عملیات کربلای 2

عملیات کربلای دو
عمليات کربلاي 2 در منطقه اي به وسعت تقريبي 50 کيلومتر مربع از جبهه هاي شمالي نبرد در تاريخ 10 شهريور ماه 65 اجرا شد. در اين عمليات بار ديگر ارتفاعاتي در منطقه حاج عمران به تصرف رزمندگان اسلام درآمد. در اين عمليات نيروهاي دشمن متحمل 3000 نفر کشته و زخمي و 200 نفر اسير شدند. لشکر 10 سيدالشهداء (علیه السلام) نيز در اين عمليات با استعداد 5 گردان با رمز يا ابا عبدالله الحسين ادرکني وارد عمل شد و تا تاريخ 25 /7/ 65 در منطقه باقي ماند. از جمله شهداي شاخص لشکر در اين عمليات شهيد عزيز فرهاد آسماني بود. گردان حضرت علي اکبر (علیه السلام) در اين عمليات وظيفه پدآفند از ارتفاع موسوم به شهدا را بر عهده داشت و طي چند روز دفاع جانانه توسط گروهان الحديد (ادوات) پاتک هاي سنگين دشمن را دفع کرد.از شهداي گردان در اين عمليات مي توان به شهيد اخي و شهيد محمودي اشاره نمود.

پس از اجراي موفقيت‌آميز كربلا – 1، موسوم به طريق‌القدس، طرحريزي و اجراي عمليات كربلا – 2 در دستور كار قرار گرفت. اكنون ديگر نيروهاي دلاور ايراني علاوه بر ايمان، تعهد و روحيه شهادت‌طلبي بالا از تجربة كافي در زمينة طرحريزي، شناسايي و اجراي عمليات نيز برخوردار بودند. آزادسازي خرمشهر كه هدف غايي سلسله عمليات‌هاي كربلا بود ايجاب مي‌كرد كه پيش از آن شكست سنگين ديگري بر دشمن وارد آورده و نيروي قابل توجهي از قواي اصلي او منهدم شود. شناسايي‌هاي زميني و هوايي حاكي از تمركز بيش از حد نيروهاي زرهي، مكانيزه و پياده عراق در منطقه غرب كرخه و شوش بود. منطقه‌اي از دهلران در شمال تا تنگ رقابيه در جنوب به عمق 70 الي 80 كيلومتر در اشغال عراقي‌ها بود. هرچند عوارض حساس و نقاط مهمي در اين منطقه وجود نداشت، اما تهديد محور انديمشك – اهواز و قرار داشتن شهرهاي شوش، انديمشك و دزفول در برد توپخانه‌هاي دشمن قابل تحمل نبود.
پيش از اين و در آغاز يورش ارتش بعث عراق در مهرماه 59، نيروهاي خودي با بهره‌گيري از مانع طبيعي رودخانه كرخه به همراه تلاش دلاورانه توپخانه، هوانيروز و نيروي هوايي قهرمان ارتش نه تنها موفق به زمين‌گير ساختن دشمن در غرب رودخانه شدند، بلكه با حفظ سرپل منطقه پل نادري، كرخه وشوش و گسترش آن با انجام عمليات‌هاي «كانال هندلي»، «تپه چشمه» و «انگوش» نيروهاي قابل توجهي را در غرب كرخه مستقر ساختند.
به هرحال عمليات كربلا – 2 كه با تفأل به قرآن كريم توسط شهيد صياد شيرازي نام فتح‌المبين به خود گرفته بود در ساعت نيم بامداد مورخ 2/1/61 با رمز يا زهرا(سلام الله علیها) آغاز و در نهم فروردين ماه پس از هفت روز به پايان رسيد و به اين ترتيب يكي از بزرگترين و گسترده‌ترين نبردهاي زميني به وقوع پيوست.
اين عمليات توسط چهار قرارگاه قدس، نصر، فجر و فتح و در سه مرحله اجرا شد. در اين عمليات ظفرمند رزمندگان سلحشور ايران اسلامي موفق شدند 2200 كيلومتر مربع از خاك ميهن را آزاد، 25 هزار نفر از نيروهاي دشمن را كشته و زخمي و 16 هزار نفر از آنان را به اسارت درآورند.
طي اين نبرد دشمن شكن، 270 دستگاه تانك، 150 دستگاه نفربر منهدم، شش فروند هواپيما و سه فروند بالگرد دشمن سرنگون شدند. همچنين 150 دستگاه تانك، 170 دستگاه نفربر، 125 عراده توپ و 500 دستگاه خودرو سالم به همراه هزاران قبضه سلاح سبك و مقادير بي‌شماري از انواع تجهيزات، به ويژه از نوع مخابراتي و انواع مهمات به غنيمت گرفته شد

عمليات كربلاي 2از جمله عملياتهايي است كه درقالب عمليات متوسط رزمندگان اسلام دسته بندي شده و در اواخر سال چهارم جنگ انجام شد. از جمله ويژگي هاي مهم اين عمليات حضور يك گردان از اسيران داوطلب عراقي درزير مجموعه تيپ 9 بدر در اين عمليات است كه به نوبه خود براي اولين بار در طول جنگ اين اتفاق افتاد. دومين ويژگي شهادت شهيد محمود كاوه فرمانده لشكر ويژه شهدا كه آوازه شجاعت و دلاور مردي آن زبانزد همگان بود. لذا به منظور توجه بيشتر به اين دو خصوصيات عمليات دو گزارش مستند كه يكي عملكرد تيپ 9 بدر درعمليات وديگري نحوه شهادت شهيد محمود كاوه فرمانده قهرمان لشكر ويژه شهداء در ادامه شرح عمليات ارائه مي گردد. با تشكر از دوستان مركز مطالعات و تحقيقات جنگ كه ما را در آماده سازي اين نوشتار ياري كردند.

مرور كوتاهي بر عمليات:
اگر چه زمان عمليات کربلاي 2 مربوط به دوره اي است که استراتژي تعقيب متجاوز در جبهه هاي شمالي پايه ريزي شده بود ، وليکن تا قبل از احساس بن بست در جنوب ، اجراي اين استراتژي جدي نشد به عبارت ديگر اجراي عمليات کربلاي 2 ، بيش از هر چيز متاثر ازاستراتژي معروف به دفاع متحرک ارتش عراق بود .در اين دوره در مورخه 24 ارديبهشت 1365 در منطقه حاج عمران به ارتفاعات 2519 و شهيد صدر حمله کرد و دست آوردهاي عمليات والفجر 2 را به اشغال در آورد . از آنجا که تسلط و اشراف دشمن بر منطقه ، نيروهاي خودي را در فشار قرار مي داد و پيوسته متحمل تلفات مي کرد ، بنابراين عمليات کربلاي 2 با فرماندهي سپاه در دو محور شمالي و جنوبي در منطقه حاج عمران طرح ريزي و فعاليتهاي مقدماتي براي اجراي آن درمنطقه شروع و تعدادي از نيروهاي جهاد سازندگي براي ايجاد خاکريز و مواضع پدافندي مناسب براي رزمندگان چند روز قبل از عمليات وارد عمل شدند . در اين عمليات چندين لشگراز جمله لشگر قدس گيلان نيز پس از توجيهات لازم توسط برادر شمخاني ازسنندج به سمت حاج عمران حرکت نمودند و در منطقه مورد نظراستقرار يافتند .ماموريت اصلي لشگر قدس گيلان در اين عمليات تصرف و تامين ارتفاع وارس از اهداف کليدي منطقه بوده است .لشگر قدس گيلان با 4 گردان پياده ، يک گردان ادوات و يک گردان توپخانه به همراه ساير گردانهاي پشتيباني در اين عمليات شرکت داشتند .عمليات کربلاي 2 در ساعت يک بامداد مورخ 10 شهريور 1365 با رمز مبارک يا اباعبدالله الحسين (علیه السلام) در منطقه عملياتي حاج عمران و با اهداف انهدام نيروهاي دشمن ، تسلط بر ارتفاعات حساس منطقه و کمک و تداوم مبارزين مسلمان شمال عراق و تصرف مجدد ارتفاع مهم 2519 و شهيد صدر و به وسعت منطقه عملياتي 50 کيلومتر مربع آغاز شد و در محور شمالي ، ارتفاع شهيد صدر تصرف شد ، اما در محور جنوبي ، هوشياري و مقاومت دشمن موجب شد تا نيروهاي خودي به عقب باز گردند و ارتفاع 2519 دردست دشمن باقي ماند . لشگر قدس گيلان در اين عمليات بزرگ 194 شهيد از جمله سردار شهيد قلي پور- شهيد گلساني- شهيد محمد نژاد- شهيد رضوانخواه و شهيد قبادي را تقديم اسلام و انقلاب نمود .

حماسه در حاج عمران/ تحليلي بر عمليات کربلاي 2 و شهادت سردار محمود کاوه

آنچه در زير مي خوانيد گزارشي تحليلي- توصيفي- روايي از عمليات غرورآفرين کربلاي 2 مي باشد. عملياتي که در آن سپاه اسلام، شهيد محمود کاوه فرمانده لشکر ويژه شهدا را از دست داد. در اين گزارش عملکرد تيپ 9 بدر در اين عمليات و نيز نحوه شهادت اين سردار بزرگ مورد تحليل قرار گرفته است؛
عمليات کربلاي 2 از جمله عملياتهايي است که در قالب عمليات متوسط رزمندگان اسلام دسته بندي شده و در اواخر سال چهارم جنگ انجام شد. از جمله ويژگي هاي مهم اين عمليات حضور يک گردان از اسيران داوطلب عراقي در زير مجموعه تيپ 9 بدر در اين عمليات است که به نوبه خود براي اولين بار در طول جنگ اين اتفاق افتاد. دومين ويژگي شهادت شهيد محمود کاوه فرمانده لشکر ويژه شهداست که آوازه شجاعت و دلاور مردي آن زبانزد همگان بود. لذا به منظور توجه بيشتر به اين دو خصوصيات عمليات، دو گزارش مستند که يکي عملکرد تيپ 9 بدر در عمليات و ديگر نحوه شهادت شهيدمحمود کاوه فرمانده قهرمان لشکر ويژه شهدا در ادامه شرح عمليات ارائه مي گردد.
عملکرد تيپ 9 بدر در عمليات کربلاي 2:
تيپ 9 بدر تشکلي از نيروهاي مجاهد و ارتشيان عراقي است که از شروع جنگ تحميلي و يا در طول آن با هجرت يا پناهده شدن به ايران، در کنار نيروهاي سپاه پاسداران شروع به فعاليت کرده اند. اين نيروها عموما در عراق افسر و درجه دار بوده اند. بيشتر افراد کادر تيپ نيز از نيروهاي عراقي مي باشند.
اين تيپ ابتدا در قالب گردان هاي “شهيد صدر” به وجود آمد و در کنار نيروهاي خودي در عمليات بدر حضور شايسته داشت. پس از آن نيز در چند عمليات در “هور” از جمله عمليات “قدس” و “عاشوراي 4” شرکت کرد و موفقيت هايي را نيز به دست آورد، سپس با ادغام در نيروهاي “قرارگاه رمضان” همکاري خود را با اين قرارگاه آغاز کرد.
اين تيپ به استعداد سه گردان از نيروهاي مجاهد عراقي و يک گردان از اسيران داوطلب، در مجموع با 650 نيرو در عمليات کربلاي 2 شرکت کرد. آنچه براي اولين بار در طول جنگ در اين عمليات انجام شد، حضور يک گردان از اسيران داوطلب شامل سربازان، درجه داران و افسران عراقي بود.
راوي تيپ 9 بدر (علي مژدهي) روحيه نيروهاي اين تيپ را قبل از حرکت آنها براي عمليات چنين تشريح کرده است: “کليه نيروها با داشتن روحيه اي بسيار قوي، دسته دسته ضمن آماده شدن براي حرکت، با برگزاري مراسم سينه زني و نوحه خواني به پادگان شور و حال عجيبي داده بودند. عده اي از برادران نيز مشغول نوشتن وصيتنامه بودند و همگي بي صبرانه منتظر حرکت به سمت منطقه عملياتي بودند. در گردان اسرا نيز اين وضعيت به چشم مي خورد، عده اي در حال نوحه خواني و سينه زني بوده و هرکدام با ديدن فرمانده تيپ او را در بغل گرفته و با خنده به وي نويد پيروزي مي دادند.”
راوي در شرح اقدامات اين تيپ در عمليات کربلاي 2 نوشته است: “در حالي که منطقه با خمپاره هاي منور دشمن روشن شده است، نيروهاي تيپ حرکت خود را به آرامي به سوي اهداف تعيين شده ادامه مي دهند. کليه گردان ها قصد دارند که در بين ساعت 22 تا 23 به پاي کار برسند. گردان شهيد صدر در ساعت 22 به نزديکي خط اول دشمن مي رسد و دسته خط شکن با استقرار در جلو گردان، آماده هجوم نهايي مي شود. برادران واحد تخريب در حال خنثي سازي مين معابر در زير نور منورها و شليک خمپاره هاي دشمن هستند که ناگهان دشمن متوجه نيروهاي خودي مي شود و آنها را به رگبار گلوله مي بندد و به دنبال آن درگيري آغاز مي شود.
نيروها با عبور از معابر خود را به خاکريز دشمن مي رسانند و زير آتش و نارنجک هايي که به سوي آنان پرتاب مي شود، به داخل کانال جلو خود مي روند و جنگ تن به تن را در داخل کانالي با عرض کم و ارتفاع نزديک به يک و نيم متر آغاز مي کنند، دشمن که با هجوم قدرتمندانه نيروهاي خودي مواجه شده است، به رغم مقاومت شديد، سنگر به سنگر عقب مي رود. در اين هنگام يکي ديگر از گردان هاي تيپ 9 بدر (شهيد دستغيب) موفق مي شود با شکستن خط دشمن از پشت اوحمله کند؛ اين امر سبب مي شود که نيروهاي دشمن با ناامن ديدن وضعيت خود دست ازمقاومت بردارند. به دنبال آن گردان شهيد صدر موفق مي شود با گردان شهيد دستغيب الحاق کند و هر دو به سوي مثلث انتهايي ارتفاع پيشروي کنند؛ براثر اين حرکت بقيه افراد دشمن به عقب مي گريزند و نيروهاي دو گردان روي مثلث انتهايي مستقر مي شوند.
يکي ديگر از گردان هاي تيپ 9 بدر (گردان حمزه) که عمدتا از اسيران عراقي تشکيل يافته است، به منظور کمک به آنها وارد عمل مي شود و با حرکت سنگر به سنگر در داخل کانالها به پيشروي ادامه مي دهند.
با روشن شدن هوا تمام منطقه پاکسازي مي شود و در نتيجه ارتفاع شهيد صدر و يال آن و ارتفاع صخره اي به دست نيروي چهار گردان از تيپ 9 بدر تصرف مي شود و دشمن با برجا گذاشتن کشته ها و اسيران بسيار از اين منطقه عقب نشيني مي کند.”

 حرکت فرمانده تيپ 155 شهدا به سوي شهادت:

در وضعيت فوق طاقت و به شدت دشواري که نيروهاي عمل کننده خواه ناخواه با آن مواجه بودند و سبب شده بود پيروزي را نيز دور از دسترس ببينند، تيپ ويژه 155 شهدا بخصوص فرمانده آن، مومنانه و شجاعانه در عرصه درگيري وارد شدند. شهيد اميري مقدم راوي مرکز مطالعات و تحقيقات جنگ در اين تيپ در گزارش خود از عمليات کربلاي 2 درباره اين وضع و حرکت نيروها براي ادامه عمليات و سرانجام آن چنين روايت کرده است: “تغييرات انجام شده در طرح مانور و عدم موفقيت کامل تيپ ويژه 155 شهدا در عمليات شب گذشته موجب ترديد در مسئولان خصوصا فرماندهان اين تيپ شده بود. اين ترديد اگرچه در خود فرمانده تيپ (برادر محمود کاوه) نيز وجود داشت ولي وي با توجه به حساسيت زمان و مصلحت کل عمليات،اين ترديد را بروز نمي داد و به همين دليل تصميم گرفت براي زدودن ترديدها و تقويت روحيه عملياتي در افراد تيپ به همراه نيروهاي عمل کننده در منطقه درگيري حاضر شود. وقتي که مسئولان تيپ از اين تصميم آگاه شدند درصدد برآمدند که وي را از اين عمل بازدارند. فرمانده يکي از گردان ها (برادر صلاحي)براي منصرف کردن وي مي گويد: ”شما اين کار را نکنيد، آتش دشمن زياد است، مسير، بدمسيري است. خداي نکرده طوري مي شود”. فرماندهي در جواب مي گويد: “خب اگر اين طور است ما هم شهيد مي شويم. اگر کار مثل شب گذشته بشود، ما هم حاضريم امشب شهيد شويم.” به همان اندازه که خود وي در رفتن به خط درگيري مصمم بود، ساير مسئولان تيپ مخالف بودند.
مکالمه زير که در آخرين دقايق قبل از عزيمت برادر کاوه به منطقه و در هنگام پوشيدن پوتين، بين وي و قائم مقام تيپ (برادر منصوري) انجام گرفته، بيانگر اين واقعيت است که ايشان چقدر به رفتن و ديگران چه اندازه در بازداشتن وي مصمم بوده اند.متن مکالمه چنين است:
منصوري: رفتن شما نه به نفع اسلام است و نه به نفع…
کاوه: نه
منصوري: اگر نظر شما اين است که نيروهاي عمل کننده آدم قوي تري مي خواهند، من قوي نيستم ولي مي روم جلو و يکي ديگر را اينجا مي گذارم.
کاوه: نه، من مي خواهم امشب شما اينجا باشيد.
منصوري: من نمي خواهم.
کاوه: امشب کارها جور نمي شود.
منصوري: خب، اگر جور نمي شود با رفتن شما هم جور نمي شود.
کاوه: چه مي گويم! جور مي شود، ان شاءالله جور مي شود.
منصوري: البته اگر خدابخواهد جور مي شود. شما هم اينجا کلي کار داريد: مسئله قرارگاه، هماهنگي توپخانه و…
کاوه: اينها همه اش حل مي شود، اينها مشخص است.
منصوري که از بحث کردن نتيجه نمي گيرد، با پيش کشيدن تصميم خودش براي رفتن به جلو مي گويد: حالادر هر صورت شمابرويد، من کار ندارم. من هم براي انجام ماموريت، گردان امام حسين(ع) را برمي دارم و مي روم.
کاوه: خب، شما اين کار را بکنيد.
منصوري: ولي اينجا در مقر فرماندهي تيپ کارها مي خوابد.
کاوه: مسئله اي نيست، شما همين اول درگيري که من جلو هستم، اينجا باشيد.
منصوري وقتي باز هم نتيجه نمي گيرد، به طور جدي تري مي گويد: آقاي کاوه، مي خواهيد به زور متوسل بشويم؟ جلو رفتن شما اصلادرست نيست، منطقي نيست.
کاوه: امروز با روزهاي ديگر فرق مي کند، من يک چيزهايي مي دانم، يک چيزهايي هست، مي دانم ترديد هست.
منصوري: خب ترديد طبيعي است بايد باشد.
کاوه: خب اگرآدم خودش جلو باشد و يک وقت مسئله اي پيش آمد، مي تواند هم پيش خداي خودش و هم پيش خلق خدا و…
برادر کاوه سکوت مي کند و براي هدايت گردان امام حسين(ع) از سنگر فرماندهي خارج مي شود.
راوي تيپ ويژه 155 شهدا سپس افزوده است: “به هنگام اعزام گردان ها براي اجراي ماموريت،ابتدا گردان امام حسين(ع)، سپس گردان امام سجاد(ع) در حالي که فرماندهي تيپ (محمود کاوه) پيشاپيش آنها قرار داشت، حرکت خود را براي تصرف ارتفاع “2519” آغاز کردند. طبق طرح مانور قرار بود گردان امام حسين(ع) پايگاه هاي 1و 2و گردان امام سجاد(ع) پايگاه هاي 3 و 4 را تصرف کنند. حساسيت دشمن نيز نسبت به شب اول کمتر شده بود و احتمال جدي نمي داد در اين محور مجددا عمليات شود، از اين رو اجراي آتش و پرتاب منور آنها نيز اندکي کاهش يافته بود. به هرترتيب حدود ساعت يک بامداد بود که نيروهاي پياده پس از پيمودن فاصله خط خودي تا دشمن به زير اهداف موردنظر رسيدند تا با هماهنگي آتش خودي درگيري را شروع کنند در همين حين يک گلوله خمپاره کنار برادر کاوه به زمين اصابت کرد و او جان به جان آفرين تسليم کرد.” روحش شاد و راهش پرثمر باد.
 
نتايج عمليات:
مناطق آزاد شده ارتفاعات 2000،1800،1700،1600،2200،2435 و بخشي از جاده حاج عمران دربنده چومان مصطفي وگردکو.تجهيزات منهدم شده دشمن يک فروند هواپيما.يک فروند هلي کوپتر.چندين انبار مهمات. تعداد زيادي سلاح سبک ونيمه سنگين.يگانهاي منهدم شده دشمن بيش از 50درصد از تيپ هاي 604،98،807 پياده گردان کماندويي ابوعبيده گردان کماندويي تحت امر لشگر  ، 23تيپهاي 438و91 پياده کمتر از 50 درصد   تعداد کشته وزخمي بيش از 3000 نفرتعداد اسراء 200 نفرغنايم6دستگاه تانک ده ها دستگاه خودرومقدار زيادي سلاح سبک ومهمات.

گردانهای عمل کننده
گردان کمیل
کردان میثم
گردان حمزه
گردان امام حسین (علیه السلام)
گردان ادوات
گردان توپخانه

خلاصه گزارش عملیات :
نام عملیات : کربلای 2
زمان اجرا : 10/6/1365
مکان اجرا : منطقه عملیاتی حاج عمران عراق – محور شمالی جبهه جنگ
رمز عملیات : یا اباعبدالله الحسین (علیه السلام)
ارگان های عمل کننده : ارتش و سپاه
اهداف عملیات : تصرف قله 2519 و ارتفاعات شهید صدر و خارج ساختن خطوط خودی از اشغال دشمن
تلفات دشمن : 3200

بازدیدها: 0