ویژه دهه فجر _ 9
رویشهای انقلاب اسلامی در عرصه هنر[1]
مقدمه:
انقلاب اسلامی آثار و دستاوردهای دگرگونساز فراوانی در حوزهها و ساحتهای متنوع و مختلفی داشته است. از جمله حوزههایی که از انقلاب تاثیر پذیرفت و در واقع، «کارکرد انقلابی» انقلاب اسلامی در قالب خط مشی جدید مبتنی بر حاکمیت رهیافت دینی در آن را میتوان مشاهده کرد، حوزه هنر بوده است.
البته در عرصه هنر نمیتوان ادعا کرد ما در همه حوزه ها و زیرمجموعههای هنری به یکسان توانستیم تغییرات انقلابی ایجاد نماییم؛ بلکه بررسیها نشان میدهد اگر بخواهیم نمودار تحولات انقلابی در عرصه هنر را ترسیم نماییم، بر اساس مولفههایی همچون جنس هنر و خاستگاه آن، منحنی سینوسی با شدت و ضعف تاثیرگذاری انقلابی را شاهد هستیم. مثلا انقلاب در حوزه ادبیات تاثیری فراوان گذاشت تا آنجا که توانست حتی گونهی جدیدی از ادبیات با موضوع ادبیات مقاومت، پایداری و شعر دفاع مقدس را تولید و به کمال برساند، اما بنا بر جنس سینما و خاستگاه غربی و تکنولوژیکال بودن آن، در سالهای گذشته چندان موفق نبودیم اما با ریلگذاری مناسبی که در این حوزه اتفاق افتاده افق پیشرو رویشهای بیشتری را با طعم و بوی انقلابی نشان میدهد. برخی از این رویشها و دستاوردها را که به مدد اصلاح سیاستگذاریها و حاکمیت نگاه انقلابی رخ داده است، میتوان به صورت زیر احصا کرد:
الف- سینما و تلویزیون و تئاتر
در بحث سینما و تلویزیون و تئاتر میتوان از رویشها و متولد شدن کارگردانان جدید و جوانی نام برد که با ایدئولوژی انقلاب اسلامی و با انگیزه های انقلابی و شیعی و با تسلط و آشنایی کامل به اصول و آرمانها قدم به این عرصه ها گذاشته اند. از خصوصیات این نسل میتوان موارد ذیل را نام برد:
1- آشنا به اصول و آرمانهای مذهبی و ایدئولوژیک و همچنین مفاد کلی روایات و احکام اسلامی و قدرت بالای تفکیک و شبهه زدایی؛
2- آشنا و مسلط با آرمانهای انقلاب و نظام جمهوری اسلامی و وصایا و اهداف بنیانگذار انقلاب اسلامی و همچنین منویات مقام معظم رهبری. آنها عموما مطالعات و سیری در وصایای حضرت امام(ره) در رابطه با اهداف و خواسته های ایشان از جوانان و هنرمندان داشته و توان بازگویی و تشریح آرمان های انقلابی به زبان هنر را در خود دیده اند. زبان هنر را با زبان انقلاب اسلامی و تکنولوژی آمیخته، سپس آن را با لطافت و ظرافت، به جامعه ارائه مینمایند. همچنین با دغدغه های رهبر معظم انقلاب آشنا گردیده و در شرایط فعلی آن را سرلوحه هدفگذاری های خویش قرار داده اند.
3- آشنایی، مطالعه و طرح مباحثی در حوزههای مهدویت، فرهنگ انتظار، جهاد و ایثار و شهادت، مقاومت و ایستادگی، عزت نفس و دشمن شناسی از سوی نسل تازه نفس انقلابی در زمره کارهای آنهاست.
4- تسلط و مطالعات در حوزه های فنی و تخصصی سینمایی و فیلم سازی؛
5- آشنایی و درک از مفاهیم محتوایی سینما و آشنایی با تاریخ سینمای ایرانی و جهان، در راستای روششناسی و زیباییشناسی مفهومی و انتخاب راههای میانبر در رسیدن به اهداف در طی مسیر تولید فیلمنامهها و روشهای کارگردانی؛
6- توان ایجاد گفتمانهای جدید در بازگویی و تبیین متون مد نظر و ایجاد جذابیت با استفاده از ابزارهای روانشناختی و آشنایی با جامعه مخاطب و تشخیص عمق جراحت حاصله از جنگهای نرم و تهاجمهای فرهنگی سالها تلاش دنیای ابتذال و دنیای سکولار؛
7- آشنایی با آخرین متدها و تکنولوژیهای فیزیکی موجود در هر حوزه، برای تولید بهترین آثار.
ب- موسیقی و سرود
در مساله موسیقی و سرودخوانی، با شکلگیری فضای حماسی و جهادی و تولید آثار جذاب و موثر و قابل توسط چند جوان پرانگیزه در ابتدای امر، شاهد شکل گیری و انگیزش جوانان و افراد تازه نفس و صاحب ایده در این حوزه هستیم. در همین راستا، ارگانهای فرهنگی نیز میتوانند با استقبال و حمایت از این گروههای جدیدالتاسیس، اتفاقی که در حوزه سینما برای فضای هنری انقلاب حادث شد را در این حوزه نیز رقم بزنند. شاخصهای و عناصری که در این نسل جدید میتوان مشاهده نمود به شرح ذیل میباشد:
1- آشنا با متدها و روشهای غربی و شرقی و ایرانی و تولید سبکی جدید با مایه های ایرانی اسلامی و در عین حال دارای جذابیت های جامعه پسند و درون مایه های مناسب روز؛
2- تولید درونی حس حماسی و نمایش جاذبه های روحیات اسلامی مانند جهاد و مقاومت و ایستادگی و جهاد به شکلی که حتی نسل بیگانه با این مسایل نیز به شکلی درگیر این ماجراها گردیده و در حال اثرپذیری میباشند.
3- آشنایی و ورود به مسایل فنی و آموزش پذیری به علت انگیزه فراوان در درون این نسل جوان هنرجو به وضوح دیده میشود. در همین رابطه، قابلیت تشکیل رشته های هنر اسلامی با روشها و سرفصلهای جدید به وضوح دیده میشود.
4- توان ارتباطگیری با نسل غیرانقلابی و توان نفوذ ایدئولوژیک، یکی از قابلیتهای این نسل جدید در حوزه سرود و موسیقی میباشد. این نسل، به راحتی با امکانات موجود، میتواند از راه هنر، آرمانهای مد نظر را با همسانان خویش در سطح جامعهی سِنی خویش ترویج و توسعه دهد.
ج- ادبیات، رمان نویسی و شعر
1- در این حوزه به وضوح، هجوم و استقبال نسل انقلابی شعرا و نویسندگان به چشم میخورد. در صورت حمایت و استقبال، میتوان شاهد رشد چشمگیر و پوینده آنها و همچنین به تدریج، صدور مفاهیم اسلامی شیعی و انقلابی به آنسوی مرزها بود.
2- همان طور که در جلسات سالانه شعرا و نویسندگان خدمت رهبر معظم انقلاب دیده میشود، نسل شعرای انقلاب، با اهداف عالیه رو به فزونی است. در بین این نسل، از شعرا و نویسندگان حماسی و مذهبی و مهدوی بگیریم تا شعرای طنزپرداز و هجوگو و تا شعرای صاحب سبک وجود دارند. هنر آنها در همین جا خلاصه نمیشود بلکه میتوان آنها را با سبکهای جدیدی که ابداع نموده اند و با روشهای خارق العاده بنیادینی که ارائه مینمایند برآورد و ارزیابی کرد. مفاهیم فطری و عمیق انقلاب اسلامی، در افکار آنها به کلمات و واژهها و سبکهای جذابی بدل گردیده اند که ذهن و زبان هر شنوندهای را به ستایش میکشاند.
3- بهروز بودن و همگام با مسایل روز پیش آمدن، دیگر خصوصیت این نسل میباشد که در حوادث زیادی مانند دفاع مقدس، فتنه 88، انتخاباتها، حوادث سیاسی سال، مذاکرات، بیانات مقام معظم رهبری، جنگهای فیزیکی و نرم و سایر موضوعات میتوان نمود آن را مشاهده کرد.
د- مجسمهسازی، نقاشی، خطاطی، معماری و سایر هنرها
در حال حاضر به علت غربت هنرجویان انقلابی در این حوزهها و همچنین عدم اقبال هنرجویان انقلابی به این حوزهها، در این رشتهها شاهد رشد و پیشرفت مفهومی کمتری هستیم که امید میرود با سیاستگذاری های کلی و تجدیدنظر در نگاههای کلان، بالاخره روزی شاهد یک استارت در بازنگری جامعه هنری در این رشتهها در جهتگیری به سمت آرمانهای انقلاب اسلامی باشیم. به هرحال شرایط دنیای امروز ایجاب میکند که با زیان شناخته شده و هنری با دنیا سخن بگوییم. انقلاب اسلامی به لحاظ محتوای غنی اسلامی و انقلابی برای گسترش و تعمیق نیازمند مسلط شدن به ابزار هنر در ابعاد مختلف آن در راستای ابلاغ پیام مهم انقلاب اسلامی میباشد.
بازدیدها: 300