بررسی مبانی نظری دفاع در قرآن کریم نشان میدهد که دفاع یک وظیفه الهی و انسانی است؛ دفاع از حق، دفع باطل، ایستادگی در برابر ظلم و پاسداری از ارزشهای الهی، همه تجلی اراده خداوند هستند. دفاع مقدس ملت ایران یکی از روشنترین مصادیق این سنت الهی بود که نهتنها مرزهای جغرافیایی کشور، بلکه مرزهای هویتی، ایمانی و فرهنگی را پاس داشت.
دفاع در منطق قرآن؛ فراتر از واکنش نظامی
طیبه محسنی، استاد دانشگاه و کارشناس دینی، تأکید کرد: «دفاع در منطق قرآن صرفاً واکنشی به تهدیدها نیست، بلکه راهی برای ساخت جامعهای مستقل، عادلانه و الهی است.» به گفته او، اگر نیروی دفاع در جامعه نباشد، نه آزادی معنایی خواهد داشت، نه استقلال پایدار میماند و نه پیشرفت محقق میشود.
آموزههای قرآنی در دفاع مقدس
قرآن کریم مؤمنان را دعوت میکند که در برابر تهدیدها و تجاوزها منفعل نباشند:
«یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا قَاتِلُوا الَّذِینَ یَلُونَكُمْ مِنَ الْكُفَّارِ…» (توبه/۱۲۳)
محسنی این آیه را مصداقی روشن برای جنگ تحمیلی علیه ایران دانست و افزود: «ملت ایران در دفاع مقدس با اتکا به ایمان و اراده الهی، انقلاب اسلامی را تثبیت کرد، اقتدار ملی را ارتقا داد و فرهنگ ایثار و شهادت را به یک سرمایه تمدنی تبدیل نمود.»
دفاع؛ مدرسهای برای تربیت نسل مؤمن و آگاه
این کارشناس قرآنی دفاع مقدس را مدرسهای بزرگ برای پرورش انسانهای مسئول و آگاه معرفی کرد و گفت: «نسلی از دل این حماسه برخاست که دفاع را محدود به میدان جنگ نمیدانست، بلکه آن را در عرصههای علم، فرهنگ، اقتصاد و سیاست ادامه داد و همین روحیه، بستر پیشرفتهای بعدی کشور شد.»
دفاع در قرآن؛ ابزاری برای تعالی فرد و جامعه
محسنی با بیان اینکه دفاع از ارزشهای الهی زمینهساز رشد معنوی جامعه است، تأکید کرد: «در مسیر دفاع، انسان با مفاهیمی چون صبر، استقامت، ایثار و توکل پیوند میخورد. این فضیلتها هم قدرت مقابله با دشمن را افزایش میدهند و هم انسان را به خدا نزدیکتر میکنند.»
او به آیه ۵۹ سوره نساء نیز اشاره کرد:
«یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَطِیعُوا اللَّهَ وَأَطِیعُوا الرَّسُولَ…»
و توضیح داد: «مشروعیت و قداست دفاع زمانی معنا پیدا میکند که در چارچوب فرمان الهی و تحت رهبری دینی انجام شود. رزمندگان دفاع مقدس با همین باور پا به میدان گذاشتند و شهادت را آغاز پروازی ابدی میدانستند.»
تجربه دفاع مقدس و میدانهای امروز
به گفته محسنی، دفاع مقدس نشان داد که تعالی ملتها از دل سختیها، رنجها و مقاومتها میگذرد. ملت ایران در آن سالها هم از سرزمین خود دفاع کرد و هم به قلههای خودباوری، استقلال و عزت رسید. او افزود: «امروز نیز دفاع ادامه دارد، اما میدانهای آن تغییر کرده است. دفاع از حقیقت، عدالت، آزادی و کرامت انسانی در برابر هجمههای فرهنگی، اقتصادی و رسانهای همان ادامه سنت الهی دفاع است که قرآن بر آن تأکید میکند.»
مفهوم دفاع در قرآن محدود به جنگ نظامی نیست، بلکه یک وظیفه دائمی در همه عرصههای زندگی است. ملت ایران با الهام از تجربه دفاع مقدس و آموزههای قرآنی میتواند در میدانهای نوین نیز با اقتدار و سربلندی ظاهر شود.
Views: 0