اوصاف منتظران| (به من چه) در فرهنگ انتظار تعریف نشده است
اسلام، آیینی اجتماعی است و علاوه بر اصلاح فرد، به رشد اجتماعی و اصلاح جامعه هم نظر دارد.
برای بهبود وضع جامعه، وضع قوانین لازم است و بهترین قوانین هم وقتی کارساز است که به آن عمل شود. ضامن اجرای قوانین اسلام، هم حکومت اسلامی و نیروی اجرایی و قضایی است، هم تعهد و احساس مسئولیت مردم، از این رو یک تکلیف دینی بر دوش همه است، به نام امر به معروف و نهی از منکر، به خصوص در مرحله تذکر لسانی که نظارت افراد بر عملکرد دیگران و دولت را در بر دارد.
امر به معروف و نهی از منکر، دو فریضه واجب است و در کنار نماز و روزه، از فروع دین به شمار می آید. خداوند در قرآن مکرر به آن دستور داده و آثار آن را فرموده است.(۱)
در روایات از این واجب به عنوان «اَسَمی الفرائض» و بالاترین واجب ها یاد شده است. امام باقر علیه السلام فرمود: «انَّ الامرَ بِالمَعروفِ و النّهیَ عَنِ المُنکَرِ سَبیلُ الانبیاءِ و مِنهاجُ الصُّلَحاءِ، فَریضهُ بِها تُقامُ الفرائضُ و تامَنُ المذاهِبُ و تَحِلُ المکاسبُ… »(۲) (امر به معروف و نهی از منکر، راه پیامبران و روش صالحان است، واجبی بزرگ است که واجبات دیگر به وسیله آن برپا می شود و راه ها ایمن می گردد و کسب ها و درآمدها حلال می شود».
پیامبران الهی، پیشتاز عمل به این تکلیف الهی بودند، خداوند یکی از رسالت های پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله و سلم را امر به معروف و نهی از منکر شمرده شده است.(۳) در سیره امیرمومنان علیه السلام و ائمه علیه السلام دیگر هم انجام این وظیفه، جایگاه خاصی دارد. حتی امام حسین علیه السلام قیام جاودانه خود را که برای مبارزه با ستم و جور و احیای دین و نفی بدعت ها و اجرای احکام قرآن بود. با هدف امر به معروف و نهی از منکر معرفی کرد.
در جامعه خداپسند، این فریضه باید زنده و اثرگذار باشد و همه نسبت به آن احساس تکلیف کنند و بی اعتنا نباشند. در روایات، به کسی که به این دو واجب عمل نمی کند و نه قلب، نه زبان و نه با دست و اقدام عملی، عکسی العملی از خود در مقابل مفاسد و گناهان و بدعت ها نشان نمی دهد، «مرده زنده نما» و به تعبیر حضرت علی علیه السلام، «میت الاحیاء»گفته شده است.(۴) و آن حضرت علیه السلام قوام و برپایی دین را در سایه این دو فریضه دانسته است.(۵)
ناگفته نماند که عمل به این دو واجب شرعی شرایطی دارد و برای آن مراحل و مراتب و شیوه های خاص بیان شده که باید با آنها آشنا بود و باید صفات شایسته و لازم برای آمر و ناهی را داشت و خودساخته بود تا به دیگرسازی پرداخت.
جامعه مطلوب آن است که مردم، با احساس تکلیف دینی نسبت به همه کارها نظارت کنند و بی تفاوت نباشند و فرهنگ «به من چه» نداشته باشند. اگر این احساس وظیفه در جامعه کمرنگ شود و هر کس به امید دیگری دست روی دست بگذارد و حرفی نزد و اقدامی نکند، هم مفاسد، دامنگیر همه می شود (آتش که گرفت، خشک و تر می سوزد)، هم عذاب الهی همه را در بر می گیرد، گنهکاران را به خاطر گناهشان و دیگران را به خاطر سکوت شان.
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند: «اذا رَای النّاسُ منکرَاً فَلَم یُغیرُوهُ عَمَّهم اللهُ بِالبَلاء»(۶) (هرگاه مردم منکر و زشتی را ببینند و جلوی آن را نگیرند، کیفر الهی همه را فرا می گیرد).
تلاش برای گسترش خوبی ها و معروف ها در جامعه و مقابله با بدی ها و مفاسد و ستم ها، بسیار مقدس است. کاری است که منجی بشریت حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف با قیام جهانی اش این هدف را در سطح جهانی پیاده خواهد کرد و دنیا را اصلاح خواهد نمود.
منتظران او هم باید در حد توان در شعاع تاثیرگذاری خودشان به این مهم پرداخته و به این هدف کمک کنند. در دعای ندبه، از آن حضرت عجل الله تعالی فرجه الشریف با عنوان منتظر برای برطرف کردن کژی ها، امید برای زدودن ستم، مهیا برای ریشه کن کردن ستمگران، ذخیره برای تجدید فرائض و سنن و احیاگر آیین و شریعت و قرآن و حدود و احکام آن یاد شده است.
عصر ظهور جامعه آرمانی همه ما و مستضعفان جهان است. منتظر ظهور هم باید احساس تعهد و تکلیف کند و بی تفاوت نباشد.
پی نوشت ها:
۱٫از جمله در: آل عمران، آیه ۱۰۴، آیه ۱۷، حج آیه ۴۱
۲٫وسایل الشیعه، ج۱۱، ص۳۵۹
۳٫اعراف، آیه ۱۵۷
۴٫وسائل الشیعه، ج۱۱، ص۴۰۴
۵٫غررالحکم، ج۴، ص۵۱۸
۶٫تفسیر تبیان، ج۴، ص۴۴.
منبع: برگرفته از کتاب «زندگی مهدوی(اخلاق و اوصاف منتظران»، نوشته جواد محدثی
پایگاه اطلاع رسانی هیات رزمندگان اسلام
بازدیدها: 327