تفسیر تسنیم (تفصیلی)| جلد۱،سوره حمد،آیه ۱،بحث روایی؛مبداء اشتقاق الله و معناى مالوه

۲- مبداء اشتقاق الله و معناى مالوه  

عن الصادق (علیه السلام ): و الله اله کل شى ء ^(۵۹۱)

عن هشام بن الحکم اءنه ساءل اءبا عبدالله (علیه السلام ) عن اءسماء الله عزوجل و اشتقاقها، فقال: الله هو مشتق من اله و اله یقتضى ماءلوها… ^(۵۹۲)

عن امیرالمؤ منین (علیه السلام ): الله… هو الذى یتاءله الیه عند الحوائج و الشدائد کل مخلوق عند انقطاع الرجاء من جمیع من دونه… ^(۵۹۳)

اشاره: ربط تکوینى موجودى که عین فقر است، تنها به خدایى است که عین غناست و این پیوند گرچه در حال عادى محجوب و مستور است، لیکن در حالت اضطرار مکشوف و مشهود خواهد بود و در همه احوال تنها ملجاء هر مخلوق فقط خداوند است و در حال عادى که فیض به وسیله اسباب و علل ظاهرى به مخلوق نیازمند مى رسد، همه آن وسایط، مجارى فیض است، نه فیاض.

خلاصه آن که، توحید رجاء و توحید التجاء به این معناست که تنها مرجو و ملجاء خداست و اگر تفاوتى هست به لحاظ مقام اثبات است، نه ثبوت. همان طور که به مقتضاى بطلان تسلسل، یک متفکر به سرآغاز سلسله علل، که همان خداست، پى مى برد و آنگاه معلوم مى گردد که سبب حقیقى هر مسببى خداوند است و علل دیگر، آیات اوست، در مورد رجاء و التجاء نیز این چنین است که گرچه در صورت قطع امید از ماسوى الله آنگاه به خداوند التجا مى کنند، لیکن در حقیقت تکیه گاه اصلى همه رجاها و التجاها خداست.

بازدیدها: 0