حاج احمد واعظی: حالا فهمیده ام چرا نباید قمه زد

جناب واعظی، لطفا در ابتدا بفرمایید از چه سنّی وارد عرصه مداحی شدید و تاکنون چه توفیقاتی در این عرصه برای شما حاصل شده است؟در ابتدای عرایضم آغاز ماه محرم را خدمت مخاطبان محترم تسلیت عرض می‌کنم، بنده در بهار سال ۱۳۴۶ در خانواده مذهبی در شهرستان تربت حیدریه به دنیا آمدم و به دلیل اینکه پدرم در زمینه شعر و مداحی توفیقاتی داشتند، لذا من‌هم مورد انتخاب نوکری امام حسین(ع) واقع شدم.
دوران ابتدایی را در مدرسه‌ای متعلق به سیدی مقید به اعتقادات دینی گذراندم و همان زمان مصادف بود با شروع نهضت انقلاب و توفیق حاصل شد تا همراه با پدرم که در شهرستان تربت حیدریه مسئول شعارهای ضد رژیم طاغوت بود، در تظاهرات‌ها شرکت کنم و خیلی وقت‌ها نیز به دلیل سن کم برای شعاردادن، مجبور بودند من را بر روی دوش بگذارند.

در این تظاهرات، چندبار نزدیک بود توفیق شهادت برایم حاصل شود که متأسفانه نشد، به هرحال پس از مدتی انقلاب به پیروزی رسید و بعد رسیدیم به دوران دفاع مقدس. دوباره مدرسه‌ها باز شد و سال سوم راهنمایی بودم که وارد جبهه‌ها شدم، در سال ۱۳۶۰ در زمره اولین نیروهای بسیج تربت حیدریه برای اعزام به جبهه قرار داشتم، خیلی دوست داشتم پاسدار شوم و جزو اولین نیروهایی بودم که خیلی با بسیج رابطه تنگاتنگی داشتم و در پاس‌های شبانه و گشت‌ها نیز شرکت میکردم.

-از شرایط اعزام‌تان به جبهه بفرمایید؟
جزو همان نیروهایی بودم که با گریه و دست‌کاری شناسنامه به جبهه اعزام شدیم؛ با گریه و التماس داوطلب حضور در جبهه بودم، مسئولین اعزام من را کشیدن کنار و چون بچه هیأتی و اهل مداحی بودم، مهارت حرف‌زدنم عالی بود، لذا آنها خیلی از صحبت‌های من خوش‌شان آمد و مرا برای انجام مصاحبه به اتاقی دعوت کردند و صداوسیما هم آن صحبت‌ها را ضبط کرد. در آن مصاحبه دائما می‌گفتم مگر جنگ ما جنگ قد و قواره است، ما پیرو حضرت قاسم(ع) هستیم.
با هر شرایطی که بود با رفتن من موافقت شد و در مسیر راه خیلی مورد توجه دوربین‌ها و رزمندگان قرار داشتم. سال‌های جنگ هم طی چندین اعزام، رفتم و برگشتم و ضمنا درس هم می‌خواندم. گاهی در جبهه تصمیم می‌گرفتیم برگردیم و وقتی بر می‌گشتیم دوباره دلتنگ جبهه می‌شدم و بعد از آن بنا شد در کادر لشگر پنج نصر به لیست پاسداران لشگر بپیوندم و اقداماتی هم در این حیطه انجام شد اما مجروح شدم و پرونده‌هایم ناقص ماند و توفیق نشد، لذا افتخار پاسداری از ما سلب شد. همیشه سپاه و بسیج را جزو ارزشی‌ترین نیروها می‌دانم.
پس از نقاهت مجروحیت و چندین ماه پس از جنگ، مسئله ازدواج بنده صورت گرفت، خیلی فضای مشهد امام رضا(ع) را دوست داشتم و خیلی به حرم می‌رفتم و با حضرت صحبت می‌کردم. آن‌زمان این‌گونه نبود، جوان‌های ما باید خیلی قدر بدانند، قبل از انقلاب عزاداری فاطمیه‌ در کار نبود و حتی برای مردم وفات حضرت زهرا(س) مطرح می‌شد و تنها محرم تا محرم و در چند روضه خانگی بحث شهادت مطرح بود، اما امروز در شهرهای کشور روزی نیست که مجلس اهل بیت(ع) برپا نباشد و این ثمره انقلاب و خون شهدایی است که با پیشانی بندهای “یا زهرا(س)” به شهادت رسیدند، امروزه نوجوانان ما هیأتی هستند و به نسبت آن زمان، اطلاعات مذهبی بالایی دارند.

– پس مداحی شما یادگار دوران قبل از انقلاب است؟
بله. به مقطع ابتدایی هم نرسیده بودم که من را در عزاداری‌ها بر روی دوش می‌گذاشتند و مدیحه‌سرایی می‌کردم و در منطقه هم همیشه مداحی ما برقرار بود و در شب‌های عملیات نیز همیشه دفتر شعرم همراهم بود.

-همان‌گونه که مطرح فرمودید، انقلاب و خون شهدا باعث ترویج فرهنگ اهل بیت(ع) شده است، بیشتر توضیح بفرمایید که چقدر هیئات مذهبی در بقاء انقلاب موثر بودند؟

ببنید حرف را امام راحل(ره) تمام کرد و فرمودند این انقلاب را سیدالشهدا(ع) به پیروزی رساند و از این جملات زیاد داریم که هرچیزی داریم از محرم امام حسین(ع) است. هیأت نقش کلیدی در این کشور داشته و خواهد داشت و سال‌هاست همه به این نتیجه رسیده‌اند که حساس‌ترین تشکیلات به جهت کارهای سیاسی، اجتماعی، جهادی و اقتصادی همین هیئات است و خوشبختانه ریشه‌های اعتقادی و بافت دلی با مردم ایجاد کرده است.
آن زمان وقتی آهنگران مداحی می‌کرد، شور و انرژی عجیبی در مردم ایجاد می‌شد. مداح و انقلاب آنقدر مهم است که، آمریکا و انگلیس و سایر دشمنان قسم خورده ما مدت‌هاست اهمیت آن را درک کرده‌اند و همه حملاتشان برای برهم زدن بازار هیأت‌های ماست و تمام تلاش خود را مصروف این کار کرده‌اند.
مشخص است که از اول نمی‌توانستند به مرجعیت بپردازند، لذا از زیر مجموعه مرجعیت، یعنی روحانیت آغاز کردند و لباس روحانیتی که برای ما از قدیم تا الان دارای  قداست و شخصیت ویژه بود، با ساختن جک و فیلم به صورت آگاهانه و غیر آهاگانه فضایی را باز کردند و خط قرمزها را شکستند و امروز ممکن است عده‌ای حتی در حد پایه‌های اجتهاد و در بین علما و روحانیت نوعی همسویی با آن طرف پیدا کرده باشند.
آنها کارشان را از خیلی وقت است که شروع کرده‌اند، حدود ۳۰۰ مجموعه ضد شیعه داریم که در همه این سایت‌های ضد شیعه، بیشتر بحث ایران مطرح است، دشمنان راه را پیدا کرده‌اند، مرجعیت و هیأت را انتخاب کردند و این است که مقام معظم رهبری این همه هشدار می‌دهند که بصیرت داشته باشید.

-امروزه شاهدیم که هیئات مذهبی در تیررأس دشمنان نظام قرار دارند، به نظر شما هیئات مذهبی چگونه باید عمل کنند که ابزار دشمنان نشوند؟
وقتی در یک مملکت جایگاهی و شخصیتی به نام ولی فقیه داریم نباید خیلی نگران باشیم و خیلی آشفته بشویم که چکار باید بکنیم، ما حضرت آقا را که خداوند ان‌شاالله سایه ایشان را حفظ کند، نشناخته ایم، دشمن ما این نیرو را شناخته اما ما هنوز نشناختیم، بنده به عنوان یک مداح عرض می‌کنم بیشترین حمله به سمت مقام معظم رهبری نشانه رفته و خیلی بد است که یک بچه هیأتی ولایت فقیه را نشناسد.

مداحان هرساله توفیق دارند در سالروز میلاد حضرت زهرا(س) خدمت مقام معظم رهبری می‌رسند و بنده هم توفیق داشتم هرساله در این دیدار حضور پیدا کنم، بارها به دوستان مداح عرض کردم که نگاه مقام معظم رهبری به مدح یک نگاه معلمی است، آقا به مداح به چشم یک معلم نگاه می‌کنند، باید ببینیم چقدر معلم هستیم و یک منبری، یک هیئاتی و شاعر هم باید نقش معلمی را در جامعه ایفا کند.
واقعا اینها  کار سختی نیست، فقط کافی است که گوش به فرمان امر رهبری باشیم، بعضی وقت‌ها تعجب می‌کنم از برخی دوستان که اظهارنظرهایی می‌کنند، اگر فردا امام زمان(عج) ظهور کنند، تمام این عالم را نگاه ‌کند و بخواهد یک کشور را برای خود انتخاب کند، کدام کشور نیروهاش بیشتر با مضامین و راه ایشان مطابقت دارد؟ آیا جز ایران کشوری هست که از مناره‌های آن ندای” اشهد ان علی ولی الله” بلند شود؟
تعبیری بین دوستان دارم و آن این که خداوند و اهل بیت(ع) ایران را برای خودشان کنار گذاشتند، نه در تاریخ انقلاب بلکه در تاریخ چندهزار ساله ایران، این کشور و با وجود فراز و نشیب‌ها و تهاجمات، بازهم سربلند بوده، این کشوری که من اسمش را گذاشه‌ام “ام القراء ولایت” با محور حضرت رضا(ع) و امامزادگان معین شده و معتقدم خداوند آن را اسباب برکت و پناهگاه مردم قرار داده است.

-چرا در محافل مذهبی کمتر این مطالب توسط وعاظ و مداحان مطرح می‌شود؟

برخی می‌گویند که شما چرا درباره شهدا نمی‌گویید، قبلا شاید برخی مجالس گنجایش چنین سخنانی را نداشت اما الان با توجه به برخی اتفاقات فکر می‌کنم باید بعضی حرف‌ها بزنیم و بزرگواران اهل منبر هم باید این‌ها را گوشزد کنند.
یک مداح علاوه بر تخصص‌های لازم باید روانشناس خوبی هم باشد و مخاطب را به خوبی بشناسد و متناسب با آن‌ها حرف بزند، خیلی از حرف‌هایم را گذاشتم تا جا افتاده‌تر شوم و بعد مطرح کنم، یکی از مواردی که در همه مداحی‌هایم اشاره می‌کنم بحث امنیت است، در مرزهای کشور چه خبر است، اینجا خواهر و همسر ما هر موقعی که اراده کند می‌تواند به زیارت امام رضا(ع) برود، نمی‌خواهم ادعا کنم که هیچ مفسده‌ای نداریم اما با وجود این همه دشمن، امنیت در کشور حاکم است، مردم باید قدر امام رضا(ع) را بدانند و از هرگونه تفرقه و هرکاری که موجب تنش می‌شود خودداری کنند.

-رهبری بارها بر اثرگذاری هیأت‌ها در زمینه‌های مختلف تأکید کرده‌اند، تاکنون چقدر از ظرفیت هیأت برای کاهش ناهنجاری‌ها و معضلات فرهنگی استفاده شده است؟ آیا شما در این زمینه برنامه خاصی برای محرم امسال دارید؟
تاکنون چند همایش برگزار کرده‌ایم و چند همایش دیگر هم برگزار می‌شود، برنامه‌ای در بسیج مداحان داریم تحت عنوان استقبال محرم، سرفصل شعار امسال “هیهات من الذّله” خود امام حسین(ع) است، رویکرد امسال محرم هیهات من الذله است و حول محور این شعار هر چیزی که به عنوان ذلت ما قرار است واقع شود را ما به آن می‌گوییم هیهات و اصلا، مثلا بدحجابی ذلت است پس هیهات من الذله، نبودن با ولی فقیه برای انسان ذلت است، پس هیهات من الذله، فردا در کشور جمعیت پیری خواهیم داشت و برای ما ذلت می‌آورد و هرچیزی که منفی باشد مساوی با ذلت است.
این شعار سیدالشهدا(ع) باید شعار عمر ما باشد، باید در دستگاه سیدالشهدا(ع) درس‌های زندگی بیاموزیم و انواع درس‌های اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی می‌توان از آن کسب کرد و این بستگی به گنجایش خودمان دارد. نباید توقع داشته باشید کسانی که میکروفن دست می‌گیرند از همه چیز برخوردار باشند.
ما اتاق فکرهایی داریم که مطالبات رهبری، امام و مراجع تقلید را مورد بررسی و تدابیر عملیاتی قرار می‌دهند، در زمینه جوانان تلاش‌های زیادی در دستور داریم و در آینده به لطف حضرات ان‌شالله اتفاقات بهتری می‌افتد.

-مستحضر هستید جریانی در تلاش است موازین انقلابی و شهدایی هیئات را کمرنگ کند و در مواردی از برخی نوکران سیدالشهداء هم به صورت ابزار برای مطرح کردن خودشان استفاده کرده‌اند، نظرتان را در این خصوص بفرمایید؟
خود مردم آنقدر آگاهی و بصیرت دارند، حدود ۱۵ سال پیش یک اتفاقی افتاد و با یک مجموعه‌ای در شهر قم و با حضور یک شخصیتی عکسی از ما گرفتند، از آن تاریخ به بعد، این عکس را همه جا نشان می‌دهند و به عنوان ابزار خود استفاده می‌کنند.
این کاملا روشن است، ممکن است افرادی در حد و اندازه مجتهدی باشند اما دچار مشکلاتی نیز باشند، از هر شخصیتی که احساس کنیم در جهت ریختن آب در آسیاب دشمن کار می‌کند و همسویی با آن جریان داشته باشد، فاصله می‌گیریم. امیدواریم که ناآگاهنه باشد ولی اگر آگاهانه باشد باید پاسخگو باشند که از کی این جریانات را شروع کرده‌اند و تا به حال چه کارهایی انجام داده‌اند و چه کارهایی در دست اقدام دارند، این تلاش‌ها کاملا مخالف ترویج فرهنگ اهل بیت(ع) است.
روزی از آیت‌الله سیدان درباره موردی سوالی کردم و ایشان پاسخ دادند، شما هر کاری که در یک محیطی انجام می‌دهی، اگر آن کار در آن محیط موجب وهن شد و اعتقادات تو را به سخره گرفتند از آن کار پرهیز کن و باید دنبال کاری باش که ریشه جذب در آن باشد.
آنها در صدد ایجاد اختلاف هستند، بیرون بایستند و ما به عنوان شیعه و سنی به هم بیفتیم و سر هم را ببریم و از دور نگاه کنند و به ما بخندند و هزینه‌ای هم نکنند، پس از آن داعشی را بوجود بیاورند که این چنین وحشیانه سلاخی می‌کند.
ما هستیم و یک دنیا دشمن، تمام تلاش‌مان این بوده که تشییع را دینی سالم، بر مبنای فطرت، الهی و کاملا تمیز معرفی کنیم، الان بزرگ و بزرگان این مملکت به این نتیجه رسیدند که قمه‌زنی در جنبه عمومی به صلاح نیست. وقتی در اینترنت کلمه اسلام شیعی را جست وجو کنید اولین تصاویر، عکس‌های قمه زنی و  تیغ‌زنی است، آنها قرار است ما را اینطور معرفی کنند.
زمانی که مقام معظم رهبری حرام بودن قمه‌زنی را اعلام کردند بنده سمعا و طاعتا قبول کردم اما در درون ناراحت بودم، حالا و با گذشت زمان فهمیدیم قصه چه بوده و آقا تا کجا را دیده‌اند.

-امروزه با گسترش هیأت ها مواجه هستیم و بعضی از آنها روش‌های متاسفانه بدعتهایی را بوجود آورده اند، آیا اقداماتی برای مقابله با این بدعتها انجام شده است؟
هرچیزی که دور از شأن اهل بیت باشد برخلاف ارزش‌های اهل بیت(ع) است، سال هاست که این بحث‌ها را دنبال می‌کنیم یک سری اقدامات هم در این زمینه انجام شده، نظر شخصی بنده این است که باید جایگاهی برای برخورد با اشکالات موجود در هیئات وجود داشته باشد، اگر فردا از آقای واعظی مطلبی را شنیدند و یا فعلی را دیدید که به دور از شأن اهل بیت(ع) بود، برخورد و رسیدگی شود.
تاکنون همه بزرگان تحمل کرده‌اند و با سعه صدر زیاد با نوکران سیدالشهدا(ع) برخورد کرده‌اند و این اتفاقات را گذاشتند روی حساب ناآگاهی، اما از این پس این چنین نیست. ایجاد مجموعه‌ای با همکاری قوه قضائیه برای ساماندهی این امور و برخورد با افراط‌گری در عزاداری در دستور کار قرار گرفته است.
-کدام‌یک از مداحان نامدار قدیمی الگوی شما بوده‌اند؟
در سن نوجوانی و جوانی چندین نفر را دوست داشتم، حاج آقای انسانی، ارضی، محسن طاهری ، البته استاد من همه مداحان هستند و من از همه آنها یاد گرفتم اما از نظر کلاسیک تنها مشوق و معلم و استاد بنده پدرم هستند، در عالم کسی موفق می‌شود که به نوکرای امام حسین(ع) به دید امام حسین(ع) نگاه کند، اگر می‌خواهید به امام حسین(ع) خوبی کنید به محبینش خدمت کن.

-تا به حال شده در شهر مشهد، موضوع یا مشکلی خاصی دغدغه ذهن شما شود؟
توقع من از مشهد همیشه خیلی زیاد بوده، مشهد باید خوراک مذهبی کل کشور را تأمین کند و همه سازمان‌ها و نهادها بویژه شهرداری مشهد، صدا و سیما، آستان قدس، سازمان تبلیغات منبع تغذیه دیگر استان‌ها و کشورها باشند. این دغدغه خیلی از ما است و می‌توان فضای ایده‌آل‌تری در مشهد فراهم کرد.

-حرف آخر شما…؟
شب و روزهای زندگی ما گره خورده به محبت سید الشهدا(ع) است، اگر می گوییم حسین(ع)؛ باید تا انتها با حسین باشیم. پسرم  به مداحی علاقه پیدا کرده و بارها به او گفته‌ام: “دلم می‌خواهد از نوکران سیدالشهدا(ع) باشد اما نه از نوکرای بی‌سواد، برای امام حسین(ع) و به خاطر امام حسین(ع) به درس و مطالعه غیر درسی بچسب”.
نوکرهای امام حسین(ع) در مقاطع مختلف تحصیلی باید حرف اول را بزنند.  بارها عرض کردم افرادی هستند که عاشق و ولایتی و ارتباط تنگاتنگ با شهدا و دفاع مقدس دارند و در صف اول سینه‌زدن هستند اما خیلی دل به تحصیل ندارند، این یک هشدار از من کمترین عضو در دستگاه اهل بیت(ع) است.
بنده بعد از جنگ رفتم تا مقاطعی خود را مجبور به تحصیل کردم و شاید هم نیاز نداشتم الان هم می‌خواهم تحصیلاتم را شروع کنم. بچه‌های این مرز وبوم باید بدانند که اگر علاقه‌مند به سیدالشهدا(ع) هستند برای ارتقاء عرصه‌های کشور تلاش کنند، افق نگاه‌شان را بالا ببرند و تنها به شب جمعه و سینه‌زدن فکر نکنند بلکه به تحصیلات بالا فکر کنند، باید به جایی برسیم که در تبلیغات هیئات بنوسیم، در دهه اول محرم خدمت مداح اهل بیت، پرفسور یا دکتر آقای فلانی هستیم. زیرا این موضوع مراتب تأثیرش بیشتر است و نیاز امروز ما به تحصیل کرده‌های هیئاتی است تا حرف برای گفتن داشته باشند.