نقش زنان در قیام ۱۵ خرداد

از آن زمان که به بهانه ی فراهم آوردن آزادی برای زن، از آنان خواستند تا حجاب و چادر خود را کنار بگذارد و او را که همواره حافظ حریم حرمت خویش بود، درخانه و کنج خلوت خانه ها نگه داشتند، مظلومیت و در عین حال غیرت زن مسلمان به رخ تاریخ کشیده شد.

آنگاه که توطئه ی کشف حجاب که دوران پهلوى از زنان به عنوان عناصر نوگرایى استفاده مى‏کرد؛ در مقابل حیاء و حریم عفاف بانوانِ سرزمین اسلامی، با بن بست مواجه شد، قیام ۱۵ خرداد از صحنه هایی شد که زنان، دوشادوش مردان خویش، بار دیگر نقش عظیم خود را فعالانه به تصویر کشند.

مطبوعات در روز ۱۶ مهر ماه این خبر ویژه را در صفحه اول خود منتشر کردند: ” طبق لایحه انجمن ایالتی و ولایتی که در دولت به تصویب رسید و امروز منتشر شد به زنان حق رای داده میشود. “

این تصویب نامه به همین یک بند محدود نشد و جزئیات و بندهای دیگری در آن گنجانده شده بود که مبتنی بر، برنامه ریزی دقیقِ ضد اسلامی بود تا تلاشی برای محو کردن اسلام سیاسی باشد. دولت در تصویب نامه ی خود اولاً قید اسلام را از شرایط انتخاب کنندگان و انتخاب شوندگان بر داشته بود. ثانیاً قید ذکوریت از شرایط مذکور حذف و به آن واژه با سواد افزوده شده بود. ثالثاً در مراسم تحلیف و قسم خوردن به جای قرآن “کتاب آسمانی”، قید شده بود.

در واقع، مسأله ی انتخاب و حق رأی به زنان چندان در خور توجه نبود بلکه مقصود اصلی، اهداف شومی بود که در زیر پرچم آزادی برای زنان دنبال می شد. در حقیقت این تصویب نامه برای در هم شکستن قدرت قرآن و مسلّط شدن عناصر غیر مسلّم بر مسلمین تصویب شده بود.

هنگامی که روزنامه ها به قم رسید، روحانیون نخستین گروهی بودند که به این خبر اعتراض کردند. آیات عظام و در رأس ایشان امام خمینی(ره)، در صدد چاره جویی برآمدند و جلساتی در این خصوص برگزار کردند.

ایشان در تلگرافی، به دولت چنین نوشتند: ” دولت در انجمن های ایالتی و ولایتی اسلام را در رأی دهندگان و منتخبین شرط نکرده و این امر موجب نگرانی علمای اعلام و سایر طبقات مسلمین است، صلاح مملکت در حفظ احکام دین مبین اسلام و آرامش قلوب است. “

کم کم حاکمیت از اخطار پی در پی علما ، در اول آذر ۱۳۴۱ لایحه را لغو کرد. گرچه پس از آن و با تحریکات ساختگی، از جمله نگارش نامه هایی از سوی رئیس شورای زنان ایران، رئیس سازمان زنان طرفدار اعلامیه حقوق بشر و یا رئیس انجمن معاونت زنان؛ در اعتراض به لغو لایحه، دستاویز خوبی برای اجرای برنامه هایی چون رفراندوم انقلاب سفید یافت.

اجرای رفراندوم برنامه ای بود برای به ابتذال کشیدن زنان ایرانی؛ در هیاهویی که حاکمیت با نام زن به راه انداخته بود. رژیم برای درهم شکستن مبارزات و اعتراضات، دست به خشونت برد و در دوم فرودین ۱۳۴۲، با حمله به مدرسه فیضیه، چندین تن را مجروح و به شهادت رساند و در عین حال در بخشنامه ای از روحانیون و وعاظ خواست تا در ایام عاشورا، ضد شخص اول مملکت سخنی نگویند.

امّا بیانات امام خمینی(ره) در ۱۳ خرداد ۱۳۴۲ در مدرسه ی فیضیّه همواره نقطه ی عطفی در تاریخ ایران اسلامی شد. در این ایّام تقریباً سراسر ایران از جمله تهران عزاداری محرّم به تظاهرات ضد حکومتی تبدیل شد.

بانوان مسلمان که خواستار آزادی وام گرفته از فرهنگ غرب و بر خلاف ارزشهای اجتماعی اسلامی نبودند از آغاز قیام ۱۵ خرداد با حجاب کامل و به طور جدّی وارد عرصه ی سیاسی شده و با قرار دادن بیانات امام روح الله(ره) بعنوان چراغ راه از پیشروان انقلاب شدند.

پیشرفت زنان در انقلاب تا آن پایه رسید که سهم آنان را بیشتر از مردان میدانند و در مقدمه قانون اساسی در این مورد چنین آمده است: “همبستگی گسترده مردان و زنان از همه ی اقشار و جناح های مذهبی و سیاسی در این مبارزه به طرز چشمگیری تعیین کننده بود و مخصوصاً زنان به شکل بارز در تمام صحنه های این جهاد بزرگ حضور فعال گسترده ای داشتند.”

آیت الله طالقانی بیان میکنند: بعد از وقایع خرداد ۴۲ که از زندان آزاد شدم زنان را طور دیگری دیدم. آنان فرشتگان پاکی بودند که با چادر به خیابانها آمده، مشتها را گره کرده و علیه حاکمیت شعار میدادند.

امام خمینی(ره) در طول دوران زندگی اش و از زمان شروع نهضت یعنی از قیام ۱۵ خرداد سعی داشتند تا با بیانات شان، روح های بالنده ای که با سیاست های غرب گرایانه پهلوی، منفعل شده بودند به حقوق انسانی و اسلامی خود آشنا نماید.

امام خمینی(ره) زنان را رکن بزرگ و اساسی جامعه اسلامی می دانستند و همواره از آنان به عنوان مربیان انسان ساز یاد می کردند. چنانچه اگر روزگاری از یک جامعه و ملّت گرفته شوند؛ ملتها رو به اضمحلال رفته و نابود خواهند شد.

ایشان همواره به تحول فکری و روحی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی زنان، به نقش ایشان در هدایتگری و تشویق مردان در میدان های مبارزه، به ایثار جان و مال و فرزندانشان و به شیر دلی و شجاعت و عفاف و خلوص بانوانِ ایران اسلامی اهتمام داشتند.

بدون هیچ گونه تظاهری، به پیش گامی زنان در نهضت معتقد بود، تا آنجا که زنان را در چندین مورد به عنوان رهبر نهضت خطاب قرار داده و بیان می کردند: “همین ها که مظهر عفاف هستنـد, در نهضت پیشقـدم بـودنـد… “

انتهای مطلب/

بازدیدها: 100