سپر نماز باشید تا نماز سپر شما شود

امیرالمؤمنین علی علیه السلام در ابتدای این فراز می فرمایند: “تعاهدوا أمر الصلاه وحافظوا علیها واستکثروا منها وتقربوا بها فإنها “کانَتْ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ کِتاباً مَوْقُوتاً / نماز را به پا دارید و محافظت آن را به عهده بگیرید و زیاد به آن توجه کنید و فراوان نماز بخوانید و به وسیله آن به خدا تقرب بجویید زیرا نماز به عنوان فریضه واجب در اوقات شبانه روز بر مؤمنان مقرر شده است.“

در ابتدای این بحث امیرالمؤمنین به مستمعان خود درباره نماز این گونه سفارش می کنند که با نماز عهدتان را استوار کنید و نمازتان را از گزندها حفظ کنید و فراوان نماز بخوانید. حقیقت آن است که وقتی کسی پوششی را بر تن می کند و از پوشش پاسداری می کند و مراقب آن پوشش است که صدمه ای به آن نرسد در عوض آن پوشش هم از او محافظت می کند. جنگاوری را در ذهن تصور کنید که با لباس و زره زرم و کلاه خود در نبرد حاضر شده است. همچنان که آن جنگاور از آن حفاظ و پوشش حفاظت می کند آن حفاظ نیز از جنگاور حفاظت می کند اما اگر جنگاور آن لباس و زره را از تن بیرون کند دیگر زره از او حمایت نخواهد کرد. از دیدگاه امام علی علیه السلام هم اگر بنده ای از نماز به عنوان یک حفاظ معنوی و روحانی محافظت کند و نمازش را از آسیب ها و گزندها مصون نگه دارد در آن صورت نماز هم او را از گزندها مصون خواهد داشت و اجازه نخواهد داد که او به سمت منکر و فحشا سوق پیدا کند.

اگر قرار باشد کسی در این جهان درباره نماز سخن بگوید و ماهیت و عظمت و جایگاه حقیقی آن را تشریح کند چه کسی بهتر از امیرالمؤمنین که چشم و گوش اش به ملکوت باز شده است و دست پرورده رسول الله (صلی الله علیه وآله) است. کسی که در خانه خدا چشم به جهان می گشاید و در خانه خداوند به شهادت می رسد.

اما یکی از بهترین بیانات امیرالمؤمنین علی عالیه السلام درباره نماز در خطبه ۱۹۹ نهج البلاغه مطرح شده است. فرازی از ای نخطبه را با هم مرور می کنیم: “تعاهدوا أمر الصلاه وحافظوا علیها واستکثروا منها وتقربوا بها فإنها “کانَتْ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ کِتاباً مَوْقُوتاً ” – النساء:۱۰۳- ، ألا تسمعون إلى جواب أهل النار حین سئلوا “ما سَلَکَکُمْ فِی سَقَرَ؟ قالُوا لَمْ نَکُ مِنَ الْمُصَلِّینَ ” – المدّثّر۴۲- ۴۳- ، وإنها لتحت الذنوب حت الورق وتطلقها إطلاق الربق وشبهها رسول الله صلى الله علیه وآله وسلم بالحمه تکون على باب الرجل فهو یغتسل منها فی الیوم واللیله خمس مرات فما عسى أن یبقى علیه من الدرن.  وقد عرف حقها رجال من المؤمنین الذین لا تشغلهم عنها زینه متاع ولا قره عین من ولد ولا مال. یقول الله سبحانه: ” رِجالٌ لا تُلْهِیهِمْ تِجارَهٌ ولا بَیْعٌ عَنْ ذِکْرِ اللَّهِ وإِقامِ الصَّلاهِ وإِیتاءِ الزَّکاهِ ” – النور۳۷- . وکان رسول الله صلى الله علیه وآله وسلم نصباً بالصلاه بعد التبشیر له بالجنه لقول الله سبحانه: ” وأْمُرْ أَهْلَکَ بِالصَّلاهِ واصْطَبِرْ عَلَیْها” – طه۱۳۲- ، فکان یأمر بها أهله ویصبر علیها نفسه ثم اِنّ الزّکوه جُعلت مع الصّلوه قُربانا لِاَهل الاِسلام … /  نماز را به پا دارید و محافظت آن را به عهده بگیرید و زیاد به آن توجه کنید و فراوان نماز بخوانید و به وسیله آن به خدا تقرب بجویید، زیرا نماز به عنوان فریضه واجب در اوقات شبانه روز بر مؤمنان مقرر شده است. مگر به پاسخ دوزخیان گوش فرا نداده اید در برابر این پرسش که چه چیز شما را به دروغ کشانیده است می گویند ما از نمازگزاران نبودیم. نماز، گناهان را همچون برگ های پاییزی می ریزد و غل و زنجیرهای معاصی را از گردن ها می گشاید. پیامبر (صلی الله علیه وآله) نماز را به چشمه آب گرمی که بر در خانه کسی باشد و شبانه روزی پنج بار خود را در آن شستشو دهد تشبیه کرده است که بدون تردید چرک و آلودگی در بدن چنین کسی باقی نخواهد ماند. گروهی از مؤمنان که زینت و متاع این جهان و چشم روشنی آن یعنی فرزندان و اموال آنان را به خود مشغول نداشته است حق نماز را خوب شناخته اند. خداوند سبحان می فرماید: مردانی هستند که تجارت و داد و ستد آن ها را از یاد خدا و برپاداشتن نماز و پرداخت زکات بازنمی دارد. رسول خدا (صلی الله علیه وآله) بعد از اشارت به بهشت، خویش را در مورد نماز به تعب و مشقت انداخته بود زیرا خداوند به ایشان می فرماید: خانواده خویش را به نماز فرمان ده و در برابر آن شکیبا باش. لذا آن حضرت پی در پی اهل بیت خود را به نماز امر می کرد و خود نیز در انجام آن شکیبایی داشت و بدانید که زکات همراه نماز مایه تقرب مسلمانان به خداوند است …”

استفاده امیرالمؤمنین (علیه السلام) از پنج آیه در فرازی کوتاه از یک خطبه

همچنان که ملاحظه می شود در این فراز از خطبه ۱۹۹ نهج البلاغه که موضوعیت آن نماز است از پنج آیه قران استفاده شده است به این معنا که امام علی (علیه السلام) از کلام الهی در القای سخنان خود درباره اهمیت نماز سود برده اند.

امیرالمؤمنین علی علیه السلام در ابتدای این فراز می فرمایند: “تعاهدوا أمر الصلاه وحافظوا علیها واستکثروا منها وتقربوا بها فإنها “کانَتْ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ کِتاباً مَوْقُوتاً / نماز را به پا دارید و محافظت آن را به عهده بگیرید و زیاد به آن توجه کنید و فراوان نماز بخوانید و به وسیله آن به خدا تقرب بجویید زیرا نماز به عنوان فریضه واجب در اوقات شبانه روز بر مؤمنان مقرر شده است.”

در ابتدای این بحث امیرالمؤمنین به مستمعان خود درباره نماز این گونه سفارش می کنند که با نماز عهدتان را استوار کنید و نمازتان را از گزندها حفظ کنید و فراوان نماز بخوانید. حقیقت آن است که وقتی کسی پوششی را بر تن می کند و از پوشش پاسداری می کند و مراقب آن پوشش است که صدمه ای به آن نرسد در عوض آن پوشش هم از او محافظت می کند. جنگاوری را در ذهن تصور کنید که با لباس و زره زرم و کلاه خود در نبرد حاضر شده است. همچنان که آن جنگاور از آن حفاظ و پوشش حفاظت می کند آن حفاظ نیز از جنگاور حفاظت می کند اما اگر جنگاور آن لباس و زره را از تن بیرون کند دیگر زره از او حمایت نخواهد کرد. از دیدگاه امام علی علیه السلام هم اگر بنده ای از نماز به عنوان یک حفاظ معنوی و روحانی محافظت کند و نمازش را از آسیب ها و گزندها مصون نگه دارد در آن صورت نماز هم او را از گزندها مصون خواهد داشت و اجازه نخواهد داد که او به سمت منکر و فحشا سوق پیدا کند، همچنان که وعده الهی است که “إِنَّ الصَّلَاهَ تَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاء وَالْمُنکَرِ / همانا نماز آدمی را از فحشا و منکر بازمی دارد. “

منبع : شبستان

بازدیدها: 187