استاد قرائتی| صرفه جویی، از اعمال محبوب خداوند است

خانه / علما وسخنرانان / استاد قرائتی| صرفه جویی، از اعمال محبوب خداوند است

گرچه استفاده از زینت و طعام، امرى فطرى و طبیعى است، ولى در شرایط خاص مانند وجود نیازمندان و محرومان، باید با آنان همدردى کرد. لذا در تاریخ مى‌خوانیم که نوع لباس امام صادق علیه السلام که مردم در رفاه نسبى به سر مى‌بردند با لباس امام على علیه السلام که مردم فقیر و ندار بودند، متفاوت بود، چون شرایط اجتماعى هر کدام فرق داشت.

استاد قرائتی| صرفه جویی، از اعمال محبوب خداوند است

تفسیر نور: حجه الاسلام و المسلمین محسن قرائتی

یا بَنِی آدَمَ خُذُوا زِینَتَکُمْ عِنْدَ کُلِّ مَسْجِدٍ وَ کُلُوا وَ اشْرَبُوا وَ لا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لا یُحِبُّ الْمُسْرِفِینَ «اعراف ۳۱»

اى فرزندان آدم! نزد هر مسجد (به هنگام نماز، لباس و) زینت‌هاى خود را برگیرید و بخورید و بیاشامید و اسراف نکنید، همانا خداوند اسرافکاران را دوست ندارد.

نکته ها:

شاید بتوان گفت: آنچه در قرآن با خطابِ‌ «یا بَنِی آدَمَ» بیان مى‌شود، مربوط به تمام انسان‌ها و همه‌ى ادیان و از مشترکات آنان است.

قرآن به مال و فرزند، «زینت» گفته است، «الْمالُ وَ الْبَنُونَ زِینَهُ الْحَیاهِ الدُّنْیا» «۱» بنابراین ممکن است آیه بیانگر این باشد که مال و فرزند خود را هنگام رفتن به مسجد همراه داشته باشید، تا با مال، به حل مشکلات اقتصادى مسلمانان بپردازید و با حضور فرزند در مساجد و جماعات، مشکلات تربیتى نسل آینده را حل کنید.

در روایات، امام‌جماعتِ عادل، آراستگى ظاهر، عطر زدن و لباس زیبا پوشیدن به هنگام نماز، بلند کردن دستان به هنگام رکوع و سجود، شرکت در نماز عید و نماز جمعه، از جمله مصادیق زینت شمرده شده‌اند. «۲»

امام مجتبى علیه السلام به هنگام نماز و حضور در مسجد، بهترین لباس خود را مى‌پوشید و مى‌فرمود: «انّ اللّه جمیل یحبّ الجمال فاتجمّل لربّى»، خداوند زیباست و زیبایى را دوست دارد، و من لباس زیباى خود را براى پروردگارم مى‌پوشم و آنگاه این آیه را تلاوت مى‌فرمودند. «۳»

خداوند زیبایى و زینت را دوست دارد و گرنه به آن امر نمى‌فرمود، «خُذُوا زِینَتَکُمْ» چنانکه اسلام، آیین فطرى است و انسان نیز فطرتاً از زینت لذّت مى‌برد.

با زینت به مسجد رفتن، احترامى است به بندگان خدا، به عبادت خدا و همچنین سبب‌ ایجاد جاذبه و ترغیب عملى دیگران است.

امام صادق علیه السلام مى‌فرماید: «اموال، ودیعه و امانت الهى در دست انسان است و مصرف باید دور از اسراف باشد». «۴»

امام صادق علیه السلام فرمود: «کسى‌که رزق یک روز خود را داشته باشد، ولى قانع نباشد و از مردم سؤال و تکدّى کند، از مسرفان است». «۶»

اسراف در غذا و پرخورى، منشأ بسیارى از بیمارى‌هاى جسمى و روحى و مایه‌ى سنگدلى و محروم شدن از چشیدن مزه‌ى عبادت است. چنانکه پیامبر صلى الله علیه و آله فرمودند: «المعده بیت کلّ داء» معده، کانون هر بیمارى است. پزشکى مسیحى پس از شنیدن این آیه و حدیث گفت: تمام علم طب، در این آیه و این سخن پیامبر شما نهفته است. «۷»

امام صادق علیه السلام فرمودند: «آنچه باعث از بین رفتن مال و زیان رساندن به بدن باشد، اسراف است. «انّما الاسراف فیما أتلف المال و اضرّ بالبدن» «۸» و در روایت دیگرى مى‌خوانیم: «آن چه در راه خدا مصرف شود هرچند بسیار زیاد باشد، اسراف نیست و آنچه در راه معصیت خدا استفاده شود، هرچند اندک باشد، اسراف است». «۹»

پیام ها

۱- مسجد که پایگاه مسلمانان است، باید آراسته، زیبا و با جاذبه باشد. «خُذُوا زِینَتَکُمْ عِنْدَ کُلِّ مَسْجِدٍ»

۲- بهترین و زیباترین لباس، براى بهترین مکان است. «خذوا زینتکم عندکلّ مسجد»

۳- اسلام، هم به باطن نماز توجّه دارد، «فِی صَلاتِهِمْ خاشِعُونَ»، هم به ظاهر آن.«زِینَتَکُمْ عِنْدَ کُلِّ مَسْجِدٍ» آرى، در اسلام، ظاهر و باطن، دنیا و آخرت بهم آمیخته است.

۴- زینت، اگر چه در نماز فردى هم ارزش است؛ اما در اجتماع و مسجد، حساب ویژه‌اى دارد. «عِنْدَ کُلِّ مَسْجِدٍ»

۵- اوّل نماز، آنگاه غذا. «عِنْدَ کُلِّ مَسْجِدٍ وَ کُلُوا وَ اشْرَبُوا» اوّل توجّه به روح و معنویّت، آنگاه توجّه به جسم.

۶- صرفه‌جویى، محبوب خداوند است و بهره‌گیرى از زینت و غذا باید دور از اسراف باشد. «وَ لا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لا یُحِبُّ الْمُسْرِفِینَ»

پی نوشت:

«۱». کهف، ۴۶٫

«۲». تفاسیر نورالثقلین، منهج‌الصادقین و اثنى عشرى.

«۳». تفسیر مجمع‌البیان.جلد ۳ – صفحه ۵۲

«۴». تفسیر صافى.

«۵». تفسیر اثنى‌عشرى.

«۶». تفسیر فرقان.

«۷». تفسیر مجمع‌البیان.

«۸». کافى، ج ۶، ص ۴۹۹٫