پنج دستور نورانی برای زندگی بهتر

پنج دستور نورانی برای زندگی بهتر

انسان در زندگی نیاز به راهنما دارد. کسی که با آگاهی کامل از تمام مسائل، او را در مسیر درست زندگی کردن هدایت نماید. انسانی که بگوید و خود به گفته هایش عمل نماید و در این میان چه کسی را می توان بهتر از معصومین(علیهم السلام) یافت. باید سخنانشان را با گوش جان شنید و عمل کرد.

تمرین خوب شنیدن و عمل کردن. تمرین فکر کردن به خوبی ها و بدی. تمرینی که می تواند فردی یا جمعی باشد که اگر جمعی شد راحت تر نیز خواهد بود. یکی از عبارات زیبایی که شاید بتواند در این عید مورد توجه قرار گیرد کلامی است از امیرمۆمنان(علیه السلام) به کمیل، یار با وفای خویش. امام در وصیت خود به آن یار راستین، پنج دستور برای بهتر زندگی کردن داده اند که می تواند برای ما نیز به عنوان دستور العمل قرار گیرد:

قال على(علیه السلام): “یٰا کُمَیْلُ! قُلِ الْحَقَّ عَلىٰ کُلِّ حٰالٍ وَ وٰادِّ الْمُتَّقِِینَ وَ اهْجُرِ الْفٰاسِقِِینَ وَ جٰانِبِ الْمُنٰافِقِِینَ وَ لاٰ تُصٰاحِبِ الْخٰائِنِِینَ”؛ “اى کمیل! از گفتن حق در هر حال دریغ مکن، و انسان هاى باتقوا را دوست بدار، از فاسقین و گنهکاران دورى کن، و مراقب منافقین و دو رویان باش، و با خیانت پیشگان رفاقت و مصاحبت نکن.”(سرمشق از سخنان حضرت علی (علیه السلام)، مکارم شیرازی، به نقل از بحار الأنوار، ج ۷۴، ص ۲۶۹)

دستور اول: حق گویی

گفتن حق و حقیقت از جمله مواردی است که در اسلام مورد تأکید قرار گرفته است. رسول گرامی(صلی الله علیه و آله) می فرمایند: “با تقواترین مردم کسی است که حق را بگوید، چه به سودش و چه به زیانش”.(منتخب میزان الحکمه، ص ۱۵۹، ش ۱۶۵۹)

آیا تاکنون با خود اندیشیده اید که اگر تمام مردم حق گویند که بهشتی به وجود خواهد آمد؟ اگر در زمان تحقیق در امور خیری چون ازدواج واقع امور گفته شود انتخاب آسان تر شده و شکست ها کمتر. اگر هنگام به وجود آمدن اختلافاتی که در اثر سوء تفاهم بوده اند حقیقت امر گفته شود کدورتی باقی نخواهد ماند و … . چه زیبا می شود اگر تمام ما سعی کنیم حق بگوییم و حق را بشنویم.

دستور دوم: دوستی با افراد متقی

در بخش دوم، امام (علیه السلام) کمیل را به دوستی با تقواپیشگان دعوت می نمایند. حال باید دید این افراد چه ویژگی هایی دارند و چگونه می توان آنان را شناخت. امام باقر (علیه السلام) می فرمایند: “تقواپیشگان کم خرج و کم زحمت ترین مردم دنیایند و کمک کارترین آنان به تو. تذکرشان می دهی یاریت می دهند، فراموش می کنی به یادت می آورند، پیوسته امر خدا را می گویند و همواره امر خدا را به پا می دارند. برای دوستی خدا، از هر دوستی و محبتی دل کنده اند و به خاطر طاعت پادشاه خویش از دنیا گریخته اند و از صمیم دل به خداوند و دوستی و محبت او رو کرده اند و دانسته اند که منظور اصلی هموست چون شأن و مرتبی عظیم دارد”. (منتخب میزان الحکمه، ص ۶۰۷، ش ۶۶۷۴)

اگر اندکی در پیرامون خود دقت کنیم می توانیم چنین انسان هایی را یافته و با ایشان ارتباطی دوستانه برقرار سازیم. انسان هایی پاک، صادق و مهربان که جز رضای الهی امری دگر در ذهن ندارند. می توان عید امسال را بهانه ای برای نزدیکی بیشتر با این مردمان پاک خدا قرار داد و از آنان برای بهتر زندگی کردن یاری خواست.

امام علی (علیه السلام) در فرمایش خویش به کمیل پنج دستور برای بهتر زندگی کردن داده اند. این دستورات که بیشتر مربوط به انتخاب دوست و هم نشین می باشد می تواند در عید مورد نظر ما قرار گیرد و با معیار قرار دادن آن ها دوستان، هم نشینان، هم سفران و … خویش را انتخاب کرده و در پرتوی جلب رضای الهی، شادی را برای خود و خانواده یمان به ارمغان آوریم

دستور سوم: دوری از فاسقین و گنهکاران

دوستی و همنشینی با افراد از جمله عواملی است که در شخصیت آدمی، به ویژه کودکان، نوجوانان و جوانان تأثیرگذار است. همان گونه که دوست خود انسان را تا اعلی علیین می تواند بالا برد. دوست بد او را به اسفل السافلین می تواند کشاند. پس باید در انتخاب همنشین بسیار دقت کرد. امام علی (علیه السلام) در این فراز از کلام خویش به کمیل فرمان می دهند از فاسقین و گنهکاران دوری نماید تا مبادا فسق و گناه بر او نیز تأثیر گذارد. عید نوروز زمانی است برای دید و بازدید با اقوام و دوستان. یادمان باشد دیدارهای طولانی را به افرادی اختصاص دهیم که موجب آراستگی روح و جانمان می شوند و نه کسانی را که یقین به فسق و گناهشان داریم. اگر حس کردیم در محیطی امکان گناه وجود دارد خود را از آنجا به بهانه های مختلف دور سازیم تا مبادا گناه عادتمان گردد و از خدا و خداییان دور شویم.

دستور چهارم: مراقبت در برخورد با دوروریان

متأسفانه جهان پر است از مردمانی که ظاهری زیبا دارند اما باطنی زشت و انگیزه هایی خبیثانه در سر می پرورانند. افرادی که با وعده دوستی و رفاقت پای به میدان می گذارند اما جز سختی و فشار چیزی با خود به ارمغان نمی آورند. در برخورد با این افراد باید به شدت دقت کرد. هر چیزی نگفت و هر کاری انجام نداد چرا که این مردمان رازداران خوبی نیستند و غیبت کنندگان و تهمت زنان جلبی هستند. افرادی که از کاه کوه می سازند و یک کلاغ را چهل کلاغ کرده و به دیگران می رسانند. سخن چینانی دروغگو و بی وفایانی نامرد. نباید فریب قول و قرارهای پوچشان را خورد. نباید سخنانشان را پذیرفت. سخن رایج در کلام این افراد این است: “تو با بقیه فرق می کنی”. اما در عمل فرقی میان شما و سایرین وجود دارد که در هنگامه عمل، تنهایتان خواهند گذاشت. به همین خاطر بهتر است در برخوردهای اول با افراد اندکی دقت شود. زود دل نداد و عهد نبست. زمانی را برای شناختن گذاشت و فرصتی را برای آزمودن قرار داد تا حاق شخصیت به دست آید. راز دل نگفت و مشکلات و حتی خوشی ها را بیان نکرد که احتیاط شرط عقل است.

حق گویی: گفتن حق و حقیقت از جمله مواردی است که در اسلام مورد تأکید قرار گرفته است. رسول گرامی (صلی الله علیه و آله) می فرمایند: “باتقواترین مردم کسی است که حق را بگوید، چه به سودش و چه به زیانش”

دستور پنجم: عدم رفاقت با خائنان

از نظر امام علی (علیه السلام) خیانت سرآمد نفاق است (منتخب میزان الحکمه، ص ۱۸۹، ش ۲۰۱۹) و فرد خائن نمی تواند هم نشینی مناسب برای آدمی باشد. اصولاً هم نشینی و هم صحبتی با افراد بدان علت است که روح آدمی را صفا داده و آرامش از دست رفته در روزهای سختی را به وی بازگرداند. اما انسان خائن تنها سوهان روح آدمی است. اضطراب اینکه هر لحظه ممکن است خیانتی در حق ما انجام دهد عذابی است ناگوار که باید از آن دوری نمود. نباید به افرادی که پیشینه ای این چنینی دارند اعتماد نمود و باید تا آنجا که ممکن است از آنان دوری کرد و در برخورد احتیاط را ملاک عمل قرار داد. پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله) چهار نشانه برای خائنان برشمرده اند که می تواند ما را در شناخت این گونه افراد یاری رساند:

۱ـ نافرمانی نمودن از خدا

۲ـ آزار رساندن به همسایگان

۳ـ نفرت از هنگنان

۴ـ نزدیک شدن به طغیان و سرکشی (منتخب میزان الحکمه، ص ۱۸۹، ش ۲۰۲۴)

از جمله مصادیق بارز در خیانت نیز، خیانت در امانت و اموال دیگران ـ شامل بیت المال و اموال عمومی نیز می گردد ـ است.

نتیجه

امام علی (علیه السلام) در فرمایش خویش به کمیل پنج دستور برای بهتر زندگی کردن داده اند. این دستورات که بیشتر مربوط به انتخاب دوست و هم نشین می باشد می تواند در عید مورد نظر ما قرار گیرد و با معیار قرار دادن آن ها دوستان، هم نشینان، هم سفران و … خویش را انتخاب کرده و در پرتوی جلب رضای الهی، شادی را برای خود و خانواده یمان به ارمغان آوریم.

منبع:تبیان

پایگاه اطلاع رسانی هیات رزمندگان اسلام

بازدیدها: 198