بر اساس آیه و ان من شى ء الا یسبح بحمده… (۷۰۰) حمد و تسبیح اختصاص به متنعمان ندارد، بلکه خود نعمتها نیز مسبح و حامد خدایند؛ چنانکه حمد حامدان، تسبیح مسبحان و ذکر ذاکران نیز حامد، مسبح و ذاکر خدایند؛ زیرا همه اینها مصداق و زیر پوشش عنوان شى ءاند، و هر شیئى، حامد و مسبح خداست، برخى از اهل معرفت گفته اند:
حمد مراتبى دارد و ظاهرترین مراتب آن، مرتبه افعال الهى و نیز اسماء فعلى خداوند است که متعلق آن اسماء، مرتبه فعل است ؛ حمد در مرتبه صفات الهى و اسمائى که متعلق آنها اوصاف است مدح خواهد بود و حمد اصطلاحى نیست…. حمد متعلق به خود ذات واجب حمد خود حمد است ؛ یعنى وصف به تمام هستى خود موصوف خویش را ثنا مى گوید و ذات خود را که عین ذات موصوف است مى ستاید. (۷۰۱)
بازدیدها: 66