روز:

حملات و درگیری‌های زمینی

جبهه جنوبی
گزارش‌ها از اشغال پاسگاه شلمچه، پاسگاه حدود، دژهای شماره یک و دو و ادامه درگیری در حومه خرمشهر حکایت می‌کنند. پادگان دژ محاصره است و انبارهای مهمات در حال انفجارند. با گذشت زمان، فشار دشمن افزایش می‌یابد. از مردم خرمشهر خواسته شده در شهر سنگر بسازند و کوکتل مولوتف تهیه کنند. گزارش سپاه آبادان حاکی است: « تانک‌های عراقی تا نزدیکی جاده اهواز، پشت انبارهای عمومی، صف‌آرایی کرده‌اند و تا حدود ساعت ۱۱ به سه کیلومتری جاده می‌رسند و در حال پیشروی در پشت شلمچه، توسط نیروهای ارتش جمهوری‌ اسلامی، در ۵ کیلومتری متوقف شدند. از ساعت ۱۱ به بعد نیروهای ارتش و سپاه با پشتیبانی آتش سنگین و حملات هوایی، تعدادی تانک دشمن را منهدم و بقیه را مجبور به عقب‌نشینی کردند.»
همچنین یک ستون از نیروهای دشمن در حد فاصل خرمشهر اهواز به محاصره نیروهای خودی درآمده، ارتباطشان قطع شده است.
به گزارش خبرگزاری پارس: « تعدادی تانک و نفربر دشمن در باتلاق‌های مرز شلمچه و نیز تعدادزیادی تانک در منطقه حسینیه (۸۰ کیلومتری اهواز)، به گل فرو رفته‌اند و عده‌ای از خدمه آنها به اسارت نیروهای خودی درآمده‌اند. برادران سپاه و ژاندارمری موفق به پس‌گرفتن پاسگاه شلمچه و اسارت ۲۰ نیروی دشمن شده‌اند.
استانداری خوزستان اعلام کرد: « از اوایل بامداد، شهر آبادان، به خصوص پالایشگاه این شهر، زیر آتش توپخانه و همچنین بمباران هواپیماهای دشمن قرار گرفت و در قسمت‌های دیگری از پالایشگاه و چند مخزن نفت آتش‌سوزی رخ داد. برای مقابله با هواپیماهای دشمن، چند هواپیمای خودی در فضای آبادان به پرواز درآمدند.»
گزارش شهربانی آبادان حاکی است: “ با توجه به بمباران و آتش مداوم دشمن روی آبادان، زندانیانان شهر با هجوم به طرف درهای خروجی و شکستن آن فرار کردند که با تلاش مامورین عده‌ای از آنها دستگیر شدند.»
در پی سقوط پاسگاه طلائیه در روز گذشته، امروز نیز تلاش دشمن برای دستیابی به جاده اهواز خرمشهر از یک محور طلائیه کوشک ادامه یافت. و سرانجام حدود ظهر امروز تلاش دشمن منجر به سقوط کوشک شد. به دنبال سقوط پاسگاه کوشک و احساس خطر مضاعف نزدیکی دشمن به اهواز و محاصره خرمشهر، تلاش برادران ارتش و سپاه در این محور افزایش یافت و سرانجام حوالی عصرموفق شدند ضمن انهدام تعدادی از نیروها و تانک‌های دشمن، پاسگاه کوشک را پس گرفته، مقابله با دشمن را از آنجا ادامه دهند.
سپاه اهواز ظهر امروز، ضمن گزارش درگیری در پاسگاه‌های شهابی، خاتمی، برزگر تا کیاندشت، در مورد لزوم تقویت این پاسگاه‌ها و خطر سقوط آنها هشدار می‌دهد.
در منطقه دشت آزادگان، پاسگاه‌های هویزه زیر آتش شدید توپخانه قرار دارند و هواپیماهای دشمن نیز فعال هستند. ۱۲ در سوبله و پاسگاه آن درگیری ادامه دارد و خبرها حاکی از دست به دست شدن این پاسگاه در طول روز است. به گزارش سپاه اهواز: «سرانجام پاسگاه سوبله به دست نیروهای دشمن افتاد و پس از آن یک خودروی برادران سپاه به این خیال که پاسگاه در اختیار نیروهای خودی است، به آن نزدیک شد که با حمله نیروهای دشمن مواجه گردید و ۴ نفر از برادران سپاه حمیدیه شهید شدند.»
به طور کلی، در محور جنوب نیروهای خودی با کمبود امکانات، مهمات، سلاح و سوخت مواجه هستند و فرماندهان نظامی منطقه کراراً درخواست پشتیبانی، به خصوص نیروی هوایی را می‌کنند. از سوی دیگر مردم برای مقابله با دشمن اعلام آمادگی کرده، با مراجعه به پایگاه‌های سپاه تقاضای اسلحه می‌کنند، امّا سلاح کافی وجود ندارد.
جبهه میانی
در ادامه درگیری‌های روز و شب گذشته در پاسگاه‌های مرزی، امروز درگیری‌ها شدت یافت. به گزارش سپاه غرب: «نیروهای دشمن با ۸۰ تانک از پاسگاه‌های سمیره، ربوط و پیچ‌انگیزه تا منطقه عین‌خوش (جنوب دهلران)، شش کیلومتر پیشروی کردند.»
درگیری‌های منطقه مهران و تشدید فعالیت دشمن از زمین و هوا، منجر به سقوط این شهر در حوالی ظهر گردید. گزارش سپاه از چگونگی سقوط این شهر: «پس از بمباران هوایی مهران، دشمن در ساعت ۱۰/۳۰ به طرف پاسگاه‌های بهرام‌آباد و گمرک پیشروی کرد. بعد از یک ربع، بی‌سیم ستاد عملیات ارتش در مهران گفت: دشمن از پاسگاه ورزبان به طرف پاسگاه فرخ‌آباد پیشروی کرد و درگیری شروع شد. ساعت ۱۱/۳۰ بی‌سیم ستاد اطلاع داد که فرخ‌آباد سقوط کرده و دشمن به طرف مهران در حرکت است. برادران پاسدار حاضر در مقر سپاه، با نارنجک و ژ-۳ برای مقاومت در شهر مهران پخش شدند.مهران از زمین و هوا مورد هجوم دشمن واقع شد و بی‌سیم ستاد دستور عقب‌نشینی داد. در این زمان فقط سپاه در شهر بوده است. تانک‌های عراق به شهر نزدیک شد و مهران تصرف گردید. از سرنوشت برادران پاسدار اطلاعی در دست نیست.»
نیروی زمینی ارتش نیز اعلام کرد: «منطقه مهران ۵۹/۷/۲ سمت غرب تا چنگوله و از شمال تا صالح‌آباد کاملاً در دست نیروی متجاوز قرار گرفته است.»
در شمال صالح‌آباد، برادران پاسدار به منظور آزادسازی پاسگاه‌های هلاله، انجیره و میمک فعالیت خود را تشدید کرده، با پیشروی و محاصره دشمن و کشتن تعدادی از نیروهایش، موفق شدند قبل از ظهر پاسگاه هلاله را پس گرفته، تعدادی از نیروهای عراقی را به اسارت درآورند.
از وضعیت سومار خبر دقیقی در دست نیست، این بخش روز گذشته به محاصره دشمن درآمده و نیروهای خودی عقب‌نشینی کرده‌اند. امروز ضمن گزارشی از وضعیت منطقه میانی، خبر سقوط سومار ذکر شده است.
در نفت شهر درگیری ادامه دارد. دشمن برای تصرف این شهر فعالیت خود را تشدید کرده، محاصره آن را تنگ‌تر می‌کند. برای همین تعداد زیادی تانک که ۶۰ دستگاه ذکر شده، به کار گرفته است. رزمندگان اسلام در حال محاصره، ۱۵۰ نیروی دشمن را اسیر کرده‌اند. حدود ظهر مجددا ازسوی برادران سپاه در مورد خطر سقوط این شهر هشدار داده شد و سرانجام شهر سقوط کرد.
در محورهای سرپل‌ذهاب و قصرشیرین تلاش دشمن برای اشغال این دو شهر در روز سوم افزایش یافت. سرپل و قصرشیرین شدیداً در محاصره قرار دارند. قطع آب و برق و تلفن توسط آتش دشمن و عدم امکان پشتیبانی، مردم و نیروهای حاضر در منطقه را در مضیقه قرار داده است. به گزارش سپاه غرب: « نیروها و تانک‌های دشمن که از منتهی‌الیه منطقه میانی، یعنی از گله وارد خاک جمهوری‌ اسلامی شده‌اند و از طریق جاده به طرف سرپل‌ذهاب و قصرشیرین حرکت می‌کنند، قبل از ظهر به ۷ کیلومتری سرپل‌ذهاب رسیده، ضمن درگیری تدریجاً به شهر نزدیک می‌شوند.» «نیروهای خودی از شهر عقب نشینی کرده، در گردنه پاتاق مستقر شده‌اند.»
«بعدازظهر پادگان سرپل‌ذهاب سقوط کرده، شهر به تصرف دشمن درمی‌آید. فرمانده عملیات آن شهید و مردم آواره شدند.»
قصرشیرین نیز محاصره‌اش به تدریج تنگ‌تر می‌شود و پاسگاه‌های مرزی آن به تصرف دشمن درمی‌آیند. براثر بمباران و آتش توپخانه‌ی دشمن علاوه بر آب و برق، ارتباط نیز قطع گردیده، پمپ بنزین آتش گرفته و گفته می‌شود امکان تماس با قصرشیرین اصلاً وجود ندارد. تعداد بسیاری زیادی تانک در گزارش‌ها بین ۱۲۰ تا ۲۰۰ دستگاه ذکر شده است از سه راهی قره‌بلاغ (چند کیلومتری سرپل‌ذهاب) به طرف این شهر در حرکت هستند.درگیری بین برادران سپاه قصرشیرین و دشمن ادامه دارد و همچنان بر وخامت اوضاع افزوده می‌شود. با تاریک شدن هوا اوضاع تا حدودی بهبود می‌یابد. آخرین گزارش حاکی است: برادران سپاه از قصرشیرین به سرپل‌ذهاب حمله کرده و اکنون (ساعت ۱۲/۳۰) حدود ۵ الی ۶ کیلومتری سرپل‌ذهاب هستند. نیروهای عراقی از این منطقه عقب‌نشینی کرده‌اند. ضمناً از پاسگاه‌های باباهادی تا تنکاب کهنه در اختیار نیروهای خودی است.
خبر دیگری حاکی است ۴ برادر پاسدار در بین راه سرپل‌ذهاب قصرشیرین توسط عراقی‌ها سربریده شده‌اند.
به گزارش ستاد مشترک ارتش، شب گذشته در بالاتر از منطقه قصرشیرین، یعنی حدود باویسی و ازگله، نیروهای دشمن پاسگاه تیله‌کوه را تصرف کرده امروز نیروهای مامور در این منطقه (تیپ ۳ پیاده کوهستانی وابسته به لشکر ۸ عراق)، با پشتیبانی گردان ۶ توپخانه کوهستانی وابسته به توپخانه لشکر ۸، در دو محور کوه سلمان و کوه باخ پیشروی کردند و بالاخره حوالی عصر، این دو کوه به اشغال نیروهای دشمن درآمد که ضمن آن ۳ نفر از نیروهای خودی اسیر و تعدادی اسلحه به دست دشمن افتاد.
حملات و درگیری‌های هوایی
بوشهر: در درگیری شب گذشت منطقه بوشهر، سه هواپیمای دشمن سرنگون شد و یک هواپیمای خودی آسیب دید. امروز نیز این منطقه برای چندمین بار مورد تجاوز هواپیماهای عراقی قرار گرفت و در ساعت ۲۲/۴۵، یک میگ سقوط کرد.
خارک: بعدازظهر امروز هواپیماهای عراقی با بمباران جزیره خارک دو مخزن نفت و گاز را هدف قرار دادند.
بندر امام‌خمینی: قبل از ظهر امروز شرکت شیمیایی رازی هدف هواپیماهای دشمن قرار گرفت.
آبادان: در ساعت ۶/۴۵ یک هواپیمای عراقی در آبادان سقوط کرد. ۳۵ حدود ساعت ۷/۱۵، چند هواپیمای دشمن با تجاوز به آبادان، بیمارستان شرکت نفت را بمباران کردند. در ساعت ۱۳/۳۵، بر اثر بمباران آبادان عده زیادی از مردم شهید و مجروح شدند و لوله‌های نفت آتش گرفت. بعدازظهر یک هواپیمای دشمن در این منطقه سرنگون شد.
اهواز: در ساعت ۵۵/۵ قسمت‌هایی از شهر اهواز توسط هواپیماهای دشمن بمباران شد. صبح امروز یک میگ عراقی در اطراف اهواز سرنگون شد. در ساعت ۷/۱۰ شش میگ عراقی به فضای اهواز تجاوز کرده، قسمتی از صنایع فولاد را بمباران کردند.
دزفول: صبح امروز هواپیماهای دشمن پس از بمباران اهواز، به دزفول تجاوز کردند که در این منطقه ۳ میگ دشمن و یک هواپیمای خودی سقوط کردند.
ایلام: صبح امروز یک جنگنده عراقی، از نوع جگوار انگلیسی در آسمان ایوان غرب ۴۱ و عصرامروز دو میگ در حوالی نخجیر سرنگون شدند.
قصرشیرین: امروز شهر قصرشیرین چند بار مورد هجوم هواپیماهای دشمن قرار گرفت که شهربانی، پمپ‌بنزین و دیگر تأسیسات شهر هدف قرار گرفت و خسارات جانی و مالی فراوانی به بارآمد.
کرمانشاه: از اوایل صبح، کرمانشاه چند بار مورد تجاوز هواپیماهای دشمن واقع شد که چند خانه تخریب، چند نفر کشته و زخمی شدند و یک میگ دشمن سقوط کرد.
اسلام‌آباد: در جریان تجاوز امروز هواپیماهای دشمن به اسلام‌آباد، دو میگ عراقی سرنگون شدند.
همدان: صبح امروز دو میگ عراقی حوالی فرودگاه همدان را بمباران کردند.
پیرانشهر: امروز یک میگ عراقی در حوالی پیرانشهر سقوط کرد و خلبان آن دستگیر شد.
ارومیه: هواپیماهای متجاوز به فضای ارومیه با مقابله هواپیماهای خودی گریختند. یک فروند آنها در حوالی نقده سقوط کرد.
تبریز: امروز چند بار تبریز مورد تجاوز و بمباران هواپیماهای دشمن قرار گرفت و چند هواپیمای دشمن سقوط کرد.
غرب: امروز دو میگ عراقی در منطقه غرب مجبور به فرود اجباری شدند.
حملات و درگیری دریایی
بنا به گزارش ستاد مشترک ارتش جمهوری‌اسلامی ایران: «صبح امروز بر اثر حمله توپخانه ایران،بندر البکر آسیب‌دید و اسکله‌ها غیرقابل استفاده شد و تأسیسات نفتی عراق نیز آسیب دید. همچنین بندر خورالامیه عراق هدف بمباران و آتش توپخانه ایران قرار گرفت و زیان‌های زیادی به تأسیسات اسکله و بندر وارد شده، بندر در حال سوختن است.»
در ساعت ۱۱/۳۰ امروز، نیروی هوایی عراق به ناو شاهرخ حمله کرد. برابر اعلام نیروی دریایی ارتش: «ناو نقدی در بندر امام‌خمینی مورد حمله ۴ میگ عراقی قرار گرفت.
امروز یک کشتی لایروب عراقی در حوالی خرمشهر توسط نیروی دریایی ایران منهدم و ده سرنشین آن به هلاکت رسیدند.
خلاصه اطلاعیه‌های ستاد مشترک ارتش جمهوری‌ اسلامی
اطلاعیه ۳۹
… دولت عراق… حملات هوایی و آتش توپخانه‌های خود را متوجه منابع حیاتی و اماکن مسکونی ما نموده، به ندرت حملات خود را متوجه تأسیسات نظامی می‌نماید. امروز(۵۹/۷/۲)میگ‌های عراقی به دزفول، تبریز، کرمانشاه و تأسیسات نفتی آبادان و اسکله‌های خرمشهر و بندرامام‌خمینی حمله کردند که در نتیجه چند غیرنظامی مجروح یا شهید شدند. همچنین قسمتی از پالایشگاه آبادان طعمه حریق گردید. در حملات امروز، شانزده میگ عراق در مناطق اسلام‌آباد، نقده، کرمانشاه، ایلام، تبریز، اهواز، آبادان و بندر امام خمینی سقوط کردند. در همین حال نیروی هوایی ارتش جمهوری‌ اسلامی ایران دست به عمل انتقامی زده، با بمباران پایگاه شعیبه و توپ و تانک‌های مهاجم دشمن، ضایعات و تلفات سنگین به دشمن وارد آورد. ضمن این که در این درگیری‌ها یک هواپیمای ارتش دچار سانحه شد.
ضمناً در روز جاری درگیری‌های مرزی… به داخل مناطق مرزی کشیده شده در حال حاضر در مناطق خان‌لیلی و صالح‌آباد چند پاسگاه مرزی ایران تحت کنترل ارتش عراق درآمده است… در منطقه قصرشیرین و مهران دشمن با اجرای آتش به روی غیرنظامیان بی‌دفاع، باعث شهید و مجروح شدن عده‌ای شده است. نیروهای مسلح جمهوری‌ اسلامی مشغول سد کردن نفوذ دشمن هستند. در خوزستان نیروهای فداکار ارتش و سپاه در اطراف شلمچه با نیروهای زرهی دشمن درگیرند. در این عملیات بیش از ۴۰ تانک دشمن براثر آتش توپخانه و هواپیماهای ارتش منهدم گردید و چندین نفربر و خودرو حامل مهمات به تصرف ارتش درآمد. در دهلران، نیروهای ارتش در مواضع عین‌‌خوش به دفاع دست زدند و تلفات و ضایعات زیادی به دشمن وارد آوردند.
اطلاعیه ۴۰
… مسلمانان آگاه جهان… طبق اطلاع واصله احتمال دارد ارتش مزدور بعث، بقاء متبرکه ائمه اطهار را در عراق بمباران کرده، وانمود کنند که ارتش جمهوری‌ اسلامی ایران اقدام به این عمل نموده است.
اطلاعیه ۴۱
… در حمله بعدازظهر ۵۹/۷/۲ میگ‌های عراقی به جزیره خارک، رزمندگان نیروی دریایی ارتش و دلاوران نیروی هوایی توانستند با توپخانه‌های ضدهوایی ناوهای نیروی دریایی و هواپیماهای فانتوم، ۳ میگ عراقی را سرنگون سازند. این میگ‌ها در جزیره خارک سقوط کرده‌اند.
اطلاعیه ۴۲
… علاوه بر ۳ میگ عراقی که بعدازظهر در جزیره خارک سرنگون شد، در ساعت ۲۰/۳۰ (۵۹/۷/۲)، نیز ۲ میگ متجاوز دشمن توسط ارتش جمهوری‌ اسلامی ساقط شد. همچنین در ساعت ۲۲، تیپ ابوذر با پشتیبانی هوانیروز مهاجمین عراقی را درهم کوبید، به طوری که مهاجمین تانک‌ها و وسایل زرهی خود را رها ساخته اقدام به فرار نموده‌اند. تعقیب فراریان ادامه دارد.
اطلاعیه ۴۳
.. در حمله هوایی دیشب (۵۹/۷/۲) عراق به بوشهر، ۲ میگ دیگر عراقی توسط هواپیماهای نیروی هوایی و یک فروند توسط یکی از ناوهای نیروی دریایی ارتش جمهوری‌اسلامی ایران سرنگون شد.
قسمتی از اطلاعیه ۱۶۱
… اقدامات و فعالیت‌های انجام شده توسط نیروی هوایی در تاریخ ۲/۷/۵۹:
۱ تأسیسات پاسگاه‌های نظامی الرشید منهدم و به فرودگاه‌های کرد و عین‌زاله خسارات سنگین وارد شد.
۲ پایگاه‌های خانقین، کرکوک و تأسیسات سوختی فاو زده شده و دو تلمبه‌خانه نیز منهدم شدند.
۳ تعداد ۱۳ فروند از هواپیماهای میگ و سوخوی عراق توسط آتشبارهای خودی سرنگون گردید و شش آتشبار ضدهوایی دشمن منهدم شد.
خلاصه بیانیه‌های فرماندهی کل نیروهای مسلح عراق
بیانیه ۱۲
… جنگنده‌های رژیم خمینی حملات خود را علیه اهداف غیرنظامی و تأسیسات نظامی ما دنبال کردند.
.. در ساعت ۶/۵ بامداد امروز به پالایشگاه نفت شعیبه و بندر عمیق نفت در بصره حمله کردند که با مقابله آتشبارهای زمینی یک فروند از هواپیماهای آنها سرنگون شد.
در ساعت ۶/۳۵، جنگنده‌های رژیم خمینی به شهر اردبیل و برخی تأسیسات نظامی آن حمله بردند که آتشبارهای ما آنها را وادار به فرار کردند.
بیانیه ۱۳
… در ساعت ۵ و ۶/۴۰ بمباران پایگاه هوایی تبریز و تأسیسات نظامی آذرشهر، در ساعت ۵/۲۵،بمباران فرودگاه نظامی اهواز و تأسیسات آن، در ساعت ۵/۳۰، بمباران فرودگاه سنندج، در ساعت۵/۴۰، بمباران مواضع نظامی نزدیک پایگاه شاهرخی، در ساعت ۵/۴۳ و ۷/۲۵، پایگاه دزفول، درساعت ۶، بمباران فرودگاه شاه‌آباد و انهدام ۴ فانتوم روی زمین و ویرانی قسمتی از باند، در این حملات دو فروند از جنگنده‌های ما هدف قرار گرفتند و بقیه سالم برگشتند.
بیانیه ۱۵
۱ در منطقه شمالی، نیروهای ما در منطقه قصرشیرین متمرکز شدند و این شهر را به کلی پاکسازی کردند. همچنین منطقه و روستاهای سنجن واقع در شمال مهران و منطقه الزیدی در جنوب مهران زیر کنترل نیروهای ما درآمد. نیروهای ما به محاصره شهر مهران ادامه داده، حرکت خود را برای تصرف شهر تشدید نموده‌اند.
۲ در منطقه میانی، نیروهای ما به پیشروی ادامه داده، نیروهای شکست خورده‌ی دشمن را تعقیب می‌کنند تا به اهداف پیش‌بینی شده برسند.
۳ در منطقه جنوبی، نیروهای ما به محاصره نیروهای دشمن ادامه داده، خسارات زیادی وارد کرده‌اند.همچنین یک هواپیمای دشمن را در قصرشیرین سرنگون و یک تانک و مقداری مهمات را منهدم کردند و عده زیادی از مجوس‌ها را از بین بردند. تعداد اسیران به صدها نفر می‌رسد.
بیانیه ۱۶
۱ در ساعت ۷ توپخانه دشمن پاسگاه المطوع را در شط‌العرب گلوله‌باران کرد، توپخانه ما به آن پاسخ داد به طوری که کارخانه تعمیر قایق ایران دچار آتش‌سوزی شد و ۳ قایق ایرانی هدف قرار گرفتند.
۲ یک هواپیمای دشمن در منطقه بمایه هدف قرار گرفت و مجبور به فرود در راه اصلی شد که اکنون در دست ارتش خلقی است.
۳ در ساعت ۱۱/۰۴، نیروهای ما دو هواپیمای دشمن را در منطقه بدره سرنگون کردند.
۴ یک واحد دریایی ایران منهدم شد. مجموع واحدهای دریایی دشمن که تاکنون منهدم شده، به ۶ واحد رسید.
بیانیه ۱۷
۱ در نتیجه ضربه‌های نیروهای هوایی در منطقه شمالی، نیروهای دشمن عقب‌نشینی کرده، و اسلحه و مهمات و تانک خود را در صحنه باقی گذاردند. نیروهای ما توانستند شهر سردین ذهابی( سرپل‌ذهاب ) و نیروهای دشمن را در این شهر محاصره نمایند. ما به واحدهای محاصره شده اعلام می‌کنیم که ضرورت دارد تسلیم شوند تا جان خود را تضیمن نمایند.
۲ در ساعت ۹ امروز هواپیماهای ما به تانک‌ها و زره‌پوش‌های دشمن در منطقه دزفول حمله و خسارات سنگینی به آنها وارد کردند.
بیانیه ۱۸
… پس از کوشش‌های بی‌نتیجه دشمن برای دفاع از شهر مهران، نیروهای ما این شهر را تصرف کردند و به نیروهای دشمن خسارات مادی و انسانی وارد گردید. ما نیروهای باقی مانده و محاصره شده دشمن را به تسلیم دعوت می‌کنیم تا جان خود را حفظ کنند.
بیانیه ۱۹
۱ در ساعت ۱۱/۰۵ و ۱۱/۱۰ هواپیماهای دشمن به کرکوک حمله کرده و تأسیسات نفتی و فرودگاه نظامی را در این شهر بمباران کردند و ۱۰ هواپیمای دشمن سرنگون گردید. خسارات ما عبارتند از ۱۳ زخمی و منهدم شدن یک هواپیمای حمل و نقل و ویرانی چند منزل مسکونی.
۲ ساعت ۱۲، هواپیماهای دشمن به شهر موصل حمله کردند که ۶ فروند آنها سرنگون گردید.
بازتاب حملات و درگیری‌ها
رادیو آمریکا: زد و خورد ایران و عراق به طور بی‌سابقه‌ای بالا گرفت و بمباران تأسیسات نفتی و شهرها در هر دو کشور آغاز گردید. این عملیات، حمله گسترده و سنگین نیروی زمینی عراق را به دنبال داشت… رادیو بغداد اعلام کرد که بزرگ‌ترین پالایشگاه نفت ایران در آبادان منهدم شده است، ولی رادیو تهران گزارش داد که وزارت نفت ایران عملیات پالایش نفت را در پالایشگاه آبادان موقتاً تعطیل کرده است… سحرگاه دیروز نیروهای زمینی عراق از مرز گذشته و به گفته رادیو بغداد چند شهر را تصرف کردند و آبادان و خرمشهر را در محاصره گرفته‌اند. از سوی دیگر رادیو ایران ضمن تکذیب این خبر اعلام کرده که نیروهای عراقی مجبور به عقب‌نشینی شده‌اند.
رادیو آمریکا در خبر دیگری به نقل از یک کارگر انگلیسی که از عراق گریخته، گفت: تأسیسات نفتی عراق در بصره در اثر بمباران ایران شدیداً خسارت دیده است.
رادیو لندن: در آخرین اعلامیه ارتش ایران که از رادیو تهران پخش شد، ایران پذیرفت که نیروهای عراقی از مرز ایران عبور کرده‌اند، امّا گفت که تنها چند پاسگاه مرزی به دست عراقی‌ها افتاده است. خبرگزاری فرانسه: به گزارش خبرگزاری عراق.. واحدهای زره‌پوش عراقی ۱۵ کیلومتر در اراضی ایران پیشروی کرده، کنترل شهرهای مرزی ایران، از جمله سومار، قصرشیرین و سرپل‌ذهاب را به دست گرفته‌اند.
خبرگزاری رویتر: خبرگزاری ژاپنی کیودو اعلام کرد: دو جنگنده عراقی امروز به مجتمع پتروشیمی بندر امام‌خمینی حمله کرده، بخشی از آن را نابود کردند… این مطلب مورد تایید سفارت ژاپن در تهران قرار گرفت.
رادیو لندن: به نقل از رادیو تهران گفت: ۳۴ فروند هواپیمای عراقی سرنگون و چهار قایق عراقی غرق گردید.. پایگاه‌های هوایی و تأسیسات نفتی عراق منهدم گردیدند… نیروهای ایرانی از حالت تدافعی خود دست برداشته، اکنون تجاوز را با تجاوز پاسخ می‌دهند.
رادیو لندن به نقل از یک روزنامه‌نگار هلندی گفت: پنج هواپیمای ایرانی بر فراز عراق سرنگون شدند.
رادیو جده: در پاسخ به حمله‌های عراق، هوایی ایران مراکز مهم نظامی عراق را بمباران کرده دراین حمله ۲۴۴ سرباز کشته و مجروح شدند. نیروی دریایی ایران چهار زورق عراق را زیر آب کرد و ناوهای ایران مواضع مهم عراق را زیر آتش گرفتند.
رادیو کلن: بعدازظهر دیروز ( ۵۹/۷/۲ )، هواپیماهای جنگنده عراقی پس از بمباران مجدد شهرهای آبادان، خرمشهر و تبریز به بندر خمینی و جزیره خارک حمله‌ور شده، تأسیسات پتروشیمی و لوله‌های صادراتی نفت خام بندر خارک را بمباران کردند. به ادعای مقامات ایرانی، از سوی ناوهای جنگی ایران، ۴ میگ عراقی سرنگون شد. پس از این که بمباران صادرات نفت‌خام ایران نیز مانند عراق قطع شد.
خبرگزاری فرانسه: توپخانه ایران پست مرزی عراق را در گذرگاه آبی شط‌العرب به گلوله بست و عراق به تلافی یک جایگاه تعمیر نیروی دریایی ایران را بمباران کرد. نیروی دریایی عراق ۷ قایق گشتی و ۲ ناو جنگی ایران را غرق کرد.
رادیو لندن: اعلامیه نظامی عراق حاکی است: نیروی دریایی و هوایی عراق شش کشتی ایرانی را که قصد داشتند تأسیسات بارگیری نفت را بمباران کنند، غرق کردند.
جمهوری‌اسلامی ایران (اوضاع داخلی، مواضع و…)
مواضع مسئولین
پیام امام به اقشار مردم و ارتش عراق:… این جنگ بین ایران و بعثی‌های عراق، جنگ بین اسلام و کفر و قرآن کریم و الحاد است. از این جهت برهمه شما و مسلمانان جهان است از اسلام عزیز و قرآن کریم دفاع کنیم و این خیانتکاران را به جهنم بفرستیم.
امروز نزدیک به صدنفر از درجه‌داران و افسران و رزمندگان عراق به ایران آمده و در آغوش اسلام قرار گرفته‌اند.
… ارتش عراق به ارتش ایران ملحق شود و.. بداند که ایران با آغوش باز برادران ایمانی ارتش عراق را پذیرایی و پشتیبانی می‌کند… ملت عراق از دادن مالیات و پول آب و برق به دولت خودداری کند که کمک به دولت غیرقانونی کافر است، کمک به مخالفین اسلام است که در حال جنگ با اسلام می‌باشند.
امام خمینی:.. من از همه‌ی قوای مسلحه امید دارم که برای کشور اسلامی هماهنگ شده و دشمن را سرکوب نمایند.
نخست‌وزیر (آقای رجائی) در جمع سفرای کشورهای اسلامی: دولت آمریکا از ابتدای انقلاب ما می‌کوشید این انقلاب را به هر صورتی که ممکن است از مسیر خود خارج کند. تلاش‌های پنهان او بعد از تسخیر لانه جاسوسی برملا شد و تلاش‌های آشکار او به بهانه نجات گروگان‌ها با شکست کامل روبرو شد. و پس از این دو شکست از حمله مستقیم منصرف شده و حالا به کمک عراق، انقلاب اسلامی ما را مورد تجاوز قرار داده است.
اقدامات دیپلماتیک
مقامات ایران و عراق در خصوص مناقشات دو کشور با مقامات اتحاد شوروی ملاقات کردند. بنی‌صدر رئیس‌جمهور ایران روز گذشته با سفیر شوروی دیدار کرد. مکری، سفیر ایران در مسکو از رهبران شوروی خواست که بی‌درنگ صدور اسلحه به عراق را متوقف سازند و تجاوز عراق را محکوم کنند. او گفت: تمایل شوروی به بی‌طرفی در صورت ادامه صدور اسلحه به عراق، مفهومی نخواهدداشت.
سفیران لیبی و سوریه امروز با رئیس جمهور ایران در ستاد مشترک ارتش و با حضور رجایی،نخست‌وزیر و سرتیپ‌فلاحی، جانشین رئیس ستاد مشترک ملاقات کردند.
مواضع و اقدامات سازمان‌ها و ضدانقلاب جنبش مسلمانان مبارز: جنبش مسلمانان مبارز، ماهیت این جنگ تحمیلی و فرسایشی را با انقلاب اسلامی ایران، کاملاً امپریالی�حمایت خواهند کرد.. عدم دخالت ابرقدرت‌ها در جنگ ایران و عراق جنبه حیاتی دارد.
سخنگوی ریاست جمهوری فرانسه: اختلاف ریشه‌ای این رویارویی کاملاً دو‌جانبه است و دولت فرانسه شدیداً نسبت به عواقب این رویارویی نگران است.
دولت فرانسه از ابرقدرت‌ها خواست خود را در زد و خوردهای ایران و عراق آلوده نسازند.
زائوزیانگ، نخست وزیر چین حل اختلافات ایران و عراق را نه تنها به نفع هر دو کشور، بلکه به نفع صلح و ثبات در خلیج‌فارس می‌داند.
منابع ضداطلاعات آژانس دفاعی ژاپن امروز امکان هرگونه مداخله آمریکا و شوروی را در جنگ ایران و عراق مردود دانستند. به اعتقاد منابع ضداطلاعات دفاعی ژاپن، عراق از سلسله جبال زاگرس که صد کیلومتر در داخل خاک ایران و در طول مرز دو کشور قرار دارد، فراتر نخواهد رفت. این منابع تعداد نیروهای عراق را ۲۲۲ هزار و تعداد نیروهای ایران را ۲۰۰ هزار نفر تخمین می‌زنند و این در حالی است که پیش از انقلاب نیروهای ایران ۴۱۵ هزار نفر تخمین زده می‌شد.
فاروق‌الشرع وزیر مشاور در امور خارجه سوریه: نباید بگذاریم ایران بعد از انقلاب مجدداً به دست افرادی بیفتد که به آرمان اعراب و مسلمانان لطمه زده‌اند.
دولت قطر از کشورهای ایران و عراق خواست به درگیری پایان دهند و منابع خود را برای نبرد علیه رژیم اشغالگر قدس حفظ کنند.
نخست‌وزیر اردن پس از ورود به بغداد آمادگی کشور خود را برای کمک به عراق در جنگ با ایران اعلام کرد.
اسحاق‌رابین، نخست‌وزیر اسبق اسرائیل: یکی از عواقب و نتایج فوری جنگ ایران و عراق این است که جبهه شرقی، سوریه، اردن و عراق، دیگر برای اسرائیل یک تهدید نیست، زیرا عراق کاملاً مقابل ایران ایستاده است.
روزنامه گاردین به نقل از یکی از مقامات اسرائیل: بهترین نتیجه برای اسرائیل آن خواهد بود که هیچ یک از طرفین درگیر سریعاً به پیروزی دست نیابند و هر دو به حدی از نیروهای نظامی خود استفاده نمایند که قدرت جنگی‌شان تا ۱۰ سال دیگر فلج شود.
نخست‌وزیر ترکیه: شواهد نشان می‌دهد که وخامت اوضاع ایران و عراق در حال افزایش است. سازمان اخوان‌المسلمین بین‌المللی، با انتشار پیامی هرگونه تجاوز به ایران را تجاوز به اسلام دانست و دفاع از آن را بر همه مسلمین واجب اعلام کرد.
مسائل خلیج‌فارس
آژانس حفاظت دریایی ژاپن از کلیه کشتی‌های این کشور خواست از مقررات تعیین شده توسط دولت ایران در مورد چگونه کشتیرانی در تنگه هرمز و خلیج‌فارس تبعیت کنند و از این مقررات تخطی نکنند. در منامه اعلام شده که ۳۰ نفتکش عظیم کمپانی‌های نفتی غرب در آن سوی تنگه هرمز به دلیل جنگ ایران و عراق متوقف شده‌اند.
ایالات متحده اعلام کرد که تنگه‌هرمز باز است و رفت و آمد کشتی‌های نفتکش انجام می‌شود. امروز قیمت نفت افزایش یافته و حتی در بازار آزاد نفتی روتر‌دام، افزایش قیمت حالت جهشی داشته است. این افزایش قیمت ناشی از بروز مشکلاتی در ارسال نفت از خلیج‌فارس و تنگه‌هرمز بوده است.
تمامی بنادر عراق بر روی کشتی‌های نفتکش بسته شده و عراق در حال حاضر هیچ نفتی صادرنمی‌کند.
گرچه ایران اعلام کرد که از آمد و شد نفتکش‌های عراقی در تنگه هرمز جلوگیری خواهد کرد، ولی عراق هنوز می‌تواند از طریق سوریه به بندر طرابلس در لبنان و از ترکیه به بندر اسکندریه در مدیترانه، قسمتی از نفت خود را از طریق خطوط لوله صادر کند.
تحلیل‌ها و تفسیرها
رادیو آمریکا به نقل از روزنامه واشنگتن استار: اینک که ایران در لبه پرتگاه هرج و مرج انقلابی قرار گرفته، عراق آماده است از آن به سود خود بهره‌برداری کند و خود را به کانون قدرت خاورمیانه تبدیل نماید.
رادیو مسکو: امید است برای حفظ مناسبات حسنه دو کشور همسایه و حل مسالمت‌آمیز مسائل مورد اختلاف از طریق مذاکره بدون دخالت از خارج، حسن نیت ابراز شود. خونسردی و عقل سلیم باید فائق آید تا جلوی گسترش آتی عملیات جنگی گرفته شود. قطع این عملیات در جهت مصالح هر دوکشور و تقویت بنیه استقلال آنهاست.
رادیو لندن: عراق از هنگام برقراری صلح میان مصر و اسرائیل خیال در دست گرفتن رهبری جهان‌عرب را در سر داشت. از این‌رو با استفاده از فرصت موجود و بحران ناشی از انقلاب ایران، برای اثبات قدرت رهبری خود بر جهان‌عرب، بهر‌ه‌برداری کرده، به ایران حمله کرده است… نه شوروی و نه آمریکا هیچ یک در دولت‌های عراق و ایران تا آن حد نفوذ ندارند که خواهان پایان بخشیدن فوری به جنگ شوند.
رادیو لندن: روزنامه تایمز می‌نویسد: هر اتفاقی که در خاورمیانه رخ دهد، آمریکا و شوروی و تعداد زیادی از کشورهای دیگر جهان را مستقیماً تحت تأثیر قرار خواهد داد. پیوسته این خطر وجود دارد که اگر در مبارزه‌ای یک طرف این مناطق را تحت نفوذ درآورد، مسلماً طرف دیگر تنها ناظر صحنه نخواهد بود.
روزنامه تایمز در جای دیگر می‌نویسد: عراق کشوری است با منتهای تجاوز‌طلبی درصدد برآمده خلاء قدرت ایران را پر کند. کشورهای عربی خلیج‌فارس نیز تا اندازه‌ای با عراق موافقند، زیرا به نظرآنان بین خطر اسرائیل و خطر انقلاب ایران تفاوت چندانی وجود ندارد.
روزنامه دیلی میل: به دنبال ثباتی که با پشتیبانی بریتانیا در خلیج‌فارس وجود داشت و حمایتی که غرب از شاه به عنوان ژاندارم منطقه می‌کرد، اکنون کرملین داعیه پرکردن این خلاء قدرت را دارد، ولی بدون برپا کردن جنگ جهانی سوم موفق نخواهد شد.
رادیو کلن: اگر قصد عراق از جنگ سرنگونی رژیم آیت‌الله خمینی باشد، این قصد خیالی بیش نیست، زیرا ارتش مجهز و منضبط عراق می‌بایست قسمت‌های چشم‌گیری از ایران را تحت کنترل درآورد، ولی طبق نظر کارشناسان توانایی نظامی عراق آن اندازه نیست که این هدف تحقق از سوی دیگر، رژیم اسلامی باید از داخل ساقط شود نه از خارج، پشتوانه‌ی انقلاب‌ اسلامی بسیار قوی است.
رادیو عدن: هم عراق و هم ایران با ما در این مورد هم عقیده‌اند که بهره‌گیران این جنگ، دشمنان ملت عرب و امت اسلامی، یعنی امپریالیسم آمریکا و اسرائیل متجاوز هستند. از انقلاب‌ ایران به منافع امپریالیستی آمریکا در منطقه ضربات جبران‌ناپذیری وارد شده است. بنابراین آمریکا از این جنگ بهره‌برداری می‌کند تا توطئه‌های شیطانی خود را در منطقه پیاده کند.
رادیو اسرائیل: جنگ ایران و عراق نشانگر آن است که تا چه حد نفوذ ایالات متحده در خاورمیانه کاهش یافته است. آمریکا می‌بایست مناسبات خود را با عربستان سعودی و امیرنشین‌های خلیج‌فارس بیش از پیش گسترش دهد.
روزنامه دیلی میل انگلیسی: بدون نفت نه افراطی‌های ایران و نه متجاوزان عراق اهمیت چندانی ندارند، ولی چون هر دو طرف از نفت سرشارند کشورهای کوچک و بزرگ با دقت جنگ را زیر نظردارند.
روزنامه لوکوتیدین دوپاری: جنگ ایران و عراق فرصت خوبی است برای ابرقدرت‌ها که رژیم تهران را تغییر دهند.
خبرگزاری آسوشیتدپرس: یکی از روزنامه‌های مهم ژاپن گزارش داد که دولت عراق در تکاپوی خرید ۶۴۰۰ اتومبیل و کامیون از این کشور است. مقام‌های صنعتی ژاپن عقیده دارند عراق از این تعداد خودرو درجنگ مرزی با ایران استفاده خواهد کرد قرار است خودروهای مزبور در ماه جاری به عراق تحویل داده شود. اواسط شهریور، عراق یک قرارداد ۴۵ میلیون دلاری با شرکت نیسان ژاپن برای خرید ۴۰۰ کامیون با قدرت کارآیی زیاد به امضاء رساند که تحویل آن را از آبان شروع خواهد شد. قرار است عراق سفارش ۵۵ میلیون دلاری دیگر برای خرید ۴۰۰۰ کامیون تسلیم شرکت نیسان کند. کارخانه‌های ژاپن اخیراً ۳۰۰ تا ۴۰۰ کامیون سنگین را با کشتی به عراق تحویل دادند.