احکام پاکى ‏ها و نجاست ‏ها در استفتائات آیت الله وحید خراسانی

به نقل از گزارشی از سایت آیت وحید خراسانی؛ وظیفه‏ ى هر انسان مؤمن و خدا شناس آن است که هنگام اداى نماز بدن ولباس خود را پاک نماید ولى این نکته را نباید فراموش کرد که خداى مهربان احکام دین را بر شما ساده و آسان گرفته تا این امر به سهولت انجام گیرد .
حال توجّه شما را به چند مسأله‏ ى مهمّ درباره‏ى پاکى‏ ها و نجاست‏ ها جلب مى ‏نماییم .

مسأله ۱ – اصل اوّلى در همه‏ ى اشیاء طهارت آنهاست و در این میان خداى تعالى براى بعضى چیزها حکم نجاست را قرار داده است ، آنچه عین نجاست مى‏باشد ده چیز است :
( اوّل ) بول ، ( دوم ) غائط ، ( سوم ) منى ، ( چهارم ) مردار ، ( پنجم ) خون ، ( ششم ) سگ ، ( هفتم ) خوک ، ( هشتم ) کافر ، ( نهم ) شراب و نبیذ ، ( دهم ) فقّاع

مسأله ۲ – اگر چیز پاک به چیز نجس برسد و هر دو یا یکى از آنها به طورى تر باشد که ترى یکى به دیگرى برسد ، چیز پاک نیز نجس مى‏شود ، و اگر ترى به قدرى کم باشد که به دیگرى نرسد، چیزى که پاک بوده نجس نمى‏شود.

مسأله ۳ – اگر چیز پاکى به چیز نجس برسد و انسان شکّ کند که هر دو یا یکى از آنها تر بوده یا نه ، آن چیز پاک نجس نمى‏شود .

مسأله ۴ – متنجس اول در برخورد با اشیاء دیگر موجب نجاست آنها مى‏شود به شرط اینکه رطوبت سرایت کننده داشته باشد ، اما متنجس دوم و متنجس سوم در صورتى که با آب قلیل و مایعات دیگر برخورد کند آنها را نجس مى‏کند و در بر خورد با چیزهاى دیگر بنابر احتیاط واجب آنها را نجس مى‏نماید و ملاقى نجس در واسطه چهارم به بعد پاک است .

مسأله ۵ – نجاست هر چیز از سه راه ثابت مى‏شود :
( اوّل ) آن که خود انسان یقین یا اطمینان پیدا کند که آن چیز نجس است ، و اگر گمان داشته باشد چیزى نجس است لازم نیست از آن اجتناب نماید .
( دوم ) آن که کسى که چیزى در اختیار اوست بگوید آن چیز نجس است در صورتى که متّهم به دروغ گفتن نباشد ، مثلا همسر یا خدمتکار انسان در صورتى که متّهم به دروغ گفتن نباشند ، نسبت به ظرف یا چیز دیگرى که در اختیار اوست بگویند نجس است .
( سوم ) آن که دو مرد عادل بگویند چیزى نجس است ، بلکه اگر یک نفر عادل یا شخصى که ثقه باشد اگر چه عادل نباشد و ظنّ ( گمان ) برخلاف آن نباشد بگوید چیزى نجس است باید از آن چیز اجتناب کرد .

مسأله ۶ – چیز نجسى که انسان شک دارد پاک شده یا نه ، نجس است.

مسأله ۷ – تمام اشیائى که مى‏دانیم پاک بوده‏اند اگر شک در نجاست آنها نمائیم، پاک مى‏باشند.

مسأله ۸ – اگر انسان بتواند نجس بودن یا پاک بودن شیئى را بفهمد لازم نیست وارسى نماید.

اگر چیزى داخل بدن شود و به نجاست برسد، در صورتى که بعد از بیرون آمدن آلوده به نجاست نباشد پاک است. بنابر این اگر سوزن یا چاقو و مانند اینها در بدن فرو رود و بعد از بیرون آمدن به نجاست آلوده نباشد، نجس نیست.
و همچنین آب دهان و بینى اگر در داخل، به خون برسد و بعد از بیرون آمدن به خون آلوده نباشد، نجس نیست.

مسأله ۹ – لباسى را که آلوده به نجاست بوده و شسته‏ایم ولى رنگ نجاست در آن باقیمانده ، با زوال عین نجاست محکوم به طهارت است هر چند رنگ و بو باقى مانده باشد .

مسأله ۱۰ – اگر یکبار چیز نجس را در آب کرّ یا جارى فرو برده یا زیر آب لوله کشى شهرى بگیرند به گونه‏اى که آب به تمام جاهاى نجس آن برسد پاک مى‏شود، و در فرش و لباس و مانند اینها فشار دادن یا مالیدن یا با پا لگد کردن، لازم است و فرقى ندارد که آن چیز متنجس به بول باشد یا به غیر آن.

مسأله ۱۱ – چیزهایى که به بول نجس شده اگر یک مرتبه آب روى آن بریزند و از آن جدا شود، در صورتى که بول در آن چیز نمانده باشد، باید یک مرتبه دیگر آب روى آن بریزند تا پاک شود ولى در لباس و فرش و مانند اینها باید بعد از هر دفعه به فشار و مانند آن ، غساله آن بیرون آید.
(غساله آبى است که معمولاً در وقت شستن و بعد از آن ، از چیزى که شسته مى‏شود خود به خود یا به وسیله فشار و مانند آن مى‏ریزد)
و اگر آن چیز به بول پسر شیرخوارى که غذاخور نشده نجس شود، چنانچه یک مرتبه آب روى آن بریزند که به تمام جاهاى نجس آن برسد پاک مى‏شود و در لباس و فرش و مانند این‏ها فشار لازم نیست.

مسأله ۱۲ – راه تطهیر آنها با آب قلیل این است که با ازاله عین نجاست یک مرتبه آب روى آن بریزند و از آن جدا شود ، و احتیاط واجب* آن است که آب ریختن بعد از ازاله عین نجاست باشد ، و در مثل لباس غساله آن را با فشار دادن و مانند آن بیرون آورد.

سؤال ۱ . شخصى دچارخونریزى شدید بوده و در بیمارستان بسترى است و آب کشیدن بدن یا عوض کردن لباس براى او مشقت شدید دارد ، حکم نماز او چیست ؟
جواب ) اگر در بدن یا لباس نمازگزار خون زخم یا جراحت یا دمل باشد، چنانچه طورى است که آب کشیدن بدن یا لباس یا عوض کردن لباس براى نوع مردم مشقّت داشته باشد ، تا وقتى که زخم یا جراحت یا دمل خوب نشده است، مى‏تواند با آن خون نماز بخواند ، و همچنین است اگر چرکى که با خون بیرون‏آمده یا دوایى که روى زخم گذاشته‏اند و نجس شده در بدن یا لباس او باشد .

سؤال ۲ . اگر بدن انسان زخم باشد و لکه بسیار کوچکى از خون روى لباس یا بدن باشد نماز با آن صحیح است ؟
جواب ) در صورتى که خون جراحت روى بدن یا لباس به مقدار کمتر از درهم باشد نماز با آن اشکالى ندارد ولى نجس است ، و اندازه درهم در حکم مذکور ، تقریباً به اندازه بند سر انگشت سبّابه ( انگشت شهادت ) است .

اگر خون بدن یا لباس کمتر از درهم باشد و رطوبتى به آن برسد که اطراف را آلوده کند، نماز با آن باطل است، اگر چه خون و رطوبتى که به آن رسیده به اندازه درهم نباشد، ولى اگر رطوبت فقط به خون برسد و اطراف را آلوده نکند، نماز خواندن با آن اشکال ندارد.
همچنین اگر بدن یا لباس خونى نشود ولى به واسطه رسیدن با رطوبت به خون نجس شود، اگرچه مقدارى که نجس شده کمتر از درهم باشد، نمى‏شود با آن نماز خواند.

سؤال ۳ . بعد از قطع خونریزى معمولا زردابه‏اى اطراف زخم پیدا مى‏شود آیا این زردابه نجس است ؟
جواب ) زردابه‏اى که در حال بهبودى زخم در اطراف آن پیدا مى‏شود اگر معلوم نباشد که با خون مخلوط است پاک مى‏باشد .

سؤال ۴ . اگر نداند خون زیر پوست مرده است یا گوشت آن کوبیده شده است ، چنانچه سوراخ شود پاک است یا نجس؟ و خونى که به واسطه کوبیده شدن زیر ناخن مى‏میرد و بیرون آمدن آن ممکن نیست هنگام وضو چه حکمى دارد ؟
جواب )
۱ – اگر انسان نداند که خون زیر پوست مرده یا گوشت به واسطه کوبیده شدن به آن حالت درآمده ، پاک است .
۲ – اگر طورى باشد که دیگر به آن خون نگویند ، پاک است و براى وضوء اشکالى درست نمى‏کند . واگر به آن خون بگویند، نجس است و چنانچه پوست پاره شود و چیزى با آن ملاقات کند آن چیز نجس مى‏شود و در این صورت اگر بیرون آوردن خون و تطهیر محلّ ، جهت وضوء یا غسل حرجى باشد باید تیمّم نماید .

سؤال ۵ . آیا خونى که به آب دهان برسد ، موجب نجاست دهان وآنچه در آن است، مى‏شود؟
جواب ) اگر به واسطه مخلوط شدن با آب دهان از بین برود اجتناب از آب دهان لازم نیست، و اگر با مخلوط شدن از بین نرود اگر آب از دهان بیرون بیاید اجتناب از آن لازم است، و همانطور بلعیدن در صورت دوم حرام است و در صورتى که چیز خارجى به آن خون برسد بنابر احتیاط واجب* نجس مى‏شود هر چند دندان مصنوعى باشد

سؤال ۶ . الکل صنعتى یا الکل طبّى یا ادکلن‏هایى که الکل دارند چه حکمى دارد ؟
جواب ) الکل صنعتى پاک است و همچنین الکل طبّى در صورتى که از چوب یا چیز دیگرى [ غیر از شراب و نبیذ و فقّاع ] ساخته شده باشد پاک است ، لذا در این صورت عطر و ادکلن اگر داراى الکل طبى هم باشد ، پاک است‏

سؤال ۷ . کسى نمى‏دانسته که قسمتى از لباس یا بدنش نجس بوده و بعد از چند روز فهمیده آیا باید نمازهاى گذشته را دوباره بخواند؟
جواب ) خیر لازم نیست .

نجس شدن لباس‏هاى کوچک‏

اگر لباس‏هاى کوچک نمازگزار، مثل عرقچین و جوراب که نمى‏شود با آنها عورت را پوشانید نجس باشد، چنانچه سایر موانع لباس نمازگزار در آن نباشد – مثل این که از مردار یا نجس العین یا حیوان حرام گوشت نباشد – نماز با آن صحیح است، و نیز اگر با انگشترى نجس نماز بخواند اشکال ندارد.

همراه داشتن چیز نجس‏

چیز نجس مانند دستمال و کلید و چاقوى نجس جایز است همراه نمازگزار باشد.