تاریخ شمسی ۵ فروردین ۱۳۶۷
تاریخ قمری ۶ شعبان ۱۴۰۸
تاریخ میلادی ۲۵ مارس ۱۹۸۸
خلاصه روز:
- یگانهای سپاه پاسداران در اولین روز عملیات بیتالمقدس۴، موفق به تصرف اهداف خود در ارتفاعات شاخ سورمر و شاخ شمیران و قسمتهایی از دشت شمیران شدند و ۱۰۰ نظامی دشمن را اسیر کردند و ۱۰ دستگاه تانک به غنیمت گرفتند. نیروها در تصرف اهداف ارتفاع برددکان موفق نبودند. نیروی هوایی در چند نوبت مواضع عراقیها را به طور مؤثر بمبباران کرد. از غروب، جادهی عقبهی چم سراژین باز شد. عراق از اجرای یک اقدام بازدارندهی جدی بازماند، اما عقبههای یگانها را بمبباران شیمیایی کرد.
- در مانور شب دوم عملیات در قرارگاه فتح، تصرف ارتفاع برددکان و پدافند در یال این ارتفاع به طرف ساحل دریاچهی دربندیخان به عنوان اهداف علمیات تعیین شد. زمان عملیات ساعت یک بامداد اعلام گردید. عراق به مواضع رزمندگان در محور شمالی عملیات والفجر۱۰ حمله کرد که با دادن تلفات و اسیر عقب نشست. سپاه خواستار حضور فعالتر هوانیروز در منطقهی عملیاتی بیتالمقدس۴ است. تلاش ارتش عراق برای نفوذ در مواضع یگانهای مستقر در ارتفاعات جنوب دریاچهی دربندیخان ناکام ماند.
- عملیات بیتالمقدس۴ در رسانههای داخلی و برخی رسانههای خارجی انعکاس یافت. بی.بی.سی هدف ایران را سد دربندیخان اعلام کرد.
- در حملات امروز هواپیماهای عراقی به ۱۳ شهر کشور ۷۸ نفر شهید و ۲۶۴ نفر مجروح شدند و خسارات سنگینی به بار آمد.
- در پی هشدار روز گذشتهی قرارگاه عملیاتی غرب کشور دربارهی احتمال اجرای عملیات نظامی سازمان مجاهدین خلق (منافقین) در یکی از مناطق مرزی غرب کشور، لشکر۸۱ زرهی ارتش با ابلاغ دستورات حفاظتی، تأمینی و مراقبتی به واحدهای در خط به آنان دربارهی وقوع این حملات هشدار داد.
- تعدادی از پزشکان و خبرنگاران خارجی عضو سازمان پزشکان بدون مرز کشور ایتالیا، از شهر حلبچه و مناطق آزادشدهی استان سلیمانیهی عراق دیدن و نمونهبرداری کردند و تعدادی خبرنگاران نیز به دیدار اسرای عملیات والفجر۱۰ در تهران رفتند.
- در اوج جنگ شهرها اولین نمازجمعهی پایتخت در سال جدید با حضور تعداد زیادی از مردم برگزار شد. آیتالله عبدالکریم موسوی اردبیلی در این مراسم مطالبی را دربارهی اجلاس وزیران امور خارجهی کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی؛ عملکرد شورای امنیت در مقابله با بمبباران حلبچه و تأثیر گزارشهای ارسالی خبرنگاران خارجی در ایران در روشن شدن اذهان عمومی دنیا دربارهی کشتار مردم کرد عراق و جنگ شهرها بیان کرد.
- نخستوزیر جمهوری اسلامی و نمایندهی ایران در سازمان ملل تأکید کردند که ایران به دور جدید مذاکرات صلح در جنگ ایران و عراق که قرار است هفتهی آینده در این سازمان آغاز شود نخواهد پیوست مگر آن که سازمان ملل در مورد استفادهی اخیر عراق از سلاح شیمیایی تحقیق کند.
- خاویر پرز دکوئیار دبیرکل سازمان ملل متحد با انتشار بیانیهیی برای اولین بار حکومت عراق را به دلیل استفاده از سلاحهای شیمیایی در حلبچه محکوم کرد و از اعزام یک هیئت کارشناسی برای بررسی آثار و نتایج این اقدام به ایران خبر داد.
- هفدهمین اجلاس سازمان کنفرانس اسلامی با صدور قطعنامهیی ضمن قدردانی از موضع عراق دربارهی قطعنامهی۵۹۸، از ایران برای آنچه که خودداری از پایان بخشیدن به جنگ و همچنین تظاهرات خشونتآمیز سال گذشته در مکه خوانده شده انتقاد کرد.
- نمایندگان ایران و عراق در سازمان ملل متحد به ترتیب دو و یک نامه در ارتباط با مسائل جنگ و حضور ناوگانهای جنگی امریکا تسلیم این سازمان کردند. خلاصهی بیانیهی دبیرکل دربارهی جنگ شهرها به عنوان سند سازمان منتشر گردید.
- روزنامهی نیویورک تایمز در مقالهیی با اشاره به دستاوردهای نظامی محدود ایران در سال ۱۳۶۶، انجام دادن اقدامات سیاسی و دیپلماتیک را در شرایط موجود از پیروزیهای نظامی مهمتر ذکر کرد و به درج مطالبی در خصوص تفوق گام به گام دیپلماسی بر حرکتهای کندشدهی نظامی پرداخت.
- معاون وزارت خارجهی شوروی پس از پایان اجلاس وزیران پیمان ورشو دربارهی تأثیر مذاکرات شرق و غرب بر جنگ ایران و عراق گفت: مسائل بینالمللی همگی به هم مربوط میباشند، ولی باید بهصراحت بگویم حل مشکل افغانستان تأثیر مطلوبی در پایان جنگ ایران و عراق دارد.
- با برنامهریزی استانداری کردستان، ۱۳۵۰۰ نفر از مهاجران کرد عراقی در ۴ اردوگاه استقرار یافتهاند. در میان این افراد ۱۲۰۰ نفر مجروح هستند که در مراکز درمانی بستری شدهاند و ۵۰ نفر نیز شهید شدهاند.
- نمایش تصاویر مربوط به بمبباران شیمیایی حلبچه در تلویزیونهای امریکا و اروپا، موجی از اعتراضها را به صورت تظاهرات از طرف عراقیها و ایرانیها در چند شهر اروپایی به همراه داشت. راهپیماییهای اعتراضآمیز امروز در لندن، پاریس، واشنگتن، بروکسل، وین و اسلو از جملهی آنهاست.
- نارضایتی حامیان عراق در شورای امنیت سازمان ملل متحد از این کشور و متقاعد شدن افکار عمومی بینالمللی دربارهی استفادهی عراق از سلاحهای شیمیایی و ادامه یافتن محکومیت این اقدام از جمله موضوعاتی است که روزنامهی تایمز مالی، نشریهی بلژیکی لوسوار، شبکهی تلویزیونی بیبیسی و خبرگزاری رویتر مطالبی دربارهی آن منتشر کردند.
- در پی وسعت یافتن دامنهی تبلیغات جمهوری اسلامی دربارهی ابعاد فاجعهی حلبچه در روزهای گذشته، امروز مقامات و شخصیتهای سیاسی کشورهای کانادا، یوگسلاوی، جامعهی اقتصادی اروپا، انگلستان و لبنان کاربرد سلاحهای شیمیایی در جنگ ایران و عراق را محکوم کردند. برخی از این مقامات از عنوان نام عراق خودداری کردند.
- در پی اصابت دو فروند موشک ایرانی به بغداد در روز گذشته، سخنگوی وزارت خارجهی انگلیس امروز از شهروندان این کشور خواست تا هر چه سریعتر عراق را ترک کنند.
- وزارت امور خارجهی ترکیه امروز در اطلاعیهیی با انتساب بمبباران اطراف پاسگاه مرزی هابور در جنوب شرقی این کشور به ایران، سفیر جمهوری اسلامی را به این وزارتخانه در آنکارا فراخواند.
- سایر خبرهای امروز: میزان تحرک عراق در فاو زیاد است. جادهی فاو ـ بصره شلوغ و پرتردد است. انفجار ۴ دکل برق در محور بغداد ـ کرکوک به دست معارضان عراقی. عراق اعلام کرد به ۲ نفتکش در سواحل ایران حمله کرده است که تأیید نشد. در ادامهی حملهی ارتش عراق به منطقهی قرهداغ، ۳ نفر شهید و ۵۰ نفر مجروح شدند. وزیران خارجهی ۵ کشور اسکاندیناوی از سازمان ملل خواستار اعزام یک نیروی دریایی بینالمللی به خلیجفارس شدند. پخش اعلامیه دربارهی قطع جنگ ایران و عراق توسط حزب توده در همدان. وزیر خارجهی انگلیس در مصاحبه با روزنامهی کویتی الوطن خواستار خاتمهی جنگ شهرها از سوی عراق و ایران شد. وی از تمایل شوروی برای اجرای قطعنامهی تحریم تسلیحاتی علیه ایران خبر داد.(۱)
تاریخ شمسی ۵ فروردین ۱۳۶۶
تاریخ قمری ۲۴ رجب ۱۴۰۷
تاریخ میلادی ۲۵ مارس ۱۹۸۷
خلاصه روز:
- اوضاع آرام جبههها و کمین عناصر ضدانقلاب در مسیر گروه گشتی لشکر ۶۴ ارومیه.
- فرماندهان سپاه چگونگی انجام دادن عملیات به روی اسکلههای البکر و العمیه را بررسی کردند.
- بازرسی کشتیها در تنگههرمز و گزارش روزنامه “البیان” کویت از تردد کشتیها در خلیجفارس.
- بازتاب استقرار موشکهای ضدکشتی در سواحل خلیجفارس و آزمایش موفقیتآمیز آنها. سخنان وزیرخارجه عمان در مورد استقرار موشکهای ایران در ساحل شمال خلیجفارس.
- پاسخ نخستوزیر در پایان نخستین جلسه هیئت دولت در سال ۱۳۶۶ به سخنان وزیر دفاع امریکا در مورد برقراری امنیت در خلیجفارس و تأکید بر سیاست مقابله به مثل. تفسیر رادیو بی.بی.سی از سخنان مهندس میرحسین موسوی.
- معمر قذافی در سخنانی ضمن دفاع از انقلاب اسلامی، جنگ تحمیلی را جنگی دیوانهوار توصیف کرد و خواستار توقف آن شد. نخستوزیر تونس نیز از ایران خواست صلح را بپذیرد.
- سخنان رئیس هیئت ایرانی شرکت کننده در کنفرانس “کاربرد مسالمتآمیز انرژی هستهای” و تشریح مواضع ایران و حملات عراق به نیروگاه اتمی بوشهر.(۲)
تاریخ شمسی ۵ فروردین ۱۳۵۹
تاریخ قمری ۸ جمادیالاول ۱۴۰۰
تاریخ میلادی ۲۵ مارس ۱۹۸۰
خلاصه روز:
- واکنش افکار عمومی ایران در قبال خروج شاه از پاناما و پذیرش وی در مصر، از جمله راهپیماییهای وسیع مردمی در بیشتر شهرهای ایران به خصوص تهران.
- واکنش انور سادات در مقابل تظاهرات امروز تهران: ممکن است آنها تا آخر دنیا فریاد بزنند؛ ما شاه را به عنوان مسلمان واقعی پذیرفتهایم. بیانیه سخنگوی رسمی دولت مصر که در آن پذیرش شاه به عنوان اقدامی اسلامی ـ انسانی توصیف شده است.
- گزارش رادیو لندن از آخرین وضعیت محمدرضا پهلوی در مصر و رابطه وی با دولت این کشور.
- واکنش مطبوعات منطقه و جهان درباره اقدام مصر در پذیرش شاه؛ لبنان: برخی مطبوعات تصمیم انورسادات مبنیبر پناهندگی دائمی به شاه مخلوع را مورد حمله قرار دادند. انگلستان: وجه غالب فضای مطبوعاتی ستایش از سادات است. “زود دویچه سایتونگ” چاپ آلمانغربی به تمجید از سادات پرداخت.
- گزارش بی.بی.سی و لوموند از تلاشهای وزیر امور خارجه ایران برای جلوگیری از خروج شاه از پاناما و نهایتاً استرداد قانونی وی به ایران و نیز برنامهها، تصورات و تحلیلهای قطبزاده و بنیصدر در این زمینه.
- دیدار کارتر با وکیل فرانسوی ایران و اعلام آخرین مواضع دولت امریکا درباره گروگانها به وی. اظهارات سخنگوی وزارت خارجه امریکا درباره بیماری شاه و عزیمت وی به مصر و همچنین آثار و عواقب استرداد وی به ایران و نیز برداشت و نقش امریکا در این قضایا.
- حمله “مهاجمان” وابسته به عراق به پاسگاههای مرزی کرمانشاه و کوچ برخی مرزنشینان ایرانی از محل سکونت خود بر اثر ناامنی حاصل از این حملات.
- گزارشهایی از سپاه کرمانشاه که حاکی از کمبود نیرو و مهمات در این استان است.
- گزارش متفاوت سپاه و لشکر۶۴ ارومیه درباره درگیریهای اخیر روستاهای ارومیه. گزارش سازمان چریکهای فدایی خلق (شاخه سنندج) از این درگیریها. تعیین ضربالاجلِ لشکر۶۴ به مهاجمین برای تخلیه پاسگاهها. ذکر ناهماهنگی بین سپاه و لشکر۶۴ برای اجرای عملیات احتمالی بر ضد مهاجمان در تلفنگرام ستاد مشترک ارتش به سپاه و گزارش سپاه ارومیه به مرکز عملیات سپاه در تهران.
- گزارش شهربانی به وزارت کشور از عملکرد غیرعلنی سازمان کومهله و معرفی کادرهای اصلی و بعضی مخالفان محلی این گروه، به نقل از رکن سوم ستاد مشترک ارتش.
- گزارش نشریه “خبر” ارگان “سازمان چریکهای فدایی خلق ـ سنندج” از یک تجمع نوروزی گروههای مسلح فعال در کردستان.
- سازمان مجاهدین خلق نامهای به امام ارسال کرد که به جای “به نام خدا و به نام خلق قهرمان ایران” با “بسمالله الرحمن الرحیم” شروع میشود و از امام به عنوان “حضرت آیتالله العظمی امام خمینی پدر گرامیمان” یاد شده است. در نامه آمده است: قطع تمامی پیوندهای ضد استعماری که منویات ضد امپریالیستی امام است انجام نگرفته و اختلافات حزبی و گروهی منجمله علیه مجاهدین خلق شدت گرفته است. همچنین از امام درخواست شده است با رهنمودهای خود به این نگرانیها خاتمه دهد.
- گزارش روزنامه جمهوری اسلامی از دیدار آیتالله خلخالی با سرگرد عبدالسلام جلود از مقامات لیبی به نقل از خبرگزاری “جماهیریه” که در آن به حمایت لیبی از انقلاب ایران و تمجید آقای خلخالی از انقلاب لیبی اشاره شده است.
- اظهارات امیر فهدبنعبدالعزیز در مصاحبه با خبرنگار روزنامه “نوول آبسرواتور” و تأکید بر رابطه دوستانه با ایران.
- ابراز نارضایتی رادیو مسکو و خبرگزاری تاس از اظهارات نیمه دوستانه بنیصدر در مورد شوروی در مصاحبه با “النهار العربی و الدولی” (که “به خطر شوروی” اشاره کرده بود) و تأکید بر رابطه حسن همجواری دو کشور.(۳)
تاریخ شمسی ۵ فروردین ۱۳۵۸
تاریخ قمری ۲۶ ربیعالثانی ۱۳۹۹
تاریخ میلادی ۲۵ مارس ۱۹۷۹
خلاصه روز:
- آخرین گفتگوهای هیأت اعزامیاز تهران به سنندج با گروههای سیاسی – مذهبی کردستان. این هیأت پیش از ترک شهر اطلاعیه نهایی را درباره حوادثاین شهر و نتایج مذاکرات انجام شده صادر کرد که بخشی از آن چنین است: حوادث سنندج (آشوب پرخسارت و ضایعات تأسفبار و …) نتیجه تحرکات و تبلیغات عوامل رژیم سابق و مغرضان است که پیروزی انقلاب اسلامی را با منافع خود در تضاد میبینند. کماطلاعی مردم از اهداف و برنامه حکومت اسلامی در زمینه تامین آزادی اساسی مردم هر منطقه باعث دلهره و شتاب آنان شده است. انقلاب اسلامی شرکت کردها در تدوین قانون اساسی، اشاعه فرهنگ اصیل کردی، انتصاب افراد محلی برای سمتهای دولتی، تامین امکانات اقتصادی، حمایت اقتصادی از محرومان منطقه، آزادی سنتهای کردی و.. را تضمین میکند. دراین اطلاعیه همچنین گزارش چگونگی تشکیل “کمیته موقت” و شورای دائمی شهر و نیز نحوه حل سایر مسائل آمده است.
- صدور اولین اعلامیه “کمیته موقت اداره سنندج” شامل گزارش چگونگی تشکیل کمیته پنج نفره و ترکیب عناصر آن؛ تشریح وظایف کمیته مزبور؛ اعلام انحلال رسمی دو “کمیته انقلاب اسلامی” قبلی شهر؛ تاکید براینکه مسؤولیت حفظ نظم و امنیت و برگزاری انتخابات شورای شهر را این کمیته موقت بر عهده دارد؛ گزارش تدوین و اعلام آییننامه انتخاباتی شورای اداره سنندج، از جمله اینکه شورای شهر از یازده تن ساکن سنندج – که برای مدت شش ماه انتخاب میشوند – تشکیل میشود و به محض تشکیل، کمیته موقت منحل خواهد شد.
- گزارش روزنامه کیهان از روند و نتایج سفر هیأت اعزامی به سنندج و تلفات درگیری این شهر: هیات اعزامی با مذاکراتی که با نمایندگان مذهبی و سیاسی کردستان انجام داد و با برقراری آتشبس به بحران موجود سنندج و درگیری خاتمه داد و ۱۴۱ زندانی و گروگان آزاد گردیدند. هیأت دو کمیته شهر را منحل کرد و یک شورای موقت ۵ نفری برای انتخاب یازده عضو شورای شهر تشکیل داد. در درگیری سنندج آمار رسمیکشته را نشان میدهد. علائم ادامه بهانهجوییها در گزارش کیهان با عنوان “گفتههای یک مقام مطلع حاوی تقاضای مجازات صفدری و. مدافعان پادگان؛ نگرانی از پست ایست و بازرسی در مدخل راه مریوان و …. “
- بهرهبرداری حزب دمکرات کردستان شاخه مهاباد از حوادث سنندج برای کوبیدن جمعیتهای انقلابی – مذهبی: عوامل ارتجاع و ضدخلقی با عنوان نمودن مسائل مذهبی و دادن فرمان جهاد توسط صفدریها و شاطرمحمدها علیه اهل تسنن، میخواهند در میان برادران و خواهران ایرانی شکاف ایجاد نمایند.
- بازتاب حوادث سنندج و تاثیر آن در بحران اقلیتهای قومی درایران: بیبیسی: دولت ایران متوجه قدرت تقاضای خودمختاری منطقهای شده است و آماده است این تقاضاها را قبول کند. خبرگزاری فرانسه: آذریها از شمالغرب، ترکمنها در کنار دریای خزر، بلوچها در جنوبشرقی و حتی اعراب خوزستان تحولات سنندج را به عنوان نمونه دنبال میکنند. رادیو کُلن: شعلههای قیام مسلحانه در کردستان فعلاً رو به خاموش گذاشته است. فایننشال تایمز: طرح هفت مادهای توافقنامه سنندج جنبشهای تجزیهطلبانه را در دیگر استانها در روزهای قبل از رفراندوم آرام میکند. رادیو مسکو: شاه سابق مبالغ هنگفتی برای تأمین مخارج گروههای جداییخواه ایران هزینه کرده است.
- ایجاد زمینه مناسب برای آغاز درگیری مسلحانه در ترکمنصحرا به دست عناصر وابسته به سازمان چریکهای فدایی خلق و کانون فرهنگی – سیاسی خلق ترکمن: دستگیری سیگارفروش به دست نیروهای کمیته به اتهام گرانفروشی؛ هجوم گروهی به کمیته برای آزادی وی؛ تیراندازی هوایی و کشته شدن یک نفر؛ بروز التهاب در شهر و سنگربندی عناصر مسلح وابسته به چریکهای فدایی و کانون فرهنگی – سیاسی خلق ترکمن.
- انتقاد شدید مهندس بازرگان از کمیتههای انقلاب اسلامی در اجتماع مردم تبریز: کمیتهها در کار دولت دخالت میکنند؛ (به طنز) باید دست و پای آنها را ببندیم.
- امامخمینی پیمان کمپ دیوید را تقبیح کردند:ایران صلح سادات و اسرائیل را خیانت به اسلام و مسلمین و برادران عرب میداند و موضعهای سیاسی کشورهای مخالف این پیمان را تأیید میکند.
- بیانیه وزارت خارجه ایران در محکومیت امضای قرارداد صلح بین مصر و اسرائیل: ملت مسلمان ایران و دولت موقت اسلامی آن، همه امکانات خود را برای استیفای حقوق ملت فلسطین و مبارزه با تجاوز به حقوق آنان به کار خواهد گرفت.(۴)
منابع :
۱- کتاب: عملیات والفجر۱۰، بمباران شیمیایی حلبچه
۲- کتاب: آخرین تلاشها در جنوب
۳- کتاب: قطع رابطۀ امریکا با ایران
۴- کتاب: پیدایش نظام جدید
بازدیدها: 211