حجت الاسلام مومنی | انسانِ تکلیف گرا مبتلابه تکبرنمی شود

حقیقت عبودیت
کلمه “عبد” مشتمل بر سه حرف است که حضرت ابی عبدالله علیه السلام این را به ما یاد می دهد.”ع” علم انسان به خدا، خدا همه کاره است. معنای “باء” موجود در کلمه “عبد” این است که هر چیزی را که تو را خدا فاصله می دهد باید کنار بگذاری. “دال” موجود در کلمه ی “عبد” یعنی “دنو” و نزدیک شدن به خدا. چه اموری تو را به خدا نزدیک می کند؟ اگر انسان توانست این فرمول را حقیقتا طی کند می شود “عبد” و به حقیقت بندگی دست پیدا کرده است.
حقیقت بندگی را امام صادق علیه السلام در سه مطلب بیان کرده است و هر کدام خروجی دارد و مجموعا 9 مطلب برای انسان حاصل می شود.
امام صادق علیه السلام فرمودند:
ثَلاَثَةُ أَشْیَآءَ: أَنْ لاَ یَرَی‌ الْعَبْدُ لِنَفْسِهِ فِیمَا خَوَّلَهُ اللَهُ مِلْکًا، لاِنَّ الْعَبِیدَ لاَ یَکُونُ لَهُمْ مِلْکٌ، یَرَوْنَ الْمَالَ مَالَ اللَهِ، یَضَعُونَهُ حَیْثُ أَمَرَهُمُ اللَهُ بِهِ؛ وَ لاَ یُدَبِّرَ الْعَبْدُ لِنَفْسِهِ تَدْبِیرًا؛ وَ جُمْلَةُ اشْتِغَالِهِ فِیمَا أَمَرَهُ تَعَالَی‌ بِهِ وَ نَهَاهُ عَنْهُ. فَإذَا لَمْ یَرَ الْعَبْدُ لِنَفْسِهِ فِیمَا خَوَّلَهُ اللَهُ تَعَالَی‌ مِلْکًا هَانَ عَلَیْهِ الاْءنْفَاقُ فِیمَا أَمَرَهُ اللَهُ تَعَالَی‌ أَنْ یُنْفِقَ فِیهِ¹؛ حقیقت عبودیت در سه چیز است. یک: فرد در دنیا از آنچه که خدا به او داده است اصلا ملکیتی برای خودش نداند و هرچیزی که خداوند داده است برای خداوند بداند. حضرت می فرماید: همه چیز برای خداوند است. هرجا لازم باشد باید خرجش کنیم. تمام اعضا و جوارح انسان متعلق به خداست و انسان هیچ است.

هیچ ابن هیچ!
من تماس گرفتم تا حال آقای قرائتی را بپرسم ایشان فرمود: یک چیزی می گویم به مردم بگویید: من، محسن قرائتی هیچ ابن هیچ ابن هیچم! “من” در کار نیست هر چه هست متعلق به اوست. مال مال خدا بوده و هر کجا خدا امر کند مال را می دهد این یعنی عبد که برای خودش مالکیتی قائل نیست.
آتش نشانهای شهید خیلی مرد هستند! بعدها خواهیم فهمید همین چند شهید چه برکاتی برای جامعه به ارمغان آوردند و جامعه را به حالت نرمال واعتدال بازگرداندند. برای نجات جان هموطن جان خودشان را به خطر انداختند این یعنی بندگی خدا، سوختند و متلاشی شدند اما باقی هستند به بقای الهی. یرون المال ال الله؛ هر چه هست و تمام سرمایه های انسان تعلق به خدا دارد.
نکته دوم: وَ لاَ یُدَبِّرَ الْعَبْدُ لِنَفْسِهِ تَدْبِیرًا؛ تمام تدبیر کارش را به خداوند واگذار می کند. هرچیز که خدا بخواهد. هرچیز که رضای خدا باشد. تمام تدبیر را به خدا می سپارد تسلیم در برابر خواسته ی خداست و غر نمی زند. افوض امری الی الله است چون ان الله بصیر بالعباد.
سومین نکته: وَ جُمْلَةُ اشْتِغَالِهِ فِیمَا أَمَرَهُ تَعَالَی‌ بِهِ وَ نَهَاهُ عَنْهُ؛ تمام اشتغال عبد به این است که خدا از او چه چیز خواسته، تکلیف گراست! امر الهی، نهی الهی، انجام اوامر، اجتناب از معاصی و نواهی تمام اشتغال عبد است. مهندس غرضی استاندار وقت خوزستان به جماران زنگ می زند و به حاج احمد آقا می گوید: به امام بگویید عراق حمله کرده چکار کنیم؟ حاج آحمد آقا وارد اتاقی که امام عبادت می کرد آمد و به امام گفت: عراق حمله کرده چکار کنیم؟ امام در حال تکبیر گفتن بود که فرمود: بگویید مقاومت کنند؛ الان وقت نماز است وظیفه من بندگی است خدا هم خوب وظیفه اش را بلد است.

آسان شدن انفاق و مصائب دنیا
خروجی این نکته ها این است اگر انسان برای خودش ملکیتی قائل نباشد انفاق در راه خدا برایش راحت است؛ فَإذَا لَمْ یَرَ الْعَبْدُ لِنَفْسِهِ فِیمَا خَوَّلَهُ اللَهُ تَعَالَی‌ مِلْکًا هَانَ عَلَیْهِ الاْءنْفَاقُ فِیمَا أَمَرَهُ اللَهُ تَعَالَی‌ أَنْ یُنْفِقَ فِیهِ؛ گذشتن از امور مباح و مشروع برایش راحت است چون مال خداست. بذل می کند و اگر خدا جان، آبرو و مال بخواهد می دهد. شهیدی سه تا دختر داشت به او گفتند تو اگر تابع دین هستی، دین و فقه ما می گوید شخصی که سه تا دختر دارد وجوب جهاد از او ساقط است. تو برای چه به سوریه می روی در حالی که واجب هم نیست؟ او در پاسخ گفت: مگر خون دخترهای من از خون دخترهای امام حسین علیه السلام رنگین تر است؟ مگر امام حسین علیه السلام نرفت؟
دومین نکته این است که اگر انسان تدبیر امر را به خدا واگذار کند مصائب دنیا برایش راحت است.

تکلیف گرایی راه رهایی از تکبر و غرور
سومین نتیجه و خروجی رعایت نکات بالا این است که اگر انسان تکلیف گرا بود به فخر، خودبرتربینی وتکبر و خروج از حد تقصیر و دنبال مقصرگشتن مبتلا نمی شود. امام با آن همه عظمت وقتی دارد از دنیا می رود می فرماید: امیدوارم عذرم را در تقصیر و قصور بپذیرید؛ امامی که برای دین زحمت کشید و کار نکرد اما حال شخص هنوز کار نکرده تکبر و غرور زیادی دارد چون معلول این است که عبد نیست.
پس اگر کسی تمام اشتغالش انجام اوامر و ترک محرمات باشد ثمره اش این است که مبتلا به غرور و تکبر و آفات تهوع آور نمی شود. امام اینها را به ما یاد داد و آلزایمر هم نگرفته ایم! بعضی ها از خط امام فاصله گرفته اند.
حضرت آقا فرمودند: من تاکید دارم به مطالعه وصیت نامه امام، خط و سیره ی امام داریم، ما امروز محکماتی در روایات داریم در اقتصاد مقاومتی؛ محکمات یعنی روایات. امام کی حرف از وابستگی به غیر می زد؟ امام می فرمود: به مردم خدمت کنید. امیرالمومنین علیه السلام می فرماید: به زیردستت دروغ نگو چون ابهتت شکسته می شود. اگر شمشیر نبودی اما با صداقت بودی در دل مردم ابهت و اقتدار داری. دروغ انسان را از اوج به حضیض می رساند وصداقت، صداقت انسان را از حضیض به قله های عزت مندی می رساند.
اگر بلد نیستی سخنرانی کنی بگو بلد نیستم! حال مثلا من سخنرانی بلد نیستم شما میکروفن نزد من بگذارید و به من احترام کنید آن وقت من بیایم به شما فخر بفروشم! این نهایت بی خردی است!
امام خامنه ای فرمودند: نظام جمهوری اسلام تلاش و کار و کوشش می خواهد. یک عده مبتلا به آلزایمر شده اند و باید در بین مردم بچرخند و مردم ایران را بشناسند. نمونه اش همین آتش نشان ها بودند که چطور جانشان را در طبق اخلاص گذاشتند! جوانها الان به مراتب از جوانهای زمان جنگ بهتر هستند ببنید چطور پای انقلاب ایستاده اند.
در ادامه روایت امام صادق علیه السلام فرمود:
وَ إذَا فَوَّضَ الْعَبْدُ تَدْبِیرَ نَفْسِهِ عَلَی‌ مُدَبِّرِهِ هَانَ عَلَیْهِ مَصَآئِبُ الدُّنْیَا؛ وَ إذَا اشْتَغَلَ الْعَبْدُ بِمَا أَمَرَهُ اللَهُ تَعَالَی‌ وَ نَهَاهُ، لاَیَتَفَرَّغُ مِنْهُمَا إلَی‌ الْمِرَآءِ وَ الْمُبَاهَاةِ مَعَ النَّاسِ. فَإذَا أَکْرَمَ اللَهُ الْعَبْدَ بِهَذِهِ الثَّلاَثَةِ هَانَ عَلَیْهِ الدُّنْیَا، وَ إبْلِیسُ، وَ الْخَلْقُ. وَ لاَ یَطْلُبُ الدُّنْیَا تَکَاثُرًا وَ تَفَاخُرًا، وَ لاَ یَطْلُبُ مَا عِنْدَ النَّاسِ عِزًّا وَ عُلُوًّا، وَ لاَ یَدَعُ أَیَّامَهُ بَاطِلاً.فَهَذَا أَوَّلُ دَرَجَةِ التُّقَی‌. قَالَ اللَهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی‌: تِلْکَ الدَّارُ ا لاْ خِرَةُ نَجْعَلُهَا لِلَّذِینَ لاَ یُرِیدُونَ عُلُوًّا فِی‌ الاْرْضِ وَ لاَ فَسَادًا وَ الْعَـقِبَةُ لِلْمُتَّقِینَ.
اگر خدا این سه تا را به کسی بدهد دنیا برایش آسان است؛ دنیا می گذرد چه سخت باشد چه آسان.دوم شیطان نمی تواند بر چنین انسانی مسلط شود. نفسانیت، هوای نفس و مردم ابدا نمی تواند بر او مسلط شود. سوم هم این است که دنبال این نیست که ببیند مردم چه می خواهند و همیشه رضای خالق را به رضای مخلوق ترجیح می دهد و اگر دنبال رضای نخلوق است به خاطر رضای خداست.
کلام امام حسین علیه السلام است: مبادا انسان بخواهد حق را ناحق کند به خاطر جلب انظار، دروغ بگوید یا هتک حرمت ولی و ولایت کند تا مردم خوششان بیاید.
جوانان عزیز تقاضا می کنم وصیت نامه شهدا را با دقت بخوانید؛ سردار شهید حاج حسین همدانی که عمرش را در جبهه و جنگ گذاشته در وصیت نامه اش به بچه هایش نوشته: تا الان چگونه خود را بدهکار نظام می دانستید حال که پدرتان شهید شده نکند خودتان را طلبکار نظام بدانید؛ پیوسته خود را بدهکار شهدا بدانید.

بازدیدها: 110