پایگاه اطلاع رسانی هیات رزمندگان اسلام هیات رزمندگان اسلام , سایت هیات رزمندگان اسلام , پایگاه اطلاع رسانی هیات رزمندگان اسلام , هیات , سایت هیات , هیئت رزمندگان , هیئت رزمندگان اسلام
تاریخ شمسی ۳۱ شهریور ۱۳۶۶
تاریخ قمری ۲۸ محرم ۱۴۰۸
تاریخ میلادی ۲۲ سپتامبر ۱۹۸۷
خلاصه روز:
- پیام امام امت به مناسبت آغاز نخستین روز هفته بزرگداشت دفاع مقدس و پیام رادیویی آیتالله خامنه‌ای به همین مناسبت.
- آقای هاشمی رفسنجانی ادعای مقامات امریکایی مبنی‌بر مین‌گذاری کشتی ایران اجر را تکذیب کرد و افزود: «این ادعاها بهانه‌ای برای آغاز شرارت است. رزمندگان ما به شرورهای امریکایی جواب مناسب خواهند داد.» آقای میرحسین موسوی دلایل، انگیزه‌ها و پی‌آمدهای حمله امریکا به کشتی ایران اجر را تشریح کرد. فرمانده سپاه پاسداران و فرمانده نیروی دریایی ارتش تأکید کردند که حمله امریکا به کشتی ایران اجر را با قاطعیت تلافی خـواهند کرد. وزارت خـارجه ایران با فراخواندن سفیر سـوئیس در تهران و ارسال نامه به دبیرکل سـازمان ملل به اقـدام اخیر امـریکا اعتراض کرد.
- اظهارات رییس جمهور و وزیر خارجه امریکا درباره حمله نیروهای امریکایی به کشتی ایران اجر. ریگان: «این یک اقدام تدافعی بود.» شولتز: ما قبلاً به ایران هشدار داده بودیم.
- ممانعت نیروهای امریکایی از کمک نیروهای خودی به سرنشینان آسیب‌دیده کشتی ایران اجر. سخنگوی پنتاگون چگونگی حمله به کشتی ایران اجر را تشریح کرد. کانال‌های تلویزیون امریکا به‌هنگام پخش سخنرانی رییس جمهور ایران در مجمع عمومی سازمان ملل، تصاویر حمله هلی‌کوپترهای امریکایی به ایران اجر را پخش کردند.
- حمایت نخست‌وزیر و وزیر خارجه انگلستان از حمله هلی‌کوپترهای امریکایی به کشی ایران اجر.
- وزیر خـارجه شوروی: «حمله به یک قایق ایرانی خطـرهای تقویت حضـور نظامی در این منطقه را به نمـایش می‌گذارد.» رادیو مسکو: «امـریکا اوضـاع خلیج‌فارس را همچنـان تیره و تار می‌کنـد.» وزارت خـارجه لیبی: امنیت کشتیرانی تضمین نخواهد شد مگر با خروج ناوگان‌های نظامی از منطقه.
- دفتر سیاسی سپاه و کیهان هوایی علل حوادث اخیر و حمله هلی‌کوپترهای امریکایی به کشتی ایران اجر را مورد بررسی قرار دادند.
- کنفرانس بررسی همکاری پنج کشور اروپایی اعزام‌کننده مین‌روب به خلیج‌فارس در لندن آغاز شد. “کریستوفر جوینر” در کتاب “خلیج‌فارس: درس‌هایی برای استراتژی حقوقی و دیپلماسی”: از بین رفتن اهرم‌های دیپلماتیک ایران، از عوامل ورود نیروهای اروپایی به خلیج‌فارس بود.
- افزایش قیمت نفت بر اثر تشنجات اخیر منطقه.
- آیتالله خامنه‌ای در مجمع عمومی سازمان ملل درباره این موضوعات سخنرانی کردند: لغو قرارداد ۱۹۷۵ به دست صدام و سپس تجاوز عراق به ایران، بی‌پایه بودن صلح با صدام، لزوم تنبیه متجاوز، انتقاد از عملکرد شورای امنیت در جنگ به دلیل تناقض این عملکرد با ادعای بی‌طرف بودن شورا، تناقض در حمایت امریکا از قطع‌نامه ۵۹۸ و حضور نظامی این کشور در خلیج‌فارس.
- به هنگام سخنرانی آیتالله خامنه‌ای، نمایندگان کشورهای عراق، عربستان و تونس در سالن مجمع عمومی حضور نداشته و نماینده امریکا نیز در میان سخنرانی سالن را ترک کرد.
- دیدار و گفت‌وگوی آیتالله خامنه‌ای با دبیرکل سازمان ملل، رییس شورای امنیت، وزیر خارجه آلمان و نخست‌وزیر ژاپن.
- بازتاب سخنان آیتالله خامنه‌ای از سوی وزارت خارجه امریکا، معاون رییس هیئت نمایندگی امریکا در سازمان ملل، دبیرکل شورای همکاری خلیج‌فارس، نماینده جامعه کشورهای عربی در سازمان ملل، قائم‌مقام نماینده کانادا در سازمان ملل، روزنامه نیویورک تایمز و در میان ارتشیان عراقی.
- وزیر خارجه امریکا: «ما به فعالیت خود برای تحریم تسلیحاتی ایران شدت می‌بخشیم.» کمیته سیاسی پیمان ناتو خواستار تحریم فروش اسلحه به ایران و عراق شد. رابین رایت: علاقه ابرقدرت‌ها به پایان جنگ جنبه انسان‌دوستانه ندارد؛ امریکا می‌خواهد از مهلکه خلیج‌فارس رهایی یابد و روس‌ها نیز خطر حضور بیشتر غرب در صورت ادامه جنگ را حتمی می‌دانند.
- دیدار وزیر اطلاعات اجرائی فرانسه با صدام حسین و تقدیم پیام شفاهی نخست‌وزیر فرانسه به صدام. ترمیم کابینه عراق در جهت اقتصاد مبتنی‌بر بازار آزاد.
- حمله سازمان مجاهدین خلق به پایگاه نیروهای خودی در مهران که در آن، ۸ تن شهید و ۱۸ تن اسیر شدند. طی ماه گذشته بر اثر فعالیت نیروهای ضدانقلاب در کردستان، ۲۰۸ تن شهید و ۲۳۸ تن مجروح و ۵۳ تن نیز اسیر شده‌اند.
- آمار اعزام نیروهای بسیجی از پایگاه‌های مختلف تهران.(۱)
تاریخ شمسی ۳۱ شهریور ۱۳۶۵
تاریخ قمری ۱۷ محرم ۱۴۰۷
تاریخ میلادی ۲۲ سپتامبر ۱۹۸۶
خلاصه روز:
- دستور فرمانده قرارگاه کربلا به یگان‌های این قرارگاه جهت اجرای طرح عملیات فریب از فکه تا جزیره مجنون به منظور گمراه کردن دشمن از عملیات بزرگ.
- رادیو قطر: عراق اعلام‌کرد در چند روز آینده به هدف‌های اقتصادی استراتژیک ایران حمله خواهد کرد.
- صدام: ما باید به انهدام پایه‌های اقتصادی ایران مبادرت کنیم تا گرسنگان ایران به صدا درآیند. ما از این پس نتیجه جنگ را به عقاب‌ها (نیروی هوایی) واگذار خواهیم کرد.
- مقر “هیزکلاشین” حزب دمکرات در عمق ۱۵ کیلومتری خاک عراق از زمین و هوا مورد حمله نیروهای خودی قرارگرفت.
- ملا محی‌الدین بیانی از اعضای پیش‌مرگان مسلمان کردستان به دست عناصر کومه‌له به شهادت رسید. کومه‌له عملیات خود را در شهر سنندج و روستاهای آن افزایش داده‌است.
- قرارگاه حمزه: تاکنون ۹هزار تن از اعضای گروهک‌های ضد انقلاب از تشکیلات آنها جدا شده‌اند.
- اعزام نیروهای داوطلب بسیجی به جبهه از شهرهای استان‌های مشهد، گیلان، فارس، یزد، کرمان.
- سخنان معاون نیروی انسانی نیروی زمینی سپاه درباره گسترش سازمان رزم سپاه و مأموریت نواحی سپاه در تأمین ۵۰۰ گردان رزمی و مشکلات این امر.
- آغاز هفته جنگ تحمیلی با رژه نیروهای مسلح در سراسر کشور. مانور “فتح فاو” در پارک ارم تهران. نخست‌وزیر: امروز بحث جایگزینی صدام در افکار عمومی و رسانه‌های جمعی دنیا مطرح است. رزمندگان ما هر وقت در جبهه‌ها موفقیتی داشته‌اند، در میدان‌های سیاسی نیز پیشرفت داشته‌ایم.
- رئیس‌جمهور زامبیا در بغداد با صدام حسین دیدار و گفت‌وگو کرد.
- وزیر دفاع سوریه درباره چشمانداز پایان جنگ، شخصیت صدام حسین، بمب‌گذاری عوامل عراقی در سوریه، موفق نبودن تلاش‌هابرای نزدیک کردن عراق و سوریه، خروج ایران از خاک عراق بعد از سقوط صدام و تمایل نداشتن ایران به گسترش جنگ، مطالبی بیان کرد.
- طرح نخست‌وزیر سودان برای خاتمه جنگ: یک گرد‌هم‌آیی میان نمایندگان جنبش‌های مردمی و یک کنگره اسلامی مرکب از علمای اهل تسنن و تشیع تشکیل شود و دو کشور را دعوت به صلح کنند.
- دبیرکل شورای همکاری: این شورا در حال سازماندهی نیروهای خود جهت مقابله با تهاجم احتمالی ایران به اعضای آن است. همکاری ما هنگام تأسیس، جنبه اقتصادی داشت ولی حالا جنبه امنیتی نیز دارد؛ ما برای اولین بار به مفهوم دفاع دسته‌جمعی پی برده‌ایم. امریکا باید برای ایجاد استحکامات بیشتر، به منطقه کمک کند. امریکا به ضرورت تجهیز بیشتر کشورهای عضو شورا پی برده‌است. ایران پیام خاتمه مسالمت‌آمیز جنگ را رد کرد ولی عراق آن را پذیرفت.
- مذاکرات ایران و شوروی درباره از سرگیری ساخت نیروگاه برق اصفهان و صدور گاز به شوروی.
- پاسخ فقهی حضرت امام‌خمینی: [تصرف] هر مقدار (از خاک عراق) که دفاع از اسلام و مسلمین توقف بر آن دارد، نه تنها جایز بلکه واجب و موجب قرب و رضای خداست.
- نیروهای فرانسوی سازمان‌ملل در جنوب لبنان، سه موضع دیگر خود را تخلیه کردند.(۲)
تاریخ شمسی ۳۱ شهریور ۱۳۶۳
تاریخ قمری ۲۶ ذی‌الحجه ۱۴۰۴
تاریخ میلادی ۲۲ سپتامبر ۱۹۸۴
خلاصه روز:
- اوج‌گیری تبلیغات و تلاش‌های سیاسی به مناسبت هفته‌ی جنگ و برعکس تداوم رکود نسبی جنگ در نبرد زمینی؛ تبادل آتش طرفین که در شلمچه شدت بیشتری داشت؛ گلوله باران آبادان و خرمشهر؛ اعزام گشتی شناسایی؛ تشدید گلوله باران از سوی عراق در واکنش به فریادهای الله اکبر مردم و رزمندگان مستقر در آبادان (شب گذشته همزمان با آغاز هفته‌ی جنگ، در همه‌ی شهرها از جمله آبادان، در بام‌ها فریاد الله اکبر سر داده شد).
- حمله‌ی موشکی عراق به مجتمع پتروشیمی رازی (ایران و ژاپن) در بندر امام‌خمینی و جراحت تعدادی از کارکنان خارجی آن، که برخلاف دفعات قبل به ژاپنی‌ها اطلاع داده نشده بود؛ اطلاعیه‌ی نظامی عراق درباره‌ی این حمله و اینکه به تلافی حمله‌ی ایران به اسکله‌های البکر و العمیه بوده است؛ گزارش خبرگزاری کیودو درباره‌ی تصمیم ایران به ادامه‌ی پروژه و حمله‌ی عراق در این صورت؛ گزارش رویتر مبنی‌بر اینکه این حمله هشتمین حمله‌ی عراق به این مجتمع است.
- تهدید هاشمی رفسنجانی به بستن تنگه‌ی هرمز در صورت قطع ارتباط نفتی ایران با خارج و نیز مقابله‌به‌مثل در صورت حمله به کشتی‌های ایران؛ گزارش واشنگتن پست درباره‌ی صدور نفت ایران و عراق و اینکه با وجود حملات هوایی عراق به جزیره‌ی خارک، ایران همچنان به صدور نفت خود از پایانه‌های نفتی آن جزیره ادامه می‌دهد، در حالی که صدور نفت عراق نسبت به اوایل جنگ، بسیار کم شده است؛ اظهارات سخنگوی وزارت خارجه امریکا در این باره که گسترش جنگ به هر نحوی که باشد صلح و ثبات منطقه را تهدید میکند.
- وجود یک لکه‌ی نفتی عظیم به وسعت چند صدکیلومتر مربع در خلیج‌فارس حدفاصل قطر و ایران؛ گزارش آسوشیتدپرس درباره‌ی اظهارات مقامات کمپانی لویدز لندن در خصوص هدف حمله قرار گرفتن ۴٣ کشتی در پی اعلام منطقه‌ی ممنوعه در خلیج‌فارس به وسیله عراق.
- بخشنامه‌ی سری و شخصی که به تأیید صدام رسیده است، درباره‌ی پدیده‌ی خودزنی و پیگیری انجام آن که در بین نیروهای عراقی رواج دارد.
- تیرگی روابط اتحادیه‌ی میهنی کردستان عراق (طالبانی) و دولت عراق پس از یک دوره آرامش و آشکار شدن چشمانداز بهبود نسبی روابط؛ پایان یافتن آتش‌بس نه ماهه به وسیله نیروهای عراقی و توقف مذاکرات فیمابین در پی حمله‌ی نیروهای عراقی به کردها؛ درگیری افراد طالبانی و افراد سردار جاف.
- گزارش قرارگاه‌های سپاه در مناطق کردنشین درباره‌ی قابل اعتنا بودن پدیده‌ی تسلیم ضدانقلابیون به سپاه؛ درگیری با ضدانقلابیون در سردشت که منجر به تلفات نیروهای ژاندارمری شد؛ حمله به نمایشگاه هفته‌ی جنگ در مهاباد و برخورد حاکی از نارضایتی عده‌ای از اهالی این شهر و ابراز مخالفت با ادامه‌ی جنگ؛ کسر نیرو در پایگاه‌های سپاه در غرب کشور.
- تحرکات جدید منافقین (عناصر سازمان مجاهدین خلق) به مناسبت برگزاری هفته جنگ، شامل شعار دادن در بیسیم شهربانی در چند شهر، ربودن خودرو در بندرعباس، سخنرانی همراه با تیراندازی به پاسگاه ژاندارمری در ارومیه؛ ترور ناموفق امام جمعه رشت و دستگیری چند عامل نفوذی منافقین در شهربانی این شهر؛ حضور منافقین در کنفرانس سالانه حزب لیبرال انگلستان به دعوت رسمی این حزب.
- مصاحبه‌ی مفصل آقای هاشمی رفسنجانی فرماندهی عالی جنگ به مناسبت اولین روز هفته جنگ الان وضع ما در جبهه‌ها به مراتب بهتر از اول جنگ است. ما اگر یک گام بزرگ برداریم وسط خاک عراق هستیم. الان نتیجه‌ی جنگ مهم است. صلح تحمیلی یعنی درگیری مسلحانه‌ی دائمی. جنگ فرسایشی همان چیزی است که استکبار جهانی می‌خواهد. ما خیال می‌کنیم می‌توانیم کاری انجام بدهیم که مردم عراق را راه بیندازیم. متأسفانه ما نتیجه‌ای که تا به حال گرفتیم این است که از راه دیپلماسی نتیجه نخواهیم گرفت. ما از اول صلح می‌خواستیم، آنها صلح نمی‌خواهند آتش بس می‌خواهند.
- مطالب مندرج در رسانه‌های جهان در خصوص میزان امکان وقوع و نیز درباره‌ی زمان و منطقه‌ی احتمالی عملیات آتی ایران روزنامه‌های امارات: ایران مصمم به سرنگون ساختن حکومت صدام است. رادیو بی. بی. سی: رهبران ایران هنوز تهدید می‌کنند که بزودی یک حمله‌ی بزرگ زمینی را آغاز خواهند کرد. رادیو اسرائیل: احتمال دارد حمله‌ی بزرگ این کشور علیه عراق هر لحظه آغاز شود. رویتر از قول اپوزیسیون ایران (منافقین) در پاریس: طرح حمله‌ی نهایی ایران قرار بود هفته‌ی گذشته به مرحله‌ی اجرا در آید ولی به علت مشکلات لجستیکی به تعویق افتاد. – ارائه اطلاعات “سوخته” مربوط به عملیات والفجر ٨ انجام نشده به رسانه‌های خارجی به عنوان اطلاعات جدید، به وسیله مسعود رجوی.
- اظهارنظر مسئولان ایران در مراسم مختلف به مناسبت شروع هفته جنگ از جمله رئیس جمهور و رئیس شورای عالی دفاع در مراسم رژه هفته جنگ در تهران، نخست وزیر در جمع کارکنان مخابرات استان فارس و وزیر سپاه در وزارت معادن و فلزات؛ مراسم رژه هفته جنگ در باختران که پس از چهار سال چراغ‌های خیابان‌ها و میادین شهر از شب گذشته روشن بود؛ مراسم هفته جنگ در برخی از کشورهای ارجی؛ دعوت مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق از مسلمانان عراقی به شرکت در مراسم دومین روز هفته جنگ (روز انقلاب اسلامی عراق و مبارزه با استکبار جهانی) در تهران.
- تفسیر و تحلیل رسانه‌های مختلف جهان درباره آغاز پنجمین سال جنگ: رادیو بی. بی. سی: صدام حسین به تصور اینکه نیروهای مسلح ایران ضعیف شده‌اند و جنگ یک هفته یا در همین حدود به طول انجامید، مبادرت به جنگ با ایران کرد. اکنون که چهار سال از جنگ می‌گذرد دولت ایران در حال حاضر بسیار نیرومندتر شده است. رادیو امریکا به نقل از واشنگتن تایمز: موازنه نظامی به آرامی به سود عراق تغییر کرده است. گزارش امریکا و شوروی به سوی عراق که هر دو در آغاز بی‌طرف بودند، دلیل این تغییر بوده است. رادیو مسکو: جنگ ایران و عراق جنگی فاجعه آمیز و بی‌معناست و با منافع امریکا و اسرائیل وفق می‌دهد. در جریان [هفته جنگ] به سیاست صلح جویانه اتحاد شوروی از جمله در مسئله جنگ ایران و عراق تهمت می‌زنند. خبرگزاری یوگسلاوی: نظر ایران در مورد جنگ و صلح، سرنگونی صدام حسین رهبر عراق و برقراری حکومت اسلامی در عراق است. ماهنامه الطلیعه الاسلامیه: ورود جنگ ایران و عراق به پنجمین سال جنگ و شکست صدام علی‌رغم تمام کمک‌های کشورهای جهان و عرب و… نقطه عطفی در تاریخ این جنگ به شمار می‌آید. نشریه اکسپرس: در آغاز حمله عراق به ایران، بسیاری از کارشناسان نظامی جهان معتقد بودند که ایران بدون کمک خارجی تاب مقاومت در مقابل عراق را نخواهد داشت. لیکن تنها پس از گذشت مدت کوتاهی، با مقاومت و برگرداندن چهره جنگ، قضاوت غلط مفسران و کارشناسان نظامی مشخص شد. روزنامه ماینچی ژاپن: این جنگ احمقانه و غیرمنطقی است.
- پیام شاپور بختیار به مناسبت سالگرد هفته جنگ: «بدیهی است که رژیم اسلامی جنگ را صرفاً برای بقای خود می‌خواهد.» مصاحبه بختیار با رادیو امریکا و اظهارات وی در توجیه رابطه و همکاری خود با رژیم عراق (من فقط یک رادیو آنجا دارم. البته خصومتی هم نداریم، هیچ خصومتی) و منابع تأمین مالی نهضت مقاومت ملی (هیچکس از هوشی مین، تیتو و دوگل نپرسید که از کجا پول می آوری)
- گفتار حزب سوسیالیست کردستان عراق در تفسیر جنگ:«این جنگ هرگز برای دفاع از تمامیت عراق نبوده است، زیرا همین رژیم صدام بود که موافقتنامه ننگین الجزایر را مهر زد و بخشی از شط العرب و چند منطقه دیگر را به شاه سرنگون شده بخشید… بلکه با این اقدام صدام که مجری یکی از دسایس امپریالیسم در منطقه بود می‌خواست انقلاب ایران را سرکوب نماید.»
- ادعاهای فرماندهی کل نیروهای مسلح عراق مبنی‌بر آغاز جنگ به‌وسیله ایران، الغای یکطرفه قرارداد ١٩٧۵ الجزایر به‌وسیله ایران، و فراخوانی نیروهای خود از اراضی ایران [در هنگام عملیات بیت‌المقدس]؛ بی بی سی: چهار سال قبل در چنین روزی نیروهای عراق بزور وارد خاک ایران شدند. عراق تاریخ آغاز جنگ را زودتر از این روز می داند و به این ترتیب می‌خواهد ثابت کند که محرک حمله، ایران بوده است. لوکوتیدین دوپاری: امروز ارتش عراق وارد خاک ایران شد. به نظر عراقی‌ها بمباران چندین نقطه در عراق توسط ایران آنان را ناگزیر از مداخله و نفوذ در خاک ایران نموده است.
- نظرات و مواضع شخصیت‌ها، کشورها و سازمان‌های منطقه درباره‌ی جنگ و صلح و ایران عراق اعلام نظر وزیر خارجه مصر در سرزنش ایران و تأکید بر پشتیبانی مصر از عراق؛ نظرات اوجاوارا، ضیاءالحق و یاسر عرفات درباره‌ی تلاش سازمان کنفرانس اسلامی برای صلح و اعلام قریب الوقوع بودن اجلاس کمیته نظامی وابسته به کمیته صلح سازمان کنفرانس اسلامی و بررسی استقرار نیروهای اسلامی حافظ صلح در مرز ایران و عراق؛ گزارش صدای واشنگتن در امریکا از مصاحبه وزیر دفاع سوریه که گفته است:«اگر عراق پیمان سال ١٩٧٨ مربوط به وحدت با سوریه را محترم بشمارد، در حال و به صورت فوری نبرد دایر بین عراق و ایران متوقف خواهد شد، زیرا ایران قادر نیست با دو کشور عراق و سوریه وارد جنگ شود.»
- تلاش‌های دیپلماتیک نه چندان موفق ایران در جهان سوم علیه عراق. محکوم کردن استفاده از سلاح شیمیایی بدون ذکر نام عراق به وسیله رئیس جمهور بنگلادش در پیام محبت آمیز وی به رئیس جمهور ایران؛ محکوم نکردن عراق و تکرار صلح طلبی مورد نظر عراق به وسیله وزیر خارجه تانزانیا در دیدار وی از ایران.
- بازتاب وسیع اظهارات آقای هاشمی رفسنجانی درباره‌ی چگونگی روابط با کشورهای حوزه خلیج‌فارس؛ گزارش نسبتًا مشابه رادیو آلمان، رادیو بی بی سی و رادیو اسرائیل درباره دعوت عربستان سعودی از آقای هاشمی جهت سفر حج، و نیز درباره‌ی دادن طرح دیدار نمایندگان کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس از ایران، به وسیله آقای هاشمی رفسنجانی.
- بازتاب دیدار اخیر گنشر وزیر خارجه آلمان غربی از ایران در محافل سیاسی و خبری نشریه آلمانی ساوث: گنشر در تلاش غرب برای بهبود روابط با آیت‌الله‌ها پیشقدم شده است. رادیو بی.بی.سی: سفر گنشر با اینکه مبین چندان گرایشی از ایران به جانب غرب نیست، می‌تواند حاکی از گشایش [دروازه‌های] ایران بر روی غرب باشد.
- ورود یک گروه برجسته از وزارت خارجه امریکا به بیروت جهت تحقیقات درباره انفجار سفارت این کشور در این شهر؛ اظهارات ریچارد مورفی رئیس این هیئت درباره‌ی انگیزه‌ها و تبعات اقدام مزبور؛ اعلام تصمیم امریکا به اقدام تلافی جویانه و تنبیه عاملان حادثه و متهم کردن ایران، سوریه و لیبی به دخالت در انفجار سفارت امریکا در بیروت در اظهارات وزیر دفاع امریکا؛ خودداری سخنگوی کاخ سفید از اظهار نظر در مورد اشخاص یا کشورهای مسئول این حادثه.
- بازتاب انفجار سفارت امریکا در بیروت در رسانه‌های خارجی و بررسی نوع تشکیلات، نحوه ارتباط با ایران و هدف سازمان جهاد اسلامی از این اقدام و واکنش امریکا روزنامه تایمز لندن: هدف اصلی از این حمله، کشور اسرائیل است. هر قدر اسرائیل زودتر از لبنان خارج شود، به همان اندازه به نفع اسرائیل و خاورمیانه خواهد بود. رادیو امریکا: ظاهراً سازمان جهاد اسلامی، سازمانی است که در جهت پان اسلامیسم یا وحدت مسلمانان حرکت میکند. اکنون هدف این سازمان علاوه بر لبنان، دیگر کشورهای خاورمیانه و کشورهای حوزه خلیج‌فارس را نیز در بر می گیرد. روزنامه لوماتن: رهبر جهاد اسلامی، ظاهراً آیتالله خمینی است. چنانچه اعضای جهاد اسلامی به تهران وابسته باشند، اینان قصد داشته‌اند به سوریه بفهمانند که این کشور همچنان یکی از متحدان ایران باقی بماند. روزنامه الوطن: این حادثه ممکن است دولت ریگان را وادار به پرسیدن به سؤال از خود بنماید که آیا آن کسی که بمب‌ها را در این کشور کاشته است می‌تواند غیر از انفجار درو کند؟ روزنامه الرأی‌العام: امریکا کوشش میکند اعراب را در تمامی کشورهایشان نابود کند. نشریه خلیج تایمز: ما از تکرار مسائل بیروت استقبال نمی‌کنیم. خبرگزاری فرانسه: رادیو دمشق تصریح کرد اظهارات مسئولین امریکا در پی این حادثه تهدیدی به شمار می رود.
- گزارش رویتر از ادامه فروش برخی تجهیزات امریکایی به ایران علی‌رغم حملات سازمان جهاد اسلامی (مرتبط با ایران) به منافع امریکا و مخالفت چند سناتور امریکایی با آن.
- گزارش مفصل ماهنامه ساوث از وضعیت کنونی لبنان و نفوذ انقلاب اسلامی در این کشور شامل بررسی وضعیت و قدرت شیعیان لبنان، موقعیت سازمان امل و جدایی حسین موسوی از نبیه برّی با حمایت پاسداران انقلاب اسلامی به دلیل مخالفت برّی با فرامین امام؛ تاکید این نشریه بر این که پیروزی مبارزین اسلامی در لبنان نه تنها این کشور را تهدید به تجزیه می کند، بلکه می‌تواند موازنه قدرت را در نیمه شرقی جهان عرب تغییر دهد.
- تلاش‌های سیاسی، تبلیغاتی و دیپلماتیک ایران برای فراهم آوردن زمینه‌های تقویت طرح ایران مبنی‌بر اخراج اسرائیل از سازمان ملل از جمله: دیدار معاون فرهنگی – کنسولی وزارت خارجه با معاون وزیر خارجه مالزی (معاون وزیرخارجه مالزی طی مصاحبه ای، هدف از این دیدار را پیام ایران درباره عدم دخالت آن کشور در امور داخلی مالزی بیان کرد) و دیدار سرپرست اداره هشتم سیاسی وزارت خارجه با نخست وزیر و سرپرست وزارت خارجه لبنان؛ اقدامات اسرائیل جهت خنثی سازی این طرح و گزارش رادیو امریکا در این باره: «شامل گزارش یک دیپلمات ارشد اسرائیلی می گوید که دولت متبوع وی از تازه‌ترین کوشش که برای اخراج اسرائیل از مجمع عمومی سازمان ملل متحد به عمل می‌آید، نگران نیست… دولت ریگان بارها اعلام کرده است در صورتی که اسرائیل کرسی خود را در سازمان ملل از دست بدهد، سازمان ملل را ترک و کمک‌های مالی خود را به آن سازمان قطع خواهد کرد.» تلاش همزمان ایران برای اخراج اسرائیل از آژانس بین المللی انرژی اتمی.
- دیدار گرومیکو و راکفلر در نیویورک درباره روابط دو کشور امریکا و شوروی و نظر کارشناسان وزارت خارجه ایران درباره این دیدار: اینگونه ملاقات‌ها در جهت منعطف کردن بیشتر ریگان برای بهبود روابط دو کشور انجام می‌شود.
- تحلیل سیاست امریکا در منطقه در روزنامه انگلیسی زبان مسلم: پس از سرنگونی شاه در ایران، امریکا برای تأمین منافع خود متوجه پاکستان شده است.
- گزارش تفسیری بی بی سی درباره رفتار سیاسی قذافی و دولت لیبی و اشاره به دیدار آتی و رسمی نخست وزیر یونان از لیبی، اعلام اتحاد بین لیبی و مراکش و نگرانی امریکا و اسپانیا از این اتحاد و موافقت لیبی با فرانسه در مورد خروج نیروهای دو کشور از چاد.
- درج مقاله ای به نفع رژیم عراق و علیه مخالفان کرد این رژیم در نشریه التضامن که در آن ادعای روابط مالی بین رئیس حزب دمکرات کردستان عراق و انجمن اسرائیلی ویرا بیودین مطرح شده است.
- گزارش رادیو امریکا از افزایش صدور نفت عراق در صورت توافق اسرائیل، و نقل اظهارات وزیر نفت عراق در این باره که احداث یک خط لوله جدید نفت از طریق اردن بستگی به تضمین‌های حفاظتی شرکت سازنده این خط لوله دارد و عراق از آن می‌ترسد که این خط لوله ٨۶٠ کیلومتری مورد حمله اسرائیل قرار گیرد.
- جنجال در لندن به خاطر گوسفندکشی در کوچه به وسیله‌ی یکی از دیپلمات‌های ایرانی و کباب کردن گوش آن در حیاط منزلش، که منجر به اعتراض همسایگان شد و دخالت پلیس و نهایتًا استفاده از مصونیت سیاسی برای ختم غائله.(۳)
.
تاریخ شمسی ۳۱ شهریور ۱۳۶۱
تاریخ قمری ۴ ذی‌الحجه ۱۴۰۲
تاریخ میلادی ۲۲ سپتامبر ۱۹۸۲
خلاصه روز:
- بمباران منطقه‌ی عملیاتی در سومار به وسیله‌ی هواپیماهای عراقی و شهادت ۱۷ تن و مجروح شدن ۱۹ تن از نیروهای خودی؛ تجاوز هواپیماهای عراقی به حریم هوایی شهرهای دهلران و گیلان‌غرب؛ شکستن دیوار صوتی در حملات هوایی عراق به شهرهای تهران، قم و اصفهان و نقض حریم هوایی اهواز؛ ناکامی هواپیماهای عراقی در بمباران پالایشگاه جی اصفهان؛ سخنگوی ارتش عراق اعلام کرد، این حملات به مناسبت آغاز سومین سال جنگ انجام می‌شود؛ گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس دراین‌باره.
- گزارش رادیو بی.بی.سی به نقل از منابع رسمی عراق درباره‌ی خرید مقادیر زیادی وسائل و تجهیزات نظامی پیشرفته از شوروی توسط عراق؛ ارسال ۲۰۰ دستگاه خودرو نظامی “زیل” از عربستان به عراق.
- دستگیری ۲ تن از فعالان حزب دمکرات و کشف ۵ اسلحه در پاکسازی یک روستا در شمال غرب میاندوآب؛ درخواست امان‌نامه‌ی ۵ تن از وابستگان حزب دمکرات و تحویل ۵ اسلحه به نیروهای سپاه در جنوب میاندوآب.
- ترور فردی به دست عناصر سازمان مجاهدین خلق در حوالی بیمارستان ولیعصر شهر اراک و شهادت وی؛ تیراندازی عناصر سازمان به نگهبانان سفارت پاکستان در تهران؛ حمله به دفتر حزب جمهوری اسلامی بابل و ترور مسئول دفتر حزب.
- کشف و خنثی‌سازی بمبی در مسجد لولاگر در خیابان آذربایجان تهران؛ دستگیری ۳۵ تن از اعضای سازمان مجاهدین خلق در گشت‌های نیروهای کمیته در سطح شهر تهران؛ شناسایی و دستگیری یکی از اعضای سازمان به همت نیروهای کمیته‌ی منطقه ۷٫
- محکومیت ۹ نفر از وابستگان سازمان مجاهدین خلق و سازمان چریک‌های فدایی خلق (اقلیت) به پنج ماه و نیم تا پانزده سال حبس در دادگاه انقلاب اسلامی شهرستان انزلی.
- گزارش روابط عمومی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی منطقه‌ی ۱۰ (تهران) درباره‌ی فعالیت‌های عناصر سازمان مجاهدین خلق در شهریور ماه و اقدامات نیروهای امنیتی در مقابله با آنان.
- پیام‌های جداگانه‌ی امام‌خمینی به مناسبت آغاز هفته‌ی جنگ و رژه‌ی نیروهای مسلح؛ برگزاری مراسم رژه‌ی نیروهای مسلح با حضور مقامات کشوری و لشکری.
- بیانات امام‌خمینی در مورد ترجیح استقلال با گرسنگی به رفاه با وابستگی در دیدار وزیر صنایع و معاونان وی با امام.
- کنفرانس مطبوعاتی رئیس‌جمهور به مناسبت آغاز جنگ، اقدامات دیپلماتیک ایران برای بازداشتن صدام از تجاوز، بی‌توجهی بنی‌صدر و مشاورانش به گزارش‌های متعدد سپاه درباره‌ی آمادگی نیروهای عراقی، همراهی امریکا و دولت‌های عربی منطقه با عراق، ترسیم وضیعت کلی ایران از نظر نظامی هنگام حمله‌ی عراق، بیان چگونگی وضعیت ارتش و تغییرات انجام شده در آن، اشاره به کنار گذاشته شدن سپاه در زمان بنی‌صدر، ارزیابی نقش بنی‌صدر و… از محورهای این مصاحبه بود.
- رئیس مجلس در دیدار با گروهی از پزشکان و لیسانس‌های وظیفه از آنان خواست تحول به وجود آمده در ارتش را با منطق و استدلال تحکیم بخشند.
- مصاحبه‌ی اختصاصی روزنامه‌ی جمهوری اسلامی با نخست‌وزیر درباره‌ی سفر به استان هرمزگان و امنیت تنگه‌ی هرمز.
- بیانیه‌ی مشترک وزارت خارجه‌ی ایران و وزارت خارجه‌ی مالت پس از سفر وزیر خارجه‌ی مالت به تهران.
- کنفرانس مطبوعاتی سفیر ایران در آتن به مناسبت سالگرد شروع جنگ.
اعلام متجاوز بودن عراق در حمله به ایران از سوی رئیس‌جمهور سابق الجزایر.
- گزارش تانیوگ خبرگزاری رسمی یوگسلاوی درباره‌ی حمله‌ی احتمالی ایران به عراق.
- گزارش خبرگزاری یونایتدپرس از حمایت ایرانیان مقیم خارج در خصوص حملات ایران به نیروهای عراقی.
- در دیدار معاون نخست‌وزیر یوگسلاوی با وزیر کشور و وزیر برنامه‌ریزی عراق آمادگی طرفین برای گسترش همه‌جانبه‌ی روابط سیاسی و اقتصادی مطرح شد؛ گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از اهداف احتمالی سفر هیئت یوگسلاوی به بغداد.
- سفر وزیر مشاور و رئیس کمیته‌ی سازندگی کوبا به بغداد، مذاکره با طه یاسین رمضان و مقامات وزارت مسکن عراق از برنامه‌های وی در این سفر است.
- ولیعهد امارات در مصاحبه با روزنامه‌ی الرایه از تلاش امارات برای حل مسالمت‌آمیز جنگ ایران و عراق خبر داد؛ مجله‌ی میدل ایست چاپ انگلستان در گزارشی، چشم انداز صلح در جنگ ایران و عراق را غیرواقعی خواند.
- بررسی حمایت‌های بین‌المللی از عراق و کمک‌های اقتصادی و تسلیحاتی به این کشور موضوع گزارش یکی از نشریات داخلی ارتش جمهوری اسلامی است.
- پایان کار اجلاس فوق‌العاده‌ی وزیران خارجه‌ی عضو اتحادیه‌ی عرب بدون اتخاذ هرگونه اقدام عملی در مورد کشتار اخیر اسرائیل در بیروت؛ گزارش آسوشیتدپرس در این‌باره؛ گزارش روزنامه‌ی کیهان درباره‌ی قطعنامه‌ی پیشنهادی کمیته‌ی سیاسی کنفرانس بین‌المجالس که در آن قطع کامل روابط با اسرائیل درخواست شده است؛ تأیید پیشنهاد ایران مبنی‌بر یک دقیقه سکوت به احترام قربانیان اخیر لبنان و اعتراض هیئت اسرائیلی.(۴)
تاریخ شمسی ۳۱ شهریور ۱۳۵۹
تاریخ قمری ۱۲ ذی‌القعده ۱۴۰۰
تاریخ میلادی ۲۲ سپتامبر ۱۹۸۰
خلاصه روز:
- شرح روز:
- حملات و درگیری‌های زمینی
جبهه جنوبی نیروهای ارتش عراق در ادامه تجاوزات اخیر خود به نقاط مرزی خوزستان امروز(دوشنبه ۵۹/۶/۳۱) تحرکات و اقدامات خود را گسترش داده و به سراسر مرز و پاسگاه‌های مرزی جبهه‌ی جنوب حمله‌ور شدند. « در منطقه مرزی خرمشهر، نیروهای زرهی دشمن که از قبل در نقاط مرزی مستقر شده بودند، به سوی خاک جمهوری اسلامی به حرکت درآمده، پاسگاه‌های مرزی را زیرآتش گرفتند و با پیشروی به سوی جاده‌ی خرمشهر اهواز به حدود ۱۰ کیلومتری این جاده رسیدند. علاوه بر این، بعدازظهر امروز ناگهان حجم وسیعی از آتش روی خرمشهر شروع شد و قسمت غربی شهر، از جمله کوی طالقانی، راه‌آهن و مولوی زیر آتش گسترده خمپاره و توپ‌های دشمن قرار گرفت و بسیاری از مردم خرمشهر را به خاک و خون کشید و شهدای بسیاری به جای گذاشت.
درگیری پاسگاه‌های منطقه خسروآباد از عصر روز گذشته شدت یافت. شهربانی آبادان اعلام کرد:« در منطقه آبادان، دشمن با سلاح‌های سنگین و خمپاره اجرای آتش کرد که در اثر آن عده‌ای شهید و مجروح شدند و تعدادی از مخازن نفت، اسکله‌ها و بعضی تأسیسات دیگر منهدم شد. تیراندازی ادامه داشته و پالایشگاه آبادان زیر آتش سنگین عراق قرار دارد.»
از سوی دیگر، در پاسگاه‌های مرزی محورهای شطیط، طلائیه، کوشک، سوبله، فکه و عینخوش درگیری به شدت ادامه دارد و آتش شدید دشمن روی آنها اجرا می‌شود. گزارش رسیده در آخرین ساعات روز حاکی است که پاسگاه‌های طلائیه قدیم منهدم شده و سقوط کرده‌اند و تانک‌های عراقی در آن مستقر هستند. ارتباط اکثر پاسگاه‌ها قطع شده و از وضعیت آنها خبردقیقی در دست نیست. سپاه دشت آزادگان اعلام کرد: « در ساعت ۱۷ امروز پاسگاه سوبله به علت عدم دستور آتش از سوی فرماندهی آن، سقوط نموده، عده‌ای از برادران ارتشی شهید و مجروح شدند و تعدادی تانک و خودرو به آتش کشیده شد. »
با توجه به شدت آتش دشمن و پیشروی نسبی نیروهایش در نواحی مختلف و همچنین حملات هوایی امروز عراق، نیروهای مستقر در منطقه درگیری از امکان ادامه پیشروی دشمن و حتی اشغال خوزستان احساس خطر کرده، پی‌درپی درخواست کمک می‌کنند.
طبق اطلاعات دریافتی از دشمن، برابر دستور فرماندهی ارتش عراق، کلیه یگان‌های ارتش و گارد مرزی عراق مستقر در نقاط مرزی از ساعت ۱۵/۳۰ امروز در داخل سنگرهای احداث شده موضع گرفته‌اند و کلیه آتشبارها و موشک‌های ضدهوایی به حال آماده‌باش درآمدند. ۶ همچنین به یگان‌ها و پادگان‌های روبروی مرز خرمشهر و آبادان دستور داده شده سریعاً پادگان‌ها را تخلیه کنند و از تیررس نیروهای ایرانی دور گردند. از سوی دیگر، قرارگاه لشکر ۵ عراق به منطقه مجنون در حال انتقال است.
جبهه‌های میانی و شمالی
در محور دهلران، به گزارش ژاندارمری ایلام: « در قسمت پاسگاه چلات (چیلات)، درگیری نیروهای دشمن با نیروهای مستقر در پاسگاه شدید است. علاوه بر آن، نیروهای دشمن از قسمت رودخانه در حال پیشروی هستند.»
در محور صالح‌آباد ژاندارمری اعلام کرد: « نیروهای دشمن در ارتفاعات انجیره و شینو مستقرشده، پاسگاه‌های انجیره مورد تهدید قرار گرفته است.»
در محور سومار، گزارش ژاندارمری قصرشیرین حاکی است: پاسگاه گیسکه و کلیه ارتفاعات گیسکه به تصرف نیروهای عراقی که از پشتیبانی توپخانه برخوردارند درآمده است. علاوه برآن، پاسگاه‌های کانی‌شیخ و بازرگان فاقد پشتیبانی بوده، در معرض سقوط قرار دارند. همچنین دشمن بعدازظهر امروز با استقرار تعداد زیادی تانک در برابر سایر پاسگاه‌های مرزی این منطقه، ازجمله: چقاشیرگه، سه‌نپان، شهرنفت و سلمان کشته، این منطقه را تهدید میکند.
در محور قصرشیرین، حدود یک گردان تانک و پیاده نظام عراق در دو کیلومتری منظریه و اطراف آن موضع گرفته‌اند و احتمال حمله به پاسگاه‌های خسروری، ولد کشته و تنکاب وجود دارد. فرماندهان یگان‌های ژاندارمری مستقر در یگان‌های مختلف مناطق میانی و شمالی، تقاضای کمک، پشتیبانی و تقویت پاسگاه‌های مرزی را نموده‌اند.
حملات و درگیری‌های هوایی
تهران: در ساعت ۱۴/۲۰، چهارفروند میگ عراقی به فرودگاه مهرآباد و پایگاه یکم شکاری حمله کردند که باند پایگاه و شش هواپیمای نظامی مورد اصابت بمب قرار گرفت.
بوشهر: در ساعت ۱۳/۵۵، میگ‌های عراقی به فرودگاه بوشهر حمله و قسمتی از باند و چند ساختمان را تخریب کردند.
بوشهر: در ساعت ۱۷/۴۰، میگ‌های عراقی با حمله به بوشهر دیوار صوتی را شکسته و شیشه بسیاری از ساختمان‌ها را شکستند و موجب وحشت مردم شدند.
اهواز: در ساعت ۱۳/۴۵، میگ‌های عراقی با تجاوز به اهواز، باند فرودگاه، سیلو، ماکروویو و.. را بمباران کردند.
آبادان و خرمشهر: امروز هواپیماهای دشمن چندین‌بار به آبادان و خرمشهر حمله و نقاطی چون تلمبه‌خانه شرکت نفت، اسکله‌های خسروآباد و.. را بمباران کردند.
دزفول: بعدازظهر امروز هواپیماهای دشمن چندین‌بار به دزفول تجاوز کرده و در اولین حمله (ساعت ۱۴) قسمتی از باند پایگاه چهارم شکاری را بمباران کردند. در تجاوزات بعدی دو فروندهواپیمای دشمن سرنگون شد.
ایلام و دهلران: از ساعت ۱۳/۳۰، منطقه ایلام و دهلران چندبار مورد تهاجم هواپیمای دشمن قرار گرفت. در این حملات چند میگ دشمن سرنگون شد. گیلان‌غرب: حدود ساعت ۱۰، منطقه ویژنان، در نزدیکی گیلان‌غرب، توسط میگ‌های دشمن بمباران شد.
کرمانشاه: در ساعت ۱۳/۵۰، هواپیماهای عراقی فرودگاه کرمانشاه و حوالی آنرا بمباران کردند.
اسلام‌آباد: در ساعت ۱۸، شهر اسلام‌آباد مورد بمباران هواپیماهای دشمن قرار گرفت و چند نفر کشته و عده‌ی زیادی مجروح شدند. قصرشیرین: امروز ۳ فروند میگ دشمن به قصرشیرین تجاوز کردند که یک فروند آن، سرنگون شد. همچنین در اثر حمله میگ‌های دشمن به تنگ ترشاب (شمال قصرشیرین) ۶ نفر کشته و عده زیادی مجروح شدند.
همدان: میگ‌های عراقی امروز چندین‌بار به همدان تجاوز و پایگاه هوایی نوژه را بمباران کردند که به قسمتی از باند و انبار مهمات آسیب وارد شد. در جریان این تجاوز سه هواپیمای دشمن سرنگون و یک خلبان دستگیر شد.
سنندج: در ساعت ۱۴/۳۰، فرودگاه، سپاه و چند نقطه دیگر شهر سنندج بمباران شد و ۵ نفرشهید و مجروح شدند و یک هواپیمای دشمن سرنگون شد.
پیرانشهر: بعدازظهر امروز پیرانشهر و پادگان این شهر مورد تجاوز چند هواپیمای دشمن قرارگرفت.
ارومیه: بعدازظهر امروز هواپیمای دشمن پادگان قوشچی ( ۴۰ کیلومتری ارومیه ) را بمباران کردند.
تبریز: بعدازظهر امروز هواپیمای دشمن پایگاه شکاری، پالایشگاه و نیروگاه برق تبریز را بمباران کردند.
اصفهان: هواپیماهای عراقی امروز کوه‌های اطراف ذوب آهن اصفهان را بمباران کردند.
شهرکرد: هواپیماهای عراقی با تجاوز به شهرکرد، کارخانه قند (۱۰ کیلومتری شهرکرد) و بن (۴۰کیلومتری شهرکرد) را بمباران کردند.
درگیری‌های دریایی
به گزارش لشکر ۹۲ زرهی: دو فروند ناوچه موشک‌انداز عراقی و یک فروند ناوچه گارد ساحلی خودی در حوالی دماغه شط به گل نشسته است.
شهربانی ماهشهر اعلام کرد: در ساعت ۱۵/۳۰، کشتی راهنما (پی‌لاوت) به نام آزادی، متعلق به اداره بنادر و کشتیرانی بندر امام‌خمینی از خورموسی به طرف دریا در حرکت بود که از ناحیه‌ی چپ آسیب دید که به احتمال زیاد با مین خودی برخورد کرده است. رئیس جمهوری اعلام کرد: در درگیری‌های مرزی امروز در بوشهر، نیروهای مسلح ایران ۴ ناوچه موشک‌انداز عراق را در آب‌های بوشهر غرق کردند. به گزارش رادیو بغداد، نیروهای عراقی هشت قایق جنگی و یک جت فانتوم ایران را در جریان درگیری با نیروهای ایرانی در شط العرب منهدم کردند. - خلاصه اطلاعیه ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران منتشر شده در روزهای قبل از ۵۹/۶/۳۱
اطلاعیه ۱
… در مناطق غرب کشور ممکن است قطعات و یا لاشه‌های عمل نکرده بمب‌ها، موشک‌ها و خمپاره‌های رها شده یافت گردد که خطرناک است. چنانکه به این قبیل اشیاء برخورد کردید، از دست زدن به آنها خودداری کرده و موضوع را به اولین واحد نظامی اطلاع دهید.
اطلاعیه ۲
… در روز ۵۷/۶/۲۵ در منطقه سمیره ایلام درگیری شدیدی بین نیروهای ارتش جمهوری اسلامی ایران و نیروهای بعث رخ داد که با اجرای آتش سنگین توپخانه نیروهای خودی، دشمن مجبور به عقب‌نشینی شد. در این نبرد به تاسیسات دشمن خسارات زیادی وارد گردید و به نیروهای خودی تلفاتی وارد نیامد. همچنین در این روز نیروهای عراقی قصرشیرین را زیر آتش توپخانه قراردادند که با آتش متقابل دفع شد. در ۵۹/۶/۲۶، نیروهای شجاع ژاندارمری و سپاه و سایر نیروهای مسلح در منطقه خان‌لیلی ضربه مهلکی به مزدوران عراقی وارد کردند و توانستند ۳۰ قبضه اسلحه به جای مانده را به دست آورند، ولی موفق به استرداد ارتفاعات مشرف بر پاسگاه نگردیدند و ارتفاعات خان‌لیلی و زینل کش همچنان در کنترل ارتش عراق است. در این روز، اکثر جبهه‌های منطقه غرب از جمله سایت ایلام شاهد درگیری شدیدی بوده است. نیروهای عراقی در منطقه پاسگاه تنکاب‌نو با آتش توپخانه و حمله‌ی یگان‌های زرهی، یگان‌های ارتش جمهوری‌اسلامی ایران را زیر آتش گرفتند. در سایر مناطق از جمله پاسگاه مومنی در خرمشهر و پاسگاه سمیره، موسیان و دو یرج (دهلران) بین نیروهای ایران و عراق درگیری ایجاد شد که حملات دشمن دفع گردید.
اطلاعیه ۳
…. در روز ۵۹/۶/۲۵، ۲۵ نفر از برادران پاسدار دیوان‌دره در جریان پاکسازی دهات اطراف، طی درگیری با ضدانقلابیون، دو شهید، ۵ مجروح و ۳ مفقود داشتند. به ضدانقلابیون نیز تلفاتی واردشد. همچنین ستون پاکسازی خوی قطور با همکاری ارتش و ژاندارمری توانست ۶ قبضه اسلحه از ضدانقلابیون به دست آورد. در روز ۵۹/۶/۲۶، در یک درگیری شدید بین پاسداران منطقه دهگلان قروه و ضدانقلابیون مهاجم، سپاه تلفات زیادی به مهاجمین وارد کرد. در روز ۵۹/۶/۲۷، درگیری شدید بین ضدانقلابیون مهاباد با نیروهای ارتش، ژاندارمری و پاسداران و نیروهای محلی ایجاد گردید که ۲۵ نفر ضدانقلاب کشته و یک سرباز و یک پاسدار شهید شدند. در روز ۵۹/۶/۲۶، ارتش عراق، قصرشیرین را در زیر آتش شدید توپخانه و بمباران هوایی قرار داد و به تأسیسات شهر خساراتی وارد و چند نفر را شهید و مجروح کرد. عده‌ی زیادی از اهالی به شهرهای دیگر کوچ کرده‌اند. قصرشیرین هم اکنون در حفاظت نیروهای نظامی و انتظامی قرار دارد. در روز ۵۹/۶/۲۷، نیروی هوایی ارتش چندین ماموریت موفقیت‌آمیز در مناطق مرزی خوزستان و ایلام انجام داد. در این عملیات دو فروند هواپیمای اف ۵ (یکی صبح در منطقه ایلام و دیگری بعد از ظهر در منطقه خوزستان)، دچار سانحه گردیدند که یک فروند آن در خاک عراق سقوط کرد. نبرد در منطقه خان‌لیلی همچنان ادامه داشت. نیروهای خودی ۲۱ قبضه سلاح به جا مانده در پاسگاه را تخلیه کردند. براثر آتش نیروهای ارتش، پاسگاه سمیره عراق به کلی منهدم و تلفات زیادی به دشمن وارد گردید. در روز ۵۹/۶/۲۷ پاسگاه‌های دویرج و فکه از منطقه موسیان و مهران مورد حمله شدید توپخانه عراق قرار گرفت. در این عملیات حدود ۷۰ دستگاه تانک عراق با آتشبارهای هوایی و توپخانه پشتیبانی می‌شدند. در این روز نیروی هوایی ارتش به نیروهای دشمن که در مقابل پاسگاه‌های سمیره، دویرج و صفریه (خوزستان) استقرار یافته بودند، ضربه سنگینی وارد کردند. در روز ۵۹/۶/۲۷، ارتش عراق بیش از یک صد دستگاه توپ و پد هوایی در منطقه فاو مستقرکرد. عراق جنگ‌افزارها و نیروهای لازم را در ساحل اروند مقابل خرمشهر و آبادان و اروند کنار متمرکز کرده و از ۵۹/۶/۲۷ مرخصی پرسنل گارد مرزی را لغو و آنان را احضار کرده است. ضمناً ارتش عراق اقدام به احضار چند دوره از سربازان منقضی خدمت خود نموده است. نبرد در زمین و هوا و در قسمت عمده مرز ایران و عراق به شدت ادامه دارد و بروز جنگ دریایی بین دو کشور نیز پیش‌بینی می‌شود.
اطلاعیه ۴
… برابر گزارش‌های لشکر اهواز، نیروهای ارتش عراق در چند روز گذشته با تانک و ادوات زرهی و پشتیبانی مستمر توپخانه به پاسگاه‌های رشیدیه و صفریه و دویرج و فکه و طاوسیه حمله کرده است.نیروهای ژاندارمری، ارتش و سپاه پاسداران و سایر نیروهای مسلح منطقه با یک عملیات متقابل، دو دستگاه تانک دشمن را منهدم و تلفات و خسارات زیادی به نیروهای عراقی وارد ساخته‌اند…. در یک حمله برق‌آسا، جنگنده‌های نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران بیش از ۱۴ تانک عراقی را منهدم می‌کنند و چاه نفت دشمن را به آتش می‌کشند. صبح روز ۲۶ شهریور، نیروهای مسلح ارتش جمهوری اسلامی ایران در منطقه پاسگاه فکه با نیروهای زرهی ارتش عراق درگیر شده، تعداد زیادی از کامیون‌ها و بلدوزرهای ارتش عراق را به کلی منهدم می‌کنند و خسارات سنگینی نیز به کارخانه سیمان فکه عراق وارد می‌گردد. پاسگاه‌های مرزی بتام نیز با نیروهای دشمن برخورد کرده‌اند که در نتیجه پاسگاه عراقی مقابل پاسگاه دویرج و چهار دستگاه تانک عراقی توسط یک قبضه تفنگ ۱۰۶میلیمتری ارتش منهدم می‌شود و به پاسگاه ایران خساراتی وارد می‌گردد. روز ۲۶ شهریور نیروهای ژاندارمری و ارتش، پاسگاه مقابل صفریه را زیر آتش شدید خود قرار دادند که منجر به انهدام یک پاسگاه عراقی و ۵ دستگاه تانک دشمن گردید. سپس هواپیماهای نیروی هوایی ارتش، مواضع دشمن را شدیداً در هم کوبیدند.
اطلاعیه ۵
الف) در روز ۲۷ شهریور، عناصر مسلح غیرقانونی که تعداد آنها ۱۰۰ نفر بود، با مسدود کردن جاده ماکو بازرگان و ایجاد مزاحمت و متوقف ساختن خودروها، دو دستگاه خودروی گمرک را به آتش کشیدند. در بعدازظهر روز ۲۷ شهریور، از سوی ضدانقلابیون با سلاح‌های سبک و سنگین به سوی ستون نظامی که عازم نقده بود، تیراندازی گردید که با واکنش شدید نیروهای نظامی روبرو شد. در ساعت ۴ بامداد ۲۸ شهریور، از طرف ضدانقلابیون مستقر در سقز به پادگان سقز تیراندازی گردید که با اجرای آتش متقابل نیروهای پادگان، مواضع ضدانقلابیون در هم کوبیده شد.
ب) در ساعت ۱۴/۳۰ روز ۲۸ شهریور، با تعقیب یک فروند هواپیمای ارتش جمهوری اسلامی ایران، هواپیمای متجاوز متواری گردید. در روز ۲۶ شهریور، یک فروند هواپیمای ارتش عراق مورد اصابت موشک‌های هواپیماهای نیروی هوائی ارتش جمهوری‌اسلامی ایرانی قرار گرفت.
… در بامداد ۲۷ شهریور، نیروهای مسلح جمهوری‌اسلامی ایران در مناطق پاسگاه‌های دویرج و فکه، تحت پوشش کامل جنگنده‌های نیروی هوایی، حمله ارتش عراق را که با ۶۰ دستگاه تانک و پشتیبانی توپخانه صورت گرفت، سد نمودند و دشمن را مجبور به عقب‌نشینی کردند. در این درگیری سه تانک دشمن منهدم گردید.
در ساعت ۱۹/۵۰ روز ۲۷ شهریور، نیروهای عراقی پاسگاه‌های میان تنگ و سانواپا و آبادی‌های اطراف سومار و پاسگاه‌های چلیکه و سلمان کشته و بازرگان و کانی‌شیخ را زیر آتش قرار دادند که با واکنش روبرو شدند. در ساعت ۲۱ روز ۲۷ شهریور، در پاسگاه سعیدیه از منطقه خوزستان، درگیری بین نیروهای خودی و دشمن به مدت یک ساعت ادامه داشت که تلفات و خسارات به دشمن وارد شد امّا نیروهای خودی آسیبی ندیدند.
پس از این درگیری منطقه آرام شد. در بامداد روز ۲۷ شهریور، میان نیروهای مسلح انقلابی در پاسگاه‌های یکشان، ولدکشته، و تنکاب‌نو و تلمبه‌خانه آب با نیروهای بعث عراق درگیری ایجاد شد که نیروهای خودی به آتش دشمن به شدت پاسخ گفتند. ظرف چند روز گذشته ارتش عراق در منطقه بستان سوسنگرد دست به تقویت نیروهای خود زده است که این اقدام در ادامه درگیری‌های سه روزه اخیر است.
نبرد زمینی و هوایی در سرتاسر مرز ایران و عراق از نوسود تا دهانه فاو و خلیج‌فارس و نیز نبرد با ضدانقلابیون داخلی در نوار مرز ایران و عراق از نوسود تا دلاپرداغ، مرز مشترک ایران و عراق و ترکیه ادامه دارد. احتمال نبرد دریایی در روز جاری نیز در خلیج‌فارس و اروندرود وجود دارد.
اطلاعیه ۷ - … در اجرای فرمان ریاست جمهوری و فرماندهی کل نیروهای مسلح مبنی‌بر احضار پرسنل وظیفه خدمت منقضی سال ۱۳۵۶، اعلام می‌گردد که کلیه پرسنل وظیفه‌ای که خدمت زیر پرچم خود را در سال ۱۳۵۶ در درجات افسری، درجه‌داری و سربازی به پایان رسانده‌اند، موظفند از روز سه‌شنبه۵۹/۷/۱، با در دست داشتن کارت پایان خدمت و دو قطعه عکس (۴ × ۶) خود را به نزدیکترین هنگ یا گروهان یا پاسگاه ژاندارمری محل اقامت خود معرفی کنند…
اطلاعیه ۸ - …در ساعت یک بامداد روز ۵۹/۶/۲۹، افراد مسلح غیرقانونی، شهر ارومیه و پادگان آن را با سلاح‌های سنگین و سبک زیر آتش قرار دادند که نیروهای مسلح ارتش جمهوری اسلامی ایران به آتش آنان پاسخ دادند و ضمن وارد آوردن تلفات به نیروهای مهاجم، آتش مهاجمین را سد نمودند. در نتیجه‌ی این درگیری‌ها به چند ساختمان آسیب وارد شد و مخزن نفت شهر آتش گرفت.
در روز ۵۹/۶/۲۹٫ در درگیری‌های سپاه پاسداران و ضدانقلابیون در گردنه صلوات‌آباد و محوردهکلان، تلفات قابل ملاحظه‌ای به ضدانقلابیون وارد گردید و از نیروهای پاسدار یک تن شهید و سه تن مجروح گردیدند. در روز ۵۹/۶/۲۹، افراد مسلح غیرقانونی حزب دمکرات در آبادی تکاب با نیروهای مسلح خودی درگیر شدند که ۱۰ نفر از ضدانقلابیون به هلاکت رسیدند. در این درگیری، ضد انقلابیون ۱۱ نفر از اهالی آبادی‌های اطراف را به گروگان گرفتند.
در ساعت ۱۷ روز ۵۹/۶/۲۹، در یک درگیری بین نیروهای رزمنده و نیروهای عراقی در منطقه پاسگاه خیّن، پاسگاه و انبارمهمات عراق با آتش توپخانههای ارتش درهم کوبیده شد. در این درگیری تلفات و خسارات فراوانی به دشمن وارد شد. از نیروهای خودی دو تن شهید و یک نفر مجروح شدند و قسمتی از پاسگاه خیّن ایران دچار حریق گردید. در ساعت نیم‌بامداد روز ۵۹/۶/۲۹، نیروهای ارتش عراق مناطق اطراف هنگ ژاندارمری قصرشیرین را زیر آتش قرار دادند که با آتش نیروهای ارتش جمهوری اسلامی ایران مواجه گردیدند.
در ساعت ۱۷ روز ۵۹/۶/۲۹، یک فروند ناوچه عراقی در محل تلاقی اروندرود و نهر خیّن به وسیله آتش نارنجک‌انداز و آرپی‌جی ۷ ارتش جمهوری اسلامی ایران هدف قرار گرفت و به کلی منهدم و غرق شد. طی درگیری‌های دریایی در این روز یک فروند کشتی عراقی و دو فروند ناوچه موشک‌انداز و یک فروند ناوچه گارد ساحلی عراق به گل نشسته است. بر اثر آتش نیروهای عراقی قسمتی از ساختمان اداره بندر و کشتیرانی و ترمینال نظامی خرمشهر آسیب دید. در این درگیری ۱۵ نفرمجروح شدند. همچنین یک کشتی تجارتی ایران زیر آتش نیروهای عراقی قرار گرفت که به قسمتی از کشتی آسیب وارد شده است. یک فروند قایق ژاندارمری جمهوری اسلامی ایران نیز غرق و چند نفر از پرسنل مجروح گردیده‌اند. در این روز ارتش عراق دو ناوچه موشک‌انداز و دو ناوچه‌ی توپدار در دهانه فاو مستقر کرد.
در روز ۵۹/۶/۲۸، یک فروند کشتی روسی حامل خودروهای نظامی و جنگ‌افزار، از طریق اروند به سمت بصره در حرکت بوده است. در ساعت ۱۰/۴۵ شب گذشته، کلیه چراغ‌های شهر بصره و شعله‌های نفت پالایشگاه بصره خاموش گردید. با این که دولت عراق اعلام کرده کلیه کشتی‌ها در داخل اروندرود باید با پرچم عراق حرکت کنند، کشتی‌های ایران و نیز کشتی‌هایی که به سوی بنادر ایران در حرکتند، کماکان پرچم ایران را حمل می‌کنند.
روز ۵۹/۶/۲۹ سه فروند کشتی لایروبی و دو فروند کشتی خارجی با پرچم ایران از کانال خارج و وارد خلیج‌فارس شدند. به قسمت فرماندهی دو کشتی خارجی که با پرچم ایران عبورمی‌کردند، ارتش عراق تیراندازی کرده است. در حال حاضر نبرد سنگینی در طول کانال اروندرود از دهانه تا خرمشهر و نیز در مرزهای خشکی استان خوزستان با توپخانه و تانک و موشک و انواع جنگ‌افزارهای سنگین ادامه دارد. دامنه‌ی این تیراندازی به ترمینال خرمشهر و فرودگاه آبادان نیز کشیده است. تمام ساحل عراق در طول کانال اروندرود زیر آتش سنگین توپخانه‌ها و جنگ‌افزارهای نیروهای مسلح ارتش جمهوری اسلامی ایران قرار دارد. در طول روز گذشته تیراندازی با توپخانه و سایر سلاح‌های سنگین بین نیروهای زمینی و دریایی و ژاندارمری جمهوری اسلامی و سپاه پاسداران در اروندرود با ارتش عراق ادامه داشته که این امر تلفات و ضایعاتی به جای گذاشته است. یک کشتی لایروبی عراقی مورد اصابت قرار گرفته، کنار اروندرودغرق شد. یک ناوچه موشک‌انداز عراقی به نام اوزا به وزن ۲۰۰ تن که مسلح به چهار موشک و ۲ تیربار بود، در محل تلاقی اروندرود و خلیج‌فارس مورد اصابت جنگ‌افزارهای ارتش جمهوری اسلامی ایران قرار گرفت و غرق گردید. تانک و ذخیره نفت شماره ۵۱۲ پالایشگاه آبادان در اثر اصابت گلوله توپخانه مشتعل شد و بلافاصله آتش مهار گردید.
ترمینال خرمشهر و تأسیسات دریایی خرمشهر و فرودگاه آبادان و قسمتی از شهر آبادان و کلیه سواحل نزدیک اروندرود و اروند کنار در تمام روز گذشته زیر آتش توپخانه عراق قرار داشت که آسیب قابل ملاحظه‌ای وارد نشده است. کلیه‌ی تأسیسات نظامی و پاسگاه‌های ارتش عراق در ساحل اروندرود زیر آتش توپخانه ارتش جمهوری اسلامی ایران قرار داشت که دو پاسگاه عراقی منهدم شد و به سایر تأسیسات آسیب قابل ملاحظه‌ای وارد گردید. دو قایق کوچک موتوری ایران که در داخل اروندرود متوقف بود، در اثر تیراندازی ارتش عراق غرق شدند.
اطلاعیه ۹ …
در عملیات پاکسازی شهر مهاباد، به وسیله ارتش و ژاندارمری و سپاه پاسداران که هنوز ادامه دارد، درگیری‌های پراکنده‌ای در نقاط مختلف شهر ایجاد گردیده و در چند نقطه آتش‌سوزی رخ داده که بلافاصله خاموش شده است. در درگیری‌های مهاباد، تعدادی از ضدانقلابیون کشته و زخمی شده‌اند. پنج‌نفر از رزمندگان در ۲۹ شهریور به شهادت رسیده‌اند و تعدادی نیز مجروح گردیده‌اند. در روز ۳۰شهریور، حمله مهاجمین به پاسگاه جبرائیل‌آباد اشنویه دفع گردید. از بامداد روز سی‌ام شهریور، نبرد در مناطق مرزی کرمانشاه و ایلام، در پاسگاه‌های نفت‌شهر، گمرک‌نو، سه‌پتان، سومار، کانی‌شیخ، خسروی و ولدکشته آغاز و تا ساعت ۲۲ به شدت ادامه داشت. همچنین نبرد در مرزهای ایران و عراق در استان خوزستان و مرزهای آبی اروندرود و مرز آبی‌نهرخیّن به شدت ادامه داشت.
نیروهای عراقی حداکثر فشار آتش هوائی و توپخانه و تانک‌های خود را در منطقه مرزی پاسگاه فکه ایران قرار داده بودند که با مقاومت سرسختانه نیروهای ارتش، ژاندارمری و سپاه پاسداران روبرو شدند و در پایان روز مجبور به عقب‌نشینی گردیدند.
خلاصه اطلاعیه‌های ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران
منتشره در روز ۵۹/۶/۳۱
اطلاعیه ۱۰ - … ظرف روز جاری نبرد همچنان در هوا و زمین و دریا ادامه دارد. اغلب هدف‌های نظامی عراق در مناطق مرزی زیر آتش توپخانه و آتش هوایی و آتش تانک‌های جمهوری اسلامی ایران قرار داشته و به یگان‌ها و تأسیسات نظامی عراق تلفات و ضایعات سنگینی وارد آمد. در نتیجه درگیری‌های نیروی دریایی ارتش، چهار فروند ناوچه موشک‌انداز عراق در ۱۵ مایلی بوشهر غرق شدند.
اطلاعیه ۱۴ - …. اکنون تنگه هرمز و سواحل شمالی خلیج‌فارس در کنترل ارتش می‌باشد. نیروی هوایی ارتش تامین نسبی آسمان ایران را برقرار کرده است و نبرد در زمین و هوا و دریا ادامه دارد.
اطلاعیه ۱۶ - … برابر اعلام استانداری ایلام تاکنون ۶ فروند هواپیمای میگ متجاوز عراقی با آتشبارهای ارتش در استان ایلام سقوط کرده است. جنازه‌های خلبانان عراقی در حال انتقال به شهر ایلام هستند.
اطلاعیه ۱۷ - … با توجه به تجاوزات عراق، به این وسیله کلیه مرزهای آبی نزدیک سواحل ایران منطقه جنگی اعلام می‌گردد. ایران اجازه حمل کالا به بنادر عراقی را به هیچ کشتی تجارتی نخواهد داد و نیز برای امنیت کشتیرانی در خلیج‌فارس اعلام میکند مسیر تعیین شده را رعایت فرمایند.
اطلاعیه ۲۰ - … طبق گزارش‌های واصله، تلفات و ضایعات ارتش عراق تا ساعت ۲۳ روز ۵۹/۶/۳۱ (که موردتائید ستاد مشترک ارتش است)، چنین است: هواپیمای میگ سرنگون شده عراقی ۱۱ فروند، ناوچه موشک‌انداز غرق شده ۴ فروند؛ ضمناً براثر آتش شدید توپخانههای ارتش، تاسیسات و کارخانه تولیدگاز فاو منهدم شد و پایگاه‌های هوایی شعیبه، کوت و تاسیسات نفتی واسلیه، قرارگاه گردان تیپ ۲۰در مناطق سیبه و سیمان با آتش نیروی هوایی ارتش منهدم گردیده است. درگیری در مناطق مرزی خوزستان به شدت ادامه دارد.
خلاصه بیانیه‌های نظامی عراق رادیو صوت الجماهیر ۵۹/۶/۳۱: بنا به شرایط حساس کنونی و توضیح بیانیه شورای فرماندهی انقلاب عراق که طی آن تاکید شد مقامات ارتجاعی ایران همچنان علیه هدف‌های حیاتی نظامی و غیرنظامی عراق به نیروهای خود دستور حمله می‌دهند، برای همین نیروی هوائی عراق امروز دست به حملات متقابل علیه پایگاه‌ها و فرودگاه‌های نظامی در اعماق خاک ایران زده، تلفات بسیار سنگینی به هدف‌های نظامی و افراد ارتش دشمن وارد آورده که جریان آن به شرح زیر است:
۱ پایگاه هوائی مهرآباد در نزدیکی تهران
۲ پایگاه هوائی و غیرهوائی شیراز
۳ پایگاه نظامی بوشهر
۴ فرودگاه دزفول
۵ پایگاه نظامی شاهرخی در همدان
۶ پایگاه نظامی خاتمی در اصفهان
۷ فرودگاه نظامی تبریز
۸ فرودگاه نظامی آغاجاری
۹ فرودگاه نظامی وابسته به فرماندهی کرمانشاه
۱۰ فرودگاه اهواز در عربستان
از سوی دیگر موشک‌های زمین به زمین عراق تمام هدف‌های مورد نظر را دقیقاً منهدم ساخته، انبارهای مهمات و آذوقه ارتش را در دزفول به کلی نابود ساختند. - تلفات و خسارات وارده به نیروهای عراق به شرح زیر است:
۱ یک فروند هواپیمای بمب‌افکن که به علت نقص فنی در داخل خاک ایران سقوط کرد…
۲ یک فروند هواپیمای جنگی که به وسیله ایران مورد هدف قرار گرفت، ولی خلبان آن توانست آن را به خاک عراق باز گرداند….
فرماندهی کل نیروهای مسلح عراق
رادیو صوت الجماهیر ۱۳۵۹/۶/۳۱: سخنگوی نظامی وزارت دفاع، بامداد امروز ۲۲سپتامبر ۱۹۸۰، اظهار داشت: دشمن ایرانی به فعالیت خصمانه خود علیه مواضع و پاسگاه‌ها و کشتی‌های تجاری که از شط العرب عبور می‌کنند و نیز شهرهای مرزی پر جمعیت ما، ادامه داد.
در ساعت ۱۷ دیروز ۱۹۸۰/۹/۲۱، توپخانه ایرانی شهر مندلی را گلوله‌باران کرد. در ساعت ۱۷/۴۰ همین روز هواپیمای دشمن مجدداً شهر را بمباران کردند. توپخانه ما منافع آتش دشمن و شهر سومار را گلوله‌باران کرد. سلاح‌های ضدهوائی ما به هواپیماهای دشمن پاسخ دادند و آنها را مجبور به فرار کردند. در ساعت ۱۹/۳۰ روز گذشته، توپخانه دشمن شهر خانقین را گلوله‌باران کرد. توپخانه ما به منابع آتش پاسخ داده و شهر قصرشیرین ایران را گلوله‌باران کرد. دشمن مجوسی را بار دیگر ازحمله به هدف‌های غیرنظامی برحذر می‌داریم. در ساعت ۲۲ دیروز، توپخانه دشمن پاسگاه الحسینی در منطقه خانقین را گلوله‌باران کرد و نیروهای ما به منابع آتش پاسخ دادند و آنها را ساکت نمودند. درساعت ۲۳ توپخانه ایرانی پاسگاه معاونیه (موسی‌الکاظم) در منطقه خانقین را گلوله‌باران کرد، نیروهای ما پاسخ دادند و آنها را ساکت کردند.
در ساعت ۶ امروز ۱۹۸۰/۹/۲۲، توپخانه دشمن مواضع ما را در منطقه بدره گلوله‌باران کرد.نیروهای ما به شدت پاسخ دادند… در ساعت ۹ امروز نیروهای دشمن حمله خود را به پاسگاه‌های ما در شط العرب آغاز کردند که نیروهای ما به شدت پاسخ دادند خسارت وارده به دشمن عبارتند از: منهدم ساختن یک اتومبیل حامل مهمات در ساعت ۹/۱۰ امروز. نیروهای دشمن منطقه الشیب در استان میسان را گلوله‌باران کردند. نیروهای ما پاسخ دادند.
در ساعت ۹/۵۵ امروز ۱۹۸۰/۹/۲۲ در منطقه خسروآباد کشتی ژاپنی کامیلیا هنگام عبور از شط العرب مورد اصابت گلوله‌های ایرانی قرار گرفت و خسارت‌هایی به برج کشتی وارد و یکی از خدمه‌های آن مجروح شد که نیروهای ما پاسخ دادند. کشتی مزبور که حامل پرچم عراق بود، راه خود را به سوی بصره ادامه داد. در ساعت ۱۰/۵۵، کشتی ژاپنی سلورکرین حامل پرچم عراق هنگام عبوراز شط العرب مورد اصابت آتش دشمن قرار گرفت. نیروهای ما پاسخ دادند. کشتی مزبور به راه خودادامه داد. در ساعت ۱۱، کشتی یونانی ادنه، حامل پرچم عراق که از بصره به سوی دریا حرکت می‌کرد. مورد اصابت آتش دشمن از منطقه ایرانی خسروآباد قرار گرفت. نیروهای ما پاسخ دادند. این کشتی به راه خود ادامه داد. در ساعت ۱۱/۱۰، یک کشتی از لیبریا که حامل پرچم عراق بود و به سوی بصره حرکت می‌کرد، مورد اصابت آتش دشمن از منطقه آبادان قرار گرفت. نیروهای ما پاسخ دادند و کشتی به راه خود ادامه داد. - ارزیابی نیروهای مسلح
خبرگزاری رویتر: به گزارش موسسه مطالعات استراتژیک لندن، عراق یک اسکادران مرکب از ۱۲ هواپیمای بمب‌افکن، تی‌یو ۲۲، ساخت شوروی و یک اسکادران مرکز از ۱۰ بمب‌افکن سبک ایلوشین ۲۸ اس در اختیار دارد. به گزارش صنایع دفاعی غرب، ایران ۴۵۵ هواپیمای جنگنده در اختیار دارد، در حالی که تعداد هواپیماهای جنگنده عراق ۳۳۲ فروند است.
رادیو امریکا: به گفته کارشناسان نظامی تعداد نفرات نیروهای ایران تنها بر روی کاغذ از نیروهای عراق بیشتر و تجهیزاتش مجهزتر است. این امر را نباید دلیل برتری نظامی ایران دانست. کارشناسان دفاعی اعتقاد دارند که این امر از تصفیه و پاکسازی ۶۰% قوای نظامی ایران از زمان برکناری رژیم پیشین تاکنون ناشی شده است. به علاوه هواپیماها و تانک‌های پیشرفته امریکایی که در اختیار ارتش ایران قراردارد، به علت نبودن لوازم یدکی که از تحریم اقتصادی امریکا ناشی شده است، شدیداً آسیب‌پذیراست.
به موجب اسناد رسمی دو کشور نزدیک به ۲۵۰ هزار نفر تحت خدمت دارند که قدرت نفرات ارتش ایران به میزان قابل ملاحظه‌ای کاهش یافته است. تعداد تانک‌های عراق که به ۲۸۵۰ دستگاه بالغ می‌گردد، ۱۹۸۵ دستگاه از تانک‌های ایران، بیشتر است. تجهیزات توپخانه ایران به یک هزار قبضه بالغ می‌گردد، حال آن که تعداد توپ عراقی‌ها از ۸۰۰ قبضه تجاوز نمی‌کند. ایران ۲۰۰ هلی‌کوپتر و عراق۲۵۰ هلی‌کوپتر دارد.
جمهوری اسلامی ایران (اوضاع داخلی، مواضع…) - مواضع مسئولین
بیانات امام‌خمینی در آغاز سال تحصیلی جدید:.. ( خطاب به گروهک‌ها ) شما در یک همچوموقعی که ایران در این وضع واقع است و عراق رسماً اعلام جنگ کرده است به ایران.. در یک همچووقتی که ایران در حال جنگ است با آمریکا و این آلت دست آمریکا تجاوز کرده است به ایران، شما اگرچنانچه برای باز شدن مدارس اغتشاشی به پا کنید یا شایعه‌سازی کنید، معلوم می‌شود که شما عمال آمریکا و همدست صدام‌حسین خبیث هستید… گمان نکند ملت ما که دولت ایران و ارتش ایران عاجزاز این است که جواب به اینها ( عراقی‌ها ) بدهد. هر وقتی مقتضی بشود من پیامی به ملت خواهم داد و به صدام حسین و امثال او نشان خواهم داد که اینها، این اذناب آمریکا قابل ذکر نیستند…. ما عازم بر این هستیم، مصمم بر این هستیم که اگر چنانچه عراق حد خودش را نداند و تجاوز را تکرار کند، ما دستوربدهیم و ملت ما بسیج بشوند. ملت ما نباید خیال بکنند که جنگی شروع شده است و حالا فرض کنید که دست و پای خودمان را گم کنیم، نه. این حرف‌ها نیست. یک چیزی آوردند و یک بمبی اینجا انداختند و فرار کردند، رفتند… یک دزدی آمده سنگی انداخته و فرار کرده، رفته است… ارتش ایران و قوا ی مسلح ما، پاسدارهای عزیز ما قادر به این معنا هستند، لکن تا مساله جدی نشود، آنها جداً عمل نمی‌کنند. آن روزی که مساله جدی شد، به تمام اینها به طور جدا امر می‌کنم که عمل بکنند و عراق را سر جای خودشان بنشانند…. ارتش عراق باید بداند که این جنگ، جنگ با اسلام است به هوادار یکفر. و یک همچو جنگی برخلاف رضای خداست…. ما جرممان این است که با آمریکا مخالف هستیم. این جرمی که پیش صدام‌حسین بخشودنی نیست، این است که برخلاف آمریکاست. …. ملت عراق باید با تمام قوا کوشش کنند که این شخص فاسد را از بین ببرند و این جمعیتی که بر خلاف اسلام و برخلاف مصالح اسلام و قرآن دارند عمل می‌کنند را از بین ببرند… سربازهای ارتش عراق و صاحب منصب‌های ارتش عراق باید بدانند که جنگ با ایران، جنگ با اسلام است، جنگ با قرآن است، جنگ با رسول‌الله است و این از اعظم محرماتی است که خدای تبارک و تعالی نمی‌گذرد از او.
رئیس جمهور فرمانده کل قوا (بنی‌صدر):… ما از پیروزی انقلاب‌اسلامی ایران تا این لحظه هیچگاه خواهان درگیری نظامی با دولت بعث عراق نبودیم… اطلاعات ما از یک‌ماه و نیم پیش به این طرف واقعیت پیدا کرد و رژیم بعث تجاوز به مرزها را آغاز کرد… عراقی‌ها چند روز پیش توسط سفیر فلسطین گفته بودند که ما می‌خواهیم آنچه را قرارداد الجزیره به ما داده است باز پس بگیریم و هدف دیگری نداریم… امروز آنها به فرودگاه‌های ما حمله کردند به گمان این که ما غافلیم و آنها می‌توانند همان بلایی که ارتش موشه‌دایان و نیروهای هوایی اسرائیل به کمک سیا سر فرودگاه‌های مصر آورده، سر فرودگاه‌های ما بیاورد… روزی که من از سوی امام به فرماندهی نیروهای مسلح منصوب شدم، صبحت از بین رفتن ارتش جمهوری اسلامی بود و صدام به خود نوید می‌داد که نیروی هوایی ما دو سال طول می‌کشد تا نیروی هوایی بشود… در این مدت کوشش من این بود که ارتش هم انسجام بیاید هم روحیه اسلامی پیدا کند، و این روحیه در او تقویت بشود و نیرومند بشود برای دفاع از مرزها. امروز مردم ما می‌توانند شاهد فداکاری ارتش باشند… سپاه پاسداران، کمیته‌های ما دوش‌به دوش به عنوان بیانگران هیجان اسلامی انقلابی خواهند جنگید و این جنگ که به ما تحمیل شده است، باید سرنوشت رژیم تبهکاری را معلوم کند که از سوی دشمنان مامور شده به ما ضربه بزند.
رئیس‌جمهور:.. به دلیل جوّی که عده‌ای که کارشان تهمت و افترا و دروغ‌پراکنی است، به وجود آورده بودند، برای نظامیان اتخاذ تصمیم مشکل بود. به آنها گفتم حضور من در اینجا نه به دلیل علم من به امور نظامی که برای ایجاد اطمینان در شماست که تصمیمات قاطع بگیرید و به اجرا بگذارید. …. ما این واقعه را برای تداوم انقلاب به فال‌نیک می‌گیریم و چنان درسی به سرانگشتان ستم و استکبار جهانی می‌دهیم که اربابانشان نیز برای همیشه پشیمان گردند. ما به ملت مسلمان ایران اطمینان می‌دهیم که مرگ رژیم حاکم عراق فرا رسیده و این خداست که بدینوسیله می‌خواهد ملت ما را همراه با ملت عراق در افتخار سرنگونی صدام و رژیم نفرینی‌اش شریک گرداند… دولت جمهوری اسلامی ایران با یاری خدا و به پشتوانه خون شهیدان و ملت شهید‌پرور مسلمان، این دست تجاوزگر را از کتف قطع خواهد کرد.
نماینده امام در ارتش (حجت‌الاسلام خامنه‌ای):… دولت دست نشانده و مزدور عراق تجاوزهوایی را به حریم جمهوری اسلامی ایران آغاز کرد و به چند پایگاه هوایی حمله نموده است. ما تاکنون نخواسته بودیم حمله کنیم، امّا ارتش جمهوری اسلامی تجاوز این بعثی‌های دست‌نشانده را تحمل نمی‌کند و درس تلخی به صدام خواهد داد. مردم عزیز ما… به پادگان‌های نظامی نزدیک نشوند و در انتظار لحظه انجام مسئولیت همگانی که از سوی رهبر عظیم‌الشان محول خواهد شد، باشند.
رئیس مجلس شورای اسلامی ( حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی ):… من این جنگ را بخشی از یک توطئه بزرگ می‌دانم که ساده نیست و یک بخشی از این توطئه بزرگ بر عهده‌ی عراق گذاشته شده است… از صدور انقلاب برداشت نادرستی می‌شود. هیچ‌وقت نظر امام یا دیگران این نبوده که ما با جنگ و دعوا می‌خواهیم انقلابمان را صادر کنیم. انقلاب ما یک انقلاب فکری و مکتبی است. ما باید فکر و مکتبمان را تبلیغ کنیم و از این که فکر ما برای دولت یک کشور دیگری ایجاد مزاحمت کند ابایی نداریم. - مواضع و اقدامات ضدانقلاب
رادیو صدای آزاد (سلطنت‌طلب):… فشرهای به جان آمده ایران خشم و انزجا خود را از رژیم… در چارچوب اعتصاب عظیم ۱۰ میلیونی مدارس دلاورانه منعکس خواهند کرد. این فریاد باید در تاریخ ایران طنین اندازد و راه قیام ملی را هموار کند.
حزب توده: کمیته مرکزی حزب توده ایران، طی انتشار بیانیه‌ای از اعضای خود خواست تا آمادگی خود را برای دفاع از انقلاب و جمهوری اسلامی در برابر تجاوز نظامی رژیم مزدور بعثی عراق و توطئه براندازی آمریکا به نهادهای انقلابی اعلام کنند. در این بیانیه آمده است: اینک که رژیم مزدور بعثی عراق در چارچوب توطئه براندازی امپریالیسم آمریکا، تجاوز همگانی خود را علیه میهن ما آغاز کرده است، ما برای خود وظیفه‌ای مقدس‌تر از دفاع از انقلاب و جمهوری اسلامی ایران نمی‌شناسیم. - عراق ( اوضاع داخلی، مواضع و… )
مواضع مسئولین
اطلاعیه شورای فرماندهی انقلاب عراق… بعد از این که نیروهای مسلح ما سرزمین‌های اشغال شده‌ی ما را که در مرزهای شرق عراق قرار گرفته آزاد کردند و بعد از این که کنترل شط العرب به دست نیروهای عراق افتاد، نیروهای ایران سیر کشتی‌ها را در شط العرب و انتهای آن متوقف کردند و سیر کشتی‌ها را در خلیج‌فارس فلج ساختند و حملات وسیعی را علیه ارتش عراق انجام دادند، و بسیج ملی اعلام کردند و فضای هوایی ایران را بستند که نشانگر این است که اینها دایره نبرد را گسترده کردند و خواستار نبرد کامل هستند. برای همین شورای فرماندهی انقلاب عراق به نیروهای نظامی دستور اکید داد تا ضربه مهلکی بر اهداف غیرنظامی ایران وارد سازند تا توطئه را خنثی کنند… ما از سرزمین‌های اشغالی ایران بیرون خواهیم رفت، ولی اگر تاکتیک نظامی و امنیت ارتش خودمان اقتضاء نماید که در این سرزمین‌ها باشیم، آن را تحت اشغال خود قرار خواهیم داد و به محض این که ایران به حق مالکیت عراق بر سرزمین‌های خودی اعتراف نماید، از این سرزمین‌ها خارج خواهیم شد.
صدام: حمله هواپیماهای عراق در مقابل حمله هواپیمای ایران بوده است. اگر ایران به محله‌های سکونت مردم حمله نکند، ما هم به آنها حمله نخواهیم کرد. اگر ایران سیادت ما را بر مرزهای خودمان به رسمیت بشناسد، ما دست از جنگ برمی‌داریم و چاه‌های نفت را تحویل می‌دهیم.
خبرگزاری عراق:… عراق مصمم است سرزمین‌هایی را که توسط ایران غصب شده، باز یابد.
اقدامات دیپلماتیک
… سعدون حمادی وزیر امور خارجه عراق روز ۵۹/۶/۳۱، در مورد زیر پا گذاشتن موافقتنامه ۱۹۷۵ الجزایر، پیام‌هایی برای کورت والدهایم دبیرکل سازمان‌ملل، شاذلی قلیبی دبیر اول جبهه عرب، فیدل کاسترو رئیس جمهور کوبا، مسئولین کنفرانس اسلامی، سازمان اتحادیه افریقا، سازمان کشورهای آمریکایی، آسه آن و رئیس بازار مشترک فرستاد.
خبرگزاری عراق: مذاکرات هیأت اعزامی عراق با مأموران بلند‌پایه شوروی در مورد اوضاع منطقه و مسائل بین‌المللی در مسکو آغاز شد.
روزنامه فیگارو: بغداد کوشش میکند به مسکو نزدیک شود که این امر توازن قوا را به نفع شوروی در خاورمیانه به هم می‌زند.
در دیدار دو روزه وزیر خارجه قطر از بغداد، آخرین تحولات مرزی ایران و عراق و مسأله تشکیل کنفرانس سران عرب با سعدون حمادی، همتای عراقی او، بررسی شد.
مواضع و اقدامات گروه‌ها و سازمان‌های عراقی
حزب دمکرات کردستان عراق: حزب دمکرات کردستان عراق از لغو قرارداد ۱۹۷۵ الجزایر میان ایران و عراق حمایت کرد. اعلام کرد آماده است امکانات خود را برای بازپس‌گیری سرزمین‌های ملی عراق و حفظ حقوق قانونی این کشور در اختیار مقامات عراق قرار دهد.
حزب دعوه اسلامی: طی انتشار بیانیه‌ای خطاب به ارتش عراق، از آنها خواست به کشور ایران فرار کنند و فرماندهان گمراه و کینه‌توز خود را بکشند و پیام رهبر خود، خمینی بزرگ را اجابت کنند.
مواضع و اقدامات کشورها ماسکی، وزیر خارجه امریکا اعلام کرد: درگیری ایران و عراق در دستور ملاقات وی با آندره گرومیکو وزیر خارجه شوروی قرار دارد.
هارولد براون، وزیر دفاع امریکا: زد و خوردها در مرز ایران و عراق برای کشورهای منطقه و صلح جهانی خطرناک است، هرچند هنوز به یک جنگ بزرگ بدل نشده است.
ماسکی، وزیر خارجه امریکا در مجمع عمومی سازمان‌ملل: ثبات خلیج (فارس) به ایرانی متحد و قوی و مستقل که در صلح با همسایگانش به سربرد، بستگی دارد. وی با اشاره به ۳۲۴ روزاسارت گروگان‌های امریکایی در ایران، از نمایندگان کشورها تقاضا کرد از ایران بخواهند گروگان‌ها را آزاد کند.
روزنامه پراودا، ارگان رسمی حزب کمونیست شوروی: امریکا به عنوان بخشی از اقدام جهانی برای ایجاد منطقه تحت سلطه خود، ایران را در مقابل عراق قرار داده است.
رادیو امریکا: کشورهای حوزه خلیج‌فارس برای آن که احتمال میانجی‌گری میان ایران و عراق را از دست ندهند، تصمیم گرفته‌اند پیش از هرگونه موضع‌گیری در برابر ایران و عراق صبر کنند. روزنامه الوطن چاپ کویت: کشورهای عرب خلیج‌فارس به کشتی‌های نیروی دریائی عراق اجازه دادند برای دفاع از خود وارد آب‌های این کشورها شوند.
سازمان جهانی اخوان المسلمین: هرگونه تجاوز علیه ایران و انقلاب ایران به مثابه تجاوز علیه اسلام است و برهمه مسلمان‌ها واجب است برای دفاع از انقلاب مقدس اسلام به پا خیزند. این سازمان در پیام خود از نیروهای مسلح عراق خواست سلاح‌های خود را به سوی اسرائیل و حزب بعث نشانه بگیرند. - تحلیل‌ها و تفسیرها
روزنامه کریستین ساینس مانیتور: هدف اصلی عراق بازپس‌گیری امتیازاتی است که مجبور شده در زمان شاه به ایران بدهد. امّا هدف بزرگ‌تر عراق تبدیل شدن به مرکز قدرت برتر در خاورمیانه عربی است. برای تحقیق این امر عراق می‌خواهد قدرت ایران را در خلیج‌فارس از میان ببرد و خود جانشین آن شود. همچنین قصد دارد تبلیغات ایران را برای سرنگونی رژیم عراق در میان شیعیان عراق خنثی کند. عراق در سال ۱۹۷۵، مجبور شد در برابر نیرومندی ایران حالت تدافعی بگیرد و امتیازاتی همچون نیمی از مالکیت آبراه شط العرب را به ایران واگذار کند، امّا اکنون که عراق در موضع قدرت است و ایران در موضع دفاعی، عراق می‌خواهد حاکمیت خود را بر خلیج‌فارس برقرار سازد، برای همین نمی‌تواند تحمل کند نیمی از اختیار آبراهی که بندر عمده‌اش، بصره در آن است، دست دشمن باشد.
رادیو آمریکا: نیویورک تایمز: نیروهای مسلح ایران در اثر اعدام‌ها، تصفیه‌ها، اخراج‌ها و استعفاها و فرار نفرات، بسیار ناتوان شده و درگیری با کردها روحیه آنها را ضعیف کرده است. به علاوه دریافت نکردن لوازم یدکی و قطعات هواپیما و هلی‌کوپتر و نبود کارشناسان و افراد فنی نیز بنیه دفاعی ارتش را از بین برده است. روزنامه واشنگتن پست: پس از حمله نظامی ماه آوریل (پنجم اردیبهشت ماه) آمریکا علیه ایران،شوروی به آمریکا اخطار کرد که اگر علیه ایران دست به عملیات نظامی بزند، آنها ساکت نخواهند نشست. از سوی دیگر شوروی به متحدین پیمان ورشو اخطار کرده که برای مصاف نظامی در ایران آمادگی داشته باشند… آژانس امنیت ملی آمریکا اعلام کرد در حال حاضر روس‌ها دست‌کم ۲۳ لشکر برای حمله به ایران در نزدیکی مرز متمرکز ساخته‌اند. رادیو اسراییل: روزنامه دیلی اکسپرس چاپ لندن نوشت: به هم خوردن توازن قوا در خاورمیانه موجب شد عراق از فرصت استفاده کرده، قرارداد الجزایر را باطل سازد و از انزوای سیاسی ایران و ضعف ارتش آن برای جبران حقارت گذشته استفاده نماید.
رادیو اسراییل: عراق به چند دلیل زمان حاضر را برای تجاوز خود انتخاب کرده است. یکی ضعف ارتش ایران در اثر تیرباران و اعدام غالب سران و این که از یک فرماندهی مورد قبول محروم است. عده زیادی از ارتشی‌ها ایران را ترک کرده‌اند. فرماندهان امروز ارتش ایران اختیارات کافی ندارند و از تجربه فرماندهی بی‌بهره‌اند. سپاه نیز بدون تجربه‌ی نظامی است و با ارتش هماهنگی ندارند و مانعی در مقابل عملیات ارتش به حساب می‌آید. ۹۰ درصد تجهیزات و هواپیماهای جنگی ایران از کار افتاده‌اند. رادارها کار نمی‌کنند و متخصصانی برای راه‌اندازی آنها وجود ندارند. عراق موقعیت فعلی را انتخاب کرده تا شاید خوزستان را ضمیمه خود کند، تسلط کامل بر شط العرب را به دست آورد و بر جزایر تنب بزرگ و کوچک ابوموسی مسلط شده، بر تنگه هرمز شاهرگ حیاتی خلیج‌فارس حاکم گردد.(۵)
منابع :
۱-کتاب: اسکورت نفت کش‌ها
۲- کتاب: ماجرای مک فارلین
۳- کتاب: تجدید رابطه آمریکا و عراق
۴- کتاب: عملیات مسلم بن عقیل
۵- کتاب: هجوم سراسری
بازدیدها: 243
