شاخص های رئیس جمهور مطلوب برای انتخابات 1400 | رسول سنائی راد
هیات: استفاده از شاخص بهعنوان راهنما و جهت دهنده، ابزار مناسبی برای حرکت به سمت هدف میباشد که در انتخابات برای انتخاب اصلح یعنی گزینش شایستهترین نامزد از میان داوطلبانی متعدد میتواند کاربرد داشته باشد.
تعیین شاخصها که بهجز برخی که از ثبات برخوردارند، متغیر بوده و به شرایط و وضعیت نظام و کشور در داخل و خارج و اوضاع جبهه دشمنان و مخالفان از یکسو و مشکلات و مسائل مردم، نیازها و انتظارات آنها از سوی دیگر گرهخورده، مستلزم اشراف، برآورد وضعیت و شرایط دسترسی به اطلاعات میدانی و استفاده از گروههای کارشناسی و اتاقهای فکر تخصصی است که معمولا در سطح نهادها و گروههای نخبگانی امکانپذیر میباشد.
ارائه دقیقترین و مناسبترین شاخصهای تشخیص رئیسجمهور مطلوب یا انتخاب اصلح در انتخاباتها، توسط رهبری در نظام جمهوری اسلامی ایران با توجه به اشراف معظم له به حوزههای مهم و راهبردی و در اختیار داشتن ابزار و ظرفیتهای کارشناسی و تخصصی از یکسو و نگاه همهجانبه و معطوف به مصالح و منافع عالیه نظام و کشور از سوی دیگر، اطمینان خاطری برای کاربست آن به رای دهندگان میدهد که البته با توجه به پویایی آن در پیوند با تحولات محیطی و اقتضائات زمانی در هر انتخابات باید در رجوع به بیانات و فرمایشات ایشان آن را استخراج نمود.
مقدمه
انتخابات ریاست جمهوری مرحله سوم که در 28 خردادماه آینده برگزار میشود، در برخورد با مسائل مهمی چون بیانیه گام دوم انقلاب، پیچیدگی مواجهه دشمن پس از روی کار آمدن بایدن و طرح دوباره برجام، بروز مشکلات اقتصادی-اجتماعی و … از اهمیت خاصی برخوردار بوده و انتظار میرود رئیسجمهور بعدی با حل منطقی این مسائل که نیازمند توانایی، درایت و تلاش ویژهای است، نظام و کشور را از این مرحله حساس عبور داده و روند پیشرفت و عزت کشور را تأمین نماید.
علاوه بر این، جامعه ما به تجربهای تلخ در فضای سیاسی کشور دستیافته که ناشی از مغایرت ادعاهای برخی احزاب و چهرههای سیاسی در زمان تبلیغات انتخاباتی و عمل پس از رأی آوری و کسب قدرت و یا تحریف برخی حرفها و وعدههایی است که پیش از انتخابات به مردم داده و رأی آنان را به خود جلب میکنند.
ازاینرو نقش رأیدهندگان در انتخابات و سرنوشت کشور، اهمیت بالایی یافته و انتخاب اصلح موضوعیت پیدا میکند که باید بر اساس تشخیص باشد که بتواند امکان گزینش شایستهترین فرد برای به دست گرفتن قدرت و کسب کرسی ریاست جمهوری برای اداره کشور در وضع موجود و شرایط پیش رو را فراهم آورد.
اینجاست که شاخصهای انتخاب نامزد اصلح میتواند به اثربخشی و جهتگیری درست رأی کمک نماید و انتخاب شایستهترین و مناسبترین فرد برای تصدی این مسئولیت سنگین و سرنوشتساز را برای دورهای که معمولاً هشتساله بوده و آثار آن میتواند بهمراتب طولانیتر هم باشد، رقم زند.
الف) شاخصهای انتخاب چیست
شاخص بهصورت عمومی یک چوب، میله، ستون و علامتی است که برای جهتیابی درست و یا تعیین میزان و مقدار کمک میکند، مثل بهکارگیری علائم در جهتگیری حرکت درست در دریا و یا بیابانها و یا بهکارگیری یک ستون مدرج برای نمایش میزان آب سد یا رودخانه.
ازآنجاکه معمولاً باید شاخص به چشم بیاید بهصورت برآمده و مرتفع ساخته میشود و نسبت به اطراف برجستهتر است و لذا امکان تشخیص سریعتر و راحتتر را فراهم میسازد.
شاخصهای انتخاباتی در فرهنگ سیاسی پس از انقلاب اسلامی، بهویژه پس از دوران جنگ و تشدید رقابتها و بهکارگیری تبلیغات سیاسی- انتخاباتی برای کسب قدرت از سوی نامزدها و حامیان آنان موضوعیت پیداکرده و مورد تأکید دلسوزان نظام و در رأس آنان مقام معظم رهبری نیز بوده است.
مقام معظم رهبری که معتقدند در انتخابات باید «کسانی سر کار بیایند که همتشان بر حفظ عزت و حرکت کشور در جهت هدفهای انقلاب باشد» انتخاب آنان را بر عهده مردم دانسته و انتظار دارند رأی مردم به برآمدن چنین افرادی در عرصه قدرت منتهی شود.
چنین مهمی در عرصه عمل باید بر اساس تشخیص درست صورت گیرد، که شاخصهای انتخاب میتواند راهنمای آن باشد. یعنی وقتی چندین نفر در عرصه انتخابات با یکدیگر رقابت کرده و ادعاها و حرفهایی نیز مطرح میکنند، این شاخصها هستند که میتوانند راهنمای رأیدهندگان برای گزینش بهحساب آیند تا به تعبیر مقام معظم رهبری، «تشخیص بدهیم، ترجیح بدهیم، ببینیم آنکسی که میتواند برای انقلاب، برای کشور، برای آینده، برای عزت ملی، برای باز کردن گره مشکلات، برای ایستادگی قدرتمندانه، عزتمندانه در مقابل دسیسه معاندان و برای الگو کردن جمهوری اسلامی در چشم مستضعفان عالم بیشتر و بهتر تلاش کند کیست؟»
پس شاخصهای انتخاباتی آن ویژگیهای برجسته و مهمی است که چنانچه داوطلبان حاضر در عرصه انتخابات از آن برخوردار باشند، میتوانند وظیفه سنگین خود را در آن جایگاه مهم انجام داده و ایفای نقش کنند.
ب) چرایی تهیه شاخصهای انتخاب
گرچه در پاسخ به چرایی تهیه شاخصهای انتخاب میتوان به این گزاره اکتفا کرد: «ضرورت تشخیص برای انتخاب اصلح، تهیه چنین شاخصهایی را ایجاب میکند.» اما واقعیت این است که تهیه و داشتن شاخص برای انتخاب و گزینش از میان نامزدهای موجود در انتخابات در کشور ما ضرورتی است که واجد اهمیت بیشتری نیز میباشد، چراکه؛
1- با برپایی جمهوری اسلامی پس از پیروزی انقلاب اسلامی که مردم حق انتخاب پیداکرده و بارأی مردم عوامل و کارگزاران حکومتی در پستهای مهم و سرنوشتسازی چون ریاستجمهوری تعیین میگردند، این رأی مردم است که بسیار تعیینکننده است و هرچه تشخیص داده و هر کس را بخواهند و در تعرفه بنویسند از صندوق رأی سر برمیآورد.
چراکه در نظام جمهوری اسلامی باوجود شورای نگهبان سازوکاری برای اعمال مدیریت و جهتدهی به آراء مثل آنچه در نظامهای دموکراسی رایج غربی دیده میشود که احزاب انجام میدهند یا سیستم الکترال در آمریکا عمل میکند، وجود ندارد و ما شاهد نوعی دموکراسی باز هستیم که رأی مردم هر چه باشد پس از ریخته شدن به صندوق خواندهشده و به کرسی مینشیند. حالآنکه حتی در کشورهای غربی و مدعی دموکراسی شاهد نوعی دموکراسی بسته و مدیریتشده هستیم که سازوکارهایی را برای جهتدهی به آراء و روی کار آمدن افرادی در درون چهارچوب ساختاری و ملتزم به رعایت قواعدی برای تأمین منافع و مصالح عمومی تعبیه کردهاند که انتخاب فردی مثل ترامپ در آمریکا یک استثناء بهحساب میآید که به او اجازه تکرار حضور را نمیدهند.
2- وجود احزاب سیاسی موسمی که صرفاً در دوره انتخابات فعالشده و به دنبال کسب رأی برای نامزد حزبی خود بوده و تعهدی به معرفی نامزد شایسته و پاسخگو ندارند. در کشور ما برخی احزاب برای رسیدن به قدرت حتی از نامزد اجارهای نیز استفاده میکنند که صرفاً بتواند رأی بیاورد و احزاب حامی را در قدرت سهیم کند ولو اینکه شایستگی برای تصدی آن مسئولیت.
ج- چگونگی تعیین شاخصها:
تعیین شاخص، یک امر پیچیده و نخبگانی است که چند عامل و متغییر در آن نقش کلیدی دارند؛
1- نوع جایگاه و پست حاکمیتی مقام انتخاب شونده.
2- وضعیت و شرایطی که کشور و نظام در آن قرارگرفته.
3- وضعیت و شرایط جبهه دشمنان و مخالفان نظام.
4- مهمترین مسائل و مشکلات و اولویتهای واقعی جامعه.
بنابراین میتوان گفت یک سری شاخصها میتواند ثابت باشد که با توجه به ساختار و مصالح کلی نظام تعیین میشوند، مثل اعتقاد و پای بندی به اسلام و شریعت و اعتقاد و التزام به ولایت که با توجه به ساختار جمهوری اسلامی دائمی و ثابت هستند.
برخی شاخصها نیز متغیرند که با توجه به موارد آمده در فوق تعیین میشوند. مثلا اینکه کشور و نظام در شرایطی چالشی قرارگرفته که میتواند با تکیه بر منابع و ظرفیتهای درونی و تعامل هوشمندانه با سایر کشورها، قدرت درونی را افزایش و از باجدهی به جبهه دشمنانی که در شرایط افول قدرت قرار دارند، اجتناب و مسیر عزت، اقتدار و پیشرفت را تامین کند با شاخص شجاعت، انقلابی گری و کار جهادی پیوند خورده است.
همچنین در گروه چهارم یعنی مسائل و اولویتهای واقعی جامعه، امروز با نوعی انباشت مسائل مواجه هستیم که جامعه را در شرایط چالشی قرار داده و از زبان مردم، میتوان به مواردی چون، تورم و گرانی، ضعف تولدی و پایین بودن اشتغال؛ فساد و تبعیض و فاصله گرفتن مسئولین از مردم اشاره داشت که به سرمایه اجتماعی نظام لطمه زده است. حل این مشکلات نیازمند مردمی بودن و آشنایی با درد مردم از یکسو و داشتن راهحل و امید به حل مشکلات از مسیر کار و تلاش جهادی و میدان دادن به نیروهای دارای انگیزه و توان بهویژه جوانان پرشور است.
بدیهی است تعیین شاخصهای انتخاباتی که مستلزم برآورد وضعیت دقیق و عالمانه است، باید در سطح نخبگانی و استفاده از هیئتهای اندیشه ورزی و با حضور کارشناس انجام شود که ضمن برخورداری از دانش و تجربه کافی، بر اوضاع داخلی و خارجی اشراف و از اطلاعات میدانی برخوردار باشد. علاوه بر این در تعیین ملاکها باید اولویتها نیز مدنظر قرار گیرد که این امر مستلزم عبور از تنگنظری یا نگاههای یکبعدی و حتی جانبدار نیز میباشد و انتظار میرود بر اساس منافع ملی، مصالح کشور و نیازهای واقعی جامعه انجام شود.
مسیر منطقی و طبعی نیز تعیین شاخصها از سوی احزاب و بهکارگیری آن برای معرفی نامزد یا نامزدهای انتخاباتی در گام اول و سپس کاربست چنین شاخصه هایی از سوی رای دهندگان برای انتخاب اصلح می باشد. اما ازآنجاییکه متاسفانه احزاب صرف رای آوری را برای کسب قدرت یا حفظ آن در اولویت قرار داده و بر شهرت نامزدها و یا توان تبدیلشده به پدیده در عرصه رقابت و رای آوری ولو بدون داشتن شایستگی و آمادگی تکیهدارند، این رای دهندگان هستند که باید چنین خلائی را جبران و با نگاه به شاخصها و انطباق آن بر نامزدهای موجود، تشخیص خود را در انتخاب و رای دهی لحاظ و شایستهترین را برای تصدی مسئولیت پست موردنظر برگزینند.
در نظام جمهوری اسلامی که در انتخابات، رای مردم تعیینکننده است، پیوند بین مردم و رهبری ( امت- امامت) در پر کردن خلاء سیاسی – حزبی نقش مهمی دارد. تاکنون این رهبری نظام بوده که با برخورداری از اشراف کامل نسبت به وضعیت راهبردی در نظام از یکسو و جبهه معاندان و دشمنان از سوی دیگر و همچنین دلسوزی نسبت به مردم و سرنوشت کشور، شاخصهای انتخاب را بیان و مردم را به مراعات آن دعوت کردهاند.
این شاخص ها مستقیم و غیرمستقیم در رهنمودها و بیانات رهبری در آستانه انتخابات، برای مردم بیانشده و راهنمای آن دسته از رای دهندگانی بوده که دغدغه انتخاب اصلح را داشته اند.
د- شاخص های انتخاب اصلح در انتخابات پیش رو:
دقیقترین و مناسبترین شاخصها برای انتخاب اصلح را میتوان از زبان رهبر انقلاب شنید که در هر انتخابات بهتناسب شرایط، وضعیت و نیازهای کشور و نظام بهصورت پویا بیان می شود.
ضمن اینکه ایشان علاوه بر اشراف شخصی نسبت به اوضاع و مسائل، برآوردهای دقیق نهادها و اتاق فکرها ی مختلف را نیز در اختیار داشته و در پیوند با مصالح عالیه نظام و کشور مورد عنایت قرار می دهند.
با نگاه به شرایط و وضعیت راهبردی نظام در داخل و خارج از کشور و تامین مصالح و منافع عالیه نظام تقویت مولفه های قدرت ملی و ایجاد « ایران قوی» را راهبردی اساسی میدانند که امروز به انتخابات گرهخورده است.
ایشان در فرمایشات نوروزی خود تاکید داشتند؛ « ما باید تلاش کنیم، کشور را قوی کنیم. خب، کشوری و دولتی که می بیند دشمنهای دشمنان و زیاده خواهان و مستکبران راه را کار و علاجش این است که خود را قوی کنند. این قوت کشور و ایران قوی یک شعار عمومی است. این را همه قبول دارند، آنکسی که بنده را هم قبول ندارد، شعار ایران قوی را قبول دارد. مسلماً ایران قوی بهتر از ایران ضعیف و ناتوان و توسریخور است، ایران قوی، ایران عزیز و دارای عزت.» ( 6/1/1400)
مقام معظم رهبری پیشازاین و در دیدار با دانشجویانی که نسبت به وضع کشور و مشکلات پیشآمده، ابراز دغدغه و گلایه کرده بودند، بهصراحت اعلام داشتند؛ « اگر چنانچه شما جوانها زمینه را برای روی کارآمدن یک دولت جوان و حزب الهی آماده کنید، من معتقدم که بسیاری از این نگرانیهای شما و غصههای شما پایان خواهد گرفت.» (28/2/98)
البته ازآنجاییکه احتمال میرفت برخی دولت جوان را با سن تقویمی رئیسجمهور جابجا بگیرند، توضیح این مفهوم اضافه فرمودند، » مکرر گفتهام که به دولت جوان و حزب الهی معتقد و امیدوارم. اما معنای این حرف این نیست که یک جوان 32 ساله منباب مثال رئیس دولت باشد. بلکه معنای دولت جوان و حزب الهی یک دولت پایکار و آماده و بانشاط و در سنین کار و تلاش است که علاج مشکلات است و میتواند کشور را از راههای دشوار عبور دهد. برخی در سنین بالاتر به معنای جوان و پرتلاش و پرنشاط هستند، مانند شهید بزرگوار حاج قاسم سلیمانی که بیشتر از ۶۰ سال سن داشت، اما اگر شهید نمیشد او را تا ۱۰ سال دیگر در همان مسئولیت میگذاشتم.»
با توجه به اینکه تجربه نشان داده در شرایط مشابه، مثلاً باوجود تحریم و مشکلات ناشی از آن، هرکجا ما از مدیریتهای کارآمد، جهادی و پرتلاش برخوردار بودهایم درخشیدهایم، باید انباشت مشکلات در بخشهای دیگر را ناشی از عدمکفایت مدیریتی، ناامیدی و کمکاری دانست که میتواند توسط مردم عزیزمان جبران گردد.
از نگاه رهبر فرزانه انقلاب حضور پرشور در انتخابات موجب اقتدار و امنیت کشور میشود و به آینده کشور کمک میکند. اما «اگر این شرکت پرشور مردم همراه شود با یک انتخاب درست که حقیقتاً یک نیروی کارآمد و باایمان و پرانگیزه و علاقهمند به کار انتخاب بشود بهوسیله مردم، خب این نورعلی نور است و آینده کشور را تضمین خواهد کرد.»
لذا با توجه بهضرورت کار و کارآمدی مدیریتی است که معظم له بر شاخصهایی چون 1-کارآمدی؛ 2- ایمان؛ 3- انگیزه؛ و 4- علاقهمندی به کار برای رئیسجمهور آینده تاکید فرمودند.
در ادامه این بحث، تکمیل آن در بیانات نوروزی نیز این شاخصها را با تعبیر خصوصیات رئیسجمهور مطلوب موردعنایت قراردادند و فرمودند: «به نظر میرسد هرکسی که به دنبال سعادت کشور است یک چنین رئیسجمهوری میخواهد. اولاً باکفایت باشد، دارای مدیریت و کفایت مدیریت باشد. ثانیاً باایمان باشد، اگر بیایمان بود، نمیشود به او اعتماد کرد. آدم بیایمان کشور را، منافع کشور را، مردم را ۱ وقتی میفروشد، پس باایمان باشد. بعد عدالتخواه باشد. ضد فساد باشد، اینیکی از مهمترین خصوصیاتی است که بایست در رئیسجمهور وجود داشته باشد که به معنای واقعی کلمه به دنبال اجرای عدالت باشد و به معنای حقیقی کلمه با فساد بخواهد مبارزه کند. دارای عملکرد انقلابی و جهادی باشد، یعنی با عملکرد اتوکشیده نمیشود کارکرد، بااینهمه مسائل اساسی که در کشور وجود دارد، یک حرکت جهادی و انقلابی لازم است، بایستی عملکرد اش اینجور باشد.
به توانمندیهای داخل معتقد باشد بعضیها هستند، داخل را اصلا قبول ندارند، همان حرف قدیمی را میگویند که در داخل فقط لول هنگ را می توانمند { بسازند} نمیدانند که در داخل چه خبر است. توانمندیهای کشور را واقعا مطمئن باشند و معتقد باشند به توانمندی ها. به جوانان معتقد باشند، جوان ها را قبول داشته باشند، جوانها را بهعنوان پیشران حرکت عمومی بشناسند و به آنها اعتماد کنند. بنده از سابق با جوانها مرتبط بودم و سالها است که به اینها و مسائل گوناگون اعتماد میکنم. واقعا هرجایی جوانها وارد میشوند- من نمیخواهم حالا عناوین و مانند اینها را اسم بیاورم- اینجوری است که گرههای سخت را باز میکنند و مشکلگشایی میکنند. خود این رئیسجمهور به جوانها معتقد باشد. مردمی باشد. امیدوار باشد. آدم مأیوس و بدبین و با نگاه تلخ به آینده و تاریک به آینده نباشد.
اگر چنانچه یک چنین کسی باشد که بتواند مشکلات را مدیریت کند و بیاید سرکار مطمئنا این کشور را به نقطه مطلوب خواهد رساند. یک رئیسجمهوری با این خصوصیات را پیدا کنید.» ( 6/2/1400)
بنابراین شاخصهای نامزد اصلح یا رئیسجمهور مطلوب برای دوره آینده از نگاه رهبر فرزانه انقلاب در پیوند با وضعیت و شرایط داخلی و خارجی کشور و مشکلات و مسائل اساسی مردم، عبارتاند از:
1- اعتقاد و التزام به ولایت و هماهنگی با رهبری
2- کفایت مدیریتی و کارآمدی.
3- ایمان دینی.
4- انگیزه و علاقهمندی به کار.
5- عدالتخواهی و فساد ستیزی.
6- دارای سابقه انقلابی و عملکرد جهادی.
7- معتقد به توانمندیهای داخلی.
8- معتقد به جوانان و میدان دادن به آنها.
9- مردمی بودن.
10- امیدوار بودن و اجتناب از یاس و بدبینی به آینده نظام.
طبیعی است که چنانچه رئیسجمهور آینده، ویژگیها و شاخصهای مورداشاره در فوق را داشته باشد، میتواند وظایف و مسئولیت سنگین ریاستجمهوری در شرایط چالشی و سخت فعلی را انجام داده، با حل مشکلات و مسائل کشور و افزایش قدرت ملی و قوی ساختن ایران اسلامی، عزت ملی را نیز در برابر فشار و زیادهطلبی دشمنان تأمین کرده و امکان ایستادگی و مقاومت عزتمندانه را فراهم سازد.
نظام و کشور اسلامی ما در وضعیت و شرایطی قرار دارد که رهبر فرزانه انقلاب از آن به پیچ بزرگ تاریخی یاد فرمودهاند و عبور از این شرایط به رئیسجمهوری از جنس شهید سلیمانی نیازمند است که به تعبیر مرادش هم شجاع بود و هم باتدبیر و هم پرتلاش و خستگیناپذیر که نهتنها خود بهصورت جدی و جهادی کار میکرد، بلکه مجموعهای را نیز به کار و تلاش وادار میکرد، بهگونهای که خروجی کار او عمقبخشی راهبردی و نفوذ منطقهای کشورمان در شرایط سختی بود که کارشکنی و توطئه دشمنان فرا منطقهای و تلاش رقبا و دشمنان منطقهای برای محدودسازی حوزه نفوذ و قدرت منطقهای ما از یکسو و مقابله مستقیم تروریسم صهیونیستی و تروریسم تکفیری با توان تمام توان از سوی دیگر، علیه ما دنبال میشد.
بازدیدها: 0