پایگاه اطلاع رسانی هیات رزمندگان اسلام هیات رزمندگان اسلام , سایت هیات رزمندگان اسلام , پایگاه اطلاع رسانی هیات رزمندگان اسلام , هیات , سایت هیات , هیئت رزمندگان , هیئت رزمندگان اسلام
هیئتهای مذهبی؛ ریشهدار در تاریخ و تمدن ایران
حجتالاسلام علیرضا پناهیان با تأکید بر پیشینه عمیق، تاریخی و تمدنی هیئتهای مذهبی در ایران، این پدیده را فراتر از یک آیین صرفاً مذهبی دانست. و بر لزوم نگاه پژوهشمحور و علمی به آن تأکید کرد.
وی در نشست خبری فراخوان «نقطه سر خط» اظهار داشت: عزاداری و هیئتهای حسینی را نمیتوان محدود به دورههایی مانند صفویه یا آلبویه دانست. شواهد تاریخی متعددی، از جمله آیین عزاداری مشهد اردهال منسوب به فرزند امام موسی کاظم (ع). نشان میدهد که فرهنگ عزاداری در ایران ریشهای عمیق و تمدنی دارد.
آغاز مطالعات دانشگاهی درباره هیئتها
پناهیان با اشاره به شروع توجه دانشگاهی به هیئتها از اواخر دهه ۱۳۸۰ گفت: اگرچه پایاننامهها و پژوهشهایی در این حوزه انجام شده. اما همچنان در ابتدای مسیر قرار داریم. هیئت مذهبی و بهویژه مداحی بهعنوان قلب تپنده این آیین، ظرفیت گستردهای برای مطالعه در شاخههای مختلف علوم انسانی دارد.
هیئت؛ موضوعی برای روانشناسی و جامعهشناسی
این استاد حوزه با بیان اینکه هیئتها از منظر روانشناسی، روانشناسی اجتماعی و روانشناسی دین قابل بررسی هستند. افزود: تأثیر هیئت بر آرامش روانی، هویت جمعی و تحولات درونی افراد، نیازمند پژوهشهای روشمند و عمیق است.
از نگاه جامعهشناسی نیز، هیئتها نقش مهمی در تقویت پیوندهای اجتماعی و معنابخشی به کنش جمعی ایفا میکنند.
اثر سیاسی و اجتماعی هیئتهای مذهبی
پناهیان با تأکید بر اثر سیاسی وضعی هیئتها تصریح کرد: حتی بدون موضعگیریهای صریح سیاسی، هیئتها در بزنگاههای تاریخی بهعنوان کنشگر اجتماعی ـ سیاسی ظاهر شدهاند. و تأثیرگذاری خود را نشان دادهاند.
اقتصاد هیئت؛ عرصهای مغفول اما مهم
وی اقتصاد هیئتهای مذهبی را از حوزههای کمتر مورد توجه دانست. و گفت: گردش مالی مراسم، هزینهکردهای مردمی و الگوی تأمین و توزیع منابع در هیئتها، موضوعاتی جدی برای مطالعات علمی و اقتصادی هستند.
هنر، معماری و زیباییشناسی عزاداری
پناهیان به ابعاد هنری هیئتها اشاره کرد و افزود: از معماری حسینیهها و روضهخانهها در فرهنگ ایرانی تا تعزیه، شعر آئینی و هنرهای نمایشی، همگی بیانگر عمق هنری فرهنگ عزاداریاند. معماری آئینی مسیر نجف تا کربلا و کتیبههای تاریخی فارسی نیز شاهدی بر عظمت تاریخی این فرهنگ است.
شعر آئینی؛ رکن ثابت هیئتها
وی با تأکید بر جایگاه ویژه شعر آئینی گفت: ممکن است در برخی هیئتها سخنرانی وجود نداشته باشد. اما شعرخوانی همواره رکن ثابت مجلس است. احترام به شاعر و ذکر نام او، نشاندهنده فرهنگی ریشهدار در پیوند با اهلبیت (ع) است.
نقد هیئتها؛ نیازمند پژوهش، نه تخطئه
پناهیان تصریح کرد: نقد و آسیبشناسی هیئتها زمانی ثمربخش است که مبتنی بر پژوهش دقیق باشد. مسیر اصلاح از تشویق نمونههای صحیح و موفق میگذرد. نه از نفی و تخریب. تقویت بیان درست و روشهای صحیح، هیئتها را بهصورت طبیعی به سمت وضعیت مطلوب هدایت میکند.
هیئت؛ نمونهای از حکمرانی مردمپایه
این استاد حوزه، هیئت مذهبی را پدیدهای قابل مطالعه در مدیریت و حکمرانی دانست. و گفت: هیئتها نمونهای کمنظیر از حکمرانی مردمپایه، شایستهسالارانه و بدون تنش هستند. جایی که مسئولیتها بر اساس فداکاری و خدمت جابهجا میشود و رئیس، در عمل خادم همه است.
نظم اجتماعی اربعین؛ نظمی برخاسته از محبت
پناهیان با اشاره به آیین اربعین افزود: در این پدیده عظیم، نظم اجتماعی نه از مسیر رقابت، بلکه از شدت محبت شکل میگیرد. نظمی جهانی که با حداقل مداخله انتظامی، میلیونها انسان از فرهنگها و زبانهای مختلف را کنار هم قرار میدهد. و شایسته پژوهشهای عمیق علمی است.
هیئتها؛ ابزار دیپلماسی فرهنگی تشیع
وی گسترش هیئتها در کشورهای مختلف را نشانه ظرفیت بالای انتقال فرهنگ شیعی دانست. و گفت: انتقال فرهنگ تشیع بیش از هر ابزار دیگری از مسیر مداحی و ذکر اهلبیت (ع) انجام میشود. ظرفیتی که میتوان آن را نوعی دیپلماسی عمومی اثرگذار دانست و نیازمند مطالعات جدی در حوزه هنر و موسیقی است.
هیئت حسینی؛ معجزه زنده دین
پناهیان در پایان، هیئت و عزاداری حضرت اباعبدالله الحسین (ع) را معجزه زنده و جاری دین پیامبر اکرم (ص) توصیف کرد. و گفت: هیئتهای حسینی پدیدهای بیبدیل در جهاناند. شناخت، صیانت و معرفی علمی این جریان عظیم فرهنگی ضرورتی انکارناپذیر است. پدیدهای که اگر در هر فرهنگ دیگری وجود داشت، بدون تردید دهها برابر بیش از این مورد مطالعه قرار میگرفت.
منبع: مهر
بازدیدها: 2
