سرنوشت همراهان امام در پرواز معروف “ایرفرانس”

روز ۱۲ بهمن ماه در تقویم ایران با عنوان بازگشت امام خمینی (ره) به ایران در سال ۱۳۵۷ و آغاز دهه مبارک فجر انقلاب اسلامی به ثبت رسیده است. روزی که انقلاب اسلامی لحظه های سرنوشت سازی را سپری می کرد. در گرماگرم آن روزها، حوادث و رویدادها به سرعت برق و باد سپری می شدند و تاریخ نظاره گر یک تحول ژرف در عرصه جهان بود. نگاه ها به تهران و فرودگاه مهرآباد دوخته شده بود.

ساعت ۱۱ به وقت محلی فرانسه و ۳:۳۰ به وقت تهران، فرودگاه شارل دوگل مردی را سوار بر هواپیما کرد که مسیر تاریخ را تغییر داد. اما چه شد که ایرفرانس حاضر به رساندن امام  خمینی (ره) با وجود خطرات و تهدیداتی که از سوی دولت بختیار و ارتشی ها به تهران شد. بازاریان ایرانی هواپیمای ایرفرانس را بیمه می کنند تا در صورت هر خسارتی، زیانی به این شرکت وارد نشود.  وقتی بختیار تهدید کرد فرودگاه ها را بسته و هر هواپیمایی را با موشک خواهد زد، ایرفرانس حاضر نشد هواپیمایی برای حضور امام به تهران اختصاص دهد، علاء میرمحمد صادقی، بازاری معروف اصفهانی، وارد دفتر ایرفرانس در پاریس شد و با یک چک در جا که می گویند ۲میلیون دلار بوده ، هواپیما و مسافرانش را یکجا بیمه کرد تا پرواز انقلاب انجام شود.

پس از طلوع خورشید، امام خمینی به نماز ایستادند و یاران نیز به او پیوستند و نماز صبح را با جماعت در هواپیما اقامه کردند. ساعت نزدیک هشت به وقت ایران بود که مهماندار پشت بلندگو رفت و اعلام کرد: هم اکنون در آسمان ایران وارد شدیم. امام خمینی با شنیدن این جمله، لبخندی بر لبانش نقش بست.

پرواز تاریخی در فرودگاه مهرآباد بر زمین نشست و تاریخ در ایران بار دیگر ورق خورد. میلیون ها مشتاق منتظر ورود امام بودند و بیش از ۱۷۵ هزار نفر ستاد استقبال از ایشان را تشکیل داده بودند. این واقعه مهم را می توان از زوایای گوناگونی نگریست و موضوعات جذابی را از آن بیرون کشید اما در این میان سرنوشت کسانی که در پرواز ایرفرانس امام را همراهی می کردند، می تواند هم جذاب و هم آموزنده باشد. براساس گزارش ها، اخبار و خاطرات منتشر شده نزدیک به ۳۰ نفر از اطرافیان و یاران امام خمینی (ره) در فرانسه ایشان را در این سفر همراهی می کردند. همچنین دهها خبرنگار خارجی و چند خبرنگار ایرانی نیز در این سفر تاریخی حضور داشتند.

در این قسمت به سرنوشت کسانی پرداخته می شود که در شکل گیری انقلاب اسلامی به روش های مختلف نقش داشتند و در فرانسه در کنار امام خمینی قرار گرفتند. برخی با صداقت و عزت نفس این مبارزه و ایستادگی بر روی آرمان های انقلاب و امام شان را تا پای جای ادامه می دهند و عده ای نیز مردود و در مقابل انقلاب و نظام جمهوری اسلامی ایران، قرار می گیرند. در این میان برخی از خبرنگاران ایرانی نیز همراه امام در پرواز بودند مانند رسول صدرعاملی و شاهرخ حاتمی، که در این نوشتار تنها به زندگی سیاسیون پرداخته می شود.

۱- مرحوم حجت الاسلام سید احمد خمینی

نزدیکترین یار امام و همدم ایشان تا آخرین روزهای حیات بینانگذار انقلاب، سید احمد بود. وی در روزهای سخت تبعید در کنار امام بود و به عنوان مطمئن ترین فرد اطراف امام شناخته می شد. احمد فرزند دوم امام خمینی بود و توانست جای خالی شهید سید مصطفی خمینی، فرزند ارشد را برای امام پر کند. سید احمد متولد اسفند ۱۳۲۴ و متوفی در اسفند ۱۳۷۳ است.

سید احمد در سال های تبعید پدر در عراق، چندین مرتبه به صورت مخفیانه نزد ایشان رفت و به عنوان یک مبارز انقلابی حرفه ای در داخل شناخته می شد. پس از رحلت سید مصطفی خمینی، بیت و دفتر امام خمینی در نجف اشرف با بهره‌مندی از سید احمد که تجربه طولانی مبارزه و ساماندهی ارتباطات و مدیریت منزل امام در قم در سالهای دشوار پس از تبعید امام را با خود داشت، به سرعت تبدیل به کانونی مطمئن برای پاسخگویی به نیازهای ارتباطی نهضت و رهبری آن گردید.

سید احمد در نجف توانست خلأ وجود مصطفی را پر کند و حامل پیامهای پی در پی پدرش و نقطهٔ اتصال شبکه گسترده ارتباطات بود. وی در سالهای اقامت در عراق دوستانی پیدا کرد که در پیشبرد انقلاب اسلامی ایران نقش برجسته ای داشتند. پس از فشار دولت عراق، امام خمینی عازم فرانسه و دهکده کوچک نوفل لوشاتو شد. سید احمد خمینی، نیز به همراه امام به آنجا رفت و در پاریس علاوه بر برنامه ریزی دقیق برای تنظیم امور بیت و دفتر امام در نوفل لوشاتو، و برگزاری بموقع مصاحبه‌های مطبوعاتی و دقت و وسواس فراوان در ترجمه مصاحبه‌ها و پیام های امام و جلوگیری از تحریف آنها، عهده دار برقراری ارتباطات گسترده و لازم بین گروه‌های مختلف با امام خمینی بود.

در پرواز انقلاب در ۱۲ بهمن ۵۷، سید احمد نیز حضور داشتند و پس از انقلاب نیز به عنوان یار و صندوقچه اسرار امام بودند. پس از رحلت امام خمینی، همچنان به عنوان مدافع راسخ ولایت فقیه شناخته می شد و توسط رهبر معظم انقلاب، به عنوان عضو مجمع تشخیص مصلحت، شورای عالی امنیت ملی و شورای عالی انقلاب فرهنگی فعالیت هایی داشت. سید احمد خمینی همچنین عضو دوره دوم مجلس خبرگان رهبری نیز بودند.

اما در ۲۵ اسفند ۱۳۷۳، پس از یک عمر مبارزه و مجاهدت در راه انقلاب و نظام جمهوری اسلامی، سیداحمد خمینی بر اثر عارضه مغزی، نزد پدر بزگوارشان شتافت. در صبحگاه روز ۲۱ اسفند ۱۳۷۳، خبر بستری شدن او منتشر شد. گزارش ها بعدی حاکی از آن بود که عارضه قلبی و تنفسی ناگهانی در حالت خواب سبب ایست کامل قلب و تنفس برای لحظاتی گردید و همین امر موجب بروز سکته مغزی شده است. پیکر سیداحمد در کنار پدر بزرگوارشان در بهشت زهرا دفن شد.

۲- شهید مهدی عراقی

محمد مهدی ابراهیمی عراقی فرزند غلامعلی در ۱۳۰۹ هجری شمسی در یکی از محلات جنوب تهران به دنیا آمد. به دلیل مشکلات اقتصادی درس و تحصیل را در سن ۱۶ سالگی رها کرد و به دلیل رفت و آمدهای بسیار به هیات های مذهبی، جذب فدائیان اسلام و شیفته نواب صفوی شد. در حادثه حمله به فیضیه در فروردین ۱۳۴۲ ساواک برنامه داشت تا به بیت امام حمله کند اما مهدی عراقی همراه با تعدادی از مبارزین که از این نقشه اطلاع یافته بودند، با برعهده گرفتن حراست از بیت امام، به تقسیم‌بندی افراد و ایجاد پست‌های مراقبتی در طول مسیر و خانه‌های اطراف پرداختند و خود عراقی نیز به همراه یکی از دوستان به زیرزمین رفت و منتظر آمدن مهاجمان شد.

امام خمینی پس از تبعید از ایران،‌ به ترکیه، پسر ارشد خود، آیت‌الله مصطفی خمینی را وکیل خود در کلیه امور می‌نماید و پس از دستگیری آقا مصطفی این وکالت به آیت‌الله اشراقی محول می‌گردد. با اوج گرفتن انقلاب و اقامت امام خمینی در فرانسه‌، آیت‌الله اشراقی به فرانسه سفر می‌کند و سپس برای انجام ماموریتی از سوی امام به قم باز‌گشته و بار دیگر در پاییز سال ۵۷ به فرانسه باز می‌گردد و بنا به سفارش رهبر انقلاب به عنوان امین و سرپرست خانواده امام در نوفل لوشاتو می‌ماند و دو روز پس از پرواز انقلاب‌، به همراه خانواده امام به ایران باز می‌گردد.

 سازگارا، فرزند محمدعلی، در سال ۱۳۳۳ در خانواده‌ای نسبتاً مرفه در تهران متولد و پس از پایان تحصیلات متوسطه، وارد دانشگاه صنعتی آریامهر (شریف کنونی) شد که احتمالاً در سال ۱۳۵۱ بوده است؛ یعنی زمانی که فعالیت گروه‌های گوناگون مارکسیستی و التقاطی شدت پیدا کرده و گروه‌های اسلامی نیز فعالیت خود را برای آگاه کردن قشرهای مختلف وسعت داده بودند تا از یک سو، اصالت مبارزه درست، مبتنی بر آموزه‌های دینی حفظ شده و توسعه یابد و هم ماهیت خطرناک گروه‌های چپ و التقاطی در به انحراف کشانیدن نهضت اسلامی برای جوانانی که در سطوح گوناگون جامعه علیه رژیم شاه فعالیت می‌کردند، آشکار شود.

سازگارا نفر دوم از سمت راست در کنار جورج بوش، رئیس جمهور سابق آمریکا

در چنان فضایی، سازگارا پس از مدتی از ادامه تحصیل در این دانشگاه معتبر ایرانی منصرف شد و به آمریکا رفت تا در دانشگاه شیکاگو در رشته فیزیک تحصیل کند. در آن جا به فعالیت‌های سیاسی روی آورد و بنا به گفته برخی، به عضویت نهضت آزادی در آمده و عضو انجمن اسلامی دانشجویان در آمریکا و کانادا شد. وی در حالیکه کمتر از یک ترم به پایان واحدهای درسی‌اش مانده بود با دعوت ابراهیم یزدی به امام خمینی در فرانسه پیوست. در  نوفل لوشاتو  وی به همراه تنی چند از دوستانش مسئولیت ترجمه سخنان امام را بر عهده داشت.

او از جمله اعضای اولیه در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است. وی، بعد از سه ماه از تشکیل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، با کناره گیری خویش، به مدیریت رادیو منصوب شد. سازگارا توسط قطب زاده به سرپرستی رادیو منصوب شد و بعد در زمان نخست وزیری شهید رجایی به این نهاد پیوست و در سمت مشاور سیاسی بهزاد نبوی فعالیت کرد.  وی در سال ۱۳۶۱ خورشیدی، به عنوان رئیس سازمان گسترش صنایع سنگین جمهوری اسلامی منصوب شد. بعد از مدتی کوتاه، از این مقام کناره گرفت.

به طور کلی، مقاطع فعالیت فکری و عملی وی را می توان چنین در نظر گرفت: تا مقطع انقلاب (نزدیک شدن به مرکزیت نهضت اسلامی)؛ تا تأسیس سپاه پاسداران (نفوذ در ارگان های انقلابی)؛ تا انفجار نخست وزیری (همکاری پنهان با گروهک ها)؛ تا ورود به بخش صنعت (حفظ حضور و نفوذ در حاکمیت)؛ تا خرداد ۷۶ (زمینه سازی تغییر نرم نظام)؛ تا تعطیلی و توقیف روزنامه های زنجیره ای (ترویج افکار التقاطی و ایجاد شکاف فکری و نظری میان مردم و نظام)؛ تا خروج از کشور (حمله آشکار به ارکان نظام)؛ بعد از خروج از کشور (تشکیل حلقه کیان خارجی و سازماندهی اپوزیسیون فکری علیه نظام).

 محسن سازگارا، پس از حوادث خرداد ماه سال ۱۳۸۲ در کوی دانشگاه تهران، به اتهام اقدام علیه امنیت ملی از سوی شعبه ۲۶ دادگاه انقلاب بازداشت شد و به اتهام اقدام علیه امنیت ملی، به تحمل ۷ سال حبس تعزیری محکوم کرد. در زندان اوین وی به اعتصاب غذا دست زد . او پس از سه ماه بازداشت موقت در زندان اوین، سرانجام با قرار وثیقه آزاد شد. سازگارا دیگر به کشور بازنگشت و در همکاری با رسانه های بیگانه نقش فعالی ایفا کرد و یکی از حامیان اصلی فتنه گران بود.

قطب‌زاده پس از روی کار آمدن دولت موقت عهده‌دار سرپرستی صداوسیما و سپس با حفظ سمت عهده دار وزارت امور خارجه دولت موقت گردید. پس از آن در انتخابات اولین دوره ریاست جمهوری شرکت کرد و در میان هفت کاندید نهایی انتخابات با کسب ۴۸۵۴۷ رأی، کمترین آرا را کسب کرد و هفتم شد. به تدریج با از دست دادن مناصبش خط مشی سیاسی او هم تغییر کرد تا جایی که در برابر امام و نظام اسلامی به توطئه گری پرداخت.  قطب زاده پس از خانه نشین شدن به این نتیجه رسیده بود که جمهوری اسلامی از مسیر خود منحرف شده و برای بازگرداندن آن به مسیر اصلی راهی جز برخورد نظامی وجود ندارد.

هرچند بازداشت قطب‌زاده در آبان ۵۹ به دنبال اعتراضاتی که شد، در ‌‌نهایت به آزادی وی انجامید اما این پایان کار نبود. در فروردین‌ماه ۱۳۶۱ انتشار خبر دستگیری قطب‌زاده به اتهام کودتا علیه جمهوری اسلامی و تلاش برای ترور امام خمینی، موجی از حیرت را در محافل داخلی و خارجی پدید آورد. آنچنان که گفته شد کودتاگران با دفن مقدار زیادی مواد منفجره در اطراف منزل امام در جماران، قصد داشتند ایشان را ترور کنند. صادق قطب‌زاده این بار به جرمی متهم بود که کمتر کسی برای حمایت از وی پا پیش گذاشت. نه از راهپیمایی هوادارانش در قم خبری بود و نه از بیانیه‌های چند هزار امضایی بازاریان و نه اعتراض چهره‌های سیاسی مذهبی. کارول جروم خبرنگار شبکه سی‌بی‌سی و از دوستان قطب‌زاده از پیشنهاد برخی دوستان به وی برای خروج از کشور سخن گفته است، پیشنهادی که از سوی او رد شد. قطب‌‎زاده که خواسته بود یا فوراً اعدامش کنند یا عفو شود، پنج ماه در زندان اوین ماند، دادگاه او در مرداد ۶۱ تشکیل شد و بعد از ۲۰ روز محاکمه، سرانجام از سوی محمدی ری‌شهری به اعدام محکوم و در سحرگاه روز بیست و چهارم شهریور ۱۳۶۱ حکمش به اجرا درآمد.

۱۲- ابوالحسن بنی صدر

سید ابوالحسن بنی صدر، ۲ فروردین ماه سال ۱۳۱۲، در روستای باغچه، از توابع همدان به دنیا آمد. سال ۱۳۴۲ برای تکمیل تحصیلات دانشگاهی عازم فرانسه شد و موفق به اخذ درجه دکتری از دانشگاه سوربون در رشته جامعه شناسی گردید. بنی صدر در سالهای اقامت در پاریس فعالیتهای سیاسی خود را در قالب همکاری با گروهای مبارز جبهه ملی و حتی گروههای اسلامگرا و انقلابی ادامه داد. وی با پیوستن به اتحادیه انجمن‏های اسلامی دانشجویان خارج از ایران توانست اعتماد نیروهای انقلابی را جلب کرده و به هیأت مشاوران امام خمینی (ره) که در آن برهه زمانی در فرانسه اقامت داشت راه یابد.

بنی صدر در کنار مسعود رجوی، سرکرده منافقین پس از فرار از ایران

در دوازدهم بهمن ۱۳۵۷ پس از پانزده سال اقامت در پاریس به ایران بازگشت و در دوازدهم مرداد ۱۳۵۸ به نمایندگی مردم تهران در مجلس خبرگان (تدوین قانون اساسی) انتخاب شد. او همچنین در پانزدهم بهمن ۱۳۵۸ حکم تنفیذ ریاست جمهوری را از دست امام(ره) دریافت کرد.

درحالیکه کمتر از ۷ ماه از انتخاب او می‏گذشت، با سخنرانی در ۱۷ شهریورماه ۱۳۵۹ چهره واقعی خود را آشکار کرد. به دنبال آن با سخنرانی های ۲۸ آبان ماه در عاشورای حسینی و ۱۴ اسفند زمینه برای سقوط او فراهم شد تا اینکه سرانجام در اول تیر ماه ۱۳۶۰ با حکم امام خمینی (ره) از ریاست جمهوری عزل شده و پس از چند ماه زندگی مخفیانه در کشور، به فرانسه گریخت. ماه های سکانداری بنی صدر، ماه های پرآشوب سیاست کشور بود و وی به هر بهانه ای به مخالفت با مجلس و نیروهای انقلابی بر می خواست. وی عملا با منافقین همکاری کرد و غائله ۳۰ خرداد ۶۰ به راه افتاد. فضایی که او ایجاد کرده بود زمینه را برای بمب گذاری و ترور مقامات و اعضای احزاب انقلابی ایجاد کرد.

او در سالهای اقامت در خارج از ایران همواره به فعالیتهای خود علیه نظام اسلامی ادامه داد و از هر فرصتی برای ضربه زدن به جمهوری اسلامی ایران استفاده کرد.

۱۳- آیت الله حسن لاهوتی اشکوردی

آیت‌الله حسن لاهوتی اشکوری که از زندانیان سیاسی برجسته در دوران حکومت پهلوی بود، در سال ۱۳۰۶ هجری شمسی در رودسر گیلان متولد شد. وی که از روحانیون هوادار نهضت امام خمینی بود، از سوی ایشان برای تبلیغات مذهبی به گرمسار اعزام شد و سال‌ها به فعالیت مذهبی – سیاسی در آن شهر پرداخت.

آیت الله لاهوتی نفر اول از سمت چپ نشسته

لاهوتی در اوایل دهه پنجاه توسط اسدالله تجریشی از بازاریان نزدیک به موتلفه با سازمان مجاهدین خلق ارتباط پیدا کرد و به همین دلیل چند بار بازداشت، بازجویی، شکنجه و زندانی شد. وی پس از اعلام تغییر ایدئولوژی این سازمان از جمله افرادی بود که به مخالفت با رویه جدید پرداخت.

لاهوتی که در فاصله سال‌های ۱۳۵۴ تا ۱۳۵۷ در زندان بود، پس از آزادی بلافاصله به نوفل‌لوشاتو رفت و تا ۱۲ بهمن ۱۳۵۷ که به عنوان یکی از مسافران پرواز انقلاب به ایران بازگشت در زمره نزدیکان رهبر انقلاب بود. او یکی از کسانی بود که در تصویر مشهور ورود امام به ایران روی پلکان هواپیما دیده می‌شود. حمید لاهوتی فرزند آیت‌الله درباره دلایل سفر پدرش به پاریس می‌گوید: «پدر در آبان سال ۵۷ از زندان آزاد شدند و یک ماهی را به دید و بازدید پرداختند… اواخر آذر یا دی بود که به گمانم سیداحمد آقا با آقای لاهوتی تماس گرفتند و از ایشان خواستند که به پاریس بیایند و همدیگر را ببینند. سیداحمد آقا رابطه خوبی با خانواده ما و پدرمان داشت…»

با جدی‌تر شدن رقابت‌ها و گاه منازعات سیاسی، لاهوتی از جمله روحانیونی بود که به سازمان مجاهدین خلق، نهضت آزادی و ابوالحسن بنی‌صدر نزدیک شد و اختلافاتش با حزب جمهوری اسلامی بروز کرد. همین اختلاف‌نظر‌ها بود که باعث شد در انتخابات اولین دوره ریاست جمهوری در بهمن سال ۱۳۵۸ در حالی که حزب جمهوری اسلامی از نامزدی حسن حبیبی حمایت می‌کرد، لاهوتی به حمایت از ابوالحسن بنی‌صدر بپردازد.آیت‌الله لاهوتی به دلیل همین اختلاف نظر از جمله افرادی بود که به همراه مهندس بازرگان و دیگر نمایندگان نزدیک به نهضت آزادی و ملی- مذهبی‌ها در هنگام رای‌گیری برای طرح عدم کفایت سیاسی بنی‌صدر صحن علنی مجلس را ترک کرد. او بعد از آن تاریخ نیز همچنان مواضع انتقادی خود را حفظ کرد؛ مواضعی که به برهم خوردن برخی سخنرانی‌هایش انجامید.

داریوش فروهر در روز ۷ دی‌ ماه ۱۳۰۷ در شهر اصفهان به دنیا آمد. فروهر در آذرماه ۱۳۲۷ و در سن ۲۰ سالگی به عضویت گروه مکتب درآمد، گروهی که هستۀ مرکزی یک سازمان سیاسی ملی‌گرا و مبارز بود. گروه مکتب سه سال بعد در یکم آبان ماه ۱۳۳۰ تبدیل به حزب ملت ایران شد و داریوش فروهر نیز به عضویت در کمیته موقت رهبری این حزب درآمد. او در هفدهم دی ماه‌‌‌‌ همان سال و در سن ۲۳ سالگی به دبیری حزب ملت ایران انتخاب شد و به واسطه فعالیت‌های سیاسی‌اش پس از کودتای ۲۸ مرداد، برای دستگیری زنده و یا تحویل مرده‌اش جایزه تعیین شد.

در سال ۱۳۳۹ و با تشکیل جبهه ملی دوم، داریوش فروهر اگرچه در زندان بود اما به عضویت در شورای مرکزی این جبهه انتخاب شد. او دو ماه پس از آزادی از زندان، از سوی جبهه ملی کاندیدای مجلس شد اما باز هم در ۱۷ دی ماه به زندان افتاده و تا ۲۵ فروردین ۱۳۴۰ در زندان باقی ماند. داریوش فروهر سوم اردیبهشت ۱۳۴۰ با یکی از همرزمان خود به نام پروانه اسکندری که او نیز بار‌ها به زندان افتاده بود، ازدواج کرد. پروانه اسکندری نیز از ارادتمندان راه مصدق بود و در حزب ملت ایران عضویت داشت.

او در آستانه انقلاب ایران نیز با حضور در صف مقدم راه‌پیمایی‌های اعتراضی، اراده خود برای تغییر نظام سلطنتی در ایران را به نمایش گذاشت. فروهر در نهم آبان ۱۳۵۷ و پس از آزادی آیت‌الله طالقانی از زندان، از مردم خواست تا دستور حکومت نظامی را بشکنند. بدین ترتیب بود که صف عظیمی از مردم در حالی که شاخه‌های گل به دست داشتند، فاصله بازار تا خانه طالقانی را پیاده پیمودند. داریوش فروهر در‌‌‌‌ همان راهپیمایی طی سخنانی اعلام کرد که «نظام آینده ایران باید با همه‌پرسی تعیین شود.» پس از آن به زندان رفت و بعد از آزادی به عنوان سخنگوی جبهه ملی ایران انتخاب شد.

فروهر در ۲۶ دی ماه ۱۳۵۷ و همزمان با خروج شاه از ایران، برای ملاقات با امام خمینی عازم پاریس شد و ۱۶ روز بعد با پرواز انقلاب به کشور بازگشت. او بلافاصله پس از انقلاب، در ۲۴ بهمن ۱۳۵۷ در کابینه دولت موقت به ریاست مهدی بازرگان شرکت کرد و به عنوان وزیر کار مشغول به کار شد. او حقوقی بابت شغل وزارت دریافت نکرد و با استعفای دولت موقت نیز از فعالیت‌های اجرایی فاصله گرفت. فروهر در آغاز پاییز سال ۶۰ به زندان رفت که پنج ماه بطول انجامید و پس از آن به عنوان دبیرکل حزب ملت ایران به فعالیت‌های سیاسی خود ادامه داد.

با اوج‌گیری اختلاف‌های سیاسی داخلی و نهایتا برکناری بنی‌صدر و درگیری‌های خونین، همه نیروهایی که در دوران ریاست جمهوری بنی‌صدر از او حمایت کرده و یا به هیچ یک از طرفین درگیری نپیوسته بودند به مماشات و خیانت محکوم شدند. داریوش فروهر نیز از این قاعده برکنار نماند. فروهر در پیامی درون‌سازمانی از اعضای حزب ملت ایران خواست که اتحاد خود را حفظ کنند و ابراز امیدواری کرد که این حزب بتواند از این دوران سخت نیز سربلند بیرون آید. در سال ۱۳۶۱ داریوش فروهر نیز دستگیر و زندانی شد. زندان فروهر پنج ماه طول کشید. ظاهرا پس از اطلاع امام خمینی از بازداشت فروهر دستور آزادی وی صادر شده بود.

در سال‌های بعد حزب ملت ایران و داریوش فروهر همه انتخابات برگزار شده مجلس و ریاست جمهوری را تحریم می‌کرد. او خواستار شرکت احزاب مخالف در انتخابات بود و چون این خواسته برآورده نمی‌شد انتخابات را تحریم می‌کرد. وی از همان آغاز سال  ۱۳۵۹به صف منتقدین نظام جمهوری اسلامی پیوست. داریوش فروهر از مخالفین رادیکال نظام جمهوری اسلامی در داخل کشور بود و خواستار برگزاری یک همه پرسی برای تعیین یک نظام حکومتی جدید برای ایران شده بود

شامگاه اول آذرماه ۱۳۷۷ بود که فروهر و اسکندری در منزل مسکونی‌شان در تهران به طرز فجیعی به قتل رسیدند. قتل این دو نفر سرآغاز قتل گروهی دیگر از نویسندگان و روشنفکران ایرانی از جمله محمدجعفر پوینده، محمد مختاری و مجید شریف بود که بعد‌ها به قتل‌های زنجیره‌ای معروف شد.

۱۵- هادی غفاری

غفاری در سال ۱۳۲۹ در تبریز به دنیا آمد و پدرش نیز در زندان های رژیم شاه بر اثر شکنجه کشته شد. هادی غفاری در همان دوران مبارزات پیش از انقلاب نیز به تندروی و خارج از چارجوب حرکت کردن معروف بود که همین شخصیت نیز پس از انقلاب به صورت رفتارهای هیجانی ادامه پیدا کرد.

وی پیش از انقلاب  با گروه های مختلف دانشجویی اعم از سیاسی و غیرسیاسی از جمله نهضت آزادی، سازمان مجاهدین خلق، فدائیان اسلام و حتی گروه های کمونیستی مراوده داشت و بعضاً در مناظره های درون گروهی شرکت می کرد. هادی غفاری صریحاً و در اوج انقلابی که با مشی غیرمسلحانه و مردمی امام‌خمینی(ره) به سمت پیروزی می‌رفت هم کماکان تنها راه رهایی را «جنگ مسلحانه» می‌دانسته و آن را فریاد هم می‌کرده و مردم را هم به آن می‌خوانده است.از وی به عنوان اعدم کننده هویدا نیز یاد می کنند.

وی دیدار با امام در نوفل لوشاتو را این گونه شرح می دهد «نشانی دقیق محل سکونت امام را به دست آوردم. کارهایم را نیز انجام دادم و در همان صبح به آژانس هواپیمایی ایرفرانس مراجعه کرده و برای بعدازظهر همان روز بلیت پرواز به پاریس را تهیه کردم. نام من در پاسپورت و بلیت هواپیما عبدالله گلشنی و شغلم نیز کاسب بود. وقتی به پاریس رسیدم، شب از نیمه گذشته بود ـ دومین شب ورود امام به پاریس ـ از فرودگاه شارل دوگل به منزل حضرت امام تلفن زدم. یکی از بچه ها که بعدها به ابوحنیف معروف شد، گوشی تلفن را برداشت و قرار شد که به دنبالم بیاید.»

هادی غفاری نماینده سه دوره اول مجلس شورای اسلامی بود و در انتخابات مجلس چهارم، پنجم و هفتم رد صلاحیت شد. پس از آنکه در دو دهه اخیر شورای نگهبان چند بار صلاحیت هادی غفاری را برای شرکت در انتخابات تایید نکرد، تا مدتها خبر زیادی از وی منتشر نمی شد؛ تا اینکه ناگهان در سال ۸۸ در جریان انتخابات ریاست جمهوری، آقای غفاری مجدداً به یک چهره خبرساز تبدیل شد. ابتدا سخنرانی های آکنده از سیاه نمایی ایشان در جمع هواداران مهدی کروبی در کانون توجهات قرار گرفت. وی در جریان تبلیغات انتخاباتی و در حمایت از کروبی در محافل گوناگون سخنرانی کرده و به سیاه نمایی علیه اوضاع کشور پرداخت.

بهمن ماه سال ۸۸ سایت ها و روزنامه ها از کشف انبار سلاح و مهمات در مسجد هادی غفاری خبر دادند.  در پی انتشار خبری مبنی بر احتکار برخی اقلام و مایحتاج غذایی مثل برنج در مسجد الهادی، تیم بازرسی وزارت بازرگانی به تحقیق و تفحص پرداخت که مشخص شد برنج کشف شده مربوط به هادی غفاری امام جماعت مسجد مذکور است.

۱۶- سید محمود دعایی

سیدمحمود دعایی فرزند سیدمحمد در سال ۱۳۲۰ از پدری یزدی و مادری کرمانی در یزد متولد شد و در ۴ سالگی به اتفاق مادرش که کرمانی بود در کرمان اقامت گزید. وی پس از اتمام تحصیلات متوسطه وارد حوزهٔ علمیه کرمان به نام مدرسهٔ معصومیه شد و به تحصیل علوم اسلامی مشغول شد. بعد از اتمام سطوح اولیه تحصیلی در کرمان به حوزهٔ علمیهٔ قم رفت و بعد از تکمیل سطوح عالیه در سال ۱۳۴۶ رویدادهای سیاسی تحت تعقیب رژیم شاه قرار گرفت و مخفیانه به عراق رفت و در آنجا تحصیلات علوم اسلامی را ادامه داد. در این دوران تلاش‌های وسیعی جهت استردادش صورت گرفت که مأموران رژیم گذشته در این زمینه موفق نشدند.

دعایی قبل از پیروزی انقلاب در خارج و داخل ایران از فعالین سیاسی بوده و در خلال این مدت به اروپا و کشورهای خاورمیانه (چون سوریه، لبنان، اردن، عربستان، پاکستان، و افغانستان) سفر کرده است. او در جریان مبارزات سیاسی خارج از کشور مدت ۷ سال سخنگوی نهضت روحانیت مبارز در ایران بود و نمایندگی آیت‌الله خمینی را به عنوان رابط بین مسئولین عالی‌رتبه عراقی با او به عهده داشت و همچنین رابط بین سازمان‌ها و انجمن‌های اسلامی و مبارز دانشجوئی و برخی شخصیتهای مبارز خارج از کشور با وی بود. همچنین وی در زمان اقامت در عراق تهیه‌کننده و مجری برنامهٔ رادیویی نهضت روحانیت در ایران بود که در مبارزه با رژیم پهلوی پخش می‌شد.

او بعد از انقلاب در اوایل سال ۱۳۵۸ به عنوان سفیر جمهوری اسلامی ایران در عراق عازم بغداد شد و به‌دنبال اعتراض به دخالت‌های آشکار مأمورین عراقی در امور داخلی ایران به دستور وزارت خارجه در اسفند ۱۳۵۸ به ایران بازگشت. مدتی در دفتر رهبر انقلاب اشتغال داشت و سپس به دستور ایشان در اردیبهشت ۱۳۵۹ به سرپرستی موسسهٔ اطلاعات منصوب شد که تا به امروز نیز ادامه پیدا کرده است. وی همچنین در ۶ دروه مجلس حضور داشته و به اصلاح طلبان نزدیکی دارد.  او در انتخابات مجلس هفتم و مجلس هشتم (که در آن انتخابات که در لیست ائتلاف اصلاح‌طلبان قرار داشت) شکست خورد.

۱۷- سید محمد موسوی خوئینی ها

او تمام مدت اقامت امام در نوفل لوشاتو در خدمت ایشان بود و پس از تصمیم امام مبنی بر مراجعت به کشور او نیز در معیت ایشان به کشور بازگشت و به خیل عظیم مردم پیوست. پس از پیروزی انقلاب او مدتی مسئولیت دفتر حضرت امام را در تهران عهده‌دار بود و مدتی هم عضو دفتر ایشان در قم و تهران بود. پس از مدتی در ۸ مهر ۱۳۵۸به فرمان حضرت امام به سمت قاضی شرع در دادگاه های انقلاب مشهد منصوب شد. در تاریخ ۱۳۶۳ به عنوان نماینده مردم فردوس و طبس به مجلس شورای اسلامی راه یافت و طی سال های ۶۳ تا ۱۳۷۱ نماینده دوره دوم و سوم مردم مشهد در مجلس شورای اسلامی بود.

همچنین فردوسی پور دبیر کنگره جهانی حضرت رضا و نماینده ولی فقیه در فردوس و امام جمعه آنجا بود.۴ او در سال ۱۳۷۰ با حکم مقام معظم رهبری آیت الله خامنه ای به عضویت شورای سیاستگذاری ائمه جمعه در آمد.  اسماعیل فردوسی پور در آخرین انتخابات مجلس خبرگان رهبری به نمایندگی مردم خراسان انتخاب شد و در تاریخ ۲۶/۱۱/۸۵ به علت بیماری دار فانی را وداع گفت.

۱۹- محمدعلی صدوقی

 محمدعلی صدوقی فرزند سومین شهید محراب حضرت آیت‌الله حاج شیخ محمد صدوقی در ۲۴ مرداد ماه سال ۱۳۲۸ در قم متولد شد. وی از سال ۱۳۶۷ (پس از درگذشت آیت الله سید روح‌الله خاتمی) تا پایان عمر نماینده ولی فقیه و امام جمعه شهر یزد بود.

محمدعلی صدوقی در کنار پدر بزرگوارشان، آیت الله صدوقی، شهید محراب

وی با آغاز نهضت انقلاب اسلامی در کنار پدر بزرگوارش فعالیتهای سیاسی خود را آغاز نمود و برای آگاهی بخشیدن و هدایت مردم به نقاط مختلف کشور سفر کرد. ایشان در زمان تبعید حضرت امام خمینی(س) به پاریس رفته و با پرواز انقلاب در ۱۲ بهمن ۱۳۵۷ به همراه بنیانگذار کبیر جمهوری اسلامی به ایران بازگشت.

مرحوم صدوقی پس از پیروزی انقلاب اسلامی مسئولیت‌های اجرایی متعددی را عهده دار شد که برخی از آنها با حکم مستقیم حضرت امام خمینی (ره) بود.

مسئولیت کمیته انقلاب اسلامی، عضویت در شورای فرماندهی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، معاونت شورای عالی قضایی و معاونت دادستان کل کشور و نماینده حضرت امام (ره) در نظارت بر انتخابات شورای عالی قضایی برخی از مسئولیتهای آن زنده یاد در سال های پس از پیروزی انقلاب اسلامی است. او پس از شهادت اولین نماینده مردم یزد در مجلس شورای اسلامی مرحوم شهید دکتر سید رضا پاکنژاد که در واقعه هفتم تیر حزب جمهوری اسلامی به شهادت رسید، بعنوان نماینده مردم یزد و بار دیگر در انتخابات دوره سوم و به نمایندگی از مردم تهران راهی مجلس شورای اسلامی شد.

محمدعلی صدوقی روز شنبه ۱۱ تیر ۱۳۹۰ در ۲۹امین سالروز درگذشت پدرش آیت الله محمد صدوقی، در سن ۶۳ سالگی به علت نارسایی کبدی درگذشت.

۲۰- حبیب الله عسگراولادی

 حبیب الله عسگراولادی در سال ۱۳۱۱ در تهران در یک خانواده مذهبی و بازاری به دنیا آمد.  عسگر اولادی در حالی که سیزده سال بیشتر نداشت به فعالیت های سیاسی به رهبری آیت الله کاشانی، جلب شد. از سال ۱۳۲۷، پس از آزادی از زندان تا ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، در جریانات، با آهنگ روحانیت، در متن فعالیت‌ها بود. در ۱۳۲۷ به فعالیت های سیاسی وارد و با حوادث ملی شدن نفت آشنا شد و در تجمعات و تظاهرات این دوران شرکت می‌کرد. وی که با فعالیت جمعیت فدائیان اسلام نیز آشنا بود، در ۱۳۳۳، به همراه عده‌ای از دوستانش تصمیم گرفتند هیئتی مذهبی تأسیس کنند و به فعالیت فرهنگی بپردازند.

با شروع نهضت اسلامی به رهبری امام خمینی (ره)، با ایشان آشنا شد. در ماجرای تصویب لایحه انجمنهای ایالتی و ولایتی، ارتباط هیئت وی با بیت امام گسترده‌تر شد و این ارتباط باعث ائتلاف آنها با دو هیئت مسجد شیخ علی و هیئت اصفهانیهای بازار و تشکیل هیئتهای مؤتلفه اسلامی شد.

وی که در کارنامه مبارزاتی خود سابقه ۱۳ سال تحمل زندان‌های ستم شاهی را دارد، در طول دوران انقلاب با توجه به محبوبیت خود در میان بازاریان و کسبه حمایت های مالی و معنوی بسیاری را در جهت کمک به اهداف مبارزین و انقلاب اسلامی انجام داد.

عسگراولادی پس از انقلاب اسلامی، مسئولیت‌هایی همچون نمایندگی ولی فقیه در کمیته امداد امام خمینی را برعهده داشته و رئیس شورای مرکزی کمیته امداد و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام بوده است. وی در سال‌های آخر عمر مواضع موثری را در مقابل جریان فتنه و انحراف از خود نشان داد و همواره در راه افشای تحرکات گروه هایی که سعی داشتند انقلاب را از اهداف خود دور کنند کوشید. حبیب‌الله عسگراولادی، دبیرکل جبهه پیروان خط امام و رهبری آبان سال ۱۳۹۲ در سن۸۲ سالگی بر اثر بیماری درگذشت.

منبع : فرهنگ نیوز

بازدیدها: 202