در تاریخ ازدواج علی(علیه السلام) و حضرت زهرا(سلام الله علیها) اختلاف است و کسی که قدیمیترین تاریخ را نقل کرده، یعقوبی میباشد که نوشته است: رسول الله دو ماه پس از ورود به مدینه حضرت زهرا(سلام الله علیها) را به تزویج حضرت علی(علیه السلام) درآورد؛ این در حالی بود که گروهی از مهاجرین وی را از رسول الله(صلی الله علیه و آله) خواستگاری کرده بودند و هنگامی که رسول خدا(صلی الله علیه و آله) وی را به حضرت علی(علیه السلام) تزویج کرد، گِله کردند و آن حضرت فرمودند: «من فاطمه را به علی تزویج نکردم، بلکه خدا او را به علی تزویج کرد».
* از ابتدای خلقت علی(علیه السلام) و فاطمه(سلام الله علیها) برای هم آفریده شدند
در روز اول آخرین ماه قمری، حضرت علیبن ابیطالب(علیه السلام)، پیشوای پارسایان با حضرت فاطمه بنت محمد(صلی الله علیه و آله)، برترین بانوی جهان پیمان عشق بست و خدا، والاترین فرستاده خویش را بر این پیمان گواه گرفت. برکت این ازدواج، عمری بهگستردگی آفتاب دارد؛ همچنان که یاد و نام آن در تاریخ برای همیشه ماندگار شد که امروز نیز جهان از پرتو انوار رحمت و عنایت تنها باقیمانده از دامان حضرت زهرا(سلام الله علیها) زندگی میکنند.
* کمالات بیشمار برترین بانو
فاطمه(سلام الله علیها) به 9سالگی رسیده بود. رشد جسمانی مناسب آن حضرت و رشد و کمال عقلی بانوی فضیلتها، سبب شده بود که با وجود کمی سن، گوی سبقت از همه برباید و یکهتاز میدان فضیلتها گردد. ایمان والا، پارسایی بینظیر، آگاهی، ذهن سرشار و هوش فراوان و نیز بهرهمندی از زیبایی، وی را از همه دختران دیگر ممتاز ساخته بود. توجه و مهرورزی بیپایان رسول خدا(صلی الله علیه و آله) نیز بر امتیازات ایشان افزوده بود. کمالات بیشمار فاطمه(سلام الله علیها)، دختر محمد(صلی الله علیه و آله) آخرین فرستاده خدا باعث شد تا سرشناسان شهر، بهرسم دیرین عرب او را از پیامبر خواستگاری کنند.
* علی(علیه السلام) خواستگار دختر رسول خدا(صلی الله علیه و آله) در خانه پیامبر
هنگامی که حضرت علی(علیه السلام) برای خواستگاری فاطمه(سلام الله علیها) رفت، پیامبر در خانه امسلمه بود. علی(علیه السلام) در زد. امسلمه پرسید: کیست؟ قبل از پاسخ خواستگار، پیامبر دستور داد: «در را باز کن و بگو داخل شود. کسی پشت در است که محبوب خدا و رسول است». علی(علیه السلام) وارد شد، سلام کرد و در حضور رسول خدا(صلی الله علیه و آله) نشست. چشمان خود را بر زمین دوخت. شرم از پیامبر(صلی الله علیه و آله) مانع گفتن خواستهاش میشد. پیامبر(صلی الله علیه و آله) که خود علی(علیه السلام) را بزرگ کرده و از روحیات او باخبر است، سکوت را شکست و فرمود: «میبینم برای حاجتی اینجا آمدهای. خواستهات را بر زبان آور و آنچه در دل داری بازگو که خواستهات پیش من پذیرفته است».
* جریان خواستگاری چگونه اتفاق افتاد؟
علی(علیه السلام) که برای خواستگاری دختر پیامبر به خانه ایشان رفته بود، با سخنانی شیرین خواستهاش را چنین بازگو کرد: «پدر و مادرم فدای شما، وقتی خردسال بودم مرا از عمویتان ابوطالب و فاطمه بنت اسد گرفتید. با غذای خود و به اخلاق و منش خود بزرگم کردید. نیکی و دلسوزی شما درباره من از پدر و مادرم بیشتر و بهتر بود. تربیت و هدایتم بهدست شما بوده و شما ای رسول خدا، به خدا سوگند، ذخیره دنیا و آخرتم میباشید.
ای رسول خدا! اکنون که بزرگ شدهام، دوست دارم خانه و همسری داشته باشم تا در سایه انس با او، آرامش یابم. آمدهام تا دخترتان فاطمه را از شما خواستگاری کنم، آیا مرا میپذیرید؟» چهره پیامبر چون گل شکفته شد. گویا انتظار این لحظه را میکشید، خوشحال شد، ولی جواب قطعی را بهعهده فاطمه(سلام الله علیها) گذاشت. پیامبر ماجرای خواستگاری پسرعموی خویش، علی را برای دخترش بازگو کرد و فرمود: «دختر عزیزم! تو علی را خوب میشناسی و به سابقه ایمان و خویشاوندی و فضیلت و پارسایی او آگاهی داری. من همیشه آرزو داشتم تو را خوشبخت کنم و به عقد کسی درآورم که بهترین مرد روی زمین است. آیا راضی هستی همسر علی باشی؟» فضای اتاق لحظاتی غرق در سکوت بود؛ سکوت از سر حیا. فاطمه ساکت ماند و چیزی نگفت. نغمه تکبیر پیامبر بلند شد: «الله اکبر! فاطمه راضی است. سکوت او نشانه رضایت اوست». واکنش فاطمه(سلام الله علیها) در برابر خواستگاران قبلی، برگرداندن چهره و اظهار ناراحتی بود، اما این بار با سکوت خود صد سخن گفت و روی خود را هم برنگرداند. آن حضرت نزد علی(علیه السلام) که در انتظار پاسخ بود برگشت و رضایت فاطمه(سلام الله علیها) را خبر داد.
* مراسم ساده اما زیبای خطبه عقد
برای اجرای خطبه عقد، علی(علیه السلام) بهدستور پیامبر به مسجد رفت. همچنین پیامبر(صلی الله علیه و آله) به بلال دستور داد که مهاجر و انصار را در مسجد گرد آورد. پس از مدت کوتاهی همگی در مسجد جمع شدند. پیامبر بر منبر مسجد نشست و در حضور شاهدان، خطبه عقد برترین بانوی اسلام را در مسجد مدینه جاری فرمود. سپس برای عروس و داماد دست به دعا برداشت و فرمود: خداوند برای شما مبارک گرداند و اجتماعتان را پاینده بدارد.
* مهریه زهرا(سلام الله علیها) الگویی برای پیوندهای امروزی
پیامبر گرامی اسلام(صلی الله علیه و آله) ازدواج دخترش را بهسادهترین و راحتترین شیوه انجام داد تا برای همه جوانانی که در آستانه زندگی مشترک هستند، سرمشق نیکویی باقی بماند. مهریه 500درهمی برای فاطمه(سلام الله علیها) مهتر زنان نیز، به همین هدف صورت گرفت.
در روایات، افزون بر این مهریه که جنبه مادی و مالی دارد، مهریههای معنوی دیگری نیز برای آن بانوی بزرگ گفته شده است. در روایتی میخوانیم که حضرت زهرا(سلام الله علیها) از پدر تقاضا کرد که آن حضرت از خدا بخواهند تا مهریهاش را شفاعت از مسلمانان گناهکار قرار دهد. این خواسته حضرت مستجاب شد و فاطمه(سلام الله علیها) شفیع و واسطه بخشش گناهکاران قرار گرفت.
* درسهایی از ازدواج حضرت زهرا(سلام الله علیها) و حضرت علی(علیه السلام) برای خانوادهها
نگاهی به نحوه آشنایی، خواستگاری، ازدواج، مهریه و مراسمات مربوط به پیوند انسانهای بزرگ و معصوم، بسیار مهمتر از خود آن اتفاق است. یکی از این پیوندها، ازدواج حضرت زهرا(سلام الله علیها) و حضرت علی(علیه السلام) بهعنوان برترین بانوان و مردان عالم هستند و یادآوری این مناسبت در هرسال در واقع تذکر و یادآوری الگوها و معیارهایی است که در زندگی آنان برای ما بهویژه برای نسل جوان است. در جریان ازدواج آن دو بزرگوار که بهفرموده حضرت رسول(صلی الله علیه و آله) خداوند فاطمه را به ازدواج علی درآورد، نکات بسیار مهم آموزشی و الگویی وجود دارد که از آن جمله میتوان به؛ کفو و همتا بودن، خواستگاری بدون واسطه، قناعت، دوری از اشرافیگری و تجملات، سخت نگرفتن بر همدیگر، ملاک قراردادن معیارها و خصوصیات معنوی و دینی و اخلاقی، مهریه پایین، بنا کردن زندگی بر پایه محبت و عشق واقعی از روی شناخت، حجب و حیا و. . . اشاره کرد. به این خاطر است که یک پیوند با این ویژگیها پیوند آسمانی لقب میگیرد که رضایت خدا و رسول خدا(صلی الله علیه و آله) در آن وجود دارد.
بازدیدها: 174