قالبی می‌تواند حقیقت را بیان کند که توحیدی و حقیقی باشد

دکتر غلامحسین دینانی در برنامه این هفته‌ «معرفت» شبکه چهارم سیما در رابطه با حدیث حقیقت که حضرت امیرالمومنین «علیه‌السلام» در پاسخ به سوال کمیل فرمودند با اشاره به این فراز حدیث: «نور یشرق من صبح الازل فیلوح على هیاکل التوحید آثاره» اشاره کرد و گفت: حقیقت نوری‌ است‌ که‌ از سپیده‌دم‌ ازل‌، اشراق‌ می‌کند؛ و آثارش‌ که‌ توحید و یکی‌کردن‌ است‌ بر تمامی‌ مظاهر وجود و شؤونات‌ وحدت‌ ظاهر می‌گردد.

وی در معنای ازل گفت: ازل جایگاهی نیست که انسان به آسانی به آن دسترسی داشته باشد و آن زمان بی زمانی است و فراتز از زمان است. ازل آغاز ندارد و قبل همه قبلها و آغازهاست.

دینانی با اشاره به اینکه وقتی نوری از ازل که ما فوق کهکشانهاست نشأت بگیرد حسی نیست و آن نور حقیقت و هستی است گفت: چنین نوری قابل رؤیت نیست و منور آن قابل رؤیت است.

وی با بیان اینکه معنای حقیقت با حقیقی متفاوت است گفت: حقیقت از حقیقی بالاتر است اما آنچه در خارج مشاهده می‌شود حقیقی است و امکان مشاهده عریان حقیقت وجود ندارد بلکه حقیقت همواره باید در یک قالب باشد تا قابل رؤیت شود.

دینانی با اشاره به اینکه حقیقت همواره در یک شکل باید ظاهر ‌شود گفت: این شکل از عالم ملک تا ملکوت می‌تواند باشد. حضرت در این بیان حضرت می‌‌‌فرماید که حقیقت در هیاکل توحید ظهور می‌یابد. هیاکل جمع هیکل است و به معنای قالب و شکل است.

وی با بیان اینکه قالبی می‌تواند حقیقت را بیان کند که توحیدی و حقیقی باشد گفت: قالب غیر توحیدی و حقیقی نمی تواند نماینگر حقیقت باشد. حقیقت هر کجا آمد قالب خود را نیز حقیقی می‌کند.

دینانی با اشاره به اینکه حیوانات از لحاظ حواس پنچگانه به مراتب از انسان قوی‌تر هستند گفت:‌ اما حیوانات هیچگاه به حقیقت نمی‌رسند چون به دنبال آن نیستند. اگر انسان نیزبه دنبال حقیقت نباشد همچونم حیوانات به آن نمی‌رسد. چرا که در حس ماندن راهی به حقیقت ندارد.

وی با بیان اینکه حتی اخلاق به تنهایی نیز نمی‌تواند انسان را به حقیقت برساند گفت: درستی و نادرستی گزاره‌های اخلاقی را نیز عقل مشخص می‌کند و بدون رجوع به عقل ممکن است خلق و خوی نادرستی جایگزین اخلاق شود که نادرست باشد و با حقیقت فاصله داشته باشد.

دینانی در پاسخ به این اشکال که تفکر هم ممکن است خطا باشد و به حقیقت نرساند گفت:‌تفکر اشتباه را نیز تفکر دیگر مشخص می‌کند. در واقع با یک تفکر، تفکر اشتباه و خطای دیگر را کنار می‌گذاریم.

وی با بیان اینکه انسان هر چه قدر هم که دانا باشد دانایی او در محاصره نادانی‌هاست گفت: همه انسانها خود را دانا می‌دانند اما اگر کمی در خود تأمل کند به این موضوع پی می‌برد و کوشش فروان می‌کند هر چقدر بیشتر نادانسته‌ها را به حوزه دانایی بیاورد و کمتر دچار غرور و اشتباه شود.

بازدیدها: 133