روز شمار دفاع مقدس ـ ۳ مهر ماه

خانه / انقلاب و دفاع مقدس / روز شمار دفاع مقدس ـ ۳ مهر ماه

گزارش‌های چهارمین روز، تلاش نیروهای عراقی را برای اشغال نقاط مهم و پیشروی در عمق منطقه جنوب نشان می‌دهد. دشمن تجهیزات زرهی بیشتری به کار گرفت و به آبادان و خرمشهر نزدیک‌تر شد و بستان را در آستانه سقوط قرار داد. همچنین منطقه میانی، شاهد ورود نیروهای مهاجم به داخل شهرهای قصرشیرین و سرپل‌ذهاب بود. در منطقه شمال غرب، پیرانشهر و مهاباد تهدید شدند. هواپیماهای دشمن امروز بیش از ۱۰ شهر را مورد هجوم قرار داده و نقاط مختلفی از این شهرها را بمباران کردندکه علاوه برخسارات مالی، تعدادی از مردم نیز کشته و مجروح شدند. درجریان این تجاوزات چند هواپیمای دشمن سرنگون گردید.

تاریخ شمسی ۳ مهر ۱۳۶۶

تاریخ قمری ۱ صفر ۱۴۰۸

تاریخ میلادی ۲۵ سپتامبر ۱۹۸۷

خلاصه روز

  • تصرف دو سنگر کمین خودی در منطقه شلمچه به دست نیروهای عراقی؛ از دو روز گذشته تاکنون این دو سنگر چندبار دست به دست شده است.
  • حمله هوایی عراق به پادگان آموزشی شهید حبیب‌اللهی در جاده اهواز ـ خرمشهر. توقف آتش مقابله به مثل سپاه روی مراکز صنعتی و نظامی عراق در ساعت۸٫
  • درگیری نیروهای خودی و افراد ضدانقلاب در منطقه “دوآب” نوسود. حمله عناصر حزب دمکرات به پایگاه دو روستا در محور بوکان ـ مهاباد.
  • حمله هلی‌کوپتر امریکایی به یک قایق تندرو سپاه آسیبی به قایق نرساند. حمله هواپیماهای عراقی به نفتکش قبرسی مرلین و انهدام مخزن آن.
  • وزیردفاع امریکا اعلام‌کرد در نظردارد کشتی ایران ـ اجر را منهدم کند. بازتاب حمله امریکا به کشتی ایران ـ اجر.

132

  • مصر درخواست امریکا مبنی‌بر واگذاری پایگاه به نیروهای امریکایی برای تقویت حضور نظامی در خلیج‌فارس را رد کرد.
  • سنای امریکا با تصویب اصلاحیه‌ای حوزه عمل ناوگان این کشور را در خلیج‌فارس به همه کشتی‌هایی که حامل شهروند امریکایی هستند گسترش داد.
  • مانور هوایی مشترک کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس در عمان برای تقویت هماهنگی قوای نظامی این کشورها.
  • گزارش مفصل رئیس‌جمهور از سفر به سازمان ملل، حمله امریکا به کشتی ایران ـ اجر و موضع ایران درباره قطعنامه ۵۹۸ در خطبه‌های نماز جمعه امروز تهران.
  • مذاکرات دکتر ولایتی با مقامات برخی کشورها در سازمان ملل و تشریح مواضع ایران درباره جنگ.
  • تشکیل جلسه اختصاصی شورای امنیت برای بررسی مواضع ایران درباره اجرای قطعنامه۵۹۸ که در۷ بند ارائه شده است. رادیو بی.بی.سی گفت: موضع جدید ایران برای متوقف کردن اقدامات امریکا برای فروش اسلحه به ایران کافی بوده است.
  • شکست طرح امریکا برای تحریم تسلیحاتی ایران؛ بیانیه شورای امنیت درباره نشست خود با دبیرکل و تأکید بر اجرای قطعنامه۵۹۸ و موکول کردن اعمال مجازات علیه ایران به تاریخی نامشخص؛ توضیحات جرج شولتز در این‌باره.
  • قطع صدور تجهیزات غواصی از امریکا به ایران. تلاش امریکا برای ممانعت از صدور سلاح به ایران. لوس‌آنجلس تایمز: تحریم تسلیحاتی علیه ایران غیرعملی است.
  • ابراز نگرانی سازمان توسعه بین‌المللی از فروش سلاح از اتریش به ایران. تحلیل هفته‌نامه اکونومیست درباره جنگ ایران و عراق و تداوم فشارهای سیاسی ـ نظامی غرب به ایران.
  • ارسال کمک‌های مردمی از تهران، خوزستان، خراسان، مرکزی و فارس به جبهه‌های جنگ.
  • برکناری پنج فرمانده ارشد عراق و وزیر جوانان این کشور؛ گزارش خبرگزاری فرانسه از تغییرات کابینه و آزادی اقتصادی در عراق.

آموزش نظامی دانش‌آموزان عراقی در تابستان امسال.

  • حمله میلیشیای افغانستان به ساختمان گروهان ژاندارمری و کمیته انقلاب اسلامی.

تاریخ شمسی ۳ مهر ۱۳۶۵

تاریخ قمری ۲۰ محرم ۱۴۰۷

تاریخ میلادی ۲۵ سپتامبر ۱۹۸۶

خلاصه روز

  • اوج‌گیری مجدد حملات هوایی دشمن به واحدهای صنعتی و کارگری اراک، لرستان و اصفهان. در این حملات، ۲۰ تن مجروح شدند و یک هواپیمای دشمن هدف قرارگرفت. دیوار صوتی شهرهای بروجرد، ایلام، صالح‌آباد و خرم‌آباد شکسته شد و ۱۰ هواپیمای عراقی مواضع رزمندگان در فاو را بمباران کردند.

133

  • به تلافی حملات هوایی دشمن، تأسیسات نظامی و اقتصادی حومه بصره هدف آتش قرار می‌گیرد.
  • آقای هاشمی رفسنجانی: علی‌رغم میل باطنی خود، در مقابل هر ضربه عراق، دست به مقابله خواهیم زد تا عراق را از این حملات پشیمان کنیم. در شورای عالی دفاع کمیسیونی جهت ارائه طرحی برای تقویت پدافند هوایی کشور تعیین شد. حمله به کشتی‌ها عمدتاً توسط موشک‌های اگزوسه فرانسوی می‌باشد که در اختیار عراق قرارگرفته‌است. اگر خلیج‌فارس برای ما ناامن شود، این ناامنی دامن‌گیر همه کشورهای منطقه خواهد شد. ما در حال آماده شدن برای کاری بزرگ هستیم.
  • کاروان کمک‌های اهدایی کارکنان بانک ملت سراسر کشور به ارزش ۲۵ میلیون ریال به جبهه‌ها ارسال شد. ایرانیان مقیم خارج از کشور و نیز علاقه‌مندان انقلاب اسلامی، در یک سال گذشته بالغ بر دو میلیون دلار و بیش از ۴۰ کیلوگرم طلا برای کمک به جبهه‌های جنگ اهدا کرده‌اند.
  • پیام حضرت امام به مناسبت روز ایثارگران: ما خاکیان محجوب چه می‌دانیم که “ارتزاق عند رب الشهدا” چیست.
  • فرمانده پایگاه هشتم شکاری اصفهان: در طول جنگ، پنج دوره آموزش تخصصی “اف-۱۴” برگزار شده و با ابتکار پرسنل متعهد کارآیی هواپیماهای جنگی افزایش پیدا کرده‌است. برخی قطعات که با هزینه بالغ بر یک میلیون دلار تعویض می‌شد اکنون با ۱۲هزار تومان در کشور ساخته می‌شود.
  • صدام حسین داماد خود را به سرپرستی گارد ریاست جمهوری عراق منصوب کرد.
  • گزارش خبرگزاری فرانسه از بسیج یک میلیون نفری عراق جهت مقابله با تهاجم آتی ایران.
  • ملاقات وزیران خارجه شوروی و عراق در مقر سازمان‌ ملل و حمایت از توسعه روابط دوستانه.
  • وزیر خارجه کویت: انتظار داریم که شورای امنیت به وظایف خود برای پایان دادن به جنگ عمل کند. تداوم جنگ باعث افزایش حملات غیرعادلانه به کشتی‌های کویتی شده‌است.
  • “ابوایاد” عضو کمیته مرکزی الفتح: نمی‌توانم از اعراب بخواهم که به آزادی فلسطین کمک کنند ولی شاهد اشغال جزئی از خاک عربی عراق توسط ایران باشم.

عراق بدهی یک میلیارد و هشتصدهزار دلاری خود را به ترکیه، در سه نوبت پرداخت می‌کند.

  • بی.بی.سی.: اعتبارات ارزی ایران کاهش یافت؛ یک هیئت اقتصادی ایران عازم آلمان، بلغارستان و ترکیه شد.
  • ملاقات کاردار ایران در سوئد با معاون وزیر کار و امور مهاجرین این کشور؛ وی گفت: مانعی برای بازگشت ایرانی‌هایی که به خارج رفته‌اند، وجود ندارد. بر اثر تضاد فرهنگی اغلب آنها دچار ناراحتی‌های روحی و روانی شده‌اند. نیازی به اعزام اجباری به جنگ نیست.

تاریخ شمسی ۳مهر ۱۳۶۳

تاریخ قمری۲۹ ذی‌الحجه ۱۴۰۴

تاریخ میلادی ۲۵ سپتامبر ۱۹۸۴

خلاصه روز

  • آخرین وضعیت و جایگاه سازمانی قرارگاه مشترک کربلا که طی ابلاغیه قرارگاه مشترک خاتم الانبیاء اعلام شد و به عنوان بخشی از اقدامات آمادگی برای عملیات آتی محسوب می شود. قرارگرفتن قرارگاه نصرت تحت امر قرارگاه کربلا.
  • شناسایی نزدیک مواضع دشمن در هور به وسیله سپاه؛ بازگشت برخی از تیم‌های شناسایی که روز قبل شناسایی را آغاز کرده بودند و شب را در نزدیکی دشمن به سر برده بودند؛ عقب نشینی گروه ٣۵ نفره‌ی گشتی رزمی دشمن در حوالی چزابه که جهت گرفتن اسیر و بررسی میزان آمادگی خودی آمده بودند با اجرای آتش خودی.
  • ورود ۵٩ دستگاه کامیون حمل وسایل و تجهیزات نظامی ارسالی از اردن و عربستان سعودی به بغداد.
  • تلکس فرماندهی کل سپاه به فرماندهی مناطق یازده‌گانه سپاه در خصوص اتخاذ تدابیر لازم برای تثبیت نیروهای سپاه مستقر در فرودگاه؛ قبل از این، طبق دستور امام‌خمینی امنیت هواپیماها و فرودگاه‌ها به سپاه سپرده شده بود تا در جهت مقابله با افزایش موارد هواپیماربایی اقدامات لازم را صورت دهد.
  • درگیری با ضدانقلاب در مناطق غرب کشور از جمله ارومیه، سلماس، مهاباد و دیواندره؛ اسارت امام جماعت روستای کلذورافتر به وسیله ضدانقلابیون، و شهادت دردناک وی؛ هجوم به پرسنل پایگاه کویله با مواد شیمیایی؛ گزارش از حضور تعدادی عناصر دمکرات و کومه‌له در بوکان و سقز که با تعقیب و مراقبت نقل و انتقالات و تحرکات ضدانقلاب به دست آمد. سوءاستفاده گروه‌های کرد عراق بظاهر همراه جمهوری اسلامی ایران از روند تسلیمی‌ها.
  • ادامه فعالیت‌های مبارزه با هفته جنگ به وسیله عناصر وابسته به گروه‌های محارب، از قبیل شعارنویسی، ارسال پیام بر روی بیسیم، پخش اعلامیه و ارسال نامه به ادارات و افراد حزب اللهی در قزوین، نوشهر، شهرکرد، ارومیه، تهران، تبریز و لار.
  • دیدار خبرنگاران خارجی از اردوگاه اسرای عراقی حشمتیه در تهران به مناسبت هفته جنگ و مصاحبه با سه تن از افسران اسیر عراقی، و تأکید بر افسران بر متجاوز بودن عراق و استفاده این کشور از سلاح شیمیایی.
  • حضور رئیس‌جمهور و رئیس شورای عالی دفاع در مراسم سومین دوره فارغ التحصیلی دانشجویان دانشکده فرماندهی و ستاد نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، در چهارمین روز هفته جنگ.
  • مراسم چهارمین روز هفته جنگ: تاکید خانواده‌های شهدای روحانیت شرکت کننده در اردوگاه شهید باهنر بر ادامه جنگ تا پیروزی نهایی و گرفتن انتقام خون شهیدان از صدام، رد هرگونه صلح تحمیلی و تقویت پشت جبهه‌ها به وسیله‌ی مردم؛ سخنرانی آیت‌الله موسوی اردبیلی در اجتماع یادشده؛ تأکید نمایندگان مجلس در نطق‌های پیش از دستور خود بر ادامه مبارزه برای رسیدن به هدف تا آخرین نفس؛ برپایی مراسم هفته جنگ در لیبی، هند، آلمان و پاکستان.
  • گزارش ضدایرانی رادیو بی بی سی به مناسبت هفته جنگ در معرفی و تبلیغ ضدانقلابیون خارج از کشور از جمله رجوی، مدنی، دکتر امینی و بنی صدر، و نیز تبلیغ اقدامات ضدجنگ آن‌ها.
  • آغاز یک جنگ روانی و تبلیغاتی جدید با اظهارات سخنگوی شورای فرماندهی انقلاب عراق که اعلام کرد این کشور آماده است تا تمامی تسهیلات لازم برای ایرانیانی که مایلند به عنوان میهمان به زیارت عتبات مقدسه بیایند را فراهم کند و از تمامی سفارتخانه‌ها و نمایندگی‌های عراق در خارج از کشور خواست تا تسهیلات لازم را فراهم کنند.
  • لغو بازدید قطعی شده‌ی یک هیئت کارشناسی سازمان ملل از مناطق جنگی، با اعلام اینکه به جهت اخذ دستور از نیویورک و نبودن تضمین امنیتی کافی امنیتی، قادر به این بازدید نیست.
  • واکنش عراق و کشورهای منطقه نسبت به سخنان ریگان در مجمع عمومی سازمان ملل راجع به صلح خاورمیانه؛ اظهارات ریگان در همین سخنرانی راجع به جنگ ایران و عراق.
  • ذکر موضع‌گیری شخصیت‌های سیاسی در خصوص جنگ ایران و عراق و فشار بر ایران برای پذیرش صلح بدون احقاق حقوق خویش، از جمله اظهارات و پیشنهادهای: معاون نخست وزیر کویت، رئیس کمیته میانجی‌گری سازمان کنفرانس اسلامی، وزیر خارجه ژاپن، وزیرخارجه امریکا و وزیر خارجه شوروی. از سوی دیگر وزیر اطلاعات سوریه گفت صدام و رژیم فاشیست عراق آتش جنگ را علیه ایران برافروخته است و باید خودش در آن بسوزد تا جنگ خاتمه یابد.
  • بازتاب‌ها و پیامدهای فعالیت‌های دیپلماتیک ایران در زمینه طرح اخراج اسرائیل از سازمان ملل و واکنش کشورها و شخصیت‌های مختلف در روز جاری: خودداری وزرای خارجه ترکیه و رومانی از دادن جواب‌های روشن و صریح؛ حمایت جبهه آزادی‌بخش “مورو”، جامعه روشنفکران کلیمی ایران، رهبر دینی کلیمیان و نیز نماینده کلیمیان ایران در مجلس از این طرح؛ گزارش تحلیلی خبرگزاری جمهوری اسلامی از نحوه مقابله امریکا با این طرح.
  • تحرکات سیاسی امریکا و اسرائیل برای فضاسازی مناسب جهت تعدیل افکار عمومی علیه اسرائیل و پیامدهای آن از جمله اعلام آمادگی رئیس جمهور لبنان برای انعقاد قرارداد جدیدی با اسرائیل در مورد حفاظت از مرزهای این کشور؛ تجدید رابطه سیاسی مصر و اردن به طور رسمی و درخواست مصر از سایر حکومت‌های عربی مبنی‌بر تأسّی به شاه حسین؛ دیدار معاون وزیر خارجه امریکا با نخست وزیر و دیگر اعضای بلندپایه کابینه جدید اسرائیل و نیز با حسنی مبارک رئیس رژیم مصر؛ ابراز نگرانی و مخالفت ریگان نسبت به طرح ایران.
  • پیگیری‌ها و اظهار نظرهای مقامات امریکایی درباره انفجار سفارت این کشور در بیروت. رئیس جمهور امریکا: «تعطیل شدن سفارتخانه‌ها و بازگشت به امریکا، تنها راه تضمین عدم تکرار چنین حملاتی است.» سخنگوی وزارت خارجه امریکا: «امریکا همه تهدیدها را جدی تلقی می‌کند».
  • گزارش تحقیقی خبرگزاری جمهوری اسلامی از مجموعه اخبار و گزارش‌های نشریات امریکایی، مربوط به انفجار سفارت امریکا در بیروت: معرفی گروه جهاد اسلامی به عنوان مظنون درجه یک این حادثه و حوادث مشابه سال گذشته، اعتراف به عدم شناسایی و نداشتن کوچکترین اطلاع منابع جاسوسی – اطلاعاتی امریکا از اعضا، چگونگی فعالیت و موقعیت مکانی آن‌ها؛ معرفی ایران و سوریه به عنوان مسئولان اصلی این گروه.
  • امضای دو قرارداد در زمینه‌های فنی و به کارگیری اطلاعات ماهواره، بین عربستان سعودی و امریکا در واشنگتن: قرارداد اول تمدید قرارداد همکاری‌های فنی میان دو کشور به مدت پنج سال، و قرارداد دوم فراهم آوردن امکان بهره‌گیری عربستان از اطلاعات دریافت شده به وسیله ماهواره‌های امریکایی در مورد منابع زیرزمینی است.
  • بررسی وضع کنونی قیمت نفت و نقش سازمان اوپک در این زمینه در یک روزنامه فرانسوی: به عقیده نمایندگان امارات متحده عربی و نیجریه، اوپک راهی جز کاهش قیمت نفت به منظور مقابله با رقبای خود ندارد.

تاریخ شمسی ۳ مهر ۱۳۶۱

تاریخ قمری ۷ ذی‌الحجه ۱۴۰۲

تاریخ میلادی ۲۵ سپتامبر ۱۹۸۲

خلاصه روز

  • ابلاغ طرح عملیاتی مسلم‌بن عقیل به یگان‌های عمل‌کننده در منطقه‌ی سومار از سوی قرارگاه مرکزی نجف.
  • سخنان مسئول اطلاعات و عملیات قرارگاه ظفر درباره‌ی اهداف عملیات و حساسیت‌های نظامی منطقه‌ی عملیاتی مسلم‌بن عقیل در گفت‌وگو با راوی قرارگاه ظفر.
  • توپخانه‌های ارتش عراق آبادان، ازگله و سرپل ذهاب را گلوله‌باران کردند، در گلوله‌باران منطقه‌ی عمومی آبادان از گلوله‌های شیمیایی نیز استفاده شد؛ بر اثر برخورد با مین در منطقه‌ی میان‌تنگ ۱ تن شهید و ۲ تن مجروح شدند.
  • عملیات‌های مجاهدان عراقی در شهرهای سیدصادق و شانه‌دری و حمله به مقر جیش‌الشعبی و مرکز استخبارات شهر دربندی‌خان.
  • برخورد یک دستگاه جیپ با مین در جاده‌ی پسوه ـ پیرانشهر؛ حمله‌ی ناموفق نیروهای مسلح غیرقانونی در بانه به نیروهای تأمین جاده؛ ادامه پاک‌سازی جاده‌ی پیرانشهر ـ سردشت و پاک‌سازی چند روستای دیگر؛ پاک‌سازی ۲ روستا به‌دست گروه ضربت سپاه تکاب.
  • ادامه برخورد نیروهای امنیتی ایران با عناصر سازمان مجاهدین خلق در درگیری‌های ایجادشده ۳ تروریست کشته‌شدند؛ کشف یک خانه‌ی تیمی در خیابان جیحون؛ ناکامی نیروهای سازمان مجاهدین خلق در ترور حجت الاسلام ارشادی برای بار دوم در شیراز؛ ادعای دفتر پاریس سازمان مجاهدین خلق مبنی‌بر حمله‌ی نیروهای سازمان به یک پایگاه سپاه در جنگل رحیم‌آباد گیلان و بخش کارگری حزب جمهوری اسلامی در تهران.
  • سخنان وزیر صنایع سنگین به مناسبت چهارمین روز هفته‌ی جنگ درباره‌ی فعالیت‌های وزارت صنایع سنگین و کمک‌های این وزارتخانه به جنگ؛ گزارش روزنامه‌ی جمهوری اسلامی درباره‌ی چهارمین روز هفته‌ی جنگ که روز “جنگ اقتصادی علیه کفر جهانی” نام‌گذاری شده است.
  • مصاحبه‌ی اختصاصی فرمانده نیروی هوایی ایران با خبرگزاری جمهوری اسلامی درباره‌ی اقدامات مختلف این نیرو در بازسازی قطعات و امور فنی هواپیماها و ادوات فنی، برتری‌های تاکتیکی نیروی هوایی ایران بر عراق و بهره‌گیری عراق از هواپیماهای جدید.
  • ملاقات حجت‌الاسلام صدوقی نماینده‌ی مردم یزد در مجلس به همراه مسئولان نهادها و ادارات استان یزد با امام‌خمینی و تأکید امام بر خدمت‌رسانی به مردم.
  • دیدار استاندار یزد به همراه مسئولان ادارات استان، کشاورزان شهرستان ساری و جمعی از افراد تحت پوشش کمیته‌ی امداد در استان ایلام با نخست‌وزیر و تأکید وی بر نقش پر‌رنگ مردم در حمایت از نظام در مقابل کفر جهانی.
  • اهمیت سیاسی برگزاری کنفرانس غیرمتعهدها در بغداد برای حکومت عراق؛ تأثیر تغییر محل برگزاری کنفرانس در رفتار سیاسی و نظامی آن کشور و نقش عملیات‌های موفق نیروهای ایرانی در جلوگیری از برگزاری این کنفرانس در بغداد، محور سخنان وزیر خارجه در دیدار با جمعی از پاسداران پایگاه شهید بهشتی اهواز بود.
  • سخنان وزیر نفت درباره‌ی میزان صادرات نفت از جزیره‌ی خارک؛ افزایش نرخ بیمه‌ی نفت‌کش‌ها و بازسازی همه‌ی تأسیسات نفتی به جز پالایشگاه آبادان.
  • مصاحبه‌ی مطبوعاتی دبیر اول سفارت ایران در ترکیه به مناسبت هفته‌ی جنگ و گزارش روزنامه‌ی کیهان دراین‌باره.
  • بیانیه‌ی وزارت خارجه‌ی ایران در محکومیت حمله‌ی دیروز پلیس عربستان به حجاج ایرانی.
  • گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از یکی از جلسات حزب بعث که در آن صدام حسین تعداد زیادی از افراد حاضر را از مناصب حزبی خلع ید می‌کند. وی در این جلسه ارتقای حزبی را منوط به حضور در جبهه‌ها می‌داند و بر سالم نبودن افراد سطوح بالا اذعان و حکم مرگ کسانی را که از جبهه روی‌گردان هستند، صادر می‌کند.

134

  • هفته‌نامه عربی المجله چاپ لندن، به نقل از یک مقام مسئول عراقی از وجود سلاح‌های شیمیایی در ارتش عراق و پیروزی عراق در جنگ با ایران در ۴ ماه آینده خبر داد.

تاریخ شمسی ۳  مهر ۱۳۵۹

تاریخ قمری ۱۵ ذی‌القعده ۱۴۰۰

تاریخ میلادی ۲۵ سپتامبر ۱۹۸۰

خلاصه روز

گزارش‌های چهارمین روز، تلاش نیروهای عراقی را برای اشغال نقاط مهم و پیشروی در عمق منطقه جنوب نشان می‌دهد. دشمن تجهیزات زرهی بیشتری به کار گرفت و به آبادان و خرمشهر نزدیک‌تر شد و بستان را در آستانه سقوط قرار داد. همچنین منطقه میانی، شاهد ورود نیروهای مهاجم به داخل شهرهای قصرشیرین و سرپل‌ذهاب بود. در منطقه شمال غرب، پیرانشهر و مهاباد تهدید شدند. هواپیماهای دشمن امروز بیش از ۱۰ شهر را مورد هجوم قرار داده و نقاط مختلفی از این شهرها را بمباران کردندکه علاوه برخسارات مالی، تعدادی از مردم نیز کشته و مجروح شدند. درجریان این تجاوزات چند هواپیمای دشمن سرنگون گردید.

روزشمار سیاسی ۵۹/۷/۳

به نظر می‌رسد در جمهوری‌اسلامی اختلافات بر سر چگونگی ادامه جنگ و به‌کارگیری نیروها بالا گرفته است. بنی‌صدر بر استفاده از ارتش و انجام عملیات کلاسیک تاکید دارد و تلاش می‌کند خود را یگانه حامی ارتش معرفی کرده و از این طریق موقعیت خود را در داخل کشور تثبیت کند. در مقابل، نیروهای خط امام اتکا به جنگ‌های کلاسیک و جنگ‌افزارهای کلاسیک را کافی ندانسته، خواستار استفاده از شیوه‌های انقلابی و جنگ مردمی علیه عراق هستند.

از سوی دیگر استراتژی جنگ سریع عراق آثار شکست خود را کم‌کم نشان می‌دهد و رژیم عراق که موفق نشده به اهداف سه‌روزه خود در جنگ نایل آید و خود را رو در روی یک جنگ طولانی می‌بیند، تلاش گسترده‌ای را جهت دریافت سلاح از شوروی و فرانسه در پیش گرفته است. برای همین، طارق‌عزیز پس از دیدار از مسکو، بلافاصله برای ملاقات با ژیسکار‌دستن وارد فرانسه شد.

در خاورمیانه، جنگ ایران و عراق منجر به بروز شکاف بیشتر در جهان عرب گردیده است. کشورهای مصر، اردن، مراکش، قطر، کویت،عربستان‌سعودی، یمن‌شمالی، از عراق حمایت می‌کنند وکشورهای یمن جنوبی، سوریه و لیبی در کنار ایران قرار گرفته‌اند. در سطح بین‌المللی،آمریکا به منظور پیش‌گیری از آثار ناشی از عدم موفقیت عراق، مشورت‌هایی را با متحدین خود آغاز کرده است. آمریکا در پی ایجاد یک نیروی دریایی مشترک جهت محافظت از تنگه‌هرمز است. شوروی که از حضور بیشتر ناوگان‌های آمریکا به همراه ناتو در خلیج‌فارس نگران است واشنگتن را به تدارک تجاوز علیه ایران و سایر کشورهای منطقه متهم می‌سازد.

شرح روز

حملات و درگیری زمینی

جبهه‌جنوبی

با آغاز روشنایی هوا، میگ‌های دشمن بمباران خرمشهر و نقاط مهم آن، مخصوصاً تأسیسات نیروی دریایی را آغاز کردند، از شب گذشته تانک‌های بیشتری از دشمن ( تا ۵۰۰ تانک گزارش شده )، در نقاط مرزی خرمشهر و آبادان مستقر شده، تعدادی از آنها شروع به پیشروی در خاک ایران کردند. اوایل صبح حدود ۵۰ تانک تا ۸ ۷ کیلومتری خرمشهر رسیدند که توسط هواپیماهای خودی بمباران شدند.

به گزارش اداره مرکزی اطلاعات سپاه، دشمن با استفاده از نیروهای تازه‌نفس و با پشتیبانی هوایی، باز هم از طریق مرز شلمچه به سوی خرمشهر پیشروی کرد و حوالی ظهر به پلیس‌راه خرمشهر رسید و نیروی زرهی‌اش در ۵ کیلومتری خرمشهر مستقر گردید. بمباران‌ها و آتش دوربرد دشمن تعداد زیادی از مردم را شهید و مجروح کرده است. تا این زمان اکثر سکنه مجبور به تخلیه‌ی شهر شده‌اند، ولی نیروهای مردمی و نظامی با وجود کمبود امکانات و سلاح به مقاومت خود ادامه داده، سقوط خرمشهر را هشدار می‌دهند. به علت شدت آتش، سربازان مجبور به ترک پادگان دژ شده‌اند.

از سوی دیگر قسمتی از ستون زرهی دشمن که از محور جاده خرمشهر اهواز قصد محاصره خرمشهر را داشت، با آتش خودی فلج شده، از حرکت باز مانده است و تعدادی هم در گل فرو رفته‌اند.

از سوی دیگر نیروی زمینی ارتش اعلام کرد: تعداد ۱۰۰ تانک در جاده خرمشهر اهواز مستقرشده‌اند و پمپ‌بنزین و پادگان دژ را زیر آتش شدید قرار داده‌اند. توپخانه ۱۷۵ م.م خودی از کار افتاده و گردان تانک در محاصره دشمن است. اداره مرکزی اطلاعات سپاه در ساعت ۲۲ اعلام کرد: «وضعیت خرمشهر خوب نیست. به توپخانه و زرهی نیاز شدید است. خرمشهر از دو طرف در محاصره‌ی نیروهای بعثی است. آنها از راه شلمچه تا چهار کیلومتری خرمشهر آمده‌اند. از راه شمال هم تا ۵ ۴ کیلومتری رسیده‌اند. نیاز به کمک فوری است.».

آبادان نیز امروز زیرآتش شدید دشمن قرار داشت و نقاط مختلف شهر، از جمله بیمارستان‌ها، پالایشگاه و اسکله‌ها و دیگر تأسیسات شهر بمباران گردید و تعداد زیادی کشته و مجروح شدند. کشته‌های روز قبل ۲۰۰ نفر و مجروحین بسیار ذکر شده و آب و برق قطع گردیده است. توپخانه مستقر در آبادان با توپ‌های دوربرد دشمن اجرای آتش می‌کند.

در پی اعلام پیشروی ۲۰۰ دستگاه تانک به سوی اهواز، بسیاری از نقاط حساس شهر سنگربندی شده، مردم و نیروهای نظامی به حال آماد‌ه‌باش درآمدند. تعدادی از این تانک‌ها که به سوی اهواز پیش می‌رفتند در باتلاق‌ها گیر کرده با آتش خودی منهدم شدند.

به گزارش اداره مرکزی اطلاعات سپاه: «در منطقه بستان، نیمه‌شب گذشته، تانک‌های خودی به دشمن هجوم بردند. درگیری چند ساعت ادامه داشت و ۱۳ تانک خودی منهدم شد. قبل از روشنایی هوا درگیری شدت یافت و تانک‌های دشمن از طرف چزابه و پشت تپه‌های الله‌اکبر به نزدیکی بستان رسیدند. هرچند در طول درگیری توپ‌های دوربرد خودی روی دشمن اجرای آتش می‌کردند و برادران پاسدار نیز درگیر بودند، ولی حدود ظهر تانک‌های دشمن به یک کیلومتری بستان رسیدند. در این زمان برادران پاسدار به شهر بازگشته، تصمیم گرفتند در صورت پیشروی دشمن، تنها پل ارتباطی را منهدم کنند تا از ورود دشمن جلوگیری شود.» طبق آخرین خبر «بستان در حال سقوط و نیروی خودی در حال عقب‌نشینی است. در شمال بستان دشمن پاسگاه سوبله را اشغال کرده و با نیروهای خودی درگیر است.

ژاندارمری سوسنگرد نیز اعلام کرد: «نیروهای پاسگاه حقیریه مجبور به عقب‌نشینی شده‌اند».

جبهه میانی

در ابتدای منطقه میانی، طبق اعلام ژاندارمری ایلام: «پاسگاه‌های مرزی سعیده و پیچ‌انگیزه ارتباطشان قطع شده و به خاطر بسته‌شدن راه و نرسیدن پشتیبانی مواد غذایی در حال سقوط هستند». در محور مهران، «ارتش ۴۰ کیلومتر به طرف دهلران عقب‌نشینی کرده و جاده دهلران به مهران مسدود است. مردم ایلام بسیج شده، در کوه‌های اطراف مشغول سنگربندی هستند».

از صبح امروز در محور شهرک قره‌بلاغ (چند کیلومتری پل‌ذهاب)، درگیری به شدت ادامه دارد. از طرف دیگر، حدود ساعت ۱۱، چهار تانک عراقی از بیراهه ناگهان وارد سرپل‌ذهاب شده، به طرف مقر سپاه آتش گشودند که با پاسخ برادران پاسدار مجبور به فرار شدند و در پی آن با حمایت هلی‌کوپترهای کبری، نیروهای سپاه و ارتش، ۳۵ تانک دشمن را منهدم و نیروهای عراقی را تعقیب کردند.

پاسگاه‌های مرزی قصرشیرین با دشمن درگیر و ارتباطشان با مرکز قطع شده است. ارتش قادر به پشتیبانی از آنها نیست و پاسگاه تنکاب‌نو تخلیه شده است. اجرای آتش روی شهر ادامه دارد. تنها راه ارتباطی، مسیر گیلان غرب است که دشمن برای تصرف آن تلاش می‌کند. شهر قصرشیرین در حال محاصره کامل است. تیپ ابوذر دستور عقب‌نشینی داده است.

مسئولین و فرماندهان نظامی مکرراً سقوط قصرشیرین را هشدار داده و درخواست کمک کرده‌اند.در آغاز شب، سپاه غرب کشور اعلام کرد: نیروهای مهاجم در ساعت ۱۸، از طریق قلعه‌سفید و هدایت وارد قصرشیرین شده، مقر تخلیه شده سپاه و رادیو تلویزیون را تصرف کردند.

جبهه شمالی

برابر گزارش رکن دو ستاد مشترک ارتش جمهوری‌ اسلامی: در حال حاضر جاده بزمیرآباد که راه تردد به دالاهو، جوانرود، سنجابی و روانسر است در اختیار ارتش عراق است و مهاجمین قصد دارند به زودی از طریق کوزران سنجابی به کرمانشاه حمله کنند.

طبق گزارش اداره مرکزی اطلاعات سپاه: ارتش عراق قصد دارد فردا از راه مرز کلاشین و پیرانشهر و سردشت با ۱۵۰ تانک حمله کند.

گزارش دیگری از منبع فوق حاکی است: در مهاباد به دلیل عدم همکاری ارتش، نیروهای سپاه مجبور شدند مراکز خود را تخلیه کرده، به مقر اصلی خود در نزدیکی پادگان بروند که بین راه مورد حمله قرار گرفتند. همچنین ساختمان ترابری که در اختیار نیروهای سپاه بوده و قسمتی از پایگاه ژاندارمری مهاباد ویران شده است.

حملات و درگیری‌های هوایی

بوشهر: از نیمه‌شب گذشته هر ساعت یک‌بار هواپیماهای دشمن به بوشهر حمله کردند. این تجاوزات در تمام روز و تا اواخر شب ادامه یافت. چند هواپیمای دشمن سقوط کرد و ۳ فانتوم خودی دچار سانحه شد.

امیدیه: ساعت ۱۶، پایگاه هوایی امیدیه مورد اصابت چند بمب هواپیماهای دشمن قرار گرفت و خساراتی به آن وارد شد.

آغاجاری: در حمله هواپیماهای دشمن به آغاجاری، ساختمان اداره راه مورد اصابت واقع شد.

آبادان: خوابگاه دانشجویان در آبادان، هدف راکت میگ‌های عراقی قرار گرفت.

اهواز: شهر اهواز امروز چندین بار مورد تجاوز هواپیماهای دشمن قرار گرفت اطراف پل هلالی، صنایع فولاد، و تاسیسات گاز و نفت در نزدیکی پادگان دقاقله بمباران شد. � نیروی چترباز که در نزدیکی واحدهای عراقی در منطقه قصرشیرین فرود آمد، به شدت سرکوب شد.

رادیو بغداد: ۵۹/۷/۳

…. جنگنده‌های ایرانی که امروز سرنگون شده‌اند: ۲ فروند در کرکوک، ۳ فروند در شهر خور و یک هلی‌کوپتر. بدین‌ترتیب تعداد جنگنده‌های ایرانی که تا تهیه این اطلاعیه سرنگون شده‌اند، به ۱۹فروند رسید.

بازتاب حملات و درگیری‌ها

رادیو لندن

نیروهای عراقی از دو جبهه عبور کرده، وارد ایران شدند یک دسته از شط‌العرب (اروند رود) عبورکردند و دسته دوم وارد شهرهای ایلام و کرمانشاه شدند. در جبهه شمالی، طبق ادعای عراق، قصرشیرین و مهران و همچنین سایر مناطق مرزی به دست عراق افتاده است و امروز نیر نفت شهر را تصرف کرده و در آستانه تصرف سرپل‌ذهاب است. ایران این ادعا را تکذیب کرد. در دو روز گذشته نیروهای عراقی به مواضع ایران در داخل و خارج خرمشهر و آبادان حمله کرده‌اند. با این که گزارش‌های دو طرف متناقض است، به نظر می‌رسد خسارات وارده به این شهرها زیاد باشد. عراق مدعی است امروز دو شهر دیگر را تسخیر کرده است. با این حساب شهرهای تحت تصرف نیروهای عراقی اکنون به ۵ شهر بالغ می‌شود. عراق می‌گوید که فقط سرزمین‌هایی را به تصرف خود درمی‌آورد که به آن کشورتعلق دارند. امّا به نظر می‌رسد عراق در پی سرزمین‌های بیشتری است تا اگر کار به مذاکره کشید، در موقعیت‌ قوی‌تری قرار داشته باشد.

رادیومونت کارلو: درگیری‌های زمینی در دو جبهه اصلی جریان دارد: یکی در منطقه میان قصرشیرین و مهران (که به نظر ناظران نظامی غرب، اوضاع نظامی در این جبهه تغییری نکرده است)، و دیگری در منطقه شط‌العرب که نیروهای عراقی پیروزی‌های مهمی در این جبهه به دست آورده‌اند. به عقیده همین ناظران پیشرفت نیروهای عراقی در این منطقه متوقف شده است.

رادیو لندن: عراق ادعا کرد امروز ۱۹ هواپیمای ایران را سرنگون ساخته است. این کشور مدعی است تاکنون بیش از ۱۳۰ هواپیمای ایرانی را سرنگون کرده است که این رقم بیش از یک چهارم نیروی هوایی ایران را تشکیل می‌دهد.

رادیو لندن به نقل از خبرنگار خود در بغداد گزارش داد: در سحرگاه امروز هواپیماهای ایران به بغداد حمله کردند و ساعتی بعد موج حمله دیگری آغاز شد و دو هواپیمای ایران در ارتفاع کمی بر فرازشهر پرواز می‌کردند تا مورد اصابت گلوله‌ها قرار نگیرند. عراق مدعی است صبح امروز سه فانتوم ایران را سرنگون کرده، ولی کارمندان سفارت انگلیس در بغداد که شاهد جریان بودند، می‌گویند عراقی‌ها نتوانستند هواپیماها را سرنگون کنند.

رادیو آمریکا: رادیو تهران اعلام کرد هواپیماهای این کشور روز گذشته (۵۹/۷/۳) به بغداد، کرکوک و موصل حمله کرده‌اند. از طرف دیگر به گفته منابع عراقی، دیروز (۵۹/۷/۳)، ۳۶ هواپیمای ایرانی به وسیله عراق سرنگون شده است و در همین حال ایران نیز ادعا کرد که حداقل ۱۰ هواپیمای عراقی را سرنگون و خسارات سختی به تانک‌های عراقی در مرز غربی ایران وارد ساخته است. رادیو اسرائیل: شب گذشته (۵۹/۷/۳) هواپیماهای ایران مجدداً به بصره حمله کردند. این سومین حمله هوایی ایران به بصره است. در این حمله هواپیماهای عراق و آتشبارهای ضدهوایی این کشور وارد عمل شدند و صدای انفجارهای شدید و متعددی در اطراف بصره و پادگان نیروی دریایی آن به گوش رسید.

رادیو مونت کارلو: رئیس هلال احمر ایران گفت: هواپیماهای عراقی به شهر آبادان حمله کرده، شصت تن را در بیمارستان‌های شهر کشته‌اند. طارق‌عزیز، معاون نخست‌وزیر عراق گفت: نیروهای عراقی از آغاز عملیات تاکنون ۱۴۰ فروند هواپیمای ایرانی را از بین برده‌اند.

جمهوری ‌اسلامی ایران (اوضاع داخلی، مواضع و…)

مواضع مسئولین

پیام امام‌خمینی: در دو سه ساعت قبل یک صدایی در بالای آسمان پیدا شد و از جاهای مختلف، از قراری که گفتند اظهار‌ نگرانی کردند. درصورتی که مسئله‌ای نبود که نگرانی داشته ‌باشد… و فقط آنطوری که به ما اطلاع دادند، یک مانور هوایی بوده است برای امتحان و هیچ خوفی نیست. همه ما سالم و سلامت هستیم و در اینجا هم هیچ قضیه‌ای واقع نشده… ما از آن قدرت‌های بزرگ نترسیدیم. این که قدرتی ندارد، عراق که چیزی نیست… با دست قوی ملت، تأیید خدای تبارک و تعالی این ریشه‌های فساد قطع خواهد شد و اسلام گسترش پیدا خواهد کرد.

رئیس جمهور: بعدازظهر (۵۹/۷/۳)، گفتند که مردم خرمشهر دارند شهر را تخلیه می‌کنند و هر آن ممکن است شهر سقوط کند، در راه دیدیم که اتومبیل‌ها دارند می‌آیند و یک قطار طولانی از وسایل نقلیه تشکیل شده بود. امروز معلوم می‌شود که ارتش ما توانا بوده و فقط لازم بوده به او روحیه بدهیم ما با استقامت و مقاومت این ارتش را با چنان روحیه‌ای وارد کارزار کردیم که… مایه شگفتی هموطنان ما… و افکار عمومی دنیا گشت.

رئیس دیوانعالی کشور (دکتر بهشتی): ملت ما، مسئولان کشور هیچگاه خواهان برخورد مسلحانه با همسایگان خود نبودند، امّا وقتی رژیم بعثی دست نشانده عراق به مرزها و شهرهای ما تجاوزمی‌کند و به جای تل‌آوی شهرهای ایران را بمباران می‌کند.. راه ما این است که با قدرت و فداکاری هرچه بیشتر با متجاوز روبرو شویم….

.. جنگ‌های انقلاب غیر از جنگ‌های کلاسیک است… انقلاب ما با اتکاء بر جنگ‌های کلاسیک و جنگ‌افزارهای کلاسیک بر دشمن خودش که به همه اینها مجهز بود، پیروز نشد، با اتکاء به شیوه‌های انقلاب بر دشمن پیروز شد.

رئیس مجلس شورای اسلامی (آقای هاشمی):… متجاوزان عراقی حمله‌هایشان را بیشتر روی مواضع غیرنظامی متمرکز کرده‌اند. دیروز در آبادان به مدارس حمله کردند و رئیس مدرسه‌ای را با جمعی از دانش‌آموزان شهید کردند.

رژیم عراق به هیچ حدی پایبند نیست و هیچ یک از موازین بین‌المللی جنگ را مراعات نمی‌کند.علاوه بر این که اصل اقدامشان تجاوز بی‌دلیل است، در عین حال با پررویی می‌خواهند مسئولیت شروع جنگ را به گردن ایران بیندازند، ولی همه دنیا فهمیده‌اند که ایران شروع‌کننده جنگ نبوده است.

کاردار ایران در پاریس: ایران قدرت نظامی را برای پیروزی دارد، مشروط برآن که ابرقدرت‌ها در درگیری شرکت نکنند… آتش‌بس مشروط به عقب‌نشینی نیروهای عراقی از سرزمین‌های ایران است.

مواضع و اقدامات سازمان‌ها و ضدانقلاب

خبرهای رسیده از غرب کشور حاکی است: میاندوآب و بوکان پس از ناآرامی‌های ۳ روز گذشته روبه آرامش نهاده است. در مهاباد ضدانقلاب به ضرب‌الاجل مقامات لشکر و کشوری در زمینه تسلیم سلاح و ترک مواضع توجهی نکرده، و با حفظ مواضع به مقاومت خود ادامه می‌دهند. از سوی دیگر، درگیری‌ها در نوار مرزی آذربایجان‌غربی بالا گرفت و به شهر ارومیه کشیده شد. این شهر از ناحیه جنوب و جنوب غربی مورد هجوم ضدانقلاب قرار گرفت و مهاجمین با سلاح سنگین به پادگان و داخل شهر تیراندازی کردند.

سازمان جاما: بالاخره دست امپریالیسم آمریکا و شید هم ابرقدرت شرق از آستین عراق درآمد و حملات خود را بی‌وقفه در یک جبهه گشوده، از جنوب و غرب آغاز کرد.. اگر بدون شبهه گفته شود نتیجه جسارت عراق، عملکردهای غلط در داخل بوده است، سخنی به گزاف نگفته‌ایم.

حزب توده: جنگ راهزنانه حکومت بعثی عراق بر‌ ضد میهن اسلامی ما جنگی است به سود امپریالیسم به سرکردگی آمریکا و به زیان خلق‌های عرب… ادعای دولت عراق مبنی‌بر پس گرفتن حقوق از دست رفته خود در زمان شاه، ادعای بی‌اساسی بیش نیست. آنچه دولت بعثی عراق می‌خواهد این است که نمی‌تواند انقلاب ایران را که خواهان وحدت تمام خلق‌های مسلمان در مبارزه علیه امپریالیسم آمریکاست، تحمل کند.

رادیو صدای ملی ایران: مسائل مورد اختلاف ایران و عراق مسائلی نیستند که نتوان آنها را با مذاکره حل کرد. باید مقامات هر دو کشور با بردباری عمل کنند و به عملیات جنگی پایان دهند.

حزب رنجبران ایران: رژیم بعثی صدام هیزم‌کش جنگ‌افروزی دو ابرقدرت برای نابودکردن انقلاب ما شده، گستاخانه خاک میهن ما را مورد تجاوز قرار داده است… این جنگ تجاوزکارانه…نشان داده که ما به ارتشی منظم، قوی و رزمنده احتیاج داریم که باید تا آنجا که به استقلال و حاکمیت کشور لطمه نزند، به تکنیک پیشرفته جنگ‌ها مجهز باشد.

عراق (اوضاع داخلی، مواضع و…)

طارق عزیز، معاون نخست‌وزیر عراق در پاریس: ایران مواد قرارداد الجزایر را که به نفع عراق بود، نقض کرده و حقوق مشروع عراق را نادیده گرفته است. بنابراین ما مجبور شدیم سرزمین‌های خودرا با قدرت آزاد و حاکمیت کامل عراق را بر شط‌العرب برقرار و قرارداد ۱۹۷۵ را لغو کنیم. ما به شرطی آماده‌ی مذاکره با ایران هستیم که دولت ایران به حاکمیت ما بر شط‌العرب و سرزمین‌هایی را که چندروز پیش آزاد ساخته‌ایم احترام بگذارد… جزایر تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی، جزایر عربی هستند نه عراقی و حاکمیت آنها باید به دولت امارات باز گردد و عراقی وظیفه آزاد ساختن آنها را ندارند.

طارق عزیز، پس از یک دیدار برق‌آسا از شوروی وارد پاریس شد. وی پس از ملاقات و گفتگو با والری ژیسکار‌دستن، رئیس جمهوری فرانسه گفت: ملاقات من با ژیسکار‌دستن کاملاً سیاسی بود و در مورد اسلحه صحبت نکردیم.

وزیر دفاع عراق: عراق هنوز از شوروی تقاضا اسلحه بیشتری نکرده است. امّا عراق برای رسیدن به اهداف خود هر قدر لازم باشد، جنگ را ادامه خواهد داد.

نمایندگی عراق در جده ضمن بیانیه‌ای اعلام کرد: تصمیم عراق دایر بر لغو قرارداد ۱۹۷۵ الجزایر لغو یک طرفه نبوده، زیرا ایران بند ۴ این قرارداد و ماده ۴ معاهده مرزهای بین‌المللی و حسن همجواری را نقض کرده است.

وزارت خارجه عراق: دولت یونان طی پیامی از این‌که عراق به دفاع از حق حاکمیت و منافع حیاتی‌اش برخاسته، مراتب همدردی خود را ابراز داشته است.

به دنبال بمباران مجتمع بزرگ پتروشیمی عراق توسط هواپیماهای ایران، صدها تن از اتباع کشورهای آمریکا، آلمان غربی، انگلستان، پاکستان، هندوستان، کانادا، استرالیا، بلژیک، چین، هلند، ایتالیا، ژاپن، یوگسلاوی، یونان و مجارستان از عراق وارد کویت شده‌اند.

براساس گفته اتباع ایتالیا که از عراق وارد رم شده‌اند، مجتمع پتروشیمی و فرودگاه نظامی بصره بر اثر بمباران هواپیماهای ایران، کاملاً ویران شده‌اند.

عراق تصمیم گرفت صدور نفت خود را از شمال عراق به بندر طرابلس لبنان، از طریق خطوط لوله‌ای که از سوریه می‌گذرد، از سر‌گیرد. با این خطوط عراق سالانه بیست میلیون تن نفت صادرمی‌کند.

تلاش‌های صلح

کورت والدهایم، دبیر کل سازمان‌ ملل از طیب‌سلیم رئیس شورای امنیت سازمان خواست تا جلسه فوق‌العاده این شورا را در مورد نبرد ایران و عراق تشکیل دهد. وی بالا گرفتن نبرد ایران و عراق را تهدیدی بالقوه شدید نسبت به صلح و امنیت جهانی توصیف کرد و از ایران و عراق خواست دستورآتش‌بس را صادر کنند.

دبیرکل سازمان‌ملل در نامه‌ای به شورای امنیت عنوان می‌کند که با وجود تمامی تلاش‌ها، جنگ ایران و عراق در زمین هوا و دریا به شدت ادامه داشته، تلفات جانی و خسارات مادی بسیاری بار آورده است. دبیر کل بار دیگر تکرار می‌کند این وضعیت بدون تردید صلح و امنیت بین‌المللی را در معرض تهدید قرار می‌دهد، بنابراین پیشنهاد می‌کند که شورای‌امنیت این مسأله را به فوریت مورد توجه قراردهد.

با گسترش ابعاد جنگ ایران و عراق، مجامع بین‌المللی از جمله شورای امنیت، مجمع عمومی سازمان‌ ملل‌ متحد، کشورهای ۹ گانه بازار مشترک اروپا، کشورهای آمریکا، شوروی، ژاپن و تعداد کثیری از کشورهای بی‌طرف و مسلمان خواهان آتش‌بس میان ایران و عراق شدند.

وزیر خارجه کوبا جهت میانجی‌گری میان ایران و عراق پس از یک توقف کوتاه در دمشق، عازم بغداد و تهران شد.

مواضع و اقدامات کشورها

کارتر: آمریکا به هیچ‌وجه در این حادثه دخالت ندارد…. این جنگ رنج‌ها و مصائب بی‌دلیلی برای مردم دو کشور به بار آورده و برای صلح و ثبات منطقه خطری بزرگ به شمار می‌رود. باید فوراً خاتمه یابد و هیچ کشور دیگری نباید در این منازعه مداخله کند.

ادموند‌ماسکی، وزیر امور خارجه آمریکا: آمریکا و شوروی که در جنگ ایران و عراق‌ بی‌طرف هستند، معتقدند احتمال شدت درگیری وجود دارد… ایالات متحده در حال مشورت با متحدین خود در مورد ایجاد یک نیروی دریایی در صورت مسدود شدن خلیج‌فارس است… هم روس‌ها و هم ما می‌دانیم این اوضاع به سود هیچ‌کس نیست و هر دو برآنیم راهی برای پایان آن بیاییم.

گرومیکو، وزیر خارجه شوروی در سی‌و پنجمین اجلاسیه مجمع عمومی سازمان‌ ملل متحد: بر ایران علناً فشار وارد می‌آید، و واشنگتن ضمن تدارک تجاوز علیه ایران و سایر کشورهای خلیج‌فارس به هر وسیله می‌کوشد جنگ ایران و عراق را شدت دهد.

سخنگوی رئیس جمهور فرانسه: برای اختلاف ایران و عراق باید یک راه‌حل سیاسی پیدا شود. وی از ابرقدرت‌ها خواست از خود خویشتن‌داری نشان دهند.

انورسادات: جنگ ایران و عراق بهترین فرصت را برای سرنگون کردن رژیم غیرمسئول خمینی، در اختیار ارتش ایران قرار داده است.

به دنبال اردن، قطر و کویت، امروز عربستان سعودی، مغرب، یمن شمالی و موریتانی از عراق پشتیبانی کردند.

ملک حسن، پادشاه مغرب، پشتیبانی معنوی، مادی و نظامی خود از عراق را به اطلاع سفیر عراق در مغرب رساند.

ملک حسن، در دو پیام مشابه به رهبران ایران و عراق ابراز داشت که این جنگ به منزله خودکشی است و باید در مورد آن به تاریخ و نسل‌های آینده حساب پس داده شود.

نخست‌وزیر اسرائیل: آمریکا نمی‌تواند بی‌تفاوت و بی‌طرف بماند و باید امکانات خود را علیه مسلمانان منطقه خصوصاً ایران به کار بندد.

معاون وزیر خارجه اسرائیل: جنگ ایران و عراق در حال حاضر برای تل‌آویو مسکن است، لیکن در درازمدت خطراتی برای دولت یهود خواهد داشت.

سخنگوی وزارت امور خارجه چین: آرزومندیم دو کشور ( ایران و عراق ) از یک موضع معتدل پیروی کرده، اختلافات خود را از راه گفتگو حل نمایند….

مسائل خلیج‌فارس و اقتصاد بین‌الملل

کارتر: لازم است راه‌های آبی… خلیج‌فارس، به خصوص تنگه هرمز که ایران و عمان را از هم جدا می‌سازند، باز بماند… آمریکا برای بازماندن راه آبی خلیج‌فارس با سایر کشورها تماس‌هایی گرفته است.

مهم‌ترین رویداد جنگ اخیر، بمباران جزیره خارک از طرف عراق است. واکنش ایران در مقابل این بمباران، تهدید به مسدود نمودن تنگه هرمز در دهانه خلیج‌فارس بود که موجب نگرانی بسیار شده است. چنانچه این موضوع عملی گردد، باعث قطع صدور ۴۰% از نفت مورد نیاز کشورهای غیرکمونیست جهان خواهد شد.

مرکز رسمی نفتی روتردام اعلام کرد: قیمت نفت‌خام در چند روز اخیر که درگیری‌های عراق و ایران شدت گرفته، افزایش یافته است. بهای هر تن نفت در ۲۴ سپتامبر ۲۸۱ دلار بود که امروز تا ۳۰۰دلار افزایش پیدا کرده است.

یک مقام شرکت میتسوبیشی: عراق ارسال محموله‌های نفتی را از تمامی بنادر خود متوقف کرده است. ژاپن که ۷۲ درصد نفت خود را از خلیج‌فارس وارد می‌کند، از احتمال بسته‌شدن تنگه هرمز به شدت نگران است.

دبیرخانه اوپک: ما عمیقاً از درگیری ایران و عراق متألم هستیم، زیرا این جنگ با مواضع اوپک مغایرت دارد. ما از دو کشور می‌خواهیم به خصومت خاتمه دهند.

یک مقام رسمی وزارت خارجه آمریکا: انتظار می‌رود عراق و ایران امروز (۵۹/۷/۳) صادرات نفت خود را قطع کنند… این عمل بر ایالات متحده اثر ناچیزی دارد، زیرا نفت وارداتی ازعراق بسیار کم است. ایران هم که صادرات خود را به آمریکا قطع کرده است.

تحلیل‌ها و تفسیرها

رادیو آمریکا

شواهد و دلایل جنگ ایران و عراق:

۱ هر دو کشور می‌خواهند خلیج‌فارس را زیر کنترل کامل خود داشته باشند.

۲ جنگ ناشی از اختلافات تاریخی بین ایرانیان شیعه و اعراب سنی مذهب است.

۳ عراق مخالف تقسیم حاکمیت شط‌العرب است و ادعای حاکمیت مطلق بر آن را دارد.

۴ سقوط رژیم شاه و متلاشی شدن ارتش نیرومند ایران که قدرت دست بالا را در خاورمیانه داشت و اینک عراق به صورت قدرت مسلم منطقه در آمده است.

رادیو مسکو

آمریکا پرواز هواپیماهای اکتشافی خود را در خلیج‌فارس افزایش داده تا از این طریق حرکت سریع نیروی دریایی آمریکا را که در اقیانوس هند مستقرند، تضمین کند، از سوی دیگر، کارتر به پنتاگون دستور سری داده تا چگونگی استفاده از سلاح اتمی را در منطقه بی‌ثبات خاورمیانه طرح‌ریزی نماید.این شواهد نشان می‌دهد که آمریکا برای مداخله فعالانه در امور کشورهای خلیج‌فارس آماده می‌شود. آمریکا مدعی است که خواهان همکاری با کشورهای اسلامی بر پایه برابری حقوقی و احترام به حق حاکمیت ملی است، ولی در عمل خواستار آن است که کشورهای اسلامی یا کاملاً تابع اوامر واشنگتن باشند یا حداقل روش نیک‌خواهانه در پیش گیرند، و اگر یک کشور اسلامی خط‌ مشی مستقل اتخاذ کند… کلیه وسایل زور و اقشار اقتصادی و دیپلماتیک تا مداخله نظامی را علیه آن به کار می‌گیرد. برای همین است که جمهوری‌ اسلامی ایران را تحت شانتاژ و فشار بی‌سابقه قرار داده و ناوگان بزرگ خود را در نزدیکی سواحل آن مستقر کرده و در آوریل گذشته عملیات تجاوزکارانه مستقیم علیه ایران انجام داده است.

رادیو لندن

واقعیت امر آن است که شوروی با نگرانی بین ایران و عراق موضع گرفته است… شوروی مایل نیست روابط خود را با هیچ یک از دو کشور قطع کند. امّا ادامه جنگ نه تنها دو کشور را در معرض خطر قرار خواهد داد، بلکه بی‌طرفی شوروی را نیز زیر سؤال خواهد برد. شوروی یا باید تجهیزات نظامی بیشتری در اختیار عراق بگذارد و خطر قطع روابط خود را با ایران بپذیرد یا با رد تقاضای عراق، سبب لغو قرارداد دوستی ۱۹۷۲ گردد. بنابراین، تشویق و نگرانی شوروی از ادامه جنگ واقعی است.

رادیو کلن

گویا چندی قبل سوریه بی‌سر و صدا و مخفیانه به ایران اسلحه و تجهیزات نظامی تحویل داده است.این موضوع را روزنامه انگلیسی دیلی‌تلگراف اعلام کرد، امّا تقاضای ایران مبنی‌بر پشتیبانی سیاسی و مانورهای انحرافی در مرز سوریه و عراق از طرف حافظ‌ اسد رد شده است.

آسوشیتدپرس صدام در این جنگ دنبال چه منافعی است؟ عراقی‌ها در جستجوی رهبری منطقه و به دست گرفتن رهبری کشورهای غیرمتعهد هستند، ولی سرنگون کردن رژیم آیت‌الله‌ خمینی و تسلط بر خوزستان و شط‌العرب از اهداف اولیه رهبری عراق است.

رادیو امان

روزنامه کویتی الانبا می‌نویسد: صلح ایران و عراق برقرار نمی‌شود مگر این که خمینی از سیاست توسعه‌جویانه خود عدول کند. تهران باید سرزمین‌های عربی غصب شده و سه جزیره ابوموسی و تنب‌بزرگ و تنب‌کوچک را مستردد دارد.

 

 

منابع :

۱-کتاب:  جنگ محدود ایران و امریکا در خلیج فارس

۲- کتاب:  ماجرای مک فارلین

۳- کتاب:  تجدید رابطه آمریکا و عراق

۴- کتاب:  عملیات مسلم بن عقیل

۵- کتاب:  هجوم سراسری

بازدیدها: 260

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *