با استقرار نظام جمهوری اسلامی در ایران و تحقق اولین مردم­سالاری دینی در منطقه خاورمیانه و بلکه جهان، «مردم» به عنوان صاحبان نظام بر اساس آموزه­های اسلامی، کلیدی­ترین نقش را در نحوه اداره امور کشور و تعیین حاکمان و نمایندگان خویش دارا شدند. این نقش در اصول متعدد قانون اساسی؛ از جمله اصول 3، 6 و 56 قانون اساسی[1] منعکس شده است.

برگزاری انتخابات­های متعدّد سراسری در کشور از ابتدای انقلاب شکوهمند اسلامی تا کنون، در راستای تحقق بخشیدن به این نقش تعیین­کنندة مردمی ارزیابی می­شود.

تأکیدات مکرّر بنیانگذار نهضت، حضرت امام خمینی (ره) در زمان حیات خویش و نیز مقام معظم رهبری، حضرت آیت­الله خامنه­ای (مدّ ظله العالی) نسبت به لزوم حضور مردم در انتخابات و اثرات آن در پیشبرد نهضت، در پیش، هنگام و پس از برگزاری هر انتخابات، بیانگر اهتمام جدّی رهبران نظام به این نقش و تکیه نظام اسلامی به مردم در همیشه دوران بوده است.

بیانات این بزرگواران در خصوص انتخابات، از جهت دیگری نیز حائز اهمیت است که در کلام مقام معظم رهبری متبلور شده است. ایشان با اشاره به نقش «الگودهندگی رهبری به مردم»، بیانات و ارشادات رهبری خطاب به مردم را در جلب اعتماد مردم و خلق حماسه­های عظیم مردمی در هر انتخابات، دارای نقش معرفی می­کنند: «آن جایی که می­خواهند صندوق­های انتخابات را خلوت کنند و مردم را از حضور در پای صندوق­ها و رأی دادن مأیوس نمایند، رهبری است که به مردم الگو می دهد و می­گوید که انتخابات وظیفه است. آن گاه مردم اعتماد می­کنند، وارد می­شوند و حماسه عظیمی می­آفرینند. آن جایی که جایگاه ابراز نظر مردم در مسائل انقلاب است، چشم مردم به دهان رهبری است.»[2]

با توجه به نقش بی­بدیل رهبری در این خصوص و با عنایت به در پیش بودن انتخاباتی سرنوشت­ساز و مهم در اسفندماه جاری که برای انتخاب نمایندگان نهمین دوره مجلس شورای اسلامی برگزار خواهد شد، مرور رهنمودهای مقام معظم رهبری حائز اهمیت است. این موضوع، با توجه به نقش بی­بدیل مجلس شورای اسلامی در نظام جمهوری اسلامی ایران، از اهمیت دوچندان برخوردار است. مقام معظم رهبری در خصوص اهمیت مجلس و انتخابات آن در سرنوشت مردم، می­فرمایند: «انتخابات و مجلس شورای اسلامی مهّم است. مجلس قوی و با ایمان و انقلابی که این آرمان­ها را بفهمد و بشناسد و به آن پایبند باشد، مهّم است و نبودن چنین مجلسی، یا ضعیف بودن آن، یا اختلال در آن، برای ملت یک خسارت و خسران بزرگ است.»[3] بدین لحاظ، در این نوشتار با بررسی موضوع «اهمیت حضور مردم در انتخابات»، بیانات مقام معظم رهبری از سال 1368 تا کنون، در قالب چیدمانی موضوعی، واکاوی و دسته­بندی شده است تا دیدگاه معظم له در این خصوص، هر چه بیشتر روشن گردد.

1) حضور مردم در انتخابات؛ مقابله با دشمن و جلوگیری از سوء استفاده تبلیغاتی آنان

«یکى از جاهائى که مردم می­توانند حضورشان را نشان بدهند، همین انتخابات است. نه از حالا، از مدتى قبل شروع کرده‌اند؛ که شاید کارى کنند که در این انتخابات، حضور مردم کم شود. میشنوید دیگر، مى‌بینید؛ حالا در آن مقدارى که به گوش مردم می­رسد، به چشم مردم می­رسد، در مطبوعات و در رسانه‌هاى گوناگون، دشمنان ما، از آن صدر گرفته است، که مرکز و قرارگاه فرماندهى جبهه‌ى کفر و استکبار است، تا این پادوها و ایادى کوچک و پیاده‌نظامشان که همه جا پخشند – اینجا هم هستند، بیرون هم هستند – همه‌ى تلاششان این است که کارى کنند که مردم در این انتخابات شرکت نکنند.»[4]

«ملت ما، باید امکان سوءاستفاده های تبلیغاتی را به دست دشمنان ندهد. دشمنان می خواهند ما در انتخابات شرکت نکنیم؛ دشمنان می خواهند که ما انتخاباتمان چشمگیر نباشد؛ دشمنان می خواهند چنین وانمود کنند که ملت، رغبتی به انتخابات و به کارهای مربوط به مجلس ومسائل اساسی نظام ندارد. شما باید این را تخطئه کنید و باید شرکت کنید.»[5]

«حضور مردم … باید به گونه یی باشد که مشت محکمی به سینه دشمنان کوبیده شود.»[6]

«حضور در انتخابات یکی از مستحکم ترین وسیله هایی است که این ملت می تواند آن را مثل یک زره پولادین در مقابل خود و در مقابل حمله دشمنان و سوءنیّت و بد دلی مستکبران و دخالت کنندگان نگه دارد. انتخابات بسیار مهمّ است.»[7]

«امروز تبلیغات دشمنان سوگندخورده‏ی این ملت متوجه این است که این انتخابات را کمرنگ و بی‏رونق کند. معنای کار آنها چیست؟ از انتخابات شما ضرر می‏بینند. انتخابات شما جمهوری اسلامی را در دنیای اسلام و در افکار عمومی عالم به درستی معنی می‏کند؛ آنها از این ناراحتند؛ لذا با انتخابات مخالفند. اگر به تبلیغات دشمنان نگاه کنید، می‏بینید همه بر ضد انتخابات است.»[8]

«ملت ایران، شرکت در انتخابات را یک فریضه و یک عمل واجب بداند. دشمن، بسیاری از نیروهای تبلیغاتی خود را بسیج کرده تا کاری کند که انتخابات با استقبال مواجه نشود. … هدف دشمن این است. همه افراد یا کسانی را که ما می شناسیم؛ این گروهکهای محارب و مخالف و مزدور امریکا که در امریکا و نقاط دیگر متمرکزند … در دستگاههای خبری شان، در رادیوها و روزنامه هایشان تلاش می کنند تا شاید بتوانند کاری کنند … مرتّب به مردم ایران توصیه می کنند که «در انتخابات شرکت نکنید». با این که امتحان کردند و دیدند هر وقت آنها به مردم بگویند در فلان کار شرکت نکنید، مردم که علاوه بر انگیزه خود، انگیزه مخالفت با آنها را هم دارند، بیشتر شرکت می کنند – با وجود این که می دانند ملت، برخلاف نظر آنها رفتار می کند – باز هم در رادیوهایشان به مردم اصرار ملتمسانه می کنند که «در انتخابات شرکت نکنید»! من عرض می کنم که به عنوان وظیفه اوّلی، به عنوان وظیفه ثانوی، به عنوان وظیفه دینی و اسلامی و به عنوان وظیفه سیاسی، شرکت آحاد مردم در انتخابات … واجب است. مردم باید در انتخابات شرکت کنند و با این کار، مشت محکمی بر دهان امریکا و استکبار و گروهکها و مخالفین اسلام و مسلمین و مخالفین جمهوری اسلامی بکوبند.»[9]

«اگر در کشور ما انتخابات و مردم سالاری و حضور مردمی و اراده های جوشان شما مردم در وسط صحنه و میدان نمی بود، بدانید یک سال هم این انقلاب دوام نمی آورد… دشمن و دستگاههای استکباری از انتخابات شما و از راهپیمایی تان در بیست ودوم بهمن می ترسند؛ بنابراین از همه نیروی خود استفاده می کنند شاید بتوانند انتخابات و حضور مردم و رأی آزاد و دخالت مردم در سرنوشت خود را از این ملت و از این کشور بگیرند.»[10]

«اصل حضور مردم در صحنه ی انتخابات مهم است؛ زیرا مشارکت عمومی نشان دهنده ی همبستگی ملی است و همبستگی ملی می تواند در مقابل توطئه های دشمنان به کشور مصونیت ببخشد. دشمن از اختلافات سود می برد و از تشتت آراء مردم سوء استفاده می کند. دشمن از دودستگی ها و فتنه گری ها و جنگ افروزی های داخل کشور استفاده می کند. وقتی یک ملت یکپارچه و یکدست باشد و مسؤولان کشور همه با یکدیگر همدل و همراه باشند، شمشیر دشمن کُند می شود و جرأت نمی کند به چنین کشور و ملتی نظر بد بیندازد و با او به چشم توطئه نگاه کند. مشارکت مردم در امر انتخابات می تواند این همبستگی ملی را در مقابل چشمان دشمن عنود و حیله گر به نمایش بگذارد و به ملت و کشور ما مصونیت ببخشد. لذا من بارها گفته ام که اصل حضور مردم در انتخابات، حتّی از انتخاب اصلح هم مهمتراست؛ اگرچه انتخاب اصلح هم بسیار اهمیت دارد.»[11]

«انتخابات مهمّ است؛ هم برای ملت ایران مهمّ است، هم برای دشمن. برای ملت ایران چه چیزی اهمیت دارد؟ برای ملت ایران اهمیت دارد که بعد از گذشت بیست سال، در صحنه سیاسی کشور، یک حضور قوی، پُرنشاط و پُرشور داشته باشد و با رأی و اراده خود، قوه مقنّنه اش را شکل دهد. برای دشمن چرا مهمّ است؟ دشمن اوّلاً مایل است که در این انتخابات، مردم حضور چشمگیری پیدا نکنند، تا بتواند بگوید که مردم با انقلاب و نظامشان قهرند! ثانیاً می خواهد که مردم تحت تأثیر غوغاها و تهمت زنیها و هوچی­گریها، دچار دهشت شوند و نتوانند نمایندگان حقیقی خودشان را به مجلس بفرستند؛ تحت تأثیر تبلیغات فریبنده و رنگین قرار گیرند و نتوانند عناصری را که به آنها دل می بندند و اطمینان می کنند، پیدا کنند و به مجلس بفرستند.»[12]

2) حضور مردم در انتخابات؛ حافظ طراوت، نشاط و قدرت و صلابت انقلابی

«حضور مردم در صحنه ها باید به گونه­ای باشد که مشت محکمی به سینه ی دشمنان کوبیده شود… همین کارهاست که تاکنون انقلاب را با طراوت و با نشاط نگهداشته است و روح مقدس امام (ره) را خشنود خواهدکرد.»[13]

«انتخابات … یک وظیفه ی ملی است… به این خاطر که این شرکت می تواند روح نشاط و احساس مسؤولیت را همیشه در جامعه زنده نگه دارد و حضور مردم در صحنه را به رخ دشمنان این ملت بکشد.»[14]

«تمام آحاد ملت که مشمول این شرایط هستند، در انتخابات شرکت کنند، تا دشمن بداند که جمهوری اسلامی، به برکت این جوانان و این ملت و به برکت پیروزیهایی که خدای متعال به او داده، همچنان با صلابت و قدرتمند ایستاده است. این را در عمل باید ثابت کرد و این، عمل است.»[15]

«انتخابات می تواند نظام جمهوری اسلامی را جوان تر از آنچه هست، بکند. انتخابات پُرشور از سوی مردم می تواند روز نویی را برای آنها رقم بزند.»[16]

3) حضور مردم در انتخابات؛ تبلور احقاق حق مردم در حاکمیت بر سرنوشت خویش در نظام مردم­سالار دینی

«انتخابات، فقط یک پدیده سیاسی نیست. انتخابات، مظهر حضور مردم، مظهر احقاق حق و مظهر توانایی و اقتدار ملی برای یک کشور است… هم حق و هم تکلیف مردم است که بیایند و سرنوشت کشورشان را به دست خودشان معیّن کنند؛ زیرا که کشور متعلّق به مردم است. مردم باید بیایند و با انتخاب صحیح و آزادانه، قانونگذارانشان را در قوّه مقنّنه معیّن کنند؛ مجریان خودشان را با ترتیبی که در قانون معیّن شده است، معیّن کنند. این حقّ مردم است و متعلّق به آنهاست؛ اما تکلیف هم هست. این طور نیست که یکی بگوید من نمی خواهم از این حقّم استفاده کنم؛ نه، سرنوشت نظام بسته به احقاق و استنقاذ این حقّ است؛ این تکلیف است؛ باید همه شرکت کنند. نظام جمهوری اسلامی توانسته است این حق را در اختیار مردم بگذارد؛ اما در گذشته ما این حق را نداشتیم. در نظامهای گذشته، مردم از استفاده از چنین حقّی محروم بودند. نظام جمهوری اسلامی این حق را داده است؛ باید مردم بروند و استنقاذ کنند. گاهی یک رأی هم مؤثّر است؛ هیچکس نگوید رأی من تنها چه تأثیری دارد. گاهی یک رأی یا چند رأی، در سرنوشت یک کشور اثر می گذارد. شما می توانید با رأی دادن خودتان، شخص مؤمن صالح را به مجلس بفرستید. آن کسی که به مجلس رفت، در هنگامه حسّاس – آن جایی که رأی یک نماینده می تواند سرنوشت کشور یا یک قشر، یا سرنوشت اقتصاد را معیّن کند – رأی او کارساز خواهد بود. لذا هیچ وقت کسی نگوید که رأی من چه تأثیری دارد.»[17]

«در منطق اسلام، اداره امور مردم و جامعه، با هدایت انوار قرآنی و احکام الهی است. در قوانین آسمانی و الهی قرآن، برای مردم شأن و ارج معیّن شده است؛ مردم هستند که انتخاب می کنند و سرنوشت اداره کشور را به دست می گیرند. این مردم سالاری، راقی ترین نوع مردم سالاری ای است که امروز دنیا شاهد آن است؛ زیرا مردم سالاری در چارچوب احکام و هدایت الهی است. انتخاب مردم است، اما انتخابی که با قوانین آسمانی و مبرّای از هرگونه نقص و عیب، توانسته است جهت و راه صحیحی را دنبال کند.»[18]

«انتخابات نماد حرکت اسلامی در کشور ماست. انتخابات، هدیه‏ی اسلام به ملت ماست. امام بزرگوار ما حکومت اسلامی به روش انتخاباتی را به ما یاد داد. حکومت اسلامی در ذهن‏ها و خاطره‏ها به شکل خلافت‏های موروثی به یادگار مانده بود؛ خیال می‏کردند حکومت اسلامی یعنی مثل خلافت بنی‏امیه و بنی‏عباس یا خلافت ترکان عثمانی؛ یک نفر با نام و شکل ظاهری خلیفه، اما با باطن و عمل فرعون و پادشاهان مستبد؛ بعد هم که از دنیا می‏رود، یک نفر را به جای خود معین کند. در ذهن مردم دنیا، حکومت اسلامی به این شکل تصویر می‏شد؛ که بزرگترین اهانت به اسلام و حکومت اسلامی بود. امام، حکومت اسلامیِ به روش انتخابات مردم و حضور مردم و تعیین منتخب مردم را – که لبّ اسلام است – بار دیگر برای مردم ما معنا کرد و در جامعه‏ی ما تحقق بخشید.»[19]

«مردم تحقیق و مطالعه کنند؛ از روی احساس وظیفه به پای صندوقهای رأی بروند و از روی احساس وظیفه، نام کسانی را که گزینش کرده اند، به صندوقهای رأی بیندازند. مجلس، این گونه درست می شود و سپس دولت به وجود می آید و به پیش می رود.»[20]

«انتخابات، مظهر حضور مردم و آزادی ملت ایران در انتخاب سرنوشت خود است. شما وقتی رئیس جمهور را انتخاب می کنید، یعنی تمام سررشته های اجرایی کشور را در دست کسی می گذارید که منتخب شما و برخاسته از رأی و اراده شماست. وقتی نمایندگان مجلس را انتخاب می کنید، یعنی قانونگذاری و همچنین نظارت بر کار اجرایی را به دست کسانی می سپرید که شما آنها را شناخته و انتخاب کرده اید؛ بنابراین شما هستید که انتخاب می کنید. این کار به معنای قدرت مردم در اداره کشور و در دست داشتن سرنوشت کشور به وسیله ملت است؛ این چیز کم و کوچکی نیست؛ این برای ما همه چیز است.»[21]

«جمهوری اسلامی؛ بیشترین توجه به آزادی و احترام به رأی مردم در این منطقه خاورمیانه و حتّی در کمتر نقطه­ای از دنیا، آزادی انتخاب و آزادی رأی، به قدر جمهوری اسلامی ایران وجود دارد. این کشور و این نظام، همان کشور و نظامی است که هنوز از پیروزی انقلابش دو ماه نگذشته بود که مردم پای صندوقهای رأی رفتند و به جمهوری اسلامی رأی دادند؛ آن هم با آن اکثریت عجیب. یک سال از شروع انقلاب نگذشته بود که مردم در دو رأی گیری مهم شرکت کردند و اعضای مجلس خبرگان و رئیس جمهور را با آرای مستقیم خودشان انتخاب کردند. در طول سالهای متمادی، آرای مردم در تشکیل مجلس شورای اسلامی، در تشکیل مجلس خبرگان، در انتخاب رئیس جمهور و در قضایای مختلف، همواره حاکم بر سرنوشت کشور بوده است.»[22]

4) حضور مردم در انتخابات؛ پشتوانه مجلس شورای اسلامی و نظام جمهوری اسلامی و الهام­بخش ملت­های دیگر

«امام بزرگوار، در همه ی انتخاباتی که از اول انقلاب تا زمان رحلت آن بزرگوار انجام گرفت، بر حضور مردم تأکید کردند. واقعاً فرقی نمی کند که کاندیدای چه گروهی مطرح باشد. فرقی نمی کند که فرضاً کدام جناح، غلبه ی بر جناح دیگری داشته باشد. فرقی نمی کند که کدام نامزد انتخاباتی، فعالیت بیشتری در این شهر یا حوزه ی انتخاباتی دارد و ممکن است حضور مردم، آرای او را بیشتر کند. او کیست و من چه کسی هستم، در این جا مطرح نیست؛ اشخاص مطرح نیستند. اصل حضور مردم، پشتوانه ی مجلس شورای اسلامی است؛ و مجلس شورای اسلامی، قاعده ی نظام است. با این دید بایستی به انتخابات نزدیک شد. … ان شاءاللّه به آن روزی برسیم که ببینیم مجلس و دستگاههای مردمی، با فعالیت خالص و کامل، آن چنان نمایش خلوصی را در مقابل چشم مردم دنیا قرار می دهند، که خود این، مشوق انسانها و ملتها به گرایش به سوی حرکت اسلامی و نظام اسلامی باشد.»[23]

«جمع شدن آراء زیاد در اصل انتخابات، مهم است. این، در واقع رأی به استقلال کشور و رأی به تبعیّت از نظام و همراهی با رهبری است.»[24]

«مردم واقعاً آگاهانه فکر کنند، انتخاب کنند و انتخاب خودشان را اعلام نمایند؛ این می شود آن شکل صحیح اسلامی که هر کسی آگاهانه به نحوی با نظام اسلامی بیعت می­کند. وقتی که انتخابات به شکل صحیحی انجام بگیرد، حقیقتاً بیعت مجددی است که آن شخص دارد انجام می­دهد؛ و این چیز بسیار مهم و خوبی است.»[25]

«این که چه کسی انتخاب شود، مسأله اوّل نیست؛ مسأله دوم است. مسأله اوّل این است که مردم، همه در انتخابات شرکت کنند؛ پُرشور شرکت کنند، آگاهانه شرکت کنند، فکر کنند، تحقیق کنند و آن کسی را که می خواهند، انتخاب کنند. انتخابات، خودش مهمّ است. حضور مردم در انتخابات مهمّ است. … اهمیت انتخابات و حضور مردم، اهمیت نقد است و کشور را بالفعل بیمه می کند.»[26]

«ان شاءاللّه خدای متعال به ملت ما توفیق دهد که نمایندگان صالح و توانمند و کارآمدی را به مجلس بفرستد. یکی از مهمترین ارکان نظام، مجلس شورای اسلامی است. اگر در مجلس نمایندگان مؤمن، با اخلاص و توانمند حضور داشته باشند، مجلس خیلی از گره ها را می تواند باز کند. مهمترین موضوعی که بنده توقّع و اهتمام به آن دارم، انتخابات است.»[27]

5) حضور مردم در انتخابات؛ احساس مسئولیت در برابر آزمون الهی و ادای دِین شرعی، اخلاقی، سیاسی و ملّی

«امروز مسأله انتخابات، حقیقتاً یک عرصه امتحان الهی است. ببینید امتحانهای الهی چگونه برای همه هست! مگر می شود انسان در دوران زندگی، با امتحان الهی مواجه نشود؟ عمده این است که انسان بتواند از امتحان الهی سربلند بیرون آید. من از همه ملت ایران می خواهم که به امید خدا و با توکّل به پروردگار، همین احساس مسؤولیت را تا هنگام رفتن به پای صندوقهای رأی و انداختن رأیشان در داخل صندوق حفظ کنند. ان شاءاللّه عدد بالایی از مردم در این امتحان الهی شرکت کنند و دین خودشان را به کشور و انقلاب ادا کنند و سهم خویش را در آینده کشور ایفا نمایند.»[28]

«آحاد ملت ما باید بدانند آنچه بکارند، می دروند. بعضی ممکن است در رأی گیری شرکت نکنند؛ بعد بگویند چرا فلان کار نشد. شما باید شرکت می کردید و آن کسی را که فکر می کنید می تواند این کار را انجام دهد و می پسندید، انتخاب می کردید تا آن طور که می خواهید، بشود. نمی شود ما در انتخابات شرکت نکنیم؛ بعد نتیجه انتخابات احیاناً آن طور که ما می پسندیم، نشود؛ سپس بگوییم چرا نشد! بله، وقتی انسان شرکت نکند، همین است. همه باید شرکت کنند؛ این یک وظیفه است؛ هم وظیفه اسلامی است، هم وظیفه میهنی و ملی است و حفظ عزّت و شوکت کشور به این وابسته است، هم وظیفه سیاسی است – کسانی که فهم و تشخیص سیاسی دارند، وظیفه دارند وارد شوند، هم وظیفه اخلاقی است؛ حقوق مردم اقتضاء می کند که در این میدان وارد شوند. کارهایی که باید در این کشور انجام گیرد، اقتضاء می کند که انسان در این میدان وارد شود. انتخابات را مغتنم بشمارید و قدر بدانید و در آن شرکت کنید؛ حادثه بسیار مهمّی است.»[29]

6) حضور مردم در انتخابات؛ بیانگر مردمی­بودن نظام و اتکای نظام اسلامی به رأی مردم

«یکی از بزرگترین شاخصهای مردمی بودن حکومتها در دنیا، عبارت است از این که مردم در انتخابات و گزینشهای بزرگ ملی، چقدر شرکت می کنند. در آن کشوری که بیش از هشتاد درصد حائزین شرایط برای رأی دادن در پای صندوقها حضور می یابند – یعنی کشور ما – طبق معیارهای جهانی با همه منطقها و زبانهایی که امروز در دنیا، در عالم سیاست و مسائل سیاسی و اجتماعی مطرح و قابل فهم است، حکومت و نظام، نظامی مردمی است؛ نظامی است که در آن، حضور مردم محسوس است.»[30]

«مبادا کسانی – شُذاذی از مردم – از امر انتخابات غافل بمانند – اگر چه یقین دارم که مردم غافل نیستند – و خیال کنند که این انتخابات اهمیتی ندارد. خیر؛ بسیار مهم است. دشمنی­ها را ببینید! ببینید که در معیارهای جهانی و میزان­های سیاسی عالم، حضور مردم در جمهوری اسلامی و درصحنه های گوناگون، نسبت به قضاوت­ها و تشخیص­ها و تصمیم­ها، چگونه تعیین کننده است! نفس این که این نظام، نظامی متّکی بر مردم و آراء مردم است، حداکثر اهمیت را دارد. نفس قبول مردم، حداکثر اهمیت را دارد. یک جا که مظهری از حضور مردم در صحنه است – چه انتخابات، چه راهپیمایی­ها و چه بعضی از استقبال­های باشکوهی که انجام می گیرد و حضور مردم را نشان می دهد – به کلّی ترفندهای دشمنان را – لااقل تا مدّتی – خنثی و باطل می کند.»[31]

«تکیه نظام به آراء مردم، یکی از میدان­هایی است که مردم در آن نقش دارند. حضور مردم و اعتقاد به آنها باید در این جا خود را نشان دهد. در قانون اساسی ما و در تعالیم و راهنمایی­های امام، همیشه بر این نکته تأکید شده است که نظام بدون حمایت و رأی و خواست مردم، در حقیقت هیچ است. باید با اتّکاء به رأی مردم، کسی بر سر کار بیاید. باید با اتّکاء به اراده مردم، نظام حرکت کند. انتخابات ریاست جمهوری، انتخابات خبرگان، انتخابات مجلس شورای اسلامی و انتخابات دیگر، مظاهر حضور رأی و اراده و خواست مردم است. این یکی از عرصه هاست. لذا امام بزرگوار، هم در دوران حیات خود به شدّت به این عنصر در این عرصه پایبند باقی ماند و هم در وصیّت نامه خود آن را منعکس و به مردم و مسؤولان توصیه کرد. در حقیقت انتخابات و حضور مردم در صحنه انتخاب رئیس جمهور، نمایندگان مجلس و یا سایر انتخاب­هایی که می کنند، هم حقّ مردم است، هم تکلیفی بر دوش آنهاست. در نظام اسلامی، مردم تعیین کننده اند. این هم از اسلام سرچشمه می گیرد.»[32]

7) حضور مردم در انتخابات؛ پشتوانه خدمتگزاری مطلوب­تر مسئولان در اداره آینده کشور

«اگر همت ملت ایران که بحمداللّه در طول این سال­ها به بهترین وجهی بروز پیدا کرده است، در قضایای آتی همان گونه بروز کند – که به فضل پروردگار همین هم خواهد بود – بدانید دشمن در مقابل ملت ایران باز هم احساس زبونی و ضعف خواهد کرد؛ باز هم احساس عجز خواهد کرد؛ باز هم شما ملت در موضع اقتدار قرار خواهید داشت. آن وقت مسؤولان و دولتمردان شما می توانند با خیال راحت، به اداره امور کشور بپردازند. وقتی که یک دولت و یک مجموعه خدمتگزار از پشتیبانی­های مردمی مطمئن هستند، آن وقت با خیال راحت به اداره کشور می پردازند و مشکلات را برطرف می کنند و اقدام­های لازم را انجام می دهند. آنچه باید بشود، به توفیق الهی انجام خواهد گرفت. آنچه دشمن می خواهد، این است که اینها نشود. آنچه ملت ایران می خواهد، این است که این کارها انجام گیرد.»[33]

«مجلس جایگاه بسیار مهمّی است؛ خانه ملت است؛ تجلّی­گاه عزّت ملی ماست؛ می تواند عزّت اسلامی و عزّت ملی ما را به دنیا نشان دهد؛ تأمین کننده منافع عمومی است. با قوانین مجلس است که مسؤولان می توانند حرکت کنند و پیش بروند. مجلس می تواند حافظ امنیت ملی باشد؛ می تواند سدّ مستحکمی در برابر تعرّض دشمنان و طمع ورزی بیگانگان باشد. خصوصیات یک مجلس مطلوب این است. وقتی مردم در انتخابات شرکت کنند و با چشم باز و با بصیرت، کسی را که شرایط لازم را در او می بینند، انتخاب کنند و به مجلس بفرستند، مجلس خواهد توانست چنین نقش بزرگی را ایفا کند. مجلس – همان طور که امام فرمودند – عصاره فضایل ملت است. وقتی مردم در انتخابات بیشتر شرکت کنند، کارآمدی و اعتبار مجلس بیشتر می شود و توان خدمت رسانی پیدا می کند.»[34]

8) حضور مردم در انتخابات؛ باعث عزت و سربلندی اسلام و اقتدار افزون­تر نظام جمهوری اسلامی

«انتخابات، مظهر حضور مردم است. انتخابات، هم حقّ مردم و هم وظیفه آنهاست. حقّ مردم است؛ برای این که بیایند و مدیر اجرایی کشور را انتخاب کنند. تکلیف مردم است؛ چون با حضور شما، نظام تقویت پیدا می کند؛ اسلام عزیز می شود؛ حاکمیت اسلام در دنیا سرافراز می گردد و توطئه دشمن – که اسلام را به جدایی از آراء مردم متّهم می کند – باطل می شود. حضور شما می تواند دفاع از اسلام و کشور و انقلاب محسوب شود. هر مقدار این حضور وسیع­تر و قوی­تر باشد، نشانه اقتدار بیشتر نظام اسلامی است. نظام اسلامی در مقابل چشم­های دوستان و دشمنان خود در دنیا به این می بالد که تعداد حاضر شوندگان در پای صندوقهای رأی، زیاد است. این مایه افتخار نظام اسلامی است.»[35]

«حضور مردم در روز انتخابات، حضوری واضح‏تر از همه جای دیگر است. همه‏ی مردم کشور پای صندوق‏های رأی می‏آیند و می‏توانند بیایند؛ این یک حضور همگانی است. هر کس پای صندوق رأی می‏آید، در واقع رأی به جمهوری اسلامی، رأی به قانون اساسی و رأی به مواد غیرقابل تغییر قانون اساسی – یعنی اسلام و ارزش­های اسلامی- می‏دهد. حضور مردم، یعنی دفاع از جمهوری اسلامی؛ یعنی دفاع از قانون اساسی نظام جمهوری اسلامی.»[36]

«انتخابات می تواند برای کشور و ملت ما یک وسیله ی مصونیت و یک نمودار اقتدار باشد و ملت و نظام اجرایی کشور را در مقابله ی با چالش های گوناگون جهانی، از گذشته مستحکم تر کند.»[37]

9) حضور مردم در انتخابات؛ تحقق­بخش اهداف و آرزوهای ملت و نظام

«انتخابات، با همان جایگاه اساسی خود در نظام جمهوری اسلامی، باید همواره مورد توجه باشد. انتخابات، آن نقطه­ی اساسی وصل افکار و آرای مردم به بدنه­ی نظام اجرایی است. اگر انتخابات – همچنان که بحمداللّه در گذشته همین طور بوده است – با حضور مردم، با اراده­ی مردم، با آزادی کامل مردم و انتخاب آزادانه­ی آنها انجام بگیرد، و بخصوص اگر ان شاءاللّه در این انتخاب، حداکثر آگاهی از سوی مردم به کار برود، تا این که افراد صالح و شایسته و حقیقتاً حائز شأن نمایندگی این ملت عظیم، به مجلس فرستاده بشوند، نظام اسلامی می­تواند مطمئن باشد که در جهت آرزوها و هدف­های خود در حرکت است. این، نقش انتخابات و شأن والای انتخابات است.»[38]

سید علی رضوانی

منبع: پایگاه خبری تحلیلی آی پرس