شورای نگهبان در تأیید صلاحیت‌ها چگونه عمل می‌کند؟

الف- اصل قانونی بودن احراز یا عدم احراز صلاحیت‌ها

شورای نگهبان در بررسی صلاحیت نامزدهای انتخابات، اعم از انتخابات ریاست جمهوری و مجلس شورای اسلامی، براساس «مُر قانون» عمل می‌کند. و در قانون نیز در ارتباط با تأیید صلاحیت نامزدهای مختلف، معیار و مبنا، احراز حداقل صلاحیت‌ها هست. یعنی شورای نگهبان در بررسی صلاحیت کاندیداها، دایره‌ صلاحیت‌های لازم را آن‌گونه تنگ و دشوار در نظر نمی‌گیرد که کمتر کسی از فیلتر آن عبور کند، بلکه مُر قانون که شورای نگهبان بر اساس آن عمل می‌کند، صرفاً معیارهای حداقلی است.

ب- اصل بی‌طرفی شورای نگهبان

نکته مهم در اینجا آن است که آنچه در بررسی صلاحیت‌ها هیچ تأثیر و دخالتی ندارد. وابستگی‌های سیاسی و جریانی کاندیداهاست. بنابراین، اگر کاندیداهایی عدم احراز یا رد صلاحیت می‌شوند. نه به دلیل وابستگی‌های سیاسی آنهاست. بلکه به دلیل آن است که سوابق، عملکرد و ویژگی‌های آنها به‌گونه‌ای است که آنها نتوانسته‌اند حداقل صلاحیت‌ها را احراز کنند. برای تقریب به ذهن باید گفت، حداقل صلاحیت‌ها درست مانند کسب حداقل نمره قبولی در امتحان است که معمولاً ۱۰ است. براین اساس، کسی که صلاحیتش احراز نمی‌شود یا رد می‌شود. یعنی نتوانسته است نمره ۱۰ کسب کند.

سؤالی که در این میان مطرح می‌شود، این است که اگر عملکرد، سوابق، ارتباطات، ویژگی‌ها، دیدگاه‌ها و برنامه‌های یک فرد به‌گونه‌ای است که نمی‌تواند حتی نمره ۱۰ را کسب کند. آیا شورای نگهبان مقصر است؟! اگر دانش‌آموز یا دانشجو نتواند در برگه‌امتحان به سؤال‌ها پاسخ دهد. و نمره قبولی را اخذ کند. معلم و استاد مقصرند؟ معلم و استاد که نمی‌خواهند کسی مشروط شود. آنها صرفاً بر اساس آنچه در برگه‌امتحانی مرقوم شده. یعنی واقعیت‌های موجود، به شاگردان نمره می‌دهند. بنابراین، اگر کسانی نتوانسته‌اند حداقل نمره قبولی را کسب کنند. و اتفاقاً همگی یا بیشتر آنها به یک جریان خاص وابسته هستند. اینجا نه شورای نگهبان، بلکه خود آن افراد و جریان‌ها(جریان متبوع‌شان) مقصر هستند.

از طرفی سوابق عملکرد شورای نگهبان در ادوار گذشته به خوبی نشان می‌دهد. این شورا نه بر اساس گرایش و سلایق سیاسی افراد، بلکه بر اساس «اصل بی‌طرفی» به هریک از نامزدهای هر جریان سیاسی که دارای کف صلاحیت بوده. صلاحیت‌شان مورد تأیید قرار گرفته. و وارد عرصه کارزار انتخاباتی شده‌اند. در ضمن هر انسان منصفی با اندکی تأمل در تاریخ برگزاری انتخابات در جمهوری اسلامی ایران به واقعیت مذکور اذعان خواهد کرد.

 

eheyat

بازدیدها: 0