بسم الله الرحمن الرحیم. همان طور که فرمودید بحث راجع به ادب نسبت به ساحت مقدس امام زمان علیه السلام بود و مصادیقی شمرده شد یکی از مصداق هایش این که زمان ها و مکانهایی که منسوب به حضرت است متعلق به حضرت است، دوستان امام زمان منتظران نباید از آن ها غافل باشند ادب آن زمانها و مکانها را هم باید حفظ کنند. به طور کلی زمانها و مکانها آثار و خصوصیاتی دارد که تاثیر روی حالات انسان دارد باعث این میشود که گاهی اوقات در بعضی از زمانها و مکانها انسان حالات خوشی پیدا بکند یا گاهی اوقات احساس سنگینی یا تاریکی میکند،
ما حالا خیلی واقعاً اسرار زمانها و مکانها را نمیدانیم ولی شما ببینید چرا با این که برای ما همهی شب ها یکسان است ولی چرا یک شب در بین سال است که اگر کسی آن یک شب را پاس بدارد مراعات بکند به اندازهی یک عمر بالا میرود «لَیْلَهُ الْقَدْرِ خَیْرٌ مِّنْ أَلْفِ شَهْرٍ» (قدر/۳) آن شب هم به ظاهر مثل بقیهی شب ها است دیگر ولی چه سری در آن است؟ معلوم است یک خصوصیتی در آن است یا مثلاً شما نگاه کنید برای ما همهی ساعتها و وقتهای روز شبیه همدیگر است اما چه خصوصیتی دارد که پیغمبر اکرم به حضرت زهرا سلام الله علیها میفرماید که یک ساعتی یک زمانی یک وقتی در روز جمعه است که گنج است که اگر کسی در آن وقت یک خیری را از خدا بخواهد برگشته نمیشود حتماً مستجاب میشود حضرت زهرا سلام الله علیها سوال میکند که آن ساعت کی است؟ پیغمبر اکرم فرمود آن زمانی که نزدیک غروب نصفی از قرص خورشید در افق پنهان شده نیمی از خورشید در افق پنهان شده دیگر چیزی نمانده که غروب صورت بگیرد این چند دقیقه بیشتر نیست این زمانی که پیغمبر اکرم میفرماید این زمان خیلی خاصی است و ما نمیدانیم چه سرّی دارد اما چه گنجی است که پیغمبر این طور اشاره میکند و بعد حضرت زهرا خادمشان را میفرستند روی بلندی که مثلاً عصر جمعه نزدیک غروب نگاه بکند آن هنگامی که خورشید دارد پنهان میشود به ایشان اطلاع بدهد. اینها چون اهلش بودهاند این چیزها را ارزش قائل بودهاند میدانستند این خصوصیت خصوصیتی است که تکرار نمیشود در هر زمان دیگری اینها اسراری است که برای ما شاید واقعاً ناشناختهاست قطعاً ناشناختهاست یکی از اصحاب امام هادی علیه السلام میگوید خدمت حضرت رسیدم جزئیاتی دارد لازم نیست بگویم میگوید خدمت امام هادی علیه السلام رسیدم عرض کردم از پیغمبر نقل شده که لا تُعادِلُ اَیّام فَیُاعدیکُمبا ایام و روزها سر جنگ نداشته باشید که ایام با شما دشمنی میکنند با ایام دشمنی نکنید که آنها هم با شما دشمنی میکنند یعنی چه؟ امام هادی علیه السلام فرمود که ایام ما اهل بیت هستیم ایام ما هستیم، تا وقتی آسمانها و زمین برپاست بعد حضرت فرمود که شنبه اسم پیغمبر است، یک شنبه اسم امیرالمومنین علیه السلام است، دوشنبه امام حسن و امام حسین علیهما السلام، سه شنبه امام سجاد، امام باقر امام صادق علیهم السلام، چهارشنبه امام کاظم امام رضا امام جواد و من هست، پنج شنبه برای فرزندم حسن امام عسکری و جمعه برای فرزند فرزندم امام مهدی علیه السلام که یَجتَمِعُ اِلَیهِ اَهلُ الحَقّ اهل حق دور او جمع میشوند جمعه درست است که حالا جمعه بودناش یکی به خاطر این که زمان جمع شدن مردم است مومنین و مسلمین برای نماز جمعه دور هم جمع میشوند اجتماعات است ولی یکی از اجتماعات اجتماع دور حضرت ولی عصر علیه السلام است، بعد امام هادی فرمودند پیغمبر که فرمود با ایام دشمنی نکنید یعنی با ما دشمنی نکنید در دنیا پشت به ما نکنید که در آخرت باعث میشود که شفاعت ما شامل حالتان نشود باعث میشود که طبیعتاً وقتی در محیط ولایت کسی در دنیا نبود در آخرت هم پشت به ما است، طبیعتاً دستش گرفته نخواهد شد. اینها اسراری است در زمانها یا از آن طرف در رابطه با بعضی از زمان ها دارد که بیبرکت است نحس است، زمانهای خوب را ما معمولاً مطرح کردیم که خصوصیتی در آن یک برکتی در آن دارد یک نفحاتی در آن است، در بعضی از روایات ما است که بعضی از زمان ها بیبرکت است نحس است در خود قرآن است در قرآن دو جا در سورهی فصلت و در سورهی قمر است که به یک روزهای نحس یک روزهای بیبرکت و شوم اشاره شده است هر دو جایش هم مربوط به عذاب قوم عاد است که وقتی یک طوفانی به عنوان عذاب بر قوم عاد وارد شد «فَأَرْسَلْنَا عَلَیْهِمْ رِیحًا صَرْصَرًا فِی أَیَّامٍ نَّحِسَاتٍ» (فصلت/۱۶) آن طوفان کوبنده را فرستادیم در یک ایامی که نحس و شوم بود در سورهی قمر دارد «فِی یَوْمِ نَحْسٍ مُسْتَمِرٍّ» (قمر/۱۹) در یک روز نحسی که استمرار داشت منتها در قرآن دیگر نیامده که این نحس بودن روز واقعاً مال خود روز است؟ یعنی بعضی از روزها و شب ها ذاتاً خود به خود یک نحوست و شومیتی دارند یا این که یک عملی و حادثهای است که انسانها در آن ایجاد کردهاند یعنی به تعبیری به خاطر آن مظروفی است که در آن ظرف زمان واقع شده او یک شومیتی دارد او یک نحوستی دارد.
شریعتی: یعنی مثلاً یک روزی ممکن است مبارک باشد فی حد ذاته مبارک باشد اما ما یک کاری را انجام بدهیم که آن روز برای ما نحس باشد.
حاج آقا عالی: بله دقیقاً همین طور است این در قرآن باز نشده است فقط سربسته شده روزهای نحسی که عذاب نازل شده در روایات ما نکات قشنگی است که درسی است از این جهت در روایات در بعضی روایات اشاره به همین مطلب است که خود ما یک کاری کردیم که آن روز را شومش کردیم از امیرالمومنین علیه السلام سوال کردند که راجع به چهارشنبهی آخر ماه که این برای چه سفر کردن در آن خوب نیست؟ حضرت امیر علیه السلام فرمود چهارشنبه روزی بوده که قابیل برادرش هابیل را کشت این اتفاق بد در آن رخ داده به اسم زمانش در رفته است عمل بد مال آن آدم بد بوده یا مثلاً فرض کنید در رابطه با روز عاشورایی که بنی امیه این روز را عید میگرفتند جشن میگرفتند تَبَرَکَت بِهِ بَنو اُمَیّه وَ ابنُ آکِلَهِ الاَکباد که متاسفانه با کمال تاسف باید گفت که در عربستان فرزندان یکی از شاهزادهها در همین روزهای اخیر و ایام اخیری که در اخبار هم گفته شد یکی از فرزندان این شاهزاده ها روز عاشورا را روز عروسی خودش و جشن خودش قرار داد این بوده است ائمه به شدت با این برخورد میکردند، میگفتند این روز روزی است که آن حادثهی فجیع در آن رخ داده مصیبت ما اهل بیت است و این روز روزی است که در آن برکت ندارد کار و کاسبی کردن. بیبرکتی مال آن حادثهای است که در آن واقع شده و فرمودند که در این روز ذخیره نکنید بپردازید به عزاداری، پول و مال و این چیزها را ذخیره نکنید به عزاداری بپردازید در بعضی از روایات اشاره به این است که آن حادثه ای که در زمان رخ داده حادثهی شومی بوده است، اما در بسیاری از روایات، روایات متعدد است که مرحوم مجلسی در بحار نقل کرده خیلیهایش هم سندش خوب است معتبر است بر میاد که خود پاره ای از زمان ها یک خصوصیتی در آن ها است اوضاع فلکی به گونه ای میشود که بعضی از زمان ها تاثیر منفی دارد در زندگی آدم در معاملهی آدم در مسافرتی که آدم میرود تاثیر منفی دارد منتها من تقاضا میکنم دوستان بزرگوار خیلی دقت بکنند منتها نه به این معنا که آدم فکر بکند حالا که این چنین شد دیگر آن تاثیر فلکی و آن نحوستی که در بعضی از روزها یا ایام و ساعت ها است دست خدا را هم میبندد و اگر کسی توکل بر خدا هم بکند مثلاً فرض کنید بخواهد کاری بکند دیگر نه حتماً باید فرض کنید وِردی از کسی بگیرد.
شریعتی: یعنی آن صورت فلکی غالب باشد در اراده و مشیت خداوند.
حاج آقا عالی: بله بر ارادهی خدا غالب باشد آن جا هم با توکل و با صدقه و با بعضی از دعاها که عرض خواهیم کرد آن جا رفع میشود متاسفانه میبینیم ما از سوالهایی که از ما میشود شاید از خود حضرت عالی هم این نوع سوال را بکنند گاهی مواقع بعضیها خیلی وسواس دارند در این زمینه خیلی حساس هستند در رابطه با ساعت دیدن و ساعتها را رصد کردن و ایام را اوضاع فلکی قمر در عقرب نباشد و .. خیلی حساساند جوری که هر کاری که میکنند دستشان را انگار بسته میبینند خودشان را فلج میبینند دست به سیاه سفید نمیتوانند بزنند و اگر هم آدم به آنها بگوید توکل بر خدا بکن مثل این دکترهایی که گاهی مواقع تا یک دوایی از آنها نگیری حتما باید یک نسخه ای بنویسند و دارویی تجویز کنند تا خیالت راحت شود اگر به ایشان بگویی توکل هم بکن نمیتواند قبول بکند و اتفاقا بعضی از این افراد بیشتر به سرشان میآید من این را عرض میکنم آنهایی که حالت بدبینی نسبت به فلک و مَلَک دارند و به حوادث، بدبین به ساعاتاند بدبین به حوادثاند یا گاهی مواقع به شکل دیگری ما را سحر کردهاند ما را جادو کردهاند بخت ما را بستهاند، واقعاً گاهی مواقع این شکل است یعنی تا یک مشکلی پیش میآید میگویند ما را سحر کردهاند این طوری نیست درست است سحر یا جادو ممکن است تاثیر گذار باشد ولی به ندرت. این بدبین بودن است که بیشتر به سر آدم بلا میآورد از امام صادق علیه السلام پرسیدند که بعضی ها هستند که خیلی فال بد میزنند بدبین هستند بیشتر بلا سرشان میآید، بعضی ها خیلی راحت هستند و خوش بین هستند نه. شما تا به حال شنیدهاید و اصلاً تا به حال به گوشتان خورده که مثلاً یک مرجع تقلیدی این طور چیزها برایش پیش بیاید سحری جادویی چیزی؟ ابدا این طور نیست چون اعتنا نمیکند چون توکل بر خدا دارد. از امام صادق این را پرسیدند که بعضی ها که خیلی سخت میگیرند و همه چیز را بد میبینند بیشتر سرشان میآید آقا فرمود همین طور است، اگر حوادث را آسان بگیری آسان به سرت میآید خوشبین باشید فال خوب بزنید، باران میآید از خانهات بیایی بیرون برکت است، میآیی بیرون دوستت را میبینی رفیقت را میبینی میگویی امروز خیراتی برای من پیش میآید، همهاش فال خوب زدن با حوادث یعنی نیمهی پر را دیدن در حوادث این واقعاً ارزندهاست از جهت روانی تاثیر گذار است بر آدم، اگر سخت بگیری سخت برایت گرفته میشود، آنهایی که گاهی مواقع نقطه ضعف نشان میدهند شیطان ها دنبال همین ها هستند گاهی میخواهد بیشتر به سرشان بیاید و نفوذ میکنند در این ها و بیشتر به سرشان میآید و اگر بیاعتنا شوی کاری برایت نخواهد داشت یعنی اگر خوب ببینی خوب برایت پیش میآید بد ببینی بد برایت پیش میآید بیتفاوت و خنثی هم باشی خنثی میشود بنابراین حساسیتهای بیجا در اوقات و ساعات و روزها و دنبال این که حتماً کسی یک ذکری بدهد و دنبال فلان رمال رفتن و فلان دعا نویس بودن. گاهی مواقع بعضی از اینها دکاندار هستند. این ها بیشتر مشکلات برای آدم درست میکنند. توکل بر خدا. امیرالمومنین علیه السلام یک جنگی را میخواستند بروند اصحاب و سربازانشان را جمع کرده بودند یکی از همین افرادی که خیلی با نجوم و با همین به هر حال تاثیرات کواکب و این چیزها سر و کار داشت آمد گفت امروز نروید امروز ضربه میخورید لطمه میخورید شکست میخورید حضرت فرمود این حرفها چیست که میزنی بعد به سربازانش فرمود اِرکَبُوا عَلَی اسمِ الله با اسم خدا سوار شوید، رفتند اتفاقاً با پیروزی بسیار ارزشمند و خیلی کم شهید برگشتند، فاتحانه برگشتند امام صادق علیه السلام را کسی از ایشان پرسید، مرحوم مجلسی در جلد ۵۹ بحار نقل میکند از امام صادق علیه السلام پرسید روز چهار شنبه مسافرت رفتن چطور است؟ امام صادق علیه السلام فرمود که وقتی خواستید مسافرت بروید صدقه بده آیه الکرسی را بخوان و برو، خدا رحمت کند مرحوم سید بن طاووس را ایشان یک کتابی دارد به نام امان الاخطار راجع به سفر است آن چیزی که ایمنی از خطرات برای آدم میآورد ایشان نکتهی قشنگی آن جا گفته، گفته که روز را دوازده ساعت بکنید روز بنا به تابستان و زمستان که بلند و کوتاه میشود بالاخره دوازده قسمت بکنید هر قسمت متعلق به یک امامی است که دعایی دارد دعایش را من کاری ندارم ایشان میگوید اگر دوازده قسمت بکنید در آن ساعتی که میخواهید بروید مسافرت ببینید که وقتی دوازده قسمت کردید ببینید ساعت کدام امام است توسل به همان امام بکنید حامی شما انشاءالله در آن سفر است، مرحوم محدث نوری هم نجم الثاقب این را نقل کرده از سید بن طاووس در همان کتاب امان الاخطارش است، توسل، توکل، صدقه دست خدا را که این چیزها نمیبندد یکی از اصحابش به نام حسن بن مسعود آمد پیش امام هادی این روایت در تحف العقول آمده میخواست برود خانهی امام هادی در راه دو سه تا حادثه برایش پیش آمد انگشتش یک جایی گیر کرد زخمی شد بعد در راه که داشت میآمد یک اسب سواری از پشت آمد خورد به شانهاش و خیلی ضربهی محکمی به او زد و صدمه دید در بین جمعیت یک جایی هم که بود لباسش گیر کرد پاره شد گفت امروز دیگر خیلی روز شومی است از در و دیوار برای ما میبارد، خدا نحوست این روز را از ما رفع بکند آمد خدمت امام هادی تا آمد امام هادی علیه السلام فرمود یا حَسَن هذا وَاَنتَ تَخشانا تو این افکار را داری و با ما نشست و برخاست میکنی؟ کسی که با ما است این طور فکر میکند؟ به این شکل بدبین است به همه چیز؟ بعد حضرت فرمود چوبی که در زندگی از اعمالتان میخورید را چرا تقصیر روزها میگذارید؟ ما ذَنبُ الاَیّام گناه ایام چیست؟ حَتّی تَشَعَّمُ بِها که فال بد میزنید بد بین هستید به آن تَرمی بِذَنبِکَ لِما لاذَنبَ لَه گناهت را میاندازی گردن کسی که گناهی ندارد؟ بعد حضرت فرمود که تعبیری که آقا کردهاند این بود که فرمودند شما به هر حال جایی که چیزی میخواهید بروید توکل بر خدا بکنید توکل بر خدا داشته باشید این چیزها را به آن اعتنا نکنید بنابراین این را عنایت بفرمایید اگر هم در بعضی از روایات برای بعضی از ساعات و ایام یک نحوست و شومی شمرده شده که هست این طور نیست که دست خدا را ببندد ملک را خدا دارد آدم با توکل بر خدا حلش میکند.
شریعتی: در واقع جمع بین فرمایشات شما در همهی مواردی که گفتید و استثنائاتی که مطرح شد این است که ما توکل کنیم و توسل کنیم به اهل بیت و صدقه بگذاریم و آیه الکرسی را بخوانیم.
حاج آقا عالی: و دعاهایی که است با توکل بر خدا و بدبین نبودن. انصافاً این در روایات ما است حالا من کاری ندارم که دیدگاهی که بعضی از روانشناسان که دارند در این زمینه مساعد همین است ما بحث رواییمان را میکنیم در بحث روایی این است که به حوادث خوش بین که باشید به حوادث و نیمهی پر لیوان را ببینید همان به سرتان میآید خوب برایت مقدر میشود و بدبین اگر باشید چون شیاطین دنبال نقطه ضعف میگردند آن کسی که خودش را آماده کرده برای حوادث بد چه بسا بد هم ببیند، در رابطه با مکانها هم همین است اسرار مکانها را درست است ما خیلی نمیدانیم ولی واقعاً بعضی از زمینها و مکانها در آن آدم قرار میگیرد احساس نشاط میکند احساس سبکی میکند یک نورانیتی در آن است و بعضی از زمین ها این طور نیست. من توصیه میکنم خدمت دوستان بزرگوار اهل بیت در خانه ها در مغازه ها این جاها را نورانی بکنید در روایت است که لاتَتَّخِذوا بُیوتَکُم قُبورا خانهی خودتان را مثل قبر قرار ندهید که هیچ چیزی نیست مثل زمینی است که افتاده در بیابان. یعنی این که قرآن بخوانید، یعنی در آن روضه بگیرید، روضهی اهل بیت را بعضی از بزرگان وقتی یک جایی میدیدند میگفتند این جا تاریک است احساس تاریکی میکنیم میفرمودند روضه این جا بگیرید حدیث کساء بخوانید حدیث کساء را اگر در خودش ببینید در خود حدیث کساء یکی از آثارش نزول برکت و رحمت و نورانیت است ملائکه در این جاها رفت و آمد میکنند به هر حال مکانها را که میتواند آدم نورانیتر و با نشاطتر بکند چرا ما در حرمهای معصومین وقتی وارد میشویم همهمان این تجربه را کردهایم همین که وارد حرم یکی از معصومین و مشاهد مشرفه میشویم آدم حس میکند فضا عوض شد حس میکند این جا یک هوای دیگری است، واقعاً این را بالوجدان همه درک میکنند سبک است با نشاط است چون آن جا علاوه بر این که محل نزول ملائکه است، علاوه بر این که ذکر همهاش گفته شده آن جا عنایت خود معصوم است قبر مطهر خود معصوم است در روایت است که بهترین زمینهای روی زمین و مکان ها آن زمینی است که قبر معصوم در آن است لا یُعصَ الله فیهِ اَبَداً معصیت خدا ابدا در آن نیست حتی حیوانی به حیوانی در آن ظلم نکرده، یعنی آن قدر زمین نورانیت دارد واقعا این چنین است در روایتی است که هر جایی که مسجدی است خانهی خدا بنا شده هر جایی لیاقت مسجد شدن را ندارد هر جایی که مسجدی است روایت است یا شهیدی در آن جا افتاده در طول تاریخ یا خونی از شهید آن جا ریخته. این مسجد امام حسن مجتبی علیه السلام در قم، قمیها که خب همه میدانند از جاده قدیم تهران به قم که وارد میشوند ورودی قم است مسجد امام حسن مجتبی علیه السلام این مسجد داستان عجیبی دارد در همین سالهای نزدیک نه دور که به دستور حضرت ولی عصر علیه السلام ساخته شده، مرحوم آیت الله حاج شیخ مرتضی حائری خیلی به این مسجد عنایت داشتند یکی از مراجع بزرگوار فعلی ایشان در کتابشان امامت و مهدویت از آن فردی که دستور ساخت را از حضرت گرفته بوده خودش شنیده و در کتابش نقل کرده که این فرد میگوید حضرت را در این جا که آن موقع بیرون قم بود، بیابان بود میگوید دیدم سیدی را این جا بعدها با نشانهها فهمید حضرت است که فرمود این جا مسجد خواهد شد این جا شهیدی از عزیزان فاطمه افتاده است و این قسمت خونی ریخته که محراب خواهد شد قطراتی از خونش ریخته که محراب خواهد شد، زمین ها خصوصیت دارند ما اسرارش را نمیدانیم چون گوشمان آشنا نیست با این چیزها گفت
تا نباشی آشنا زین پرده رمزی نشنوی * * * گوش نامحرم نباشد جای پیغام سروش
ولی واقعاً این چنین است مکانها با هم فرق میکند حالا ببینید در رابطه با حضرت ولی عصر علیه السلام یک زمانهایی و مکانهایی است که ارتباط با حضرت در آن جا بهتر و بیشتر است که آن زمانها و مکانها را دوستان حضرت ولی عصر منتظرین حضرت باید بدانند و ادبش را حفظ بکنند.
بازدیدها: 997