بی نیازی و ثروت در چیست؟

امام هادی علیه السلام فرمودند:

اَلغِنی قِلَّهُ تَمَنّیکَ وَ الرِّضا بِما یَکفِیک؛ بی نیازی و ثروت آن است که آرزویت کم باشد و به آنچه برایت بس است راضی باشی.

بحارالانوار، ج۷۵، ص ۳۶۸٫

شرح حدیث:

در مسابقه ای با موضوعِ «چه آرزو دارید؟»، کسی برنده شد که نوشته بود:«آرزو دارم هیچ آرزویی نداشته باشم.»

این، هم می تواند به معنای این باشد که همه ی آرزوها و خواسته هایم تأمین و برآورده شده است، هم به این معنا که آن قدر روح بلند و سرشار و غنی داشته باشم که احساس کمبود نکنم و آرزویی نداشته باشم.

انسان همیشه اسیر آرزوهای خویش است. خواسته های دل هم که بی پایان است و برخی دست نیافتنی است و تنها برای انسان غم و غصّه ی دست نیافتن به آمال و آرزوها بر جای می ماند و از رسیدن به نقطه های اوج در کمال و اخلاق، باز می ماند:

چون لاف به اندازه ی کافی زده ایم  خود را به مسیر انحرافی زده ایم

ما را به حریم صالحان راهی نیست   چون بر دل خود بار اضافی زده ایم(برگ و بار، ص ۳۰۸)

کسی که اهل قناعت باشد و به اندازه ای که کفایت کند داشته و به آن راضی باشد و حرص و آز و طمع، او را اسیر نساخته باشد، زندگی آسوده و آرام تری خواهد داشت و این خود، یک نعمت است.

انسان حریص، همواره در رنج و عذاب است.

تنور شکم دم به دم تافتن               مصیبت بود، روز نایافتن(گلستان سعدی، باب دوم.)

کسی که نه«دارد»، تا مورد تهدید قرار گیرد و نه «می خواهد» تا مورد تطمیع قرار گیرد، «آزاده» است.

غنا و توانگری، تنها به ثروت و دارایی نیست، قناعت و رضا، بالاترین سرمایه است.

منبع: حکمت های نقوی(ترجمه و توضیح چهل حدیث از امام هادی علیه السلام)، جواد محدثی

پایگاه اطلاع رسانی هیات رزمندگان اسلام